Tweet
Bạn Tôi Người Lính Trẻ
Tác giả Vũ Phan
.jpg)
Tác giả Vũ Phan
Cuối năm 1973, khi đó tôi còn rất trẻ, đang học lớp 8 ở Saigon. Chiến tranh thì như đang ở xa xôi đâu đó trên vùng rừng núi, cách biệt với thành phố và ngôi trường Trung - Tiểu học xinh xắn đó của chúng tôi. Thỉnh thoảng, cuộc chiến khốc liệt nhắc nhở đến sự có mặt của nó bằng những chiếc xe nhà binh xanh xám chạy nhanh qua con đường trước cổng trường. Hay khi chúng tôi băng qua cầu Thị nghè lên quận 1. Ngang qua trại lính với những bức tường cao, có các lô cốt to, kiên cố với những vòng dây kẽm gai bao quanh, chạy dài từ bờ rạch lên đến ngã 4 Nguyễn Bình Khiêm. Cuộc sống thật yên bình trong tâm bão, những buổi đến trường học và chơi đùa với các bạn dưới bóng ngôi giáo đường uy nghi, và bóng cây cây phượng vĩ to cao, thường nở rất nhiều hoa rực rở khi mùa hè đến.
Thứ 5 là ngày đặc biệt được chúng tôi yêu thích, vì buổi sáng hôm đó, chỉ học có hai tiếng đầu, sau đó được nghỉ để vui chơi tùy ý. Chúng tôi chơi đá, đánh cầu, ném banh … trong sân trường rộng tênh.
Nhưng hào hứng nhất là những đứa bạn thân trong lớp, rủ nhau cuốc bộ ra trung tâm Saigon. Năm sáu đứa chúng tôi đi ngang qua sở thú, dạo quanh hồ Con Rùa, đến Nhà thờ Đức bà nghểnh cổ nhìn lên nóc giáo đường cao tít. Rồi hăng hái vào Bưu điện Saigon để tò mò xem người ta viết và gửi thư, ngạc nhiên với không gian to lớn bên trong tòa nhà. Xuôi đường Tự do, ra đại lộ Nguyễn Huệ, Lê Lợi dạo chơi bên các kiosque, hàng quán, loanh quanh bên chợ Bến Thành. Saigon thời đó mang một bộ mặt rất đẹp, văn minh, người dân ăn mặc rất lịch lảm, phong cách.
Thời điểm này, người Mỹ đang âm thầm rút ra khỏi cuộc chiến. Miền nam Việt Nam bị đồng minh bỏ rơi, phải chiến đấu lẻ loi trong giai đoạn đầy cam go, thiếu thốn … Nhiều chàng trai trẻ phải xếp lại sách vỡ, bút nghiêng để trở thành những người lính cầm súng ra trận. Đa số chúng tôi còn quá trẻ, chưa phải phải gia nhập quân đội để chiến đấu bảo vệ đất nước. Những ngày yên bình cắp sách đến trường, vui đùa với bạn bè. Nhưng dưới bóng mây u ám đang bay lởn vởn trên bầu trời Saigon, tâm hồn non nớt của tuổi học sinh vẩn vô tư, ngây ngô như mọi ngày.
Gần cuối năm học, bóng dáng của cuộc chiến rồi cũng len lỏi vào sân trường. Anh là bạn học cùng lớp với tôi, nhưng lớn hơn tôi phải vài ba tuổi. So với vóc dáng của chúng tôi lúc đó còn là những chú thiếu niên mảnh khảnh, thấp người, anh có một hình hài quá khổ, cao hơn bạn bè cùng lớp cả “một cái đầu”. Thêm vào đó trên khuôn mặt của anh râu ria mọc lởm chởm, trong lúc đa số chúng tôi trông vẩn còn “nhí”, với hàng ria mép lờ mờ. Tiếng nói thì ồ ề như một đại hán trong chuyện chưởng Tầu, động tác đôi lúc lóng ngóng vì tay chân dài và to quá cở. Tướng tá thì trông dử dội như vậy, nhưng tính tình anh hiền lành, chậm chạp. Anh cũng vui chơi với tất cả bạn bè, nhưng vì hình dáng khác lạ của mình, nhiều đứa bạn học hay chọc phá, trêu ghẹo … nhưng anh vẩn im lặng không giận hờn. Chỉ khi có đứa nào giỡn quá tay, mới thấy anh nổi giận. Việc học hành của anh cũng chậm như vậy, nên nhiều năm phải ở lại lớp, khi lên đến lớp 8, anh đã gần đến tuổi đi lính.
Vào một ngày gần cuối niên học, thầy hướng dẩn im lặng nhìn xuống cả lớp với nét mặt thoáng buồn. Thầy thông báo là lớp chúng tôi có một bạn phải nghỉ học để đi lính. Tất cả chúng tôi lúc đầu hơi bở ngở, nhưng mọi người chóng hiểu ra và quay đầu về chổ anh ngồi ở góc gần cuối lớp. Khuôn mặt anh buồn so, đôi mắt như long lanh những giọt lệ … Không khí cả lớp như trầm hẳn xuống trong buổi học cuối cùng đó với anh.
Ngày nhập ngủ anh lặng lẽ lên đường một mình, chúng tôi còn nhỏ nên không ai tiển chân anh.
Rồi cuối năm học, mùa hè lại đến, đó là những giây phút thần tiên đối với tôi và những bạn thân cùng lớp. Có quá nhiều niềm vui ở vùng ngoại ô Thị nghè, Gia định. Những buổi lên Thanh đa tắm sông, câu cá, hái trộm cây trái trong vườn , đi xúc cá lia thia, bẩy màu … Sôi nổi hơn là lúc chúng tôi ra trung tâm Saigon đi quanh khắp các con đường lớn nhỏ. Rồi tôi và những người bạn bị những thú vui mùa hè lôi cuốn, và hầu như quên lãng người bạn học cùng lớp đó. Khi đó có lẻ anh đã trở thành người lính đang cầm súng chiến đấu ở đâu đó trên chiến trường để bảo vệ quê hương miền nam tự do.
Năm học kế tiếp, chúng tôi vào lớp 9, niềm vui lớn khi gặp lại bạn bè cũ và mới. Thời gian làm cho chúng tôi lớn lên thêm một chút, nhưng vẩn là những cậu thiếu niên vô tư bên sách vở và lớp học, vẩn chơi đùa dưới che chở của bóng ngôi giáo đường. Nhưng thỉnh thoảng chúng tôi lắng nghe tiếng bom đạn ì ầm vọng về từ đâu đó rất xa. Những âm thanh của bom đạn làm chúng tôi đôi lúc ngập ngừng nhìn nhau, như tự hỏi, nó từ đâu đến …
Đột nhiên, tôi và các bạn nhận được tin anh bị thương trên chiến trường. Những cái đầu nhỏ và những trái tim vô tư lự chợt im lặng và ngưng đập trong giây lát để nghe ngóng. Những nét sợ hải và suy tư ghi những dấu ấn đầu tiên vào tuổi học trò ngây ngô. Chúng tôi loáng thoáng nghe vài bạn nữ sinh và cô giáo đến quân y viện để thăm anh … Và rồi sự hồn nhiên, vô tư lại kéo tôi và các bạn quay trở lại với những trò đùa vui hàng ngày. Những giây phút rong chơi dưới bầu trời không còn yên bình của Saigon.
Rồi ngày 30-4 tang tóc đó xảy đến cho cuộc sống Miền Nam tự do và yên bình. Mọi thứ thay đổi hoàn toàn khi cộng sản miền bắc vào đây. Saigon mất đi dáng vẻ yêu kiều ngày nào và phố xá thì buồn hiu hắt.
Năm học lại mới đến, tất cả đều lên lớp 10, tôi và số bạn cũ vẩn cắp sách đến trường. Vẩn còn đó bóng ngôi giáo đường uy nghi, nhưng trường đã đổi tên. Một thoáng buồn khi tôi nhớ lại những ngày tháng tràn đầy kỷ niệm cũ.
Như sự sắp xếp định mệnh, một ngày tôi và các bạn của mình tình cờ gặp người bạn học cũ là lính VNCH. Anh bây giờ đã là một thương binh còn rất trẻ. Chúng tôi im lặng nghe anh nói về đời lính chiến của mình, về trận chiến đã lấy đi một con mắt và làm bị thương một cánh tay của anh. Lời anh kể đượm nổi buồn chiến tranh của một người trai trẻ bị thương tật, và của một người lính bị mất mát một cái gì đó rất quí giá. Có lẻ đó là mất Miền Nam và tự do, và tôi cũng có nổi buồn đó như anh. Nhưng anh không hề than trách số phận hay cuộc đời mình …
Cuộc sống đi qua trong khó khăn và lo âu sau ngày cộng sản xâm chiếm Miền Nam và Saigon. Tôi và các bạn lớn lên, phải lao mình vào cuộc sống đầy sóng gió, mịt mù dưới chính sách độc đoán, ngu xuẩn của chính quyền cộng sản. Chúng tôi cũng không ai có dịp gặp lại anh. Một người lính trẻ bị tàn tật như anh không biết tìm cách sống ra sao trong xã hội cùng khổ, khi mà những thanh niên còn khỏe mạnh, được học hành nhiều hơn anh còn thấy vất vã, khó khăn. Đôi lúc nghe vài người bạn nói gặp anh bán vé số dạo trên đường để kiếm sống …
Sau nhiều rất nhiều năm vắng tin, đột nhiên năm 1998, tôi lại gặp anh ở trung tâm Saigon. Hôm đó tôi chạy xe đến cửa hàng Tax ở góc Lê Lợi – Nguyễn Huệ, quận 1 để gặp người nhà, phi chiếc xe gắn máy lên lề đường có khoảng 6 – 7 chiếc xe đang đậu sẳn để gửi, rồi vào cửa hàng cho nhanh, vì gửi ở bãi giử xe thì lội bộ đến đây khá xa. Bất ngờ người đàn ông đang giử xe ở đó là anh. Tôi ngạc nhiên, vui mừng và gọi tên anh. Sau một lúc săm soi nhìn tôi, nghe tôi nói tên, anh cũng nhận ra và mừng rở, chào tôi cũng bằng giọng nói ồ ề, dáng đi cũng chậm chạp hơn ngày xưa. Tôi hỏi thăm anh đôi chút về nơi ở và công việc … rồi nói vào cửa hàng chút xíu sẽ ra. Khi xong công việc, tôi quay lại chổ anh để lấy xe, và cũng không biết làm gì hơn cho anh, móc bóp đưa cho anh tờ 10 ngàn đồng trả tiền giử xe, anh cầm nó và nói để lấy tiền lẻ thối lại (giử xe lúc đó khoảng 500đ – 1000đ/ lần), tôi lắc đầu nói thôi anh hãy giử hết. Tay cầm tờ giấy bạc, anh nhìn tôi khá lâu và nói nhỏ cám ơn, nét mặt đượm buồn và trong đôi mắt chỉ còn một bên nguyên vẹn, tôi thấy long lanh dòng nước mắt …
Những lần sau có công việc tôi cũng chạy xe đến đó để gửi, nhưng không bao giờ còn gặp lại anh. Mổi khi có dịp gặp những người bạn khác ngoài đường, hỏi thăm tin về anh, nhưng không ai biết bấy giờ anh ra sao.
Đến bây giờ tôi thấy mình vẩn nợ anh và đồng đội của anh một lời cám ơn, vì những ngày đó anh đã chiến đấu và hy sinh một phần thân thể quý giá để bảo vệ miền nam tự do, cho tôi và các bạn của anh có những ngày yên vui đến trường.
Đã cuối năm, mùa xuân đang ngập ngừng quay về. Trong tim tôi, anh là một người lính trẻ anh hùng, và tôi muốn viết những dòng này để cám ơn anh.
Thứ 5 là ngày đặc biệt được chúng tôi yêu thích, vì buổi sáng hôm đó, chỉ học có hai tiếng đầu, sau đó được nghỉ để vui chơi tùy ý. Chúng tôi chơi đá, đánh cầu, ném banh … trong sân trường rộng tênh.
Nhưng hào hứng nhất là những đứa bạn thân trong lớp, rủ nhau cuốc bộ ra trung tâm Saigon. Năm sáu đứa chúng tôi đi ngang qua sở thú, dạo quanh hồ Con Rùa, đến Nhà thờ Đức bà nghểnh cổ nhìn lên nóc giáo đường cao tít. Rồi hăng hái vào Bưu điện Saigon để tò mò xem người ta viết và gửi thư, ngạc nhiên với không gian to lớn bên trong tòa nhà. Xuôi đường Tự do, ra đại lộ Nguyễn Huệ, Lê Lợi dạo chơi bên các kiosque, hàng quán, loanh quanh bên chợ Bến Thành. Saigon thời đó mang một bộ mặt rất đẹp, văn minh, người dân ăn mặc rất lịch lảm, phong cách.
Thời điểm này, người Mỹ đang âm thầm rút ra khỏi cuộc chiến. Miền nam Việt Nam bị đồng minh bỏ rơi, phải chiến đấu lẻ loi trong giai đoạn đầy cam go, thiếu thốn … Nhiều chàng trai trẻ phải xếp lại sách vỡ, bút nghiêng để trở thành những người lính cầm súng ra trận. Đa số chúng tôi còn quá trẻ, chưa phải phải gia nhập quân đội để chiến đấu bảo vệ đất nước. Những ngày yên bình cắp sách đến trường, vui đùa với bạn bè. Nhưng dưới bóng mây u ám đang bay lởn vởn trên bầu trời Saigon, tâm hồn non nớt của tuổi học sinh vẩn vô tư, ngây ngô như mọi ngày.
Gần cuối năm học, bóng dáng của cuộc chiến rồi cũng len lỏi vào sân trường. Anh là bạn học cùng lớp với tôi, nhưng lớn hơn tôi phải vài ba tuổi. So với vóc dáng của chúng tôi lúc đó còn là những chú thiếu niên mảnh khảnh, thấp người, anh có một hình hài quá khổ, cao hơn bạn bè cùng lớp cả “một cái đầu”. Thêm vào đó trên khuôn mặt của anh râu ria mọc lởm chởm, trong lúc đa số chúng tôi trông vẩn còn “nhí”, với hàng ria mép lờ mờ. Tiếng nói thì ồ ề như một đại hán trong chuyện chưởng Tầu, động tác đôi lúc lóng ngóng vì tay chân dài và to quá cở. Tướng tá thì trông dử dội như vậy, nhưng tính tình anh hiền lành, chậm chạp. Anh cũng vui chơi với tất cả bạn bè, nhưng vì hình dáng khác lạ của mình, nhiều đứa bạn học hay chọc phá, trêu ghẹo … nhưng anh vẩn im lặng không giận hờn. Chỉ khi có đứa nào giỡn quá tay, mới thấy anh nổi giận. Việc học hành của anh cũng chậm như vậy, nên nhiều năm phải ở lại lớp, khi lên đến lớp 8, anh đã gần đến tuổi đi lính.
Vào một ngày gần cuối niên học, thầy hướng dẩn im lặng nhìn xuống cả lớp với nét mặt thoáng buồn. Thầy thông báo là lớp chúng tôi có một bạn phải nghỉ học để đi lính. Tất cả chúng tôi lúc đầu hơi bở ngở, nhưng mọi người chóng hiểu ra và quay đầu về chổ anh ngồi ở góc gần cuối lớp. Khuôn mặt anh buồn so, đôi mắt như long lanh những giọt lệ … Không khí cả lớp như trầm hẳn xuống trong buổi học cuối cùng đó với anh.
Ngày nhập ngủ anh lặng lẽ lên đường một mình, chúng tôi còn nhỏ nên không ai tiển chân anh.
Rồi cuối năm học, mùa hè lại đến, đó là những giây phút thần tiên đối với tôi và những bạn thân cùng lớp. Có quá nhiều niềm vui ở vùng ngoại ô Thị nghè, Gia định. Những buổi lên Thanh đa tắm sông, câu cá, hái trộm cây trái trong vườn , đi xúc cá lia thia, bẩy màu … Sôi nổi hơn là lúc chúng tôi ra trung tâm Saigon đi quanh khắp các con đường lớn nhỏ. Rồi tôi và những người bạn bị những thú vui mùa hè lôi cuốn, và hầu như quên lãng người bạn học cùng lớp đó. Khi đó có lẻ anh đã trở thành người lính đang cầm súng chiến đấu ở đâu đó trên chiến trường để bảo vệ quê hương miền nam tự do.
Năm học kế tiếp, chúng tôi vào lớp 9, niềm vui lớn khi gặp lại bạn bè cũ và mới. Thời gian làm cho chúng tôi lớn lên thêm một chút, nhưng vẩn là những cậu thiếu niên vô tư bên sách vở và lớp học, vẩn chơi đùa dưới che chở của bóng ngôi giáo đường. Nhưng thỉnh thoảng chúng tôi lắng nghe tiếng bom đạn ì ầm vọng về từ đâu đó rất xa. Những âm thanh của bom đạn làm chúng tôi đôi lúc ngập ngừng nhìn nhau, như tự hỏi, nó từ đâu đến …
Đột nhiên, tôi và các bạn nhận được tin anh bị thương trên chiến trường. Những cái đầu nhỏ và những trái tim vô tư lự chợt im lặng và ngưng đập trong giây lát để nghe ngóng. Những nét sợ hải và suy tư ghi những dấu ấn đầu tiên vào tuổi học trò ngây ngô. Chúng tôi loáng thoáng nghe vài bạn nữ sinh và cô giáo đến quân y viện để thăm anh … Và rồi sự hồn nhiên, vô tư lại kéo tôi và các bạn quay trở lại với những trò đùa vui hàng ngày. Những giây phút rong chơi dưới bầu trời không còn yên bình của Saigon.
Rồi ngày 30-4 tang tóc đó xảy đến cho cuộc sống Miền Nam tự do và yên bình. Mọi thứ thay đổi hoàn toàn khi cộng sản miền bắc vào đây. Saigon mất đi dáng vẻ yêu kiều ngày nào và phố xá thì buồn hiu hắt.
Năm học lại mới đến, tất cả đều lên lớp 10, tôi và số bạn cũ vẩn cắp sách đến trường. Vẩn còn đó bóng ngôi giáo đường uy nghi, nhưng trường đã đổi tên. Một thoáng buồn khi tôi nhớ lại những ngày tháng tràn đầy kỷ niệm cũ.
Như sự sắp xếp định mệnh, một ngày tôi và các bạn của mình tình cờ gặp người bạn học cũ là lính VNCH. Anh bây giờ đã là một thương binh còn rất trẻ. Chúng tôi im lặng nghe anh nói về đời lính chiến của mình, về trận chiến đã lấy đi một con mắt và làm bị thương một cánh tay của anh. Lời anh kể đượm nổi buồn chiến tranh của một người trai trẻ bị thương tật, và của một người lính bị mất mát một cái gì đó rất quí giá. Có lẻ đó là mất Miền Nam và tự do, và tôi cũng có nổi buồn đó như anh. Nhưng anh không hề than trách số phận hay cuộc đời mình …
Cuộc sống đi qua trong khó khăn và lo âu sau ngày cộng sản xâm chiếm Miền Nam và Saigon. Tôi và các bạn lớn lên, phải lao mình vào cuộc sống đầy sóng gió, mịt mù dưới chính sách độc đoán, ngu xuẩn của chính quyền cộng sản. Chúng tôi cũng không ai có dịp gặp lại anh. Một người lính trẻ bị tàn tật như anh không biết tìm cách sống ra sao trong xã hội cùng khổ, khi mà những thanh niên còn khỏe mạnh, được học hành nhiều hơn anh còn thấy vất vã, khó khăn. Đôi lúc nghe vài người bạn nói gặp anh bán vé số dạo trên đường để kiếm sống …
Sau nhiều rất nhiều năm vắng tin, đột nhiên năm 1998, tôi lại gặp anh ở trung tâm Saigon. Hôm đó tôi chạy xe đến cửa hàng Tax ở góc Lê Lợi – Nguyễn Huệ, quận 1 để gặp người nhà, phi chiếc xe gắn máy lên lề đường có khoảng 6 – 7 chiếc xe đang đậu sẳn để gửi, rồi vào cửa hàng cho nhanh, vì gửi ở bãi giử xe thì lội bộ đến đây khá xa. Bất ngờ người đàn ông đang giử xe ở đó là anh. Tôi ngạc nhiên, vui mừng và gọi tên anh. Sau một lúc săm soi nhìn tôi, nghe tôi nói tên, anh cũng nhận ra và mừng rở, chào tôi cũng bằng giọng nói ồ ề, dáng đi cũng chậm chạp hơn ngày xưa. Tôi hỏi thăm anh đôi chút về nơi ở và công việc … rồi nói vào cửa hàng chút xíu sẽ ra. Khi xong công việc, tôi quay lại chổ anh để lấy xe, và cũng không biết làm gì hơn cho anh, móc bóp đưa cho anh tờ 10 ngàn đồng trả tiền giử xe, anh cầm nó và nói để lấy tiền lẻ thối lại (giử xe lúc đó khoảng 500đ – 1000đ/ lần), tôi lắc đầu nói thôi anh hãy giử hết. Tay cầm tờ giấy bạc, anh nhìn tôi khá lâu và nói nhỏ cám ơn, nét mặt đượm buồn và trong đôi mắt chỉ còn một bên nguyên vẹn, tôi thấy long lanh dòng nước mắt …
Những lần sau có công việc tôi cũng chạy xe đến đó để gửi, nhưng không bao giờ còn gặp lại anh. Mổi khi có dịp gặp những người bạn khác ngoài đường, hỏi thăm tin về anh, nhưng không ai biết bấy giờ anh ra sao.
Đến bây giờ tôi thấy mình vẩn nợ anh và đồng đội của anh một lời cám ơn, vì những ngày đó anh đã chiến đấu và hy sinh một phần thân thể quý giá để bảo vệ miền nam tự do, cho tôi và các bạn của anh có những ngày yên vui đến trường.
Đã cuối năm, mùa xuân đang ngập ngừng quay về. Trong tim tôi, anh là một người lính trẻ anh hùng, và tôi muốn viết những dòng này để cám ơn anh.
Vũ Phan
