Những điều trông thấy...

(VNTB) – Trải qua một cuộc bể dâu, Những điều trông thấy mà đau đớn lòng
Nguyễn Du
Lời nói đầu về loạt bài “Những Điều Trông Thấy” viết về Nạn nhân buôn người đang xảy ra tại Việt Nam.
Chính phủ Việt Nam bị bộ ngoại giao Mỹ hạ tụt hạng 3, downgraded to Tier 3, về nạn buôn người sau nhiều năm bị xếp hạng 2 (*). Điều này ảnh hưởng rất xấu về danh dự, kinh tế và chính trị của Việt Nam.
Hơn 20 năm qua nạn buôn người của Việt Nam đã bị phơi bày trên diễn đàn thế giới. Nhiều vụ giải cứu nạn nhân buôn người đã được thực hiện bởi các quốc gia và các tổ chức nhân quyền. Nhiều khuyến nghị của tổ chức nhân quyền, các quốc gia trên thế giới và của liên Hiệp Quốc về vấn nạn này đối với Việt Nam. Chính quyền Việt Nam từng xin sửa sai tại các cuộc hội nghị định kỳ với chính phủ Hoa Kỳ, hay các chính phủ khác, nhưng tệ nạn buôn người xuất phát từ Việt Nam không những không được cải thiện mà còn có chiều hướng gia tăng.
Việt Nam bị đánh xuống hạng cuối cùng trong bảng xếp hạng về nạn buôn người là nỗi nhục cần phải rửa. Để có thể được nâng lên hạng 2, chính quyền Việt Nam phải giải quyết thỏa đáng những hồ sơ nạn nhân hiện nằm trong tay chính phủ Hoa Kỳ hay các tổ chức bênh vực cho nhân quyền.
Việt Nam Thời Báo sẽ lần lượt công khai một số hồ sơ dã được cho phép của người hữu trách các cơ quan chủ quản.
Hy vọng những trường hợp nạn nhân này được phổ biến rộng rãi trong nước, được chính phủ và các tổ chức xã hội Việt nam tiếp nhận, góp tay với các tổ chức, chính phủ có liên quan, ngõ hầu mau chóng giải quyết tình trạng tội phạm đáng lên án nặng nề này.
____________________________
1. Hồ sơ Y Tiên (BPSOS)
Y Tiên sắc tộc Giẻ Triêng, tín đồ Công giáo, cư trú tại Làng Peng Blong, Xã Đăk Long, Huyện Đăk Plei, Tỉnh Kontum, Việt Nam. Cô sinh ngày 10 tháng 9 năm 1982, chồng tên là A Vĩnh và có hai con trai A Rođam Hương sinh năm 2001 và A Dam Vũ sinh năm 2016. Cô và gia đình sinh sống bằng nghề nông trồng khoai mì và làm thuê.
Người môi giới và công ty xuất khẩu lao động
Khoảng tháng 8 năm 2019, hai người môi giới tên A Than (phụ nữ sắc tộc Giẻ triêng) và người đàn ông tên Thành (người kinh) của công ty Thuận An DMC, địa chỉ tại lô 7 liền kề 8, Tỉnh Thanh Hóa vào nhà cô nói những lời đầy tốt đẹp giới thiệu về chương trình xuất khẩu lao động sang Ả rập xê út, tạo điều kiện làm giàu. Cô Y Tiên gia đình nghèo và nên đã đăng ký đi XKLĐ.
“Họ nói thế này thế kia rồi đưa mình tới công ty; tới công ty họ nói hỗ trợ 15 triệu để giúp đỡ gia đình trang trải cuộc sống lúc đi vắng, nhưng mà tới ngày bay họ mới giải quyết đưa tiền”.
Ngày 28 tháng 8 năm 2019, họ đưa cô tới công ty Thuận An DMC ở Tỉnh Thanh Hóa. đào tạo hướng nghiệp như học tiếng Arabic và dạy cách làm việc nhà (nấu cơm, lau nhà, ủi đồ…) Trong vòng một tháng theo học tại công ty, cô không được phép ra ngoài, bị nhốt 24/24 vì sợ chạy trốn ra ngoài. Nếu muốn ra ngoài nhà môi giới phải đi theo; và có ý định bỏ về công ty bắt cô phải đóng từ 200 đến 300 triệu thì mới cho về, vì nghèo không có tiền nên cô không dám bỏ về; suốt quá trình học cô phải ăn uống, sinh hoạt trong công ty cho tới ngày bay đi. Trong khi đó, công ty không cấp tiền chi tiêu, và họ chỉ nuôi ăn, các lao động theo học phải chia nhau tự nấu ăn, hoặc nhận đồ ăn từ người của công ty mua đưa vào. 280 phụ nữ theo học tại công ty này, trong đó có rất nhiều phụ nữ dân tộc Giẻ và cũng có nhiều người phụ nữ dân tộc khác từ vùng sâu vùng xa.
Em trai cô mất, cô phải viết giấy cam kết có sự đại diện của công ty ký vào tờ cam kết và phải có người đứng bảo lãnh cô mới được về viếng.. Cô Y Tiên cho biết, khi cô cam kết về để viếng mai táng cho em trai, hai nhà môi giới về theo cô tận nhà để đảm bảo cô không về ở lại luôn, và cô chỉ được ở nhà năm ngày vì bên công ty hối cô về lại công ty ngay.
Ngày 10 tháng 9 năm 2019, công ty lo tiền vé và hộ chiếu, cô bay sang Ả rập xê út với hạn hợp đồng hai năm ký với công ty và nhà chủ thuê. Các giấy tờ hợp đồng, chứng minh thư bị công ty giữ lại. Ban đầu công ty nói hỗ trợ một người đi 15 triệu, trong ngày bay họ trừ ra các khoản mua quần áo, vali, giầy dép thì còn lại rất ít. Trước khi bay, công ty đưa đi khám sức khỏe, không mua bảo hiểm lao động cho cô, và toàn bộ giấy tờ gồm cả giấy khám sức khỏe cũng bị nhân viên công ty giữ lại.
Cô bay sang Ả rập xê út từ sân bay Nội Bài Hà Nội, lúc cô bay có nhiều người phụ nữ dân tộc khác nhau cùng đi một chuyến bay, và họ không được phép trò chuyện với nhau. Trước lúc lên máy bay nhân viên công ty dặn cô và các người cùng chuyến bay là cứ yên tâm đi đi, đừng làm gì hết, đừng chạy trốn, cứ làm việc, đừng sợ, đừng tuyên truyền xấu về họ như thế này thế kia mà cứ yên tâm làm việc.
Chuyến bay của cô quá cảnh tại Dubai, sau đó tới sân bay Riyadh; ở sân bay Riyadh không có người tới đón, họ (người công ty) ghi địa chỉ trong hộ chiếu và bảo cô phải đi tới nơi địa chỉ đó, hoặc chờ người chủ tới đón tại sân bay.
Những người chủ sử dụng lao động
Người chủ thứ nhất của cô tên là ‘Pronia’ là một bà góa và cô làm cho người chủ này được một tháng. Do lượng công việc quá nhiều khiến cô bị kiệt sức, từ một người nặng 67kg xuống còn 55kg. Cô gọi điện thoại cho công ty để công ty đổi chủ làm mới và tiền lương do công ty trả chứ không phải người chủ này. Việc liên lạc với công ty gặp nhiều khó khăn, cô nói không liên lạc được với công ty, cô phải gọi điện thoại cho chị gái ở Việt Nam nhờ người chị liên lạc với giám đốc công ty, chứ không thể nào liên lạc được với đại diện công ty ở Ả rập. Chị gái của cô liên lạc với công ty nhiều lần nhưng phía công ty có thái độ không muốn giúp và nhắc chị của Y Tiên phải bảo cô ráng làm việc vì họ không muốn giúp đổi chủ, nên cô Y Tiên đã đình công ba ngày, khoảng một tuần sau đó công ty đại diện ở Ả rập mới đón cô đưa đi làm việc cho chủ thứ hai.
Người chủ thứ hai, người chồng tên ‘Phuket Athi’ còn người vợ là ‘Pro Ajh’. Cô làm được cho họ 1 năm 9 tháng. Họ đối xử với cô rất ác.
“Họ đối xử với chị ác lắm, phải nói là quá ác, ăn uống họ cho chị ăn cơm thừa, ốm thì cho uống panadol, quần áo mặc một bộ không thôi không thoải mái; trả lương thì không trả tiền sòng phẳng, họ còn mượn tiền chị nữa. Họ còn xù tiền lương của chị nữa. Họ mượn tiền chị 4000R, và ba tháng 15 ngày họ không trả tiền lương cho chị. Một ngày làm từ 7 giờ sáng tới 2 giờ sáng hôm sau mới cho nghỉ, ngày nào cũng như thế.”
Chủ Nhân từ chối giúp đỡ
Bị nhiễm Covid 10 ngày ở nhà, cô khó thở và xin bà chủ đưa đi bệnh viện, nhưng họ không đưa đi. Cô phải gọi điện thoại cho người chị ở nhà (Việt Nam), nhờ chị liên lạc với công ty để cầu cứu công ty gọi cho bà chủ nhà đưa cô đi bệnh viện. Công ty gọi cho chủ nhà, nhưng họ vẫn không đưa cô đi bệnh viện. Cô bị nhiễm virus Covid ngất xỉu năm lần và họ tạt nước vào người để cô tỉnh dậy, và khi cô gần chết họ mới đưa và vứt cô tại cổng bệnh viện vì họ sợ cô chết trong nhà của họ.
Sau khi họ thả cô tại bệnh viện, nhân viên lễ tân hỏi cô về hộ chiếu và thẻ cư trú, nhưng giấy tờ của cô đều bị bà chủ nhà giữ lại. Người lễ tân hỏi người chủ của cô khi người chủ vẫn còn ngồi trong bệnh viện, nhưng họ không theo yêu cầu của lễ tân và rồi bỏ đi.
Công ty xuất khẩu lao động từ chối giúp đỡ
Cô hết cách nên đã xin nhân viên bệnh viện mạng internet để kết nối với chị gái ở Việt Nam. Chị gái của cô gửi hộ chiếu cho công ty, và sau đó công ty mới gửi hộ chiếu để cô đăng ký nhập viện. Cô ở bệnh viện 10 ngày, nhưng bác sĩ bảo vẫn chưa khỏi hẳn, chỉ tạm đỡ và yêu cầu cô cung cấp cho họ số điện thoại của chủ nhà để chủ nhà tới đón cô về. Bác sĩ gọi cho ông chủ, báo người làm của ông đang ở bệnh viện và cần trả phí bệnh viện và đưa về nhưng ông ta từ chối không quan tâm và khóa máy. Ông chủ nói với bác sĩ nếu cô ta chết thì cho cô chết ở đó đi, hoặc đưa cô đi tới công ty của cô. Ông chủ khóa số bệnh viện. Bệnh viện dùng số khác gọi thì ông ta cứ bảo là từ từ. Sau đó cô liên lạc với công ty, công ty bảo cô “chúng tôi bận lắm, không có thời gian rảnh đâu, nhắn tin đi” nhưng khi nhắn tin thì công ty lại nói “nhắn nhiều thế, ai rảnh đâu mà đọc”.
Đại sứ quán Việt Nam từ chối giúp đỡ
Cô gọi cho đại sứ quán Việt Nam, nhưng họ không bắt máy. Cô nhắn tin với đại sứ quán là cô bị chủ bỏ ở bệnh viện, cô xin họ nói chuyện với chủ để chủ tới đón về. Nhưng bên đại sứ quán bảo cô hãy liên lạc với người môi giới để giúp, và họ đã không giúp cô được cái gì. Cô nói, cô gọi cho đại sứ quán nhiều lần, nhưng họ chỉ trả lời “chúng tôi không giúp được gì cho bạn, bạn hãy liên lạc với công ty”.
Cô ở bệnh viện hết 15 ngày với một bộ đồ trên người, sau khi thấy cô đỡ bệnh, bác sĩ mới mua cho cô một bộ đồ mới để thay. Và thông báo là vì cô bị bỏ rơi nên bệnh viện không tính tiền viện phí và việc chữa trị cho cô miễn phí. Bác sĩ hỏi cô về địa chỉ của người chủ, và xin số điện thoại của đại sứ quán Việt Nam và cả số điện thoại của người chủ. Bác sĩ sau đó gọi cho ông chủ, và nói với ông ta nếu ông không tới đón người làm của ông, chúng tôi sẽ báo cảnh sát.
Bị móc nối vào đường dây bán dâm
Lúc cô đang cầu cứu với đại sứ quán trong bệnh viện thì có một cái nick nhắn tin cho cô trên Facebook là Hoa Nguyễn, bảo cô trốn khỏi bệnh viện tới cửa bệnh viện sẽ có người đón. Cô nói, cô đang bị cách ly, ở đâu cũng có người canh gác và cô không biết đường. Cô kết bạn với Hoa Nguyễn vì thấy trên Facebook là bà này hay giúp lao động. Hoa Nguyễn bảo đưa cô ra ngoài, và cô nói nếu đưa ra thì hãy đưa cô tới đại sứ quán Việt Nam, nhưng cô nghĩ bà này thật sự không muốn đưa cô tới đại sứ quán.
Năm ngày sau khi bệnh viện liên lạc với ông chủ thì có một người đàn ông khác tới đón cô, mà không phải là người chủ trước. Ông này đưa cô về nhà lúc 3 giờ chiều. Tới nhà vợ ông ta hỏi “đây là ai?” ông ta trả lời “là ôsin”. Nhưng sau khi biết cô mới khỏi bệnh nhiễm Covid thì họ đuổi cô đi. Không có cách nào khác cô gọi cho Hoa Nguyễn (**) và gửi định vị để Hoa Nguyễn tới đón để giúp cô tới gặp lãnh sự quán, với hy vọng sẽ được giúp đỡ nơi ở và sắp xếp cho cô về nước. Nhưng bà Hoa Nguyễn lại đưa cô đi chỗ khác, là nhà của bà chủ mại dâm người Việt ở Riyadh, và nói cô, giờ đại sứ quán không nhận cô đâu vì cô mới bị bệnh Covid.
Chị tưởng người Việt Nam với nhau thì sẽ tốt, nhưng bà ta tới đón chị đưa chị tới động mại dâm, tú bà hỏi chị giờ tiếp khách hay là nghỉ ngơi thêm? Chị hỏi tại sao phải tiếp khách? Khách gì cơ? Tôi không làm đâu, tú bà nói nếu không làm thì trả tiền cho tao đi, tao mua mày từ bà Hoa Nguyễn là 300R, chị sợ quá, chị đưa 300R.
Động mại dâm này có rất nhiều người Việt, Y Tiên cho biết, và họ đều làm gái. Lúc bị đưa vào đây Y Tiên chỉ ở hai tiếng đồng hồ vì bắt phục vụ khách và cô từ chối nên bị đuổi đi. Sau đó họ bắt taxi cho cô, tài xế taxi đưa cô tới động mại dâm khác, vì họ cùng một đường dây.
Động thứ hai, người chủ tên Nga, cô không biết họ và tên là gì, nhưng chỉ nghe người ta gọi là chị Nga. Cô ở đây 10 ngày, bị cách ly hết chín ngày. Cùng với cô có một phụ nữ người Khmer không chịu thuần phục làm gái, nhưng có nhiều chị em gái người Kinh thì làm. Cô nói cô là một người có đạo nên cô không làm gái, bà Nga nói, nếu không làm thì đi đi, và trả lại tiền cho tôi đã mua cô từ nhà kia. Họ đuổi cô đi, cô chẳng biết đi đâu, cô đi vòng vòng ở Riyadh hết 700R tiền xe taxi.
Hai động mại dâm cách nhau 35 phút đi xe taxi, nhưng tài xế đi đường vòng để đánh lạc hướng để Y Tiên không nhớ đường và biết động của họ nằm ở đâu. Cô nói, động của bà Nga toàn người già, chỉ có hai người trẻ và toàn người Việt Nam làm gái nhiều lắm và không cho nói chuyện với nhau. Sau khi cô ra khỏi nhà, bà Nga bẻ sim của cô và không cho cô nói với ai.
Lại bị lừa
Trong lúc ngồi taxi khoảng hai giờ sáng từ nhà bà Nga ra, cô liên lạc trên Facebook với cô bác sĩ người Ấn độ, chồng là người Pakistan, bác sĩ bảo cô về làm người trông con cho họ và họ sẽ trả cô một tháng 2000R, nhưng họ lừa cô. Cô làm việc cho bác sĩ được năm tháng, và họ không trả lương cho cô. Cô đình công năm ngày thì họ mới trả cho cô hai tháng lương, nhưng không phải 2000R mà là 1000R. Năm tháng làm việc cô chỉ được trả công hai tháng là 1000R.
Được đồng bào giúp đỡ
Trên Facebook cô vô tình thấy Facebook chị Mây, cô cầu cứu với chị Mây. Chị Mây bảo đừng đi đâu, một tuần nữa chị mới qua Ả rập xê út. Qua đó rồi chị Mây mới nói chuyện, đón cô về và nói chuyện với ông chủ. Cô về với chị Mây tới văn phòng làm việc của chị. Sau khi có tiền chị giúp làm thủ tục cho cô về nước. Trong lúc chờ làm giấy tờ, cô cần phải đi làm để kiếm tiền, chị Mây bảo gọi công ty ở trong nước, ủy quyền lại lao động cho chị Mây để chị Mây giúp làm thủ tục nhưng công ty cứ hẹn tuần sau rồi lại tuần sau nhưng không thấy họ ủy quyền hay giúp làm giấy tờ và bên ủy ban xã cũng ký giấy. Sau đó chị Mây bảo nếu họ không ủy quyền thì việc làm giấy tờ mua vé máy bay về tốn nhiều tiền, mà cô lại không có tiền. Cho nên con trai của cô trước khi đi nhập ngũ muốn mẹ về nước, cả nhà đã bán miếng đất với giá 50 triệu để làm thủ tục cho cô về. Sau khi bán đất lấy được tiền, chị Mây giúp làm thủ tục, xin hộ chiếu mới và mua vé máy bay cho về.
Ngày 9 tháng 3 năm 2022, cô về tới Việt Nam. Hiện cô đang ở với chồng và con tại Làng Peng Blong, Xã Đăk Long, Huyện Đăk Plei, Tỉnh Kon Tum, Việt Nam. Từ lúc bị Corona sức khỏe của cô yếu đi, làm gì cũng không làm được. Giờ cô không có ruộng đất, vì con cô bán đất để đưa cô về Việt Nam. Mấy ngày nay cô đi làm thuê cho người kinh trong vùng hoặc các anh chị em trong làng.
Cô đang cần có sự hỗ trợ về tài chính để tái hòa nhập lại với cuộc sống.
Luật gia Trương Minh Tam cho biết:
Trong mọi trường hợp về vấn đề buôn người, nhà nước đều cần phải thực hiện đủ 4 việc dựa theo NGHỊ ĐỊNH THƯ PALERMO mà Việt Nam đã ký bao gồm:
- Bảo vệ nạn nhân
- Truy tố thủ phạm
Thực hành phòng chống buôn người và hợp tác với các cá nhân, tổ chức khác cùng tham gia chống buôn người.
Không có bất kỳ điều khoản nào của luật quốc tế buộc nhà nước phải đền bù dân sự cho nạn nhân. Việc này phải do thủ phạm bồi thường tại tòa hình sự dựa trên yêu cầu của nạn nhân và nhà nước phải thực hiện việc truy tố thủ phạm.
Cũng cần nói thêm, luật quốc tế bản chất là không có chế tài, do đó các quốc gia vi phạm sau khi tham gia là rất phổ biến kể cả Mỹ cũng nhiều lần thực hiện hành động này. Chế tài thực chất nếu có thể thì cần phải hiểu đó là chế tài danh dự mà thôi.
Y Tiên từ chối yêu cầu nhà nước Việt Nam khởi tố thủ phạm. Đó cũng là khó khăn của vụ việc. Điều này do hạn chế nhận thức. Muốn thay đổi nhận thức thì ngoài các tổ chức xã hội dân sự lo cứu người, phải có các tổ chức chăm lo tuyên truyền phổ biến kiến thức để phòng ngừa.
Một điều kiện trong nhiều điều kiện giúp VN có thể được nâng lên hạng 2 trong nạn buôn người là chính phủ phải tạo điều kiện cho các tổ chức xã hội trong nước được dễ dàng lấy thông tin về nạn nhân buôn người để giúp đỡ chính phủ nhận dạng nạn nhân hầu phát hiện và hỗ trợ nạn nhân một cách nhanh chóng và đầy đủ.
Tham khảo
(*)https://www.state.gov/reports/2022-t...eport/vietnam/
(**)https://web.facebook.com/profile.php?id=100048864104758
_________________
2. “HỒ Sơ Y Chờ”
(VNTB) – Hiện tại chị Y Chờ đang ở với các con tại một căn nhà tạm ở tỉnh Kon Tum trong hoàn cảnh khó khăn.

Chị Y Chờ sắc tộc Gié Triêng, quốc tịch Việt Nam. Địa chỉ hiện nay tại Buôn.. , Xã .., Huyện Đak Grai, Tỉnh Kon Tum, được người môi giới tên Nguyễn Gia Luân thuộc Công ty Tammat tại Hà Nội mời chào đi xuất khẩu lao động làm người giúp việc nhà tại Ả Rập Xê-út.
Tiền hỗ trợ: Công ty hứa hỗ trợ 30 triệu, nhưng sau khi chị Y Chờ đã bay sang Ả rập, được khoảng hơn 20 ngày thì chị gọi điện thoại hỏi con gái ở nhà liệu đã nhận được tiền hỗ trợ hay chưa? Y Trinh con gái chị nói chưa nhận được, nên chị đã liên lạc với ông Gia Luân để đưa tiền hỗ trợ cho con chị. Ông Gia Luân gửi số tiền 22 triệu cho con gái Y Trinh của chị sau khi đã trừ các khoản chi phí theo học của chị tại công ty.
Quá trình xuất khẩu lao động
Ngày rời khỏi nhà: Đầu tháng 3 năm 2019.
Thời gian đào tạo: khoảng 25 ngày (vì bệnh tật và phải về quê nên không tham gia học hết tất cả các khóa học với tổng số 45 ngày).
Giấy tờ: Tài xế bảo chị, “Có người làm hộ chiếu và hình như họ gửi ông xe thồ làm cho chị, chị không biết gì hết luôn. Chị hỏi ông Gia Luân liệu ăn ở trong công ty lúc theo học thì có cần đóng phí không nhưng ông môi giới bảo… ‘không chị ơi vì công ty nó lo hết rồi”.
Trong quá trình học, chị chỉ học mấy ngày thôi, chứ không học hết. Người dậy chị học tên Thương không chu toàn, chị muốn nghe cô dậy nói tiếng Ả Rập như “ăn cơm” cũng chẳng bao giờ nghe”’. Cô giáo dạy ngôn ngữ mà không nghe cô nói tiếng Ả rập, ngay cả tiếng “chào”, như thế nào cũng chẳng bao giờ nghe. Cô không nói gì hết mà cũng không cho mình nghe một thứ gì liên quan đến tiếng Arabic của họ thế nào luôn. Thế thì làm giáo viên làm gì nhỉ? Tới nước Ả rập rồi chị mới tìm hiểu dần dần chút chút’.
Không biết Công ty tuyển dụng ở quốc gia tiếp nhận
Tên công ty: Không biết
Địa chỉ: Không biết
Tên người hữu trách: Không biết
Ngày 23 tháng 4 năm 2019, chị được người môi giới, ông Luân, đưa ra phi trường để bay sang Ả rập xê út làm việc nhà. Hợp đồng chị ký với chủ ở Ả rập có thời hạn hai năm, công ty nhắc chị nếu phá hợp đồng thì chị sẽ phải đền tiền, nhưng chị lại không hỏi giá tiền đền hợp đồng là bao nhiêu. Toàn bộ chi phí làm giấy tờ và vé máy bay đều do công ty trả. Chị nói thêm, “Chắc họ trừ tiền đi xe, chị không mất gì hết. Hộ chiếu họ cũng mua, chị cũng không biết luôn. Trước khi ra sân bay, họ thuê nhà trọ cho chị ở Kontum nghỉ ngơi để chị chuẩn bị tới Hà Nội”.
Trong làng của chị, chị nói, chỉ một chị đi, và lúc đi cũng không ai biết.
Phục vụ 2 gia đình một lúc
Khi sang Ả rập chị làm việc cho cùng 2 chủ khác nhau một lúc. Người chủ thứ nhất là gia đình chị ký hợp đồng, chị làm được cho nhà họ hai tháng, được trả lương đầy đủ và được đối xử tốt, và làm đúng thời gian, giờ giấc. Gia đình thứ hai là nhà mẹ của bà chủ; hai nhà cách nhau 30 phút đi xe cho nên chị quyết định đổi chủ vì lượng công việc và thành niên viên trong nhà rất nhiều, chị phải phục vụ cho hai gia đình là hơn 20 người, nên chị quyết định nghỉ. Chị Chờ nói, nếu hai nhà này gần nhau thì chị có thể đã ở lại làm cho họ mà không cần đổi chủ. Chị không biết hay nhớ tên của người chủ này. Họ và tên của họ rất khó nhớ.
Bị quỵt tiền công
Sau khi xin nghỉ làm cho chủ thứ nhất chị tới văn phòng tuyển dụng của người Ả rập và chị không biết tên của ông chủ văn phòng này là gì, và làm việc một tháng cho ông chủ văn phòng mà không được trả lương. Người đàn ông này bảo chị phải có chủ mới nhận vào làm thì ông ta mới trả tiền, nhưng sau khi chị được người chủ mới nhận vào làm thì ông ta vẫn không trả lương cho chị mặc dù chị nhiều lần đòi tiền lương từ ông ta.
Bị chủ hắt hủi, đối xử bất công
Người chủ thứ hai, cô con gái của nhà chủ tên Ashma còn lại chị đều không biết họ là ai cả. Gia đình gồm bốn người con trai và một trong bốn người con trai làm cảnh sát. Nhờ tìm trên mạng chị mới có được người chủ mướn thứ hai này. Khi nhìn thấy một bài đăng lên Facebook của một ôsin người Việt cho biết chủ của cô ấy đang tìm người giúp việc thì chị liên lạc với cô này để được vào làm. Trong lúc làm việc cho nhà chủ này chị không được họ đối xử tốt, không được ăn ngủ đầy đủ và phải làm việc quá sức. Nhiều lần chị bị bệnh mà không làm việc được thì bị họ chửi mắng, không cho nghỉ ngơi, đến nổi chị đi nhà vệ sinh còn bị ngã; chị có xin nghỉ không làm trong lúc bệnh thì bà chủ bảo chị nếu không làm thì ra ngoài ngủ nên chị vẫn phải làm. Bà chủ bắt chị làm việc lúc đang bị bệnh, chị nói tôi không làm việc được, xin hãy cho tôi nghỉ hai ngày để dưỡng bệnh, giờ tôi đang bị chảy máu nhiều quá. Chị nghỉ hai ngày máu không ra nữa, cho nên bữa sau chị làm việc lại, sau khi làm việc lại thì chị lại bị chảy máu. Chị xin nghỉ tiếp nhưng bà chủ bảo chị: ‘nếu không làm thì mày đi đâu mày sống kệ mày’. Bà ta bảo, ‘mày ra công ty mà ở đi, đi bệnh viện ở đi’. Chị nói: ‘tôi tới đâu để ở được’, Chị có nhờ bà Thái Hà nói chuyện với chủ xin cho chị nghỉ phép dưỡng bệnh, nhưng mà chủ không cho chị nghỉ việc mà cứ bắt chị làm việc. Chị quen biết bà Thái Hà trên Facebook và thấy bà này thường đăng bài về hoạt động cứu giúp người này, người kia của bà ta.
Công ty và người môi giới Nguyễn Gia Luân làm ngơ
Sau khi hết hợp đồng làm việc mà chủ vẫn không mua vé cho về, chị đã gọi điện thoại cho công ty nhiều lần, nhưng không nhận được sự quan tâm, hỏi thăm hay giúp đỡ của công ty. Khi gọi điện thoại không được, chị chọn cách nhắn tin nhưng không thấy họ trả lời các câu hỏi mà chị thắc mắc. Nhiều cuộc gọi và tin nhắn của chị bị công ty và ông môi giới Nguyên Gia Luân làm ngơ.
Gian truân
Lúc chủ đuổi chị đi, chị bảo bà chủ trả tiền lương, hộ chiếu, và quần áo cho chị, nhưng họ chẳng trả gì cả, họ còn phá hết đồ của chị. Quần áo họ cũng không cho mang theo, thuốc họ mua cho chị, chị mới uống được ba ngày, họ cũng không cho lấy. Trước khi chị ra khỏi nhà, họ xóa hết danh bạ, các tin nhắn trên Zalo, Facebook không cho liên lạc với ai; khi chị đi ra ngoài thì gặp hai thanh niên người Ả rập. Chị nhờ hai người này báo cảnh sát để cảnh sát tới đón giúp chị và đưa chị tới lãnh sự quán Việt Nam, một trong hai thanh niên này đưa cho chị 16 Riyal nói chị nhìn ‘mệt mỏi quá’. Sau đó thì hai thanh niên người Ả rập đọc tên những người làm việc ở Ả rập cho chị, có cả tên Nguyễn Quốc Khánh [tại tòa đại sứ] làm việc và nói ông ta làm từ 9 giờ sáng đến 13 giờ chiều, 13 giờ chiều đến 21 giờ tối; ngày lễ nghỉ là thứ 6 thứ 7 và chủ nhật. Một thanh niên đọc số điện thoại của ông Khánh cho chị và nói ‘chút nữa tôi gọi cho người Việt Nam để giúp bạn’. Sau đó người này đưa cho chị một ly chè, rồi đưa chị tới tiệm tạp hóa của nó bán hàng. Người thanh niên hỏi chị, chủ bạn không tốt à, mà đuổi bạn đi vậy? Ở nhà người này chưa được 10 phút thì anh ta gọi cho hai người thanh niên khác tới, anh ta bảo có hai thanh niên tới quán của anh ta để đón chị. Anh ta bảo người này là những người tốt và họ sẽ đưa chị tới đồn cảnh sát. Chị khóc vì sợ; và anh ta bảo đây 50 Riyal này để mua sim gọi điện thoại cho người Việt Nam, nhưng trong lúc ngồi xe thì anh ta giựt mất cái sim và nói không cần nữa. Sau đó những người này chở chị đi qua con đường mà chị thấy rất lạ, chị thấy nguy hiểm, đường đi không có nhà ai mà lại là bãi rác… và trong lúc ngồi trong xe họ gọi điện thoại cho con trai bà chủ của chị, chị biết họ gọi cho con bà chủ vì khi nghe con bà chủ nói chuyện chị nghe được giọng của anh ta; chị hỏi tại sao lại gọi cho con bà chủ? Nhưng họ không trả lời. Sau đó chị nói họ cho chị xuống xe, nhưng họ cố khóa cửa lại, cho nên chị đã lấy dép đập vào kính xe của họ thì lúc đó họ mới thả chị ở bãi rác. Sau khi thả chị xuống xe những thanh niên này còn ngồi trong xe nhìn chị để xem chị sẽ đi đâu.
Sau đó có một xe hơi cũ đi ngang qua và hỏi chị đi đâu, nhưng chị không trả lời vì chị sợ. Rồi chị vừa đi vừa khóc. Sau khi thấy một cặp vợ chồng già khác họ cho chị đi nhờ và chở chị về thì chị mới dám về. Cặp vợ chồng này hỏi thăm chị và chị nói với họ chị bị chủ đuổi đi và chị muốn tới đồn cảnh sát. 10 phút sau khi tới nhà, thì có một người cảnh sát tới, và ông ta trông giống con trai của bà chủ và mặc đồng phục như con trai bà chủ. Sau đó vị cảnh sát này xét kiểm tra vali của chị, hỏi chị có tiền không? Chị bảo không có; nhưng chị có 3000 Riyal bỏ trong túi băng vệ sinh cho nên ông ta không thấy. Lúc lục soát đồ, ông ta kiểm tra đồ chị không thiếu một cái gì, sau khi tìm không thấy cái gì ông ta mới cho đi, sau đó họ đưa chị tới đồn cảnh sát. Tại đồn cảnh sát chị đã gọi cho ông Luân, nhưng ông này chỉ giả bộ phản hồi bằng từ ‘alo’ rồi sau đó tắt máy và không gọi được nữa. Chị thường xuyên lên trang Facebook nhắn tin trong nhóm thì mới có sự phản hồi của ông ta, còn nhắn tin trong messenger riêng thì không thấy trả lời.
Ngày 16 tháng 11 năm 2021, cảnh sát đưa chị tới trại Sakan; do bị bệnh phụ nữ (u nang buồng trứng) cho nên chị bị băng huyết nặng và ngủ hết hai ngày sau khi tới trại. Ngày 18 chị ra máu quá nhiều và xin mấy chị em trong trại băng vệ sinh, nhưng máu chảy không ngừng và bất thường nên họ mới đưa chị đi bệnh viện. Bệnh này làm cho cơ thể của chị gầy đi rất nhiều. Nhiều người khi biết chị bị bệnh băng huyết thì đi đồn chị và nói xấu chị quan hệ với chủ, nhưng chị không có quân hệ với chủ nào cả.
Trắng tay, mang nợ
‘Chị đi không may mắn, đau ốm miết không có tiền gửi về cho các con. Trong lúc làm việc chị bị đau ốm thường xuyên cho nên không có tiền gửi về cho các con, tính từ tháng 11 tới bây giờ chị đã không làm việc và không có thu nhập và không có tiền để mua vé máy bay về’. Chị chia sẻ lúc đang ở trong trại Sakan.
Sau đó chị lại liên lạc với công ty, nhưng vẫn bị công ty quay mặt không quan tâm thì chị mới nhờ con gái ở nhà liên lạc với người môi giới, nhắn tin cho ông ta để giúp đăng ký cho chị về. Một thời gian sau đó, ông này trả lời đã đăng ký về nước, nhưng vì bệnh dịch nên không có chuyến bay và nếu có thì sẽ liên lạc với chị và con gái chị. Ông ta bảo phải đóng tiền cho công ty trước để công ty đăng ký về và mua vé máy bay, nhưng chị đã lên mạng và hỏi trong nhóm trên Facebook thì nhận được nhiều ý kiến phản đối chị không nên đóng tiền cho công ty, vì họ đã từng đóng tiền khoảng 35 hay 36 triệu mà hơn một năm vẫn chưa được về, cho nên chị đã không đóng.
Ngày 19 tháng 1 năm 2021, chị đóng 3350 Riyal tiền cách ly 7 ngày cho ông Khánh (không rõ ông Khánh nào) là người hay đi ra đi vào trại Sakan. Nhưng lại chưa đóng tiền vé máy bay vì không đủ tiền và tiền vé máy bay cho một người là 4500 Riyal còn nếu đóng trọn gói tổng số là 7500 Riyal.
Sáng ngày 24 tháng 1 năm 2022, chị về tới Việt Nam.Trước khi chị có quyết định được về thì ông Khánh tới trại Sakan thông báo đợt chị về chỉ có 16 người thôi, nhưng lại không có tên chị, cho nên chị hỏi. ‘Khi nào thì chị được về?’, ông Khánh bảo chắc đợt sau. Chị nói ông ta, nếu không cho chị về thì trả lại tiền cho chị. Thấy chị buồn, nên ngày hôm sau Ngân gọi điện thoại cho ông Khánh, thì ông Khánh bảo với Ngân là chị đã có ghế về rồi. Hợp đồng chị bỏ lại ở trại Sakan, vì nghĩ khi về rồi thì sẽ không cần dùng đến.
Ở Việt Nam, chị cách ly bảy ngày và tiền cách ly chị đã đóng ngay từ trong trại Sakan, vì không đủ tiền chi trả cho các chi phí khác nên chị phải mượn tiền của một số lao động khác như: mượn của Y Dung 3000 Riyal tiền mua vé máy bay (Y Dung không cần mua vé về vì chủ mua, cho nên mới có tiền cho chị Y Chờ mượn), chị đã trả tiền cho Y Dung nhưng còn thiếu 500,000 vnd; mượn của Y Cây 100 Riyal trị bệnh u nang buồng trứng lúc ở Sakan. Sau khi chị về Việt Nam rồi, bà Thái Hà ở Ả rập gửi cho chị khoảng 500,000 vnd cho chị mua gạo ăn, một bao khoảng 250,000 vnd.
Hiện tại chị đang ở với các con tại địa chỉ Làng …, Xã …, Huyện Đak Grai, Tỉnh Kon Tum, trong một căn nhà tạm, vì hoàn cảnh khó khăn nên chị đang cần có sự hỗ trợ về tài chính để trang trại lại cuộc sống và trị bệnh.
Qua câu chuyện của bà Y Chờ, người ta có thể thấy công ty Tammat Hà nội đã đem con bỏ chợ, người xuất khẩu lao động bị bán sang một công ty khác, sau phải tự tìm việc làm, bị chủ bóc lột, ngược đãi, tịch thu giấy tờ, bị đẩy ra đường đối diện với những nguy cơ không biết trước được. Bà Y Chờ cũng không được đại diện tòa đại sứ VN giúp đỡ đàng hoàng. Bà đã ra đi với hy vọng có một cuộc sống khá hơn. Không những phải xa gia đình, trắng tay mà còn phải trở về phải mang thân bệnh tật, mang nợ vào thân.
___________________
3. Hồ Sơ H’Xuân Siu
Lao động Việt Nam mất mạng ở Ả Rập Xê Út

Bị quyến rũ đưa đi lao động xuất khẩu
H’Xuân Siu, Tên thường gọi là MLô, sinh năm 2003, người sắc tộc J’rai ở Buôn Tơ Zoa, Xã Cư Amung, Huyện Ea Hleo, Tỉnh Đăk Lăk. Tháng 8 năm 2018, một người bàn bà tên Toan [Lê thị Toan, số Đt 0975961509] đến dụ mẹ em cho đi XKLĐ. Mẹ em từ chối. Sau một số người lạ mặt đến đón tận nhà, đưa em đi mà gia đình không biết. Mãi đến 3 tháng sau, em H’Xuân gọi điện thoại cho mẹ thông báo là em chuẩn bị lên máy bay sang Ả rập Xê Út. Lúc gọi điện thoại em chỉ khóc và tắt điện thoại lên máy bay.
Giấy khai sinh bị công ty XKLĐ tự ý sửa để thành đủ tuổi đi lao động
Làm việc ở Ả rập Xê út, em H’Xuân vẫn thường xuyên gọi điện thoại về cho gia đình, lúc nói chuyện qua điện thoại với em thì gia đình mới biết em được công ty VINACO cơ sở ở Tỉnh Thanh Hóa đưa đi xuất khẩu lao động và công ty này đã tự ý sửa lại tất cả giấy tờ tùy thân ngày tháng năm sinh của em để cho đủ hơn 18 tuổi từ sinh năm 2003 lên đến 1996.
Bị chủ ngược đãi; chết nơi đất khách quê người
Gia đình mất liên lạc với em từ ngày 29 tháng 6 năm 2021, và ngày 18 tháng 7 năm 2021 thì nhận được tin báo từ người của công ty VINACO là em H Xuân đã tử vong tại Ả rập Xê ut vì bệnh suy tim. Sau đó, cũng chính nhân viên công ty lại báo em chết vì lý do là có một loại vi rút ăn vào tim và phổi dẫn đến tử vong. Nhưng trong quá trình tìm hiểu của gia đình từ những người bạn thân của em, những người đang làm việc gần với chỗ em ở Ả rập Xê út thì các bạn cho biết là em H’Xuân có gọi điện thoại cầu cứu các bạn vào ngày 16 tháng 7 năm 2021 vì em đang bị gia đình gia chủ nơi em làm việc bạo hành, đánh đập ngược đãi; em bị nhà chủ bắt làm việc quá giờ, bỏ đói không cho ăn uống. Trong khi bạn bè chưa kịp giải thoát cho em thì em đã tử vong ngày 18 tháng 7 năm 2021 (gia đình đang giữ chứng cứ gồm video được bạn bè gửi cho gia đình lúc em bị nhà chủ đánh)(1)
H Xuân bị chôn Ả rập Xê út. Mẹ em đau đớn làm đơn cầu xin công ty VINACO giải quyết, kèm theo lời cầu cứu là những hình ảnh em H Xuân nhưng phía công ty không trả lời lời thỉnh cầu của gia đình. (2)
Thảm kịch của em H’Xuân Siu đã động đến lương tâm người trên thế giới. Duy Việt Nam hoàn toàn giấu nhẹm chuyện thương tâm này.
Các phương tiện truyền thông xã hội, facebook cá nhân của những người đang và đã đi XKLĐ, và các hãng thông tin trên thế giới, đăng tải nhiều hình ảnh, video cho thấy những hành vi lạm dụng của chủ đối với họ. Các công ty tuyển dụng, đại sứ quán Việt Nam, chính phủ Việt Nam làm ngơ trước những khó khăn của lao động giúp việc gia đình Việt Nam tại Ả Rập Xê Út.
Đọc các trao đổi trên trang Facebook công khai về Ả Rập Saudi cho thấy tất cả các loại vi phạm hợp đồng mà người giúp việc gia đình phải chịu đựng: không có đủ thức ăn để ăn, không có thời gian nghỉ ngơi trong 12 giờ cộng với ngày làm việc, không nhận đồ vệ sinh cá nhân và vật tư y tế như đã thỏa thuận trong hợp đồng, và không nhận được đầy đủ tiền lương. Hộ chiếu bị tịch thu, vì vậy họ thậm chí không thể ra khỏi nhà hoặc mua vé máy bay về.
Nhiều lao động giúp việc gia đình đã hết hợp đồng 2 năm nhưng bị mắc kẹt tại Ả Rập Xê-út do nhiễm COVID-19 và muốn về quê đoàn tụ với gia đình. Hầu hết không thể mua vé máy bay đắt cắt cổ (lên tới 3000 đô la Mỹ) để về Việt Nam như trường hợp điển hình H’Xuân.. VINACO có đại diện ở Riyadh nhưng họ đã đem con bỏ chợ, làm ngơ lời cầu xin của đồng bào mà họ có trách nhiệm.
Một video cho thấy, thay mặt nhóm người giúp việc trong trại trục xuất ở Riyadh, một chị giúp việc gia đình đã xin Thủ tướng Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại đó và cộng đồng mạng giúp đưa họ về nước.(3)
Tháng 7 năm nay, bị Bộ ngoại giao Hoa Kỳ hạ xuống hạng 3 về nạn buôn người, đồng thời chịu áp lực rất nặng bởi dư luận quốc tế, chính phủ Việt Nam đã phải đưa thi hài em H’Xuân Siu về nước. Tuy nhiên, những người trong buôn đến thăm, an ủi, phúng điếu gia đình em H’Xuân Siu đã bị chính quyền, công an theo dõi, bị cảnh cáo.
Nếu những quấy nhiễu của Việt Nam đối với gia đình H’Xuân và những người liên quan bị chính quyền Mỹ hay các tổ chức bảo vệ nhân quyền biết, Việt Nam sẽ bị ghi thêm điểm xấu.
Tham khảo
(1) https://www.youtube.com/watch?v=MajX6zcTmOQ
(2) https://docs.google.com/document/d/1...23Uk1OwWI/edit
(3) https://www.facebook.com/groups/Vuon...9536187351864/
___________________
4. Nạn buôn người ở Việt Nam đến khi nào mới giảm thiểu?
Therèse Ng tổng hợp
(VNTB) – Nhà nước Việt Nam chỉ còn 11 tháng rưỡi có để chứng minh thực tâm phòng, chống nạn buôn người nếu muốn tránh bị Hoa Kỳ áp dụng các biện pháp chế tài
Tình trạng buôn người của chính phủ Việt Nam đã bị phanh phui trước quốc tế từ lâu. Đến hôm nay, nhà nước Việt Nam chỉ còn 11 tháng rưỡi có để chứng minh thực tâm phòng, chống nạn buôn người nếu muốn tránh bị Hoa Kỳ áp dụng các biện pháp chế tài: cắt viện trợ, ngăn các khoản vay ngân hàng quốc tế, cấm visa và đóng băng tài sản (nếu có ở Hoa Kỳ) của các thủ phạm.
Theo báo cáo mới nhất của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ: “Phụ nữ và trẻ em Việt Nam bị buôn bán tình dục khắp châu Á thường bị các tổ chức đưa người đi lao động lừa và bị bán cho các nhà thổ ở biên giới Campuchia, Trung Quốc và Lào, một số khác bị đưa sang các nước khác như Thái Lan và Malaysia. Một số phụ nữ và trẻ em Việt Nam bị ép làm gái mại dâm ở Hàn Quốc, Indonesia, Đài Loan, Thái Lan, Malaysia, Singapore và Nga”.
Liên Minh Bài Trừ Nô Lệ Mới ở Á Châu Coalition To Abolish Modern Day Slavery In Asia ( CAMSA) đã trực tiếp giải cứu hơn 3.000 nạn nhân Việt Nam bị buôn bán, và hỗ trợ hoặc tạo điều kiện để giải cứu 8.000 nạn nhân khác. Nhiều người khác đang tuyệt vọng được xác định và giải cứu.
Từ năm 2008 đến nay, qua chương trình CAMSA, đã giải cứu trực tiếp hoặc gián tiếp 11,000 nạn nhân ở 24 quốc gia. Tuy nhiên, cứ mỗi người được giải cứu thì lại có nhiều nạn nhân mới. Cách bài trừ nạn buôn người tốt nhất là đừng để có thêm người trở thành nạn nhân
Ngày 8 tháng 7 vừa qua, thêm một nữ lao động người Việt ở Ả Rập Xê-Út được cảnh sát giải cứu và đưa vào khu tạm trú của trung tâm bảo trợ xã hội SAKAN tại thủ đô Riyadh.
Chị Nguyễn Thị Thuý bị gia chủ đánh đập, ngược đãi và được cảnh sát đưa vào trung tâm Bảo Trợ Xã Hội Sakan tại thủ đô Riyadh. Chị không mang theo được hành lý, đồ dùng cá nhân hay điện thoại, chỉ mỗi bộ đồng phục Ôsin rách. Người chủ còn giữ 10 triệu VNĐ tiền mặt của chị dành dụm được.
Chị Thuý sinh năm 1989, thường trú tại Ấp Xóm Lò, Xã Tiên Thuận, Huyện Bến Cầu, Tỉnh Tây Ninh. Chị sang Ả Rập Xê Út làm việc vào ngày 22 tháng 9 năm 2019.
Khi được tin về chị Nguyễn Thị Thuý ở Ả Rập Xê-Út, một số tín đồ Đạo Cao Đài gốc (1926) đã nhanh chóng đến thăm gia đình của chị Thuý ở Huyện Bến Cầu, Tây Ninh. Vì thấy gia cảnh khó khăn, họ đã góp tiền để tặng gia đình này một tạ gạo và hứa sẽ tiếp tục hỗ trợ gia đình đòi công lý và đòi người về.
CAMSA đang lập hồ sơ để chuyển LHQ, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, cơ quan quốc tế IOM, và chính quyền Việt Nam. Công ty đã đưa chị Thuý đi lao động ở Ả Rập Xê-Út có trách nhiệm phải đưa chị về nước, đòi lại số tiền mà người chủ đang giữ của chị, và đòi người chủ phải bồi thường mọi thiệt hại đã gây cho chị về thể xác lẫn tinh thần.
Chính phủ Việt Nam đã sử dụng các công ty sân sau của họ tuyển dụng, đưa người ra nước ngoài lao động. Khoản tiền họ thu quá mức ấn định trên mỗi người đi lao động này rất lớn. Các công ty xuất khẩu lao động thả những lời đường mật dụ dỗ người đi lao động nước ngoài, nói dối về cơ hội có việc làm, hứa hẹn một cuộc sống tốt hơn cho người lao động.
Người đi lao động xuất khẩu hầu hết là người nghèo khó, ít học. Họ phải cầm cố gia tài, mượn nợ để có thể mua đơn xin xuất khẩu, theo học một khóa sơ đẳng về tiếng nước sẽ đến, đặt cọc cho thời gian lao động và khi đến nơi, dưới quyền các chủ nhân, nhiều người trong số lao động này bị ép buộc phải làm những việc không đúng với bản hợp đồng đã ký, hoặc làm việc trong các điều kiện khắc nghiệt, có hại cho sức khỏe, có người bị lợi dụng tinh dục, thậm chí bị bắt làm mãi dâm.
Nạn nhân Việt nam của việc buôn bán người có thể là bất kỳ ai, độ tuổi và giới tính. Nạn nhân, là mỗi cá nhân hay cả nhóm người thường âm thầm chịu đựng. Rất hiếm khi họ nghĩ tới việc tìm kiếm sự giúp đỡ vì nhiều lý do như lúc nào cũng sợ hãi, yếu đuối, không rành ngôn ngữ bản xứ, thậm chí họ còn sợ cả người trong xứ, sợ cảnh sát. Cũng có khi họ không nghĩ họ là nạn nhân, có thể họ còn luôn nghĩ phần lỗi thuộc về họ. Họ cũng có thể bị chủ giữ giấy tờ tùy thân, giấy tờ nhập cảnh, tiền hoặc điện thoại di động khiến không thể đi ra khỏi chỗ làm việc để trốn tránh, cáo giác.
Từ 2008 đến 1011, tổ chức CAMSA đã tìm ra 32 công ty là sân sau của chính phủ Việt Nam đã dính dự vào các vụ buôn người lao động và khuyên người trong nước có ý định đi xuất khẩu lao động tránh xa các công ty này.
(Tổng hợp từ CAMSA và https://www.dhs.gov/)

