Tweet
Tiếng Việt Mới
Tiếng Việt Mới - Yên Hà
"Đồng hồ không người lái có cửa sổ" của tôi chỉ ba giờ rưỡi chiều.
Trong máy bay, ngồi nhìn ra cửa sổ bên ngoài, tôi lặng nhìn đất nước thân yêu, và tôi chợt thở dài. Thấy vậy, người hành khách ngồi bên cạnh quay sang hỏi:
-Trông anh có vẻ "căng" lắm? Ngồi trong "nội thất" chiếc phi cơ mà trông ông hình như "bức xúc" làm sao?
-Vâng thưa ông, tôi về Việt Nam lần này là lần thứ nhất, sau bốn mươi năm xa nhà nên có phần hồi hộp, tôi đáp.
-À, ra thế, tâm trạng ông "hiển thị" trên nét mặt rõ lắm. Ông rời xứ lâu như vậy, tôi đoán lúc trước ông phải là "du sinh" đi "chuyên tu" ở đâu đó; người Việt mình vốn "trọng thị" vấn đề học vị lắm mà.
-Vâng, ông đoán không sai, lúc trước, tôi có được đi du học bên Pháp, nhưng thú thật với ông, riêng tôi không coi trọng bằng cấp cho lắm, nhất là thời buổi này, tôi nói tiếp.
-Tôi "thống nhất" ông, chủ yếu là phải biết triển khai tính "năng nổ", rồi "tranh thủ" vào đó, khẳng định tài nghệ mình thì mới thành công một cách "tiên tiến" được.
-Ông muốn nói là ông đồng ý với tôi, điều quan trọng là mình phải khai triển tính siêng năng tháo vát, cố gắng sao cho tài nghệ mình được công nhận để có thể thành công mỹ mãn? Tôi hỏi lại cho chắc.
-Đúng vậy. À này, ông cũng nên cập nhật lại ngôn ngữ văn hoá hiện đại của mình đi thì hơn.Chúc ông "thư giãn" và đi "tham quan" tốt những "cảnh quan" nước nhà.
-Cám ơn ông.
Một lúc sau, gần đến "cửa khẩu" Tân Sơn Nhất, "người lái" cho biết "Trung tâm quản lý đường bay" đã cho phép phi cơ đáp xuống "đường băng". Chúng tôi đã đến Sài Gòn.
Vào đến trạm kiểm tra, người cán bộ hỏi tôi:
-"Hộ chiếu" đâu?
-Dạ thưa, hộ chiếu là gì ạ? Tôi ngớ ngẩn hỏi lại.
-Giấy tờ du lịch do "cơ quan chủ quản" cấp chứ là gì nữa? Xin ông nghiêm túc một chút, người cán bộ sẵng giọng.
Tôi chìa sổ thông hành ra.
-Ông sống bên Mỹ à? "Bang" nào? người cán bộ hỏi tiếp.
- Dạ thưa , tiểu bang New Jersey.
- Đem vào bao nhiêu kiều hối?
-Dạ thưa, kiều hối là gì ạ? Tôi lại ú ớ.
-Ông không biết "từ" này à? Ông đừng có "linh tinh" nữa, "khẩn trương" lên đi, người cán bộ bắt đầu sốt ruột.
Hoảng quá, chắc ông ta nói tôi vớ vẩn và dục tôi phải nhanh lên. Nghĩ đến chữ "hối xuất", tôi đoán mò.
-Dạ, ngoại tệ tôi có 1000 mỹ kim.
-Thôi được rồi, ông đi đi. Có "vấn nạn" gì thì cứ đến "Phòng công tác người nước ngoài" mà hỏi.
Cám ơn Ngài.
Lấy hành lý xong, qua trạm "hải quan", không có gì để khai quan thuế, tôi bước ra ngoài.
Tôi thở phào, nhẹ nhõm. Mới đến có vài giờ mà đã "ấn tượng" như vậy.
Dáo dác nhìn quanh, tôi vẫy một cái tắc xi để về khách sạn.
Thấy cái mặt "nai vàng ngơ ngác" của tôi, bác tài xế chào hỏi:
-"Hoan nghênh" ông, chắc ông là Việt Kiều về thăm nhà? Lần này về, ông có "dự kiến" làm gì không, em chỉ giúp cho?
-Ờ, xem nào, ăn ngon thì ông đề nghị đi đâu?
Muốn ăn ngon thì em xin "đề xuất" nhà hàng này, em "đảm bảo chất lượng", thực đơn "cao cấp", giá rẻ, ông có thể ăn uống "vô tư", chứ đừng có mà đi tìm những nơi "hoành tráng" khác, có "khả năng" đắt "khủng" lắm, "bình quân" 100 Đô La một người đó, nhất là nếu ông là người nước ngoài.
Ui chao, có thể trung bình 100 Đô? Quả nhiên đắt khủng khiếp thật.
-Nhưng ngược lại, ông vào mấy tiệm "chui" thì cũng có "khả năng" bị "chũm" lắm đấy.
Đúng rồi, những nơi lén lút, không ai kiểm soát, bị gạt là cái chắc.
Thi thoảng, ông có muốn đi "tươi mát" để "hộ lý" cho khoẻ không? bác tài hỏi tới.
-Tươi mát? Hộ lý? ông muốn nói gì? Tôi hỏi lại
Thì chuyện "quan hệ" đàn ông-đàn bà đó mà? Về Việt Nam, ai mà không biết cái đó? bác tài cười mỉm chi.
-Thôi, cám ơn ông, chắc không cần đâu. À về đến khách sạn tôi có xa không? Tôi ngượng nghịu đánh trống lảng.
-Từ đây vào thành phố không có "đường cao tốc", nhưng đi giờ này không sợ "ùn tắc" đâu, nếu không gặp "tai tệ nạn" trong một "sự cố" giao thông gì, sẽ nhanh lắm.
Không có xa lộ, nhưng giờ này, nếu không gặp tại nạn xe cộ hay cản trở lưu thông gì thì chả sợ kẹt đường, sẽ nhanh thôi. Tôi lẩm bẩm trong đầu như để học khoá cấp tốc tiếng Việt mới.
Bác tài xế nói xong, phóng vun vút và chẳng bao lâu tôi về đến khách sạn.
"Đăng ký" xong, tôi lên phòng nằm xem "chiếu bóng hộp" chỉ được năm phút là lăn quay ra ngủ một mạch đến sáng.
Mấy hôm sau, một người bạn sinh sống tại đây "liên hệ" với tôi và đề nghị:
-Tụi tao có "quy hoạch" một buổi "tiểu trà" để "chiêu đãi" mày thứ bẩy này nhé.
-Cám ơn tụi mày đã định làm một buổi tiệc nhỏ để thết đãi tao. Về đây chơi, có thổ công như tụi mày thì nhất rồi.
Tối hôm đó, tôi đến nơi hẹn. Nhà hàng này cũng nhỏ, nhưng rất sạch sẽ, tươm tất, có cả một ban nhạc sống nữa. Không biết mấy thằng bạn quỷ có mưu mô gì nhưng chúng đã "bố trí" một cuộc gặp gỡ, cho tôi ngồi cạnh M., một cô gái xinh trẻ, rồi lấy máy ảnh "kỹ thuật số" ra chụp tôi với em.
Nói chuyện, ăn uống một lúc, tôi làm ly cà phê "cái nồi ngồi trên cái cốc", còn đang miên man suy nghĩ thì M. lay tôi, gọi:
- Anh ơi (cô ấy chỉ bằng tuổi con tôi mà dám gọi tôi bằng "anh"), anh đang "tư duy" gì vậy? Bên kia, mấy người "nghệ nhân" đang chơi nhạc kìa, mình ra "hát đôi" đi, hay là anh thích "múa đôi" ?
Mấy thằng bạn cũng đốc vào nên tôi cũng đành ra sàn nhẩy với M.
-Anh ơi, bên Mỹ, anh làm nghề gì, "thu nhập" tầm được bao nhiêu? M. bắt đầu hỏi chuyện.
Trời ơi, tiền lương tôi khoảng bao nhiêu, cô ấy hỏi làm gì? Tôi trả lời qua loa cho xong, nhưng M. "tiến công" tiếp:
-Anh ơi, em "phát hiện" là em cảm thấy rất "hứng thú" với anh. Anh là "đối tượng" của em rồi, em "hồ hởi" quá. Hay là anh "quản lý" đời em đi anh?
-Tôi quản lý đời cô hay cô quản lý đời tôi đây? Nhưng thí dụ như tôi chịu thì mình như thế nào? Tôi hỏi đùa.
Trước hết, mình phải "tuyên bố".
- Tuyên bố gì?
-Tuyên bố là lễ hứa hôn đó anh. Sau đó, anh mua cho em một "căn hộ"; và lần hồi, mình sẽ "đả thông" nhau, rồi mình sẽ...
-Trời ơi, tôi làm gì có tiền mua nhà cho cô?
Em nghe nói bên Mỹ, ai cũng "sở hữu" một "căn hộ" mà, anh bán nó đi rồi sang đây mua "hộ" cho em. Sang bên này, anh "bảo quản" tốt cho em, em sẽ "ủng hộ" anh triệt để. Anh "xử lý" cho em đi, nhe?
(Quan hệ, ủng hộ kiểu này thì hệ quả chắc phải bị cao huyết áp, "tai biến mạch máu não" sớm!)
Cứ thế cô "tích cực tiến công" tôi hầu gia tăng "sức ép" đến mức "tầm cỡ":
-Anh ơi, anh đừng có "chảnh" với em mà, em "giản đơn" lắm.
Chảnh? Lần đầu tiên trong đời, tôi nghe chữ này, hỏi ra, mới biết là "làm bộ", "làm eo".
Cuối cùng, M. "đột xuất" ra chiêu độc:
-Anh ơi, "bú mồm" em đi.
Xốc quá, choáng quá, tôi bất tỉnh tại chỗ.
Vài hôm sau, tôi muốn ra Huế chơi. Hỏi dưới văn phòng khách sạn xem trạm xe lửa ở đâu, người tiếp viên cho tôi biết:
-"Cục đường sắt" gần đây thôi. Ông đi bộ cho mát, hôm nay "đài thuỷ văn" cho biết trời đẹp lắm.
Ngoài nhà ga, tôi mua một vé đi Huế.
-Một vé "tầu lửa" đi Huế? "Ghế mềm" hay "ghế cứng"?
-Cứng thì bao nhiêu? Mềm bao nhiêu? tôi hỏi lại.
Rốt cuộc, giá không xê xích bao nhiêu nên tôi mua ghế mềm, ngồi cho sướng ... bàn toạ.
Đến nơi, tôi đi thăm vài danh lam, thắng cảnh xong, ngồi nghỉ chân một lúc rồi tôi phải hỏi một ông khách qua đường.
Xin lỗi ông, tôi đang đau bụng quá, gần đây có chỗ nào cho tôi đi không ạ?
Ông khách chỉ sang bên nọ và trả lời:
Cuối đường có cái "nhà ỉa" kia, ông lại đó đi. Nhưng còn tuỳ ông "đi nặng" hay "đi nhẹ" nữa, vì "đi nặng" thì "dịch vụ" đắt tiền hơn.
Trời!!!
.........
Đến đây, tôi chợt thức tỉnh. Hoá ra chỉ là một giấc mơ, nhưng sao hãi hùng quá. Lâu lắm rồi, tôi không được về thăm nhà, bây giờ có về, không lẽ tôi phải có thông dịch viên đi theo sao?
Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời...
Tiếng nước tôi, tiếng nói đồng bào tôi mà sao nghe lạ tai quá? Bây giờ, khi xem phim với phụ đề tiếng Việt, tôi lại còn khó hiểu hơn là không có phụ đề nữa; đọc những bài thâu lượm trên Internet thì nhiều khi cứ phải đoán mò, và khó chịu làm sao khi đọc chữ "Y" cứ bị thay thế bằng "I".
Nhưng điều tôi không thể hiểu nổi là tại sao có những tờ báo Việt Nam bên Mỹ này cũng hùa theo cái "phong trào" ấy, như để "khoe" là mình "văn minh hiện đại" (?)
Vẫn biết sinh ngữ nào chả biến đổi cho thích hợp với thời đại nhưng sao thay đổi "khủng" quá? Không biết cụ Nguyễn Du hay cụ Trần Trọng Kim, nếu còn sống sẽ nghĩ gì về tiếng Việt mới này? Hay có lẽ chúng tôi quá "cổ hủ"? Dầu sao đi nữa, chúng tôi sẽ không cầm bút để viết lịch sử Việt Nam nên chúng tôi chắc chắn là sai lầm.
Nhưng thôi, đất nước tôi không còn là đất nước tôi, tôi cũng không còn thẩm quyền gì để phê bình, tôi chỉ có quyền buồn (ít ra, cái tự do này, không có chính quyền nào có thể cấm đoán được).
Tôi buồn, nhưng thôi, như đã chia xẻ trong bài "Thế hệ bánh mì kẹp", chỉ vài mươi năm nữa, vấn đề này sẽ không còn là vấn đề nữa, một khi chúng tôi sẽ lũ lượt rủ nhau đi hết. Lúc đó, chúng tôi sẽ lại được nói lại "tiếng Việt cũ" với bố mẹ, ông bà chúng tôi.
Ôi, tiếng nước tôi.
"Đồng hồ không người lái có cửa sổ" của tôi chỉ ba giờ rưỡi chiều.
Trong máy bay, ngồi nhìn ra cửa sổ bên ngoài, tôi lặng nhìn đất nước thân yêu, và tôi chợt thở dài. Thấy vậy, người hành khách ngồi bên cạnh quay sang hỏi:
-Trông anh có vẻ "căng" lắm? Ngồi trong "nội thất" chiếc phi cơ mà trông ông hình như "bức xúc" làm sao?
-Vâng thưa ông, tôi về Việt Nam lần này là lần thứ nhất, sau bốn mươi năm xa nhà nên có phần hồi hộp, tôi đáp.
-À, ra thế, tâm trạng ông "hiển thị" trên nét mặt rõ lắm. Ông rời xứ lâu như vậy, tôi đoán lúc trước ông phải là "du sinh" đi "chuyên tu" ở đâu đó; người Việt mình vốn "trọng thị" vấn đề học vị lắm mà.
-Vâng, ông đoán không sai, lúc trước, tôi có được đi du học bên Pháp, nhưng thú thật với ông, riêng tôi không coi trọng bằng cấp cho lắm, nhất là thời buổi này, tôi nói tiếp.
-Tôi "thống nhất" ông, chủ yếu là phải biết triển khai tính "năng nổ", rồi "tranh thủ" vào đó, khẳng định tài nghệ mình thì mới thành công một cách "tiên tiến" được.
-Ông muốn nói là ông đồng ý với tôi, điều quan trọng là mình phải khai triển tính siêng năng tháo vát, cố gắng sao cho tài nghệ mình được công nhận để có thể thành công mỹ mãn? Tôi hỏi lại cho chắc.
-Đúng vậy. À này, ông cũng nên cập nhật lại ngôn ngữ văn hoá hiện đại của mình đi thì hơn.Chúc ông "thư giãn" và đi "tham quan" tốt những "cảnh quan" nước nhà.
-Cám ơn ông.
Một lúc sau, gần đến "cửa khẩu" Tân Sơn Nhất, "người lái" cho biết "Trung tâm quản lý đường bay" đã cho phép phi cơ đáp xuống "đường băng". Chúng tôi đã đến Sài Gòn.
Vào đến trạm kiểm tra, người cán bộ hỏi tôi:
-"Hộ chiếu" đâu?
-Dạ thưa, hộ chiếu là gì ạ? Tôi ngớ ngẩn hỏi lại.
-Giấy tờ du lịch do "cơ quan chủ quản" cấp chứ là gì nữa? Xin ông nghiêm túc một chút, người cán bộ sẵng giọng.
Tôi chìa sổ thông hành ra.
-Ông sống bên Mỹ à? "Bang" nào? người cán bộ hỏi tiếp.
- Dạ thưa , tiểu bang New Jersey.
- Đem vào bao nhiêu kiều hối?
-Dạ thưa, kiều hối là gì ạ? Tôi lại ú ớ.
-Ông không biết "từ" này à? Ông đừng có "linh tinh" nữa, "khẩn trương" lên đi, người cán bộ bắt đầu sốt ruột.
Hoảng quá, chắc ông ta nói tôi vớ vẩn và dục tôi phải nhanh lên. Nghĩ đến chữ "hối xuất", tôi đoán mò.
-Dạ, ngoại tệ tôi có 1000 mỹ kim.
-Thôi được rồi, ông đi đi. Có "vấn nạn" gì thì cứ đến "Phòng công tác người nước ngoài" mà hỏi.
Cám ơn Ngài.
Lấy hành lý xong, qua trạm "hải quan", không có gì để khai quan thuế, tôi bước ra ngoài.
Tôi thở phào, nhẹ nhõm. Mới đến có vài giờ mà đã "ấn tượng" như vậy.
Dáo dác nhìn quanh, tôi vẫy một cái tắc xi để về khách sạn.
Thấy cái mặt "nai vàng ngơ ngác" của tôi, bác tài xế chào hỏi:
-"Hoan nghênh" ông, chắc ông là Việt Kiều về thăm nhà? Lần này về, ông có "dự kiến" làm gì không, em chỉ giúp cho?
-Ờ, xem nào, ăn ngon thì ông đề nghị đi đâu?
Muốn ăn ngon thì em xin "đề xuất" nhà hàng này, em "đảm bảo chất lượng", thực đơn "cao cấp", giá rẻ, ông có thể ăn uống "vô tư", chứ đừng có mà đi tìm những nơi "hoành tráng" khác, có "khả năng" đắt "khủng" lắm, "bình quân" 100 Đô La một người đó, nhất là nếu ông là người nước ngoài.
Ui chao, có thể trung bình 100 Đô? Quả nhiên đắt khủng khiếp thật.
-Nhưng ngược lại, ông vào mấy tiệm "chui" thì cũng có "khả năng" bị "chũm" lắm đấy.
Đúng rồi, những nơi lén lút, không ai kiểm soát, bị gạt là cái chắc.
Thi thoảng, ông có muốn đi "tươi mát" để "hộ lý" cho khoẻ không? bác tài hỏi tới.
-Tươi mát? Hộ lý? ông muốn nói gì? Tôi hỏi lại
Thì chuyện "quan hệ" đàn ông-đàn bà đó mà? Về Việt Nam, ai mà không biết cái đó? bác tài cười mỉm chi.
-Thôi, cám ơn ông, chắc không cần đâu. À về đến khách sạn tôi có xa không? Tôi ngượng nghịu đánh trống lảng.
-Từ đây vào thành phố không có "đường cao tốc", nhưng đi giờ này không sợ "ùn tắc" đâu, nếu không gặp "tai tệ nạn" trong một "sự cố" giao thông gì, sẽ nhanh lắm.
Không có xa lộ, nhưng giờ này, nếu không gặp tại nạn xe cộ hay cản trở lưu thông gì thì chả sợ kẹt đường, sẽ nhanh thôi. Tôi lẩm bẩm trong đầu như để học khoá cấp tốc tiếng Việt mới.
Bác tài xế nói xong, phóng vun vút và chẳng bao lâu tôi về đến khách sạn.
"Đăng ký" xong, tôi lên phòng nằm xem "chiếu bóng hộp" chỉ được năm phút là lăn quay ra ngủ một mạch đến sáng.
Mấy hôm sau, một người bạn sinh sống tại đây "liên hệ" với tôi và đề nghị:
-Tụi tao có "quy hoạch" một buổi "tiểu trà" để "chiêu đãi" mày thứ bẩy này nhé.
-Cám ơn tụi mày đã định làm một buổi tiệc nhỏ để thết đãi tao. Về đây chơi, có thổ công như tụi mày thì nhất rồi.
Tối hôm đó, tôi đến nơi hẹn. Nhà hàng này cũng nhỏ, nhưng rất sạch sẽ, tươm tất, có cả một ban nhạc sống nữa. Không biết mấy thằng bạn quỷ có mưu mô gì nhưng chúng đã "bố trí" một cuộc gặp gỡ, cho tôi ngồi cạnh M., một cô gái xinh trẻ, rồi lấy máy ảnh "kỹ thuật số" ra chụp tôi với em.
Nói chuyện, ăn uống một lúc, tôi làm ly cà phê "cái nồi ngồi trên cái cốc", còn đang miên man suy nghĩ thì M. lay tôi, gọi:
- Anh ơi (cô ấy chỉ bằng tuổi con tôi mà dám gọi tôi bằng "anh"), anh đang "tư duy" gì vậy? Bên kia, mấy người "nghệ nhân" đang chơi nhạc kìa, mình ra "hát đôi" đi, hay là anh thích "múa đôi" ?
Mấy thằng bạn cũng đốc vào nên tôi cũng đành ra sàn nhẩy với M.
-Anh ơi, bên Mỹ, anh làm nghề gì, "thu nhập" tầm được bao nhiêu? M. bắt đầu hỏi chuyện.
Trời ơi, tiền lương tôi khoảng bao nhiêu, cô ấy hỏi làm gì? Tôi trả lời qua loa cho xong, nhưng M. "tiến công" tiếp:
-Anh ơi, em "phát hiện" là em cảm thấy rất "hứng thú" với anh. Anh là "đối tượng" của em rồi, em "hồ hởi" quá. Hay là anh "quản lý" đời em đi anh?
-Tôi quản lý đời cô hay cô quản lý đời tôi đây? Nhưng thí dụ như tôi chịu thì mình như thế nào? Tôi hỏi đùa.
Trước hết, mình phải "tuyên bố".
- Tuyên bố gì?
-Tuyên bố là lễ hứa hôn đó anh. Sau đó, anh mua cho em một "căn hộ"; và lần hồi, mình sẽ "đả thông" nhau, rồi mình sẽ...
-Trời ơi, tôi làm gì có tiền mua nhà cho cô?
Em nghe nói bên Mỹ, ai cũng "sở hữu" một "căn hộ" mà, anh bán nó đi rồi sang đây mua "hộ" cho em. Sang bên này, anh "bảo quản" tốt cho em, em sẽ "ủng hộ" anh triệt để. Anh "xử lý" cho em đi, nhe?
(Quan hệ, ủng hộ kiểu này thì hệ quả chắc phải bị cao huyết áp, "tai biến mạch máu não" sớm!)
Cứ thế cô "tích cực tiến công" tôi hầu gia tăng "sức ép" đến mức "tầm cỡ":
-Anh ơi, anh đừng có "chảnh" với em mà, em "giản đơn" lắm.
Chảnh? Lần đầu tiên trong đời, tôi nghe chữ này, hỏi ra, mới biết là "làm bộ", "làm eo".
Cuối cùng, M. "đột xuất" ra chiêu độc:
-Anh ơi, "bú mồm" em đi.
Xốc quá, choáng quá, tôi bất tỉnh tại chỗ.
Vài hôm sau, tôi muốn ra Huế chơi. Hỏi dưới văn phòng khách sạn xem trạm xe lửa ở đâu, người tiếp viên cho tôi biết:
-"Cục đường sắt" gần đây thôi. Ông đi bộ cho mát, hôm nay "đài thuỷ văn" cho biết trời đẹp lắm.
Ngoài nhà ga, tôi mua một vé đi Huế.
-Một vé "tầu lửa" đi Huế? "Ghế mềm" hay "ghế cứng"?
-Cứng thì bao nhiêu? Mềm bao nhiêu? tôi hỏi lại.
Rốt cuộc, giá không xê xích bao nhiêu nên tôi mua ghế mềm, ngồi cho sướng ... bàn toạ.
Đến nơi, tôi đi thăm vài danh lam, thắng cảnh xong, ngồi nghỉ chân một lúc rồi tôi phải hỏi một ông khách qua đường.
Xin lỗi ông, tôi đang đau bụng quá, gần đây có chỗ nào cho tôi đi không ạ?
Ông khách chỉ sang bên nọ và trả lời:
Cuối đường có cái "nhà ỉa" kia, ông lại đó đi. Nhưng còn tuỳ ông "đi nặng" hay "đi nhẹ" nữa, vì "đi nặng" thì "dịch vụ" đắt tiền hơn.
Trời!!!
.........
Đến đây, tôi chợt thức tỉnh. Hoá ra chỉ là một giấc mơ, nhưng sao hãi hùng quá. Lâu lắm rồi, tôi không được về thăm nhà, bây giờ có về, không lẽ tôi phải có thông dịch viên đi theo sao?
Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời...
Tiếng nước tôi, tiếng nói đồng bào tôi mà sao nghe lạ tai quá? Bây giờ, khi xem phim với phụ đề tiếng Việt, tôi lại còn khó hiểu hơn là không có phụ đề nữa; đọc những bài thâu lượm trên Internet thì nhiều khi cứ phải đoán mò, và khó chịu làm sao khi đọc chữ "Y" cứ bị thay thế bằng "I".
Nhưng điều tôi không thể hiểu nổi là tại sao có những tờ báo Việt Nam bên Mỹ này cũng hùa theo cái "phong trào" ấy, như để "khoe" là mình "văn minh hiện đại" (?)
Vẫn biết sinh ngữ nào chả biến đổi cho thích hợp với thời đại nhưng sao thay đổi "khủng" quá? Không biết cụ Nguyễn Du hay cụ Trần Trọng Kim, nếu còn sống sẽ nghĩ gì về tiếng Việt mới này? Hay có lẽ chúng tôi quá "cổ hủ"? Dầu sao đi nữa, chúng tôi sẽ không cầm bút để viết lịch sử Việt Nam nên chúng tôi chắc chắn là sai lầm.
Nhưng thôi, đất nước tôi không còn là đất nước tôi, tôi cũng không còn thẩm quyền gì để phê bình, tôi chỉ có quyền buồn (ít ra, cái tự do này, không có chính quyền nào có thể cấm đoán được).
Tôi buồn, nhưng thôi, như đã chia xẻ trong bài "Thế hệ bánh mì kẹp", chỉ vài mươi năm nữa, vấn đề này sẽ không còn là vấn đề nữa, một khi chúng tôi sẽ lũ lượt rủ nhau đi hết. Lúc đó, chúng tôi sẽ lại được nói lại "tiếng Việt cũ" với bố mẹ, ông bà chúng tôi.
Ôi, tiếng nước tôi.