Tweet
Không biết Ông Trời vì nắng mưa bất thường làm sao mà trong vòng 20 ngày đã bắt đi một lần 3 nghệ sĩ ca nhạc nổi tiếng Việt Nam Cộng Hòa?! Tôi nói Việt Nam Cộng Hòa để phân biệt một nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. Huỳnh Anh, tay trống nổi tiếng Sài Gòn năm xưa, mất lúc 3 giờ chiều, thứ Sáu ngày 13 tháng 12 năm 2013 tại San Francisco, hưởng thọ 82 tuổi. Ðúng một tuần lễ sau cũng ngày thứ Sáu, ngày 20 tháng 12 năm 2013, Việt Dzũng, một người trẻ tuổi, nổi tiếng trong Cộng Ðồng Người Việt Tỵ Nạn Cộng Sản cũng trở về với cội nguồn cát bụi lúc 10 giờ 35 sáng tại Orange County, Nam California, hưởng dương 55 tuổi. Người ta nói đúng “sinh hữu hạn, tử vô kỳ” là đó. Rồi mới đầu năm Dương Lịch đây, vào 7 giờ 27 tối ngày 1 tháng 1 năm 2014 tại Boston của Tiểu bang Massachusetts, nữ danh ca Hà Thanh cũng sớm về đất Phật ở tuổi 75. Hôm nay, dù đã phần nào lắng động nỗi cảm xúc, bàng hoàng,… mà sao tôi vẫn tiếc, vẫn thương một cách đậm đà dấu vết những người vừa mới ra đi đó đã khắc sâu thăm thẳm trong lòng tôi một thoáng kỷ niệm môt thời chinh chiến ngang tàng đã qua! Ở đây, những gì cần thông tin về Huỳnh Anh, về Việt Dzũng cũng như về Hà Thanh thì người ta đã viết nhiều rồi, dù tôi có viết thêm bao nhiêu đi nữa có khi lại thừa, lại thiếu là chắc. Tôi chỉ nói “cái tôi” một thời đã bị mê hoặc bởi lời ca, bởi tiếng nhạc của họ “nhểu” đúng thời, đúng nơi vào tâm can của mình ngày nào xa lắm rồi mà thời gian có khi đã dài hơn nửa thế kỷ, sao vẫn còn quanh quẩn bên đây như mới tức thì.
Huỳnh Anh, đâu khoảng đầu thập niên 1960 tôi biết được với bản nhạc Mưa Rừng nơi tiệm hớt tóc của anh bạn Tư Thâu. Anh Tư Thâu người Duy Xuyên đất Quảng Nam thường tự phụ “địa linh nhân kiệt”, ít học mà thông minh. Bản nhạc nầy nghe nói, vì mê cô đào cải lương Thanh Nga mà Huỳnh Anh đã làm như bày tỏ nỗi niềm. Chúng tôi tập hát nghêu ngao. Anh Tư Thâu ôm cây đờn Mandolin gảy, tôi và thằng bạn Nghê “hát hay không bằng hay hát” ê a: “Mưa rừng ơi mưa rừng! Hạt mưa nhớ ai mưa triền miên? Phải chăng mưa buồn vì tình đời. Mưa sầu vì lòng người duyên kiếp không lâu”. Tiệm hớt tóc có khi cả mấy tiếng đồng hồ không có người tới hớt.
“Chúng mình ba đứa” chúng tôi cứ “tán hưu tán nai” chuyện tình có hay không có giữa Huỳnh Anh và Thanh Nga “chắc chắn cha nội nầy đã trồng “cây si” rồi. Không trồng cây si thì làm sao cứ “Mưa rừng ơi mưa rừng. Tìm đâu hỡi ơi bóng người xưa. Mỗi khi mưa rừng về muộn màng; bóng chiều vàng dần tàn, lòng thương nhớ nào nguôi!”? Hình như trong giai đoạn nầy là sau ngày 20 tháng 12 năm 1960 Mặt Trận Dân Tôc Giải Phóng Miền Nam Việt Nam mà chúng ta thường gọi là Việt Cộng nổi dậy và chính quyền Ngô Ðình Diệm ra lệnh động viên? Anh Tư Thâu bỏ tiệm hớt tóc, bỏ đờn, bỏ hát, bỏ anh em, ra Nha Trang “trốn lính”. Mùa Hè năm 1963, tôi và Nghê ra Nha Trang thi Tú Tài 1 được anh Tư Thâu dắt đi ăn bánh pâté chaud nóng và uống cà phê phin trong một quán trên đường Ðôc Lập. Nghê là Ðặng Văn Nghê đã tử trận ở Gò Công năm 1971 sau không bao lâu ngày mãn khóa 5/70 Ðặc Biệt ở Trường Bộ Binh Thủ Ðức. Anh Tư Thâu trên bảy mươi mấy, bây giờ vẫn cứ cái “tondeuse”, cái kéo, cái dao cạo…cần cù hớt tóc ngày qua ngày ở Ðức Long, Phan Thiết mà nuôi được 2 đứa con ra bác sĩ từ lâu. Năm 1963, ham chơi, biếng học nên thi Tú Tài I, tôi thiếu ¼ điểm để đậu mà “bồ” mối tình đầu của tôi đã lặng lẽ ra đi biền biệt và cái tuổi không khéo sẽ ra Nha Trang học Trường Hạ Sĩ Quan Ðồng Ðế. Bài ca Ðời Tôi Chỉ Một Người của Huỳnh Anh đã “quậy” lòng tôi thêm lạnh lẽo, bơ vơ, tan tác, nhất là lại nghe Duy Khánh hát.
Ban đêm mờ mờ ánh điện sương khuya, trên các con đường ngắn dài Phan Thiết, tôi cứ “Ðời tôi chỉ yêu một người. Ðể rồi thương nhớ mãi cho nhau người ơi. Vì đâu ngày ấy chúng ta quen nhau để rồi cách xa. Bây giờ ngày vui đã qua” mà lòng nhói đau nỗi sầu tục lụy. Kế nhà có một cô nữ sinh con nhà giàu hình như cảm thông được đoạn trường những lời ca “tôi ca không hay, tôi đàn nghe cũng dở” tối nào cũng giả như học bài trên lầu cao mà len lén nhìn xuống nghe tôi hát rong “Ðời tôi chỉ yêu một người, mà một hình bóng đã ăn sâu lòng tôi. Ðường xưa lạnh nắng ướt vai, mưa rơi phố nhỏ đón ai. Ước mộng đẹp duyên thắm đời” mà khen tôi hát hay cũng lạ! Tôi nghe nói, cô nàng yêu tôi thầm lặng, đơn phương và tôi cũng hơi biết biết như vậy. Ðời, vạn sự éo le khó lường, không sao giải nghĩa tường tận. Rồi bài ca Hoa Trắng Thôi Cài Trên Áo Tím, Thanh Thúy hát giọng sương khói, liêu trai, nghe sao đứt ruột, đứt gan, thống thiết cả không gian, cả cuộc đời những thằng bạn học mới đó cùng nhau nghe, đã có mấy đứa theo Việt Cộng bỏ xác trong rừng; cũng có nhiều đứa bên nầy Quốc Gia đã đền nợ nước. “Hoa trắng thôi cài trên áo tím. Tàn rồi bao kỷ niệm xa xưa. Núi xanh, sông biếc còn rơi lệ. Hoa trắng, nay thành hoa cố nhân”. Những ngày xưa đó, mỗi lần đi qua Cầu Quan trên giòng sông Mường Mán, lãng đãng trên Château d’eau cao chót vót trong Vườn Bông Thị Xã Phan Thiết vương vấn lời ca “Hoa Trắng Thôi Cài Trên Áo Tím”, chúng tôi thường nghe một cách say mê, sướt mướt, lòng bảo lòng hát theo “Từ khi giặc lùa qua xóm đạo. Anh làm chiến sĩ giữ quê hương. Giữ màu áo tôi thương. Giữ màu tím tôi mơ. Giữ hàng tre, cây đa xiêu đầu làng”. Tiếc thay, thế sự bềnh bồng trôi nổi như mảng lục bình phiêu bạt, lãng du có đó rồi mất đó. Bạn bè thời non trẻ dễ mê mệt lời mật ngọt rù quyến lý tưởng hão huyền, vô nghĩa hơn tâm hồn đậm đà chất ngọt cuộc đời “Lâu quá không về thăm xóm cũ. Ðể nhìn mây chiều nhẹ êm trôi. Ðể nghe khe khẽ lời em nguyện, Ðôi bóng vai kê một lối đi”. Những thằng Nguyễn Văn Hùng, Nguyễn Văn Lan, Võ Văn A, Lê Văn Bình…bây giờ, mấy đứa còn ai? Chỉ còn tôi một mình ngồi nhớ bài ca, nhớ tụi nó, làm sao không buồn biết mấy! Huỳnh Anh, dĩ nhiên còn nhiều bài hát nữa có thể hay hơn, nhưng để lại đời tôi những kỷ niệm vời vợi là những bài hát xin nói lại lần nữa là Mưa Rừng, Ðời Tôi Chỉ Một Người và Hoa Trắng Thôi Cài Trên Áo Tím. Xin cám ơn một nhạc sĩ đa tài, đa tình mà tôi biết nhiều về tài nghệ đánh trống hơn là đờn địch đã ra đi, đi theo kiếp sống lãng du Bohémien, phiêu diêu nơi Miền Cực Lạc…mãi mãi không trở lại!
Việt Dzũng, cái tên rất quen thuộc, rất thân thương, rất trân quý biết chừng nào với Người Việt Tỵ Nạn Cộng Sản cũng đã ra đi vào Cõi Vĩnh Hằng vào một sáng sớm Mùa Ðông. Cái chết của Việt Dzũng đã gây xôn xao, bàng hoàng, xúc động lương tâm chúng ta, Người Việt Quốc Gia Lưu Vong. Một sự ra đi được đưa tiễn một cách trân trọng hết sức, đông đảo người thương tiếc hết sức và cũng ngậm ngùi hết sức. Tôi đã sống gần 25 năm trên đất Mỹ và bà con Người Việt đã đến đây từ sau ngày 30 tháng 4 năm 1975 đến nay cũng cùng một ý nghĩ như nhau, rằng chưa bao giờ có một “Sự Nằm Xuống” nào của ai mà được bà con chúng ta hàng hàng lớp lớp lũ lượt đến chia tay như vậy bao giờ. Tôi không biết Việt Dzũng trước những năm 1992 khi qua Mỹ dù bài ca Một Chút Quà Cho Quê Hưong anh sáng tác, chúng tôi còn trong tù Việt Cộng ở Vĩnh Phú ngoài Bắc Việt vào những năm 1981, 1982 chuyền miệng nhau hát mà thấm thía cõi lòng tan nát và hai hàng nước mắt ròng ròng chảy cứ tưởng là của Nhạc Sĩ Phạm Duy. Bởi chỉ có tài năng như Phạm Duy mới sáng tác được một tuyệt phẩm để đời như thế. Ai có biết đâu là của Việt Dzũng, cũng là một thiên tài. Người ta của chúng tôi ở trong tù “học tập cải tạo”còn nói chắc chắn rằng, Phạm Duy, chính Phạm Duy hát bài hát nầy đến uất ức mà chết bất đắc kỳ tử ngay trên sân khấu, trong sân khấu trước mặt văn võ bá quan khán giả.
Trong bốn bức tường cao ở trên có phủ chằng chịt dây kẽm gai, phía dưới có hố rộng nhiều mét, sâu nhiều mét và cắm chông nhọn hoắt dầy đặc, ai mà biết được gì bên ngoài, nói chi tới đúng với sai. Lời bài ca nghe cháy ruột, cháy gan những người tù mong manh sự sống “Em gởi về cho anh dăm bao thuốc lá. Anh đốt cuộc đời cháy mòn trên ngón tay. Gởi về cho mẹ dăm chiếc kim may. Mẹ may hộ con tim gan quá đọa đầy”. Một hôm thật may, không thì tôi cũng theo ông bà ông vãi về chầu Trời, chầu Phật từ năm 1981 rồi. Hôm đó vào một sáng mùa Ðông, cái lạnh chết người như giáng hết xuống cho những người tù co ro xác ma khô héo, tôi với Bùi Hữu Bằng ngồi sát bên nhau một xó góc mà răng, môi, tay chưn cứ run cầm cập. Run cầm cập thì run, nhưng hát thì vẫn cứ hát nho nhỏ đủ nghe hai đứa, nhiều khi hai hàm răng đánh vào nhau làm lời lẻ không ra tiếng: “Con gởi về cho cha một manh áo trắng. Cha mặc một lần khi ra pháp trường phơi thây. Gởi về Việt Nam, nước mắt đong đầy. Mơ ước một ngày quê hương sẽ thanh bình”.
Bài hát được chép sơ sài vào mặt trong bao thuốc lá Sa Pa trại mới vừa phát chiều ngày hôm trước. Chúng tôi vừa láu liêng cảnh giác vừa dán mắt hát theo từng hàng chữ. Lẽng kẽng tiếng mở khóa cửa phòng. Biết là có bất trắc. Tôi kịp vo tròn và vo nhỏ bao thuốc lá lại mà bỏ vào miệng với ly nước đầy để kế bên. Phước đức! Bây giờ nhờ mở cửa với thế giới bên ngoài và thân xác Xã Hội Chủ Nghĩa chỉ còn là thi hài nhầy nhụa thúi rữa nên chúng đã quên đi nhiều hay không còn thấy nữa những cái thối tha, bần cùng, ác độc, ngu dốt của cái thời bao cấp, tem phiếu mà bài ca của Nhạc Sĩ Việt Dzũng đã soi rọi tới tim can thực tế u ám một thời đất nước trải qua thấy mà sợ, nghe mà kinh. “Gởi về cho chị dăm ba xấp vải. Chị may áo cưới hay chị may áo tang. Gởi về cho em bánh kẹo thênh thang. Em ăn cho ngọt vì đời nhiều cay đắng”. Cuối tháng 4 năm 1984 tôi được thả về và bị “quản chế” một năm. Ðã gần 10 năm “giải phóng”, tôi phải đi qua nhiều xóm làng nghèo xơ xác, người người rách rưới thất thểu, lang thang bên cạnh quyền uy độc ác của kẻ thống trị gian manh. Nói chi xa, ngay tại Sài Gòn, người ta không còn nhà cửa, tiền bạc, áo quần, cái ăn, sự sống… lấy lất đầy đường. Sống không nổi, người ta bỏ xứ ra đi. Cả nước muốn bỏ xứ ra đi, cam chịu những oan khiên tột cùng không tả hết bằng lời và nước mắt. “ Trời chơ vơ ôi người bơ vơ. Người vẫn ôm mảnh ván rũ mục. Lời kinh cầu từng hồi nấc nghẹn. Lời mẹ buồn giữa tiếng Nam Mô”.
Tôi đã một lần trải qua nỗi đoạn trường trên một chiếc ghe nhỏ chạy từ Cầu Chà Và ở Chợ Lớn về Phan Thiết sắp chìm trên biển. Năm đó, nhớ chừng năm 1965 khoảng đường bộ Sai Gòn- Phan Thiết thường bị bọn Việt Cộng đấp mô, giựt mìn, phục kích thu thuế, giết người…ở Khu Rừng Lá Hàm Tân. Tôi với người anh đi trên chiếc ghe của bà chủ tên Ðương ở Cồn Chà chở gạo về Phan Thiết. Ghe qua khỏi Vũng Tàu thì đáy bị lủng, sắp chìm. Một cảnh tượng hoảng loạn, hãi hùng hết sức thảm thương không ai trong cuộc đến bây giờ tỉnh trí mà nhớ cho được để tả ra cho đủ, cho đúng. Người ta cầu cứu đủ thứ kinh kệ, đủ hàng thần thánh, đủ các ngôn ngữ tiếng người…và nước mắt với nước mắt than khóc bi ai của kẻ sắp chết chìm. Cho nên, nghe Khánh Ly trước đây và sau nầy Mai Thanh Sơn hát “Người buông xuôi về nơi đáy nước. Người có mộng một nấm mộ xanh. Biển ngây ngô hay biển man rợ. Biển có buồn hay biển làm ngơ” là tôi như chết điếng trong lòng và chắc chắn đồng bào tôi cũng chết điếng trong lòng! Việt Dzũng, con người mang chất nhân bản trung hậu, đấu tranh kiên cường, quyết liệt, trường kỳ cho giá trị chân, thiện, mỹ làm người Việt dù hải ngoại hay ngay trong nước cũng phải khâm phục, quý mến, trân trọng, thương yêu… Việt Dzũng, nói mấy cũng không đủ, nói mấy cũng bằng thừa ngoài sự tiếc thương không nguôi và chúc anh thênh thang trên cõi Vĩnh Hằng hết thời lận đận dưới thế vì người, vì đời.
Hơn mười ngày trước, sự ra đi của Việt Dzũng đã gây xôn xao, náo động biết chừng nào đến sinh hoạt đời thường của Người Việt Hải Ngoại. Thì hơn mười ngày sau, nữ ca sĩ Hà Thanh đã phủi bụi thế gian, nhẹ bước trần ai cũng ra đi, ra đi một cách đơn sơ, iêng ắng, không rộn ràng như thời “Con Chim Họa Mi Xứ Huế” mỗi lần cất tiếng hót thánh thoát làm ai ai cũng lắng đọng nỗi lòng nghe sao như bèo mây tan hợp hợp tan mà cứ đợi cứ trông. Một tờ báo trong nước Việt Nam có đoạn: “Tên tuổi Hà Thanh gắn liền với rất nhiều ca khúc kinh điển như: Tiếng xưa, Ðêm tàn Bến Ngự, Suối mơ, Ðêm đông, Em đến thăm anh một chiều mưa, Ai lên xứ hoa đào”. Tôi cho rằng, chắc tác giả không muốn nêu đích thị những ca khúc mà Hà Thanh hát thời trước 1975 có dính líu một chút hơi hướm người lính Việt Nam Cộng Hòa của nhạc sĩ Nguyễn Văn Ðông. Chính những bài hát đó chứ không phải “nhiều ca khúc kinh điển như: Tiếng xưa, Ðêm tàn Bến Ngự, Suối mơ…” đã đưa tên tuổi cô nữ sinh Ðồng Khánh tên Trần Thị Lục Hà lên tột đĩnh danh tiếng mà khi nhắc tới Hà Thanh là nhắc tới Chiều Mưa Biên Giới, Khúc Tình Ca Hàng Hàng Lớp Lớp, Mấy Dặm Sơn Khê, Phiên Gác Ðêm Xuân…của Nhạc Sĩ Nguyễn Văn Ðông. Nhạc của Nguyễn Văn Ðông, chỉ có Ca Sĩ Hà Thanh hát nghe mới thấm, mới đậm. Cũng như Thanh Thúy hát nhạc Trúc Phương, đố ai hát ray rứt hơn, u hoài hơn và ngang bằng cho được, nói gì hay hơn…Bỏ qua trường hợp Trần Văn Trạch làm cho Chiều Mưa Biên Giới nổi tiếng ở Pháp, ở Mỹ dội về Việt Nam đầu thập niên 1960, những bản nhạc của Nguyễn Văn Ðông được hát đi hát lại thời chúng tôi, những chàng trai lứa tuổi 20 bước đường lính nằm sờ sờ trước mắt, nghe Hà Thanh hát ngày đó cho đến bây giờ vẫn còn mang mang nỗi niềm trong tâm, trong trí chắc không bao giờ mờ phai. “Chiều mưa biên giới anh đi về đâu? Sao còn đứng ngóng nơi giang đầu. Kìa rừng chiều âm u rét mướt. Chờ người về vui trong giá buốt. Người về bơ vơ”. Những tháng ngày làm SVSQ Khóa 2 Học Viện CSQG năm 1967, tối nào tôi với vài thằng bạn cũng ngồi coi TV ngoài trời nghe giọng ca Huế lạ thiệt là lạ mà hay cũng thiệt là hay của Hà Thanh, chưa nói nghe thường xuyên trên các đài phát thanh Sài Gòn lúc bấy giờ hằng ngày. Lúc đó, dù cô mới rời đất Thần Kinh thơ mộng vào Hòn Ngọc Viễn Ðông chỉ có mấy năm, nhưng tiếng hát “Con Chim Họa Mi Xứ Huế” của cô đã thánh thót thênh thang trên trời cao bao la…“Về đâu anh hỡi mưa rơi chiều nay. Lưng trời nhớ sắc mây pha hồng. Ðường rừng chiều cô đơn chiếc bóng. Người tìm về trong hơi áo ấm. Gợi niềm xa xăm”. Năm 1983 ở Z.30C Hàm Tân, ông bạn vừa đồng tù “học tập cải tạo” vừa cùng SVSQ Khóa 2 Học Viện CSQG của tôi là Ngô Quốc Lý cho biết, chồng của Ca Sĩ Hà Thanh là Chồng Ca Sĩ Hà Thanh là Trung Tá Thiết Giáp Bùi Thế Dung, bà con họ với Giáo Sư Bùi Tường Huân cũng là “cột chèo”. Bùi Tường Huân lấy chị Phương Thảo và Bùi Thế Dung lấy em Lục Hà. Trong Nội các Dương Văn Minh 3 ngày, ông Dung làm Thứ Trưởng cho ông Huân là Bộ Trưởng Quốc Phòng. Cái tên Phương Thảo và Lục Hà là do thân phụ lấy từ 2 câu thơ đầu bài thơ Tứ Thời của Thôi Hiệu “Xuân du Phương Thảo địa. Hạ thưởng Lục Hà trì. Thu ẩm Hoàng Hoa tửu. Ðông ngâm Bạch Tuyết thi”. Ở đây, cũng thêm vài lời về ông bạn điềm đạm, đẹp trai, khôn khéo Ngô Quốc Lý của tôi như một lời cám ơn muộn màng. Ổng ra tù trước tôi năm 1984. Tôi vừa về là ổng dắt tôi, dắt tôi là hai đứa đạp xe đạp chạy vòng vòng Sài Gòn “để cho mầy biết thế sự đổi đời”. Ổng đưa tôi vào Mini Rex vẫn còn giữ tên cũ nằm giữa đường Lê Lợi và Nguyễn Huệ, chơi sang uống beer chai, không thèm đãi bạn “bia bốc”, “bia hơi”, thứ bia “bình dân giáo dục”nước không ra nước, rượu không ra rượu thời đó người ta uống hà rầm trong nhà ngoài phố. Trời ơi! sao nó ngon chi lạ. Anh em ngồi tâm sự chuyện “thế sự thăng trầm quân mạc vấn”. Ổng chỉ cho tôi “chắc phải chạy” mới ở được Sài Gòn. Và tôi “chắc phải chạy” là than trời thở đất “nghèo mạt rệp”. Chúng hăm he và kéo dài sự giải quyết. Tôi lỳ lợm chịu đựng tháng ngày gian nan. Chúng là bọn Phòng Công An Quản Lý Hành Chánh Người Học Tập Cải Tạo của cái gọi là Thành Phố Hồ Chí Minh nằm trên Ðường Trần Hưng Ðạo thấy không thể “cạp” được cái thằng khố rách ái ôm nầy rồi, mà đành để cho tôi được ở lại Sài Gòn. Ðầu năm 1984 cũng ở đây, Z.30C Hàm Tân, anh Hòa, Thiếu Tá Nguyễn Văn Hòa là tay đua vô địch Vòng Ðua Cộng Hòa năm 1959 làm trưởng toán đào giếng cứ nhắc nhở hoài giọng hát Hà Thanh với bài ca Hàng Hàng Lớp Lớp “nghe sao chết cả cõi lòng”. Trong thời gian đào cái giếng bên hông trại nầy để có nước tắm, giặt…không ngày nào ảnh không hát năm, bảy bận bằng cái miệng thay cho cái xà peng, cái cuốc, cái xẻng lao động cực nhọc với anh em. “Còn đây đêm cuối này. Ðàn ai réo rắt nhạc lòng chia ly. Sợ khi nước mắt buồn người ra đi. Ðường mây chân núi xa. Dù ngàn nắng lửa mưa dầu. Lòng người vẫn quyết không đâu, dành lấy mai sau”…” Ðời dâng cho núi sông. Lòng nầy thách với tang bồng. Ðừng làm má thắm phai hồng, buồn lắm em ơi”. Cuối năm 1970, tôi trở lại Trường Bộ Binh Thủ Ðức. Trong nhiều đêm không phải một Ðêm Giao Thừa, nằm ở Tuyến C chắn ngang Cổng 19, ngoài kia Bến Nọc âm u đêm tối, tôi với vài ông bạn tay ôm cây súng M.16, gối đầu lên ballot nhìn lên trời mây mịt mù trên cõi cao mênh mông. Trời lành lạnh như chừng có những giọt sương khuya phả nhè nhẹ vào người, nhưng cứ bảo nhau “nghe Hà Thanh hát” trong một cái radio transistor bỏ túi nhỏ chút xíu. Ai tôi không biết trong lòng, nhưng tôi lúc bấy giờ nghe sao nức nở cả con tim, lờ mờ cả khối óc mà nhớ vợ mới cưới biết chừng nào và nôn nao hết sức đứa con đầu lòng sắp chào đời. “Ðón Giao Thừa một phiên gác đêm. Chào xuân đến súng xa vang rền. Xác hoa tàn rơi trên báng súng. Ngỡ rằng pháo tung bay, ngờ đâu hoa lá rơi”, “Chốn biên thùy này xuân tới chi. Tình lính chiến khác chi bao người. Nếu xuân về tang thương khắp lối. Thương nầy khó cho vơi, thì đừng đến xuân ơi”.
Qua Mỹ, Hà Thanh không có cơ may cho nhiều thuận lợi, nên đã không được thường xuyên xuất hiện ca hát trong vòm trời văn nghệ của Người Việt Hải Ngoại. Hà Thanh là một Phật tử thuần thành có Pháp Danh Tâm Tú (Thầy Thích Tịnh Khiệt đặt cho ) và Pháp Danh Ka Lăng Tần Già (Thầy Thích Nhất Hạnh đặt cho ). Vào thời tuổi ngã về chiều, chị chuyên chú hát những bản nhạc mang tư tưởng triết học Phật Giáo. Chị đã dồn hết tâm can của mình vào 2 CD đạo ca là Ngát Hương Ðàm và Nhành Dương Cứu Khổ. Ở đây, tôi không có lời ăn tiếng nói nào dính dáng đến đời tư cuộc sống cá nhân của Nữ Ca Sĩ Hà Thanh. Tôi chỉ nói ra đây một hoài niệm tiếng hát của Nữ Ca Sĩ Hà Thanh như một sự cống hiến cho đời cho người và để lại cho đời cho người một giọng hót thánh thoát vời vợi của “Con Chim Họa Mi Xứ Huế”.
Tôi chỉ muốn nói tới những bài ca của Nhạc Sĩ Nguyễn Văn Ðông được đánh bóng mượt mà, trau chuốt lượt là…qua tiếng hát mây trời lơ lững của hậu thân cô Nữ Sinh Ðồng Khánh Trần Thị Lục Hà đã làm say mê người nghe một thuở ngày xưa sẽ vượt thời gian mà tồn tại theo thời gian. Theo tôi, một ca sĩ nào đó thích hợp với nhạc và lời của môt nhạc sĩ nào đó có tính tương tác mà làm thành cơn lốc xoáy danh vọng, tiếng tăm, nhất là nhạc bản đó được trau chuốt và được trình diễn đầu tiên. Như trường hợp của Trang Mỹ Dung với Hai Mùa Mưa; Trúc Mai với Hàn Mặc Tử. Chỉ nói về nữ, chúng ta thấy Phạm Duy với Thái Thanh; Trúc Phương với Thanh Thúy; Mạnh Phát với Phương Dung; Trịnh Công Sơn với Khánh Ly…và tôi cũng muốn nói, nói lại lần nữa rằng Nguyển Văn Ðông có “Con Chim Họa Mi Xứ Huế” Hà Thanh. Nay chị đã ra đi và đi không bao giờ trở lại. Xin Chư Phật mười phương đón nhận, cứu khổ đứa con ngoan đạo Tâm Tú, Ka Lăng Tần Già sớm về cõi Niết Bàn, Tây Phương Cực Lạc…muôn đời muôn kiếp bên Ðấng Từ Phụ.
Bài viết nầy đang viết thì hay tin Thiếu Tướng Bùi Thế Lân, nguyên Tư Lệnh Sư Ðoàn Thủy Quân Lục Chiến cũng vừa mới tạ thế vào lúc 10 giờ sáng Thứ Ba, ngày 14 tháng 1 năm 2014 tại San Jose, thọ 82 tuổi.
Thiếu Tướng Bùi Thế Lân từ khi ra trường Khóa 4 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Ðức năm 1953 cho đến cuối đời binh nghiệp ngày 30 tháng 4 năm 1975, chỉ sống chết chiến đấu gian nguy mà kiêu hùng một đời binh nghiệp trong binh chủng Thủy Quân Lục Chiến. Những tiểu đoàn tác chiến nổi danh Quái Ðiểu, Trâu Ðiên, Sói Biển, Kình Ngư, Hắc Long, Thần Ưng… đã làm kinh hồn khiếp vía địch thù qua những trận chiến quyết tử. Những địa danh còn ghi rõ ràng ràng những chiến công hiễn hách trong quân sử: Ðầm Dơi, Bình Giả, Ðức Cơ, Pleime, Lam Sơn 283 ở Phong Ðiền Thừa Thiên, Lam Sơn 719 ở vùng Hạ Lào…và đặc biệt là Lam Sơn 1972 tái chiếm Cổ Thành Ðinh Công Tráng năm 1972 và Cửa Việt của Quảng Trị trước ngày ký kết Hiệp Ðịnh Paris. Thiếu Tướng Bùi Thế Lân, một vị tướng chết đi không để lại một tì vết nào lúc sinh thời tiếng bấc tiếng chì, tiếng ong tiếng ve miệng người đời. Ông mất đi, người Miền Nam Việt Nam Quốc Gia trong nước và hải ngoại tiếc thương, nói gì đến những hàng thuộc cấp trong binh ngũ Thủy Quân Lục Chiến cùng ông hiên ngang đối điện sống chết từng ngày qua bao nhiêu năm với bọn Việt Cộng, kẻ tội đồ của dân tộc Việt Nam. Ông mất đi vì tuổi già và ai cũng phải một lần đi qua là đương nhiên, nhưng chúng ta không làm sao không bùi ngùi một người đã tận trung báo quốc lần nầy ra đi là đi mãi mãi không về, không bao giờ gặp lại, làm sao mà không tiếc thương không nguôi!?
Như vậy, trong vòng 1 tháng 1 ngày ngắn ngủn mà chúng ta đã mất đi bốn người chúng ta hết sức quý mến, trân trọng. Một là Nhạc Sĩ Huỳnh Anh; hai là nhạc sĩ cũng là ca sĩ cũng là người đấu tranh cho nhân quyền Việt Nam là Việt Dzũng; ba là Nữ Ca Sĩ Hà Thanh. Dù cả ba người họ không một ngày cầm súng đánh giặc, nhưng cũng là những chiến sĩ văn nghệ giữ gìn giang sơn gấm vóc bằng hình thức nầy, hình thức khác. Nhất là Việt Dzũng, chúng ta đã thấy cả một cuôc đời chiến đấu không ngừng nghỉ, không biết mệt mõi của anh ta cho đến cuối cùng hơi thở cuộc sống vì và cho một nước Việt Nam độc lập, tự do, nhân quyền, tiến bộ và ngọn cờ thiêng Cờ Vàng Ba Sọc Ðỏ tung bay trên đất nước Việt Nam Việt Nam Cộng Hòa. Hà Thanh với những ca khúc của Nhạc Sĩ Nguyễn Văn Ðông không sắt máu như những văn công Bắc Việt “Ðường vinh quang xây xác quân thù…” mà thi vị hóa cuộc đời người lính cô đơn, phong sương qua một giọng hát thiên phú tình tự ngọt ngào. Nhạc Sĩ Huỳnh Anh dù ít thấy giọng điệu trăn trở thời chiến chinh, nhưng cũng đóng góp rất nhiều và qúy báu cho nền văn nghệ, văn hóa Việt Nam Cộng Hòa mà Việt Cộng cho là “nhạc vàng” kết tội sa đọa “ôm chân đế quốc”’. Bốn là Thiếu Tướng Bùi Thế Lân ôm súng tác chiến suốt cả cuộc đời vào sanh ra tử, tính mạng như sợi chỉ mành treo chuông, trung kiên một lòng “bảo quốc, an dân” vì dân, vì nước. Ngày hôm nay, những người đang còn sống trên cõi đời nầy, để biểu tỏ một tấm lòng quý trọng, tiếc thương cũng như tâm ý của quý vị đã ra người thiên cổ nầy, chúng ta hãy đốt sáng bầu tâm huyết mà nắm tay đoàn kết đấu tranh tiêu diệt bè lũ bán nước, hại dân Viêt Gian Cộng Sản mà còn một ngày là còn nỗi đau thương đồng bào và sự tan nát đất nước./.
NGUYỄN THỪA BÌNH
Kansas City, tối 14/1/2014
( 14 /12 Giáp Ngọ )
Huỳnh Anh, đâu khoảng đầu thập niên 1960 tôi biết được với bản nhạc Mưa Rừng nơi tiệm hớt tóc của anh bạn Tư Thâu. Anh Tư Thâu người Duy Xuyên đất Quảng Nam thường tự phụ “địa linh nhân kiệt”, ít học mà thông minh. Bản nhạc nầy nghe nói, vì mê cô đào cải lương Thanh Nga mà Huỳnh Anh đã làm như bày tỏ nỗi niềm. Chúng tôi tập hát nghêu ngao. Anh Tư Thâu ôm cây đờn Mandolin gảy, tôi và thằng bạn Nghê “hát hay không bằng hay hát” ê a: “Mưa rừng ơi mưa rừng! Hạt mưa nhớ ai mưa triền miên? Phải chăng mưa buồn vì tình đời. Mưa sầu vì lòng người duyên kiếp không lâu”. Tiệm hớt tóc có khi cả mấy tiếng đồng hồ không có người tới hớt.
“Chúng mình ba đứa” chúng tôi cứ “tán hưu tán nai” chuyện tình có hay không có giữa Huỳnh Anh và Thanh Nga “chắc chắn cha nội nầy đã trồng “cây si” rồi. Không trồng cây si thì làm sao cứ “Mưa rừng ơi mưa rừng. Tìm đâu hỡi ơi bóng người xưa. Mỗi khi mưa rừng về muộn màng; bóng chiều vàng dần tàn, lòng thương nhớ nào nguôi!”? Hình như trong giai đoạn nầy là sau ngày 20 tháng 12 năm 1960 Mặt Trận Dân Tôc Giải Phóng Miền Nam Việt Nam mà chúng ta thường gọi là Việt Cộng nổi dậy và chính quyền Ngô Ðình Diệm ra lệnh động viên? Anh Tư Thâu bỏ tiệm hớt tóc, bỏ đờn, bỏ hát, bỏ anh em, ra Nha Trang “trốn lính”. Mùa Hè năm 1963, tôi và Nghê ra Nha Trang thi Tú Tài 1 được anh Tư Thâu dắt đi ăn bánh pâté chaud nóng và uống cà phê phin trong một quán trên đường Ðôc Lập. Nghê là Ðặng Văn Nghê đã tử trận ở Gò Công năm 1971 sau không bao lâu ngày mãn khóa 5/70 Ðặc Biệt ở Trường Bộ Binh Thủ Ðức. Anh Tư Thâu trên bảy mươi mấy, bây giờ vẫn cứ cái “tondeuse”, cái kéo, cái dao cạo…cần cù hớt tóc ngày qua ngày ở Ðức Long, Phan Thiết mà nuôi được 2 đứa con ra bác sĩ từ lâu. Năm 1963, ham chơi, biếng học nên thi Tú Tài I, tôi thiếu ¼ điểm để đậu mà “bồ” mối tình đầu của tôi đã lặng lẽ ra đi biền biệt và cái tuổi không khéo sẽ ra Nha Trang học Trường Hạ Sĩ Quan Ðồng Ðế. Bài ca Ðời Tôi Chỉ Một Người của Huỳnh Anh đã “quậy” lòng tôi thêm lạnh lẽo, bơ vơ, tan tác, nhất là lại nghe Duy Khánh hát.
Ban đêm mờ mờ ánh điện sương khuya, trên các con đường ngắn dài Phan Thiết, tôi cứ “Ðời tôi chỉ yêu một người. Ðể rồi thương nhớ mãi cho nhau người ơi. Vì đâu ngày ấy chúng ta quen nhau để rồi cách xa. Bây giờ ngày vui đã qua” mà lòng nhói đau nỗi sầu tục lụy. Kế nhà có một cô nữ sinh con nhà giàu hình như cảm thông được đoạn trường những lời ca “tôi ca không hay, tôi đàn nghe cũng dở” tối nào cũng giả như học bài trên lầu cao mà len lén nhìn xuống nghe tôi hát rong “Ðời tôi chỉ yêu một người, mà một hình bóng đã ăn sâu lòng tôi. Ðường xưa lạnh nắng ướt vai, mưa rơi phố nhỏ đón ai. Ước mộng đẹp duyên thắm đời” mà khen tôi hát hay cũng lạ! Tôi nghe nói, cô nàng yêu tôi thầm lặng, đơn phương và tôi cũng hơi biết biết như vậy. Ðời, vạn sự éo le khó lường, không sao giải nghĩa tường tận. Rồi bài ca Hoa Trắng Thôi Cài Trên Áo Tím, Thanh Thúy hát giọng sương khói, liêu trai, nghe sao đứt ruột, đứt gan, thống thiết cả không gian, cả cuộc đời những thằng bạn học mới đó cùng nhau nghe, đã có mấy đứa theo Việt Cộng bỏ xác trong rừng; cũng có nhiều đứa bên nầy Quốc Gia đã đền nợ nước. “Hoa trắng thôi cài trên áo tím. Tàn rồi bao kỷ niệm xa xưa. Núi xanh, sông biếc còn rơi lệ. Hoa trắng, nay thành hoa cố nhân”. Những ngày xưa đó, mỗi lần đi qua Cầu Quan trên giòng sông Mường Mán, lãng đãng trên Château d’eau cao chót vót trong Vườn Bông Thị Xã Phan Thiết vương vấn lời ca “Hoa Trắng Thôi Cài Trên Áo Tím”, chúng tôi thường nghe một cách say mê, sướt mướt, lòng bảo lòng hát theo “Từ khi giặc lùa qua xóm đạo. Anh làm chiến sĩ giữ quê hương. Giữ màu áo tôi thương. Giữ màu tím tôi mơ. Giữ hàng tre, cây đa xiêu đầu làng”. Tiếc thay, thế sự bềnh bồng trôi nổi như mảng lục bình phiêu bạt, lãng du có đó rồi mất đó. Bạn bè thời non trẻ dễ mê mệt lời mật ngọt rù quyến lý tưởng hão huyền, vô nghĩa hơn tâm hồn đậm đà chất ngọt cuộc đời “Lâu quá không về thăm xóm cũ. Ðể nhìn mây chiều nhẹ êm trôi. Ðể nghe khe khẽ lời em nguyện, Ðôi bóng vai kê một lối đi”. Những thằng Nguyễn Văn Hùng, Nguyễn Văn Lan, Võ Văn A, Lê Văn Bình…bây giờ, mấy đứa còn ai? Chỉ còn tôi một mình ngồi nhớ bài ca, nhớ tụi nó, làm sao không buồn biết mấy! Huỳnh Anh, dĩ nhiên còn nhiều bài hát nữa có thể hay hơn, nhưng để lại đời tôi những kỷ niệm vời vợi là những bài hát xin nói lại lần nữa là Mưa Rừng, Ðời Tôi Chỉ Một Người và Hoa Trắng Thôi Cài Trên Áo Tím. Xin cám ơn một nhạc sĩ đa tài, đa tình mà tôi biết nhiều về tài nghệ đánh trống hơn là đờn địch đã ra đi, đi theo kiếp sống lãng du Bohémien, phiêu diêu nơi Miền Cực Lạc…mãi mãi không trở lại!
Việt Dzũng, cái tên rất quen thuộc, rất thân thương, rất trân quý biết chừng nào với Người Việt Tỵ Nạn Cộng Sản cũng đã ra đi vào Cõi Vĩnh Hằng vào một sáng sớm Mùa Ðông. Cái chết của Việt Dzũng đã gây xôn xao, bàng hoàng, xúc động lương tâm chúng ta, Người Việt Quốc Gia Lưu Vong. Một sự ra đi được đưa tiễn một cách trân trọng hết sức, đông đảo người thương tiếc hết sức và cũng ngậm ngùi hết sức. Tôi đã sống gần 25 năm trên đất Mỹ và bà con Người Việt đã đến đây từ sau ngày 30 tháng 4 năm 1975 đến nay cũng cùng một ý nghĩ như nhau, rằng chưa bao giờ có một “Sự Nằm Xuống” nào của ai mà được bà con chúng ta hàng hàng lớp lớp lũ lượt đến chia tay như vậy bao giờ. Tôi không biết Việt Dzũng trước những năm 1992 khi qua Mỹ dù bài ca Một Chút Quà Cho Quê Hưong anh sáng tác, chúng tôi còn trong tù Việt Cộng ở Vĩnh Phú ngoài Bắc Việt vào những năm 1981, 1982 chuyền miệng nhau hát mà thấm thía cõi lòng tan nát và hai hàng nước mắt ròng ròng chảy cứ tưởng là của Nhạc Sĩ Phạm Duy. Bởi chỉ có tài năng như Phạm Duy mới sáng tác được một tuyệt phẩm để đời như thế. Ai có biết đâu là của Việt Dzũng, cũng là một thiên tài. Người ta của chúng tôi ở trong tù “học tập cải tạo”còn nói chắc chắn rằng, Phạm Duy, chính Phạm Duy hát bài hát nầy đến uất ức mà chết bất đắc kỳ tử ngay trên sân khấu, trong sân khấu trước mặt văn võ bá quan khán giả.
Trong bốn bức tường cao ở trên có phủ chằng chịt dây kẽm gai, phía dưới có hố rộng nhiều mét, sâu nhiều mét và cắm chông nhọn hoắt dầy đặc, ai mà biết được gì bên ngoài, nói chi tới đúng với sai. Lời bài ca nghe cháy ruột, cháy gan những người tù mong manh sự sống “Em gởi về cho anh dăm bao thuốc lá. Anh đốt cuộc đời cháy mòn trên ngón tay. Gởi về cho mẹ dăm chiếc kim may. Mẹ may hộ con tim gan quá đọa đầy”. Một hôm thật may, không thì tôi cũng theo ông bà ông vãi về chầu Trời, chầu Phật từ năm 1981 rồi. Hôm đó vào một sáng mùa Ðông, cái lạnh chết người như giáng hết xuống cho những người tù co ro xác ma khô héo, tôi với Bùi Hữu Bằng ngồi sát bên nhau một xó góc mà răng, môi, tay chưn cứ run cầm cập. Run cầm cập thì run, nhưng hát thì vẫn cứ hát nho nhỏ đủ nghe hai đứa, nhiều khi hai hàm răng đánh vào nhau làm lời lẻ không ra tiếng: “Con gởi về cho cha một manh áo trắng. Cha mặc một lần khi ra pháp trường phơi thây. Gởi về Việt Nam, nước mắt đong đầy. Mơ ước một ngày quê hương sẽ thanh bình”.
Bài hát được chép sơ sài vào mặt trong bao thuốc lá Sa Pa trại mới vừa phát chiều ngày hôm trước. Chúng tôi vừa láu liêng cảnh giác vừa dán mắt hát theo từng hàng chữ. Lẽng kẽng tiếng mở khóa cửa phòng. Biết là có bất trắc. Tôi kịp vo tròn và vo nhỏ bao thuốc lá lại mà bỏ vào miệng với ly nước đầy để kế bên. Phước đức! Bây giờ nhờ mở cửa với thế giới bên ngoài và thân xác Xã Hội Chủ Nghĩa chỉ còn là thi hài nhầy nhụa thúi rữa nên chúng đã quên đi nhiều hay không còn thấy nữa những cái thối tha, bần cùng, ác độc, ngu dốt của cái thời bao cấp, tem phiếu mà bài ca của Nhạc Sĩ Việt Dzũng đã soi rọi tới tim can thực tế u ám một thời đất nước trải qua thấy mà sợ, nghe mà kinh. “Gởi về cho chị dăm ba xấp vải. Chị may áo cưới hay chị may áo tang. Gởi về cho em bánh kẹo thênh thang. Em ăn cho ngọt vì đời nhiều cay đắng”. Cuối tháng 4 năm 1984 tôi được thả về và bị “quản chế” một năm. Ðã gần 10 năm “giải phóng”, tôi phải đi qua nhiều xóm làng nghèo xơ xác, người người rách rưới thất thểu, lang thang bên cạnh quyền uy độc ác của kẻ thống trị gian manh. Nói chi xa, ngay tại Sài Gòn, người ta không còn nhà cửa, tiền bạc, áo quần, cái ăn, sự sống… lấy lất đầy đường. Sống không nổi, người ta bỏ xứ ra đi. Cả nước muốn bỏ xứ ra đi, cam chịu những oan khiên tột cùng không tả hết bằng lời và nước mắt. “ Trời chơ vơ ôi người bơ vơ. Người vẫn ôm mảnh ván rũ mục. Lời kinh cầu từng hồi nấc nghẹn. Lời mẹ buồn giữa tiếng Nam Mô”.
Tôi đã một lần trải qua nỗi đoạn trường trên một chiếc ghe nhỏ chạy từ Cầu Chà Và ở Chợ Lớn về Phan Thiết sắp chìm trên biển. Năm đó, nhớ chừng năm 1965 khoảng đường bộ Sai Gòn- Phan Thiết thường bị bọn Việt Cộng đấp mô, giựt mìn, phục kích thu thuế, giết người…ở Khu Rừng Lá Hàm Tân. Tôi với người anh đi trên chiếc ghe của bà chủ tên Ðương ở Cồn Chà chở gạo về Phan Thiết. Ghe qua khỏi Vũng Tàu thì đáy bị lủng, sắp chìm. Một cảnh tượng hoảng loạn, hãi hùng hết sức thảm thương không ai trong cuộc đến bây giờ tỉnh trí mà nhớ cho được để tả ra cho đủ, cho đúng. Người ta cầu cứu đủ thứ kinh kệ, đủ hàng thần thánh, đủ các ngôn ngữ tiếng người…và nước mắt với nước mắt than khóc bi ai của kẻ sắp chết chìm. Cho nên, nghe Khánh Ly trước đây và sau nầy Mai Thanh Sơn hát “Người buông xuôi về nơi đáy nước. Người có mộng một nấm mộ xanh. Biển ngây ngô hay biển man rợ. Biển có buồn hay biển làm ngơ” là tôi như chết điếng trong lòng và chắc chắn đồng bào tôi cũng chết điếng trong lòng! Việt Dzũng, con người mang chất nhân bản trung hậu, đấu tranh kiên cường, quyết liệt, trường kỳ cho giá trị chân, thiện, mỹ làm người Việt dù hải ngoại hay ngay trong nước cũng phải khâm phục, quý mến, trân trọng, thương yêu… Việt Dzũng, nói mấy cũng không đủ, nói mấy cũng bằng thừa ngoài sự tiếc thương không nguôi và chúc anh thênh thang trên cõi Vĩnh Hằng hết thời lận đận dưới thế vì người, vì đời.
Hơn mười ngày trước, sự ra đi của Việt Dzũng đã gây xôn xao, náo động biết chừng nào đến sinh hoạt đời thường của Người Việt Hải Ngoại. Thì hơn mười ngày sau, nữ ca sĩ Hà Thanh đã phủi bụi thế gian, nhẹ bước trần ai cũng ra đi, ra đi một cách đơn sơ, iêng ắng, không rộn ràng như thời “Con Chim Họa Mi Xứ Huế” mỗi lần cất tiếng hót thánh thoát làm ai ai cũng lắng đọng nỗi lòng nghe sao như bèo mây tan hợp hợp tan mà cứ đợi cứ trông. Một tờ báo trong nước Việt Nam có đoạn: “Tên tuổi Hà Thanh gắn liền với rất nhiều ca khúc kinh điển như: Tiếng xưa, Ðêm tàn Bến Ngự, Suối mơ, Ðêm đông, Em đến thăm anh một chiều mưa, Ai lên xứ hoa đào”. Tôi cho rằng, chắc tác giả không muốn nêu đích thị những ca khúc mà Hà Thanh hát thời trước 1975 có dính líu một chút hơi hướm người lính Việt Nam Cộng Hòa của nhạc sĩ Nguyễn Văn Ðông. Chính những bài hát đó chứ không phải “nhiều ca khúc kinh điển như: Tiếng xưa, Ðêm tàn Bến Ngự, Suối mơ…” đã đưa tên tuổi cô nữ sinh Ðồng Khánh tên Trần Thị Lục Hà lên tột đĩnh danh tiếng mà khi nhắc tới Hà Thanh là nhắc tới Chiều Mưa Biên Giới, Khúc Tình Ca Hàng Hàng Lớp Lớp, Mấy Dặm Sơn Khê, Phiên Gác Ðêm Xuân…của Nhạc Sĩ Nguyễn Văn Ðông. Nhạc của Nguyễn Văn Ðông, chỉ có Ca Sĩ Hà Thanh hát nghe mới thấm, mới đậm. Cũng như Thanh Thúy hát nhạc Trúc Phương, đố ai hát ray rứt hơn, u hoài hơn và ngang bằng cho được, nói gì hay hơn…Bỏ qua trường hợp Trần Văn Trạch làm cho Chiều Mưa Biên Giới nổi tiếng ở Pháp, ở Mỹ dội về Việt Nam đầu thập niên 1960, những bản nhạc của Nguyễn Văn Ðông được hát đi hát lại thời chúng tôi, những chàng trai lứa tuổi 20 bước đường lính nằm sờ sờ trước mắt, nghe Hà Thanh hát ngày đó cho đến bây giờ vẫn còn mang mang nỗi niềm trong tâm, trong trí chắc không bao giờ mờ phai. “Chiều mưa biên giới anh đi về đâu? Sao còn đứng ngóng nơi giang đầu. Kìa rừng chiều âm u rét mướt. Chờ người về vui trong giá buốt. Người về bơ vơ”. Những tháng ngày làm SVSQ Khóa 2 Học Viện CSQG năm 1967, tối nào tôi với vài thằng bạn cũng ngồi coi TV ngoài trời nghe giọng ca Huế lạ thiệt là lạ mà hay cũng thiệt là hay của Hà Thanh, chưa nói nghe thường xuyên trên các đài phát thanh Sài Gòn lúc bấy giờ hằng ngày. Lúc đó, dù cô mới rời đất Thần Kinh thơ mộng vào Hòn Ngọc Viễn Ðông chỉ có mấy năm, nhưng tiếng hát “Con Chim Họa Mi Xứ Huế” của cô đã thánh thót thênh thang trên trời cao bao la…“Về đâu anh hỡi mưa rơi chiều nay. Lưng trời nhớ sắc mây pha hồng. Ðường rừng chiều cô đơn chiếc bóng. Người tìm về trong hơi áo ấm. Gợi niềm xa xăm”. Năm 1983 ở Z.30C Hàm Tân, ông bạn vừa đồng tù “học tập cải tạo” vừa cùng SVSQ Khóa 2 Học Viện CSQG của tôi là Ngô Quốc Lý cho biết, chồng của Ca Sĩ Hà Thanh là Chồng Ca Sĩ Hà Thanh là Trung Tá Thiết Giáp Bùi Thế Dung, bà con họ với Giáo Sư Bùi Tường Huân cũng là “cột chèo”. Bùi Tường Huân lấy chị Phương Thảo và Bùi Thế Dung lấy em Lục Hà. Trong Nội các Dương Văn Minh 3 ngày, ông Dung làm Thứ Trưởng cho ông Huân là Bộ Trưởng Quốc Phòng. Cái tên Phương Thảo và Lục Hà là do thân phụ lấy từ 2 câu thơ đầu bài thơ Tứ Thời của Thôi Hiệu “Xuân du Phương Thảo địa. Hạ thưởng Lục Hà trì. Thu ẩm Hoàng Hoa tửu. Ðông ngâm Bạch Tuyết thi”. Ở đây, cũng thêm vài lời về ông bạn điềm đạm, đẹp trai, khôn khéo Ngô Quốc Lý của tôi như một lời cám ơn muộn màng. Ổng ra tù trước tôi năm 1984. Tôi vừa về là ổng dắt tôi, dắt tôi là hai đứa đạp xe đạp chạy vòng vòng Sài Gòn “để cho mầy biết thế sự đổi đời”. Ổng đưa tôi vào Mini Rex vẫn còn giữ tên cũ nằm giữa đường Lê Lợi và Nguyễn Huệ, chơi sang uống beer chai, không thèm đãi bạn “bia bốc”, “bia hơi”, thứ bia “bình dân giáo dục”nước không ra nước, rượu không ra rượu thời đó người ta uống hà rầm trong nhà ngoài phố. Trời ơi! sao nó ngon chi lạ. Anh em ngồi tâm sự chuyện “thế sự thăng trầm quân mạc vấn”. Ổng chỉ cho tôi “chắc phải chạy” mới ở được Sài Gòn. Và tôi “chắc phải chạy” là than trời thở đất “nghèo mạt rệp”. Chúng hăm he và kéo dài sự giải quyết. Tôi lỳ lợm chịu đựng tháng ngày gian nan. Chúng là bọn Phòng Công An Quản Lý Hành Chánh Người Học Tập Cải Tạo của cái gọi là Thành Phố Hồ Chí Minh nằm trên Ðường Trần Hưng Ðạo thấy không thể “cạp” được cái thằng khố rách ái ôm nầy rồi, mà đành để cho tôi được ở lại Sài Gòn. Ðầu năm 1984 cũng ở đây, Z.30C Hàm Tân, anh Hòa, Thiếu Tá Nguyễn Văn Hòa là tay đua vô địch Vòng Ðua Cộng Hòa năm 1959 làm trưởng toán đào giếng cứ nhắc nhở hoài giọng hát Hà Thanh với bài ca Hàng Hàng Lớp Lớp “nghe sao chết cả cõi lòng”. Trong thời gian đào cái giếng bên hông trại nầy để có nước tắm, giặt…không ngày nào ảnh không hát năm, bảy bận bằng cái miệng thay cho cái xà peng, cái cuốc, cái xẻng lao động cực nhọc với anh em. “Còn đây đêm cuối này. Ðàn ai réo rắt nhạc lòng chia ly. Sợ khi nước mắt buồn người ra đi. Ðường mây chân núi xa. Dù ngàn nắng lửa mưa dầu. Lòng người vẫn quyết không đâu, dành lấy mai sau”…” Ðời dâng cho núi sông. Lòng nầy thách với tang bồng. Ðừng làm má thắm phai hồng, buồn lắm em ơi”. Cuối năm 1970, tôi trở lại Trường Bộ Binh Thủ Ðức. Trong nhiều đêm không phải một Ðêm Giao Thừa, nằm ở Tuyến C chắn ngang Cổng 19, ngoài kia Bến Nọc âm u đêm tối, tôi với vài ông bạn tay ôm cây súng M.16, gối đầu lên ballot nhìn lên trời mây mịt mù trên cõi cao mênh mông. Trời lành lạnh như chừng có những giọt sương khuya phả nhè nhẹ vào người, nhưng cứ bảo nhau “nghe Hà Thanh hát” trong một cái radio transistor bỏ túi nhỏ chút xíu. Ai tôi không biết trong lòng, nhưng tôi lúc bấy giờ nghe sao nức nở cả con tim, lờ mờ cả khối óc mà nhớ vợ mới cưới biết chừng nào và nôn nao hết sức đứa con đầu lòng sắp chào đời. “Ðón Giao Thừa một phiên gác đêm. Chào xuân đến súng xa vang rền. Xác hoa tàn rơi trên báng súng. Ngỡ rằng pháo tung bay, ngờ đâu hoa lá rơi”, “Chốn biên thùy này xuân tới chi. Tình lính chiến khác chi bao người. Nếu xuân về tang thương khắp lối. Thương nầy khó cho vơi, thì đừng đến xuân ơi”.
Qua Mỹ, Hà Thanh không có cơ may cho nhiều thuận lợi, nên đã không được thường xuyên xuất hiện ca hát trong vòm trời văn nghệ của Người Việt Hải Ngoại. Hà Thanh là một Phật tử thuần thành có Pháp Danh Tâm Tú (Thầy Thích Tịnh Khiệt đặt cho ) và Pháp Danh Ka Lăng Tần Già (Thầy Thích Nhất Hạnh đặt cho ). Vào thời tuổi ngã về chiều, chị chuyên chú hát những bản nhạc mang tư tưởng triết học Phật Giáo. Chị đã dồn hết tâm can của mình vào 2 CD đạo ca là Ngát Hương Ðàm và Nhành Dương Cứu Khổ. Ở đây, tôi không có lời ăn tiếng nói nào dính dáng đến đời tư cuộc sống cá nhân của Nữ Ca Sĩ Hà Thanh. Tôi chỉ nói ra đây một hoài niệm tiếng hát của Nữ Ca Sĩ Hà Thanh như một sự cống hiến cho đời cho người và để lại cho đời cho người một giọng hót thánh thoát vời vợi của “Con Chim Họa Mi Xứ Huế”.
Tôi chỉ muốn nói tới những bài ca của Nhạc Sĩ Nguyễn Văn Ðông được đánh bóng mượt mà, trau chuốt lượt là…qua tiếng hát mây trời lơ lững của hậu thân cô Nữ Sinh Ðồng Khánh Trần Thị Lục Hà đã làm say mê người nghe một thuở ngày xưa sẽ vượt thời gian mà tồn tại theo thời gian. Theo tôi, một ca sĩ nào đó thích hợp với nhạc và lời của môt nhạc sĩ nào đó có tính tương tác mà làm thành cơn lốc xoáy danh vọng, tiếng tăm, nhất là nhạc bản đó được trau chuốt và được trình diễn đầu tiên. Như trường hợp của Trang Mỹ Dung với Hai Mùa Mưa; Trúc Mai với Hàn Mặc Tử. Chỉ nói về nữ, chúng ta thấy Phạm Duy với Thái Thanh; Trúc Phương với Thanh Thúy; Mạnh Phát với Phương Dung; Trịnh Công Sơn với Khánh Ly…và tôi cũng muốn nói, nói lại lần nữa rằng Nguyển Văn Ðông có “Con Chim Họa Mi Xứ Huế” Hà Thanh. Nay chị đã ra đi và đi không bao giờ trở lại. Xin Chư Phật mười phương đón nhận, cứu khổ đứa con ngoan đạo Tâm Tú, Ka Lăng Tần Già sớm về cõi Niết Bàn, Tây Phương Cực Lạc…muôn đời muôn kiếp bên Ðấng Từ Phụ.
Bài viết nầy đang viết thì hay tin Thiếu Tướng Bùi Thế Lân, nguyên Tư Lệnh Sư Ðoàn Thủy Quân Lục Chiến cũng vừa mới tạ thế vào lúc 10 giờ sáng Thứ Ba, ngày 14 tháng 1 năm 2014 tại San Jose, thọ 82 tuổi.
Thiếu Tướng Bùi Thế Lân từ khi ra trường Khóa 4 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Ðức năm 1953 cho đến cuối đời binh nghiệp ngày 30 tháng 4 năm 1975, chỉ sống chết chiến đấu gian nguy mà kiêu hùng một đời binh nghiệp trong binh chủng Thủy Quân Lục Chiến. Những tiểu đoàn tác chiến nổi danh Quái Ðiểu, Trâu Ðiên, Sói Biển, Kình Ngư, Hắc Long, Thần Ưng… đã làm kinh hồn khiếp vía địch thù qua những trận chiến quyết tử. Những địa danh còn ghi rõ ràng ràng những chiến công hiễn hách trong quân sử: Ðầm Dơi, Bình Giả, Ðức Cơ, Pleime, Lam Sơn 283 ở Phong Ðiền Thừa Thiên, Lam Sơn 719 ở vùng Hạ Lào…và đặc biệt là Lam Sơn 1972 tái chiếm Cổ Thành Ðinh Công Tráng năm 1972 và Cửa Việt của Quảng Trị trước ngày ký kết Hiệp Ðịnh Paris. Thiếu Tướng Bùi Thế Lân, một vị tướng chết đi không để lại một tì vết nào lúc sinh thời tiếng bấc tiếng chì, tiếng ong tiếng ve miệng người đời. Ông mất đi, người Miền Nam Việt Nam Quốc Gia trong nước và hải ngoại tiếc thương, nói gì đến những hàng thuộc cấp trong binh ngũ Thủy Quân Lục Chiến cùng ông hiên ngang đối điện sống chết từng ngày qua bao nhiêu năm với bọn Việt Cộng, kẻ tội đồ của dân tộc Việt Nam. Ông mất đi vì tuổi già và ai cũng phải một lần đi qua là đương nhiên, nhưng chúng ta không làm sao không bùi ngùi một người đã tận trung báo quốc lần nầy ra đi là đi mãi mãi không về, không bao giờ gặp lại, làm sao mà không tiếc thương không nguôi!?
Như vậy, trong vòng 1 tháng 1 ngày ngắn ngủn mà chúng ta đã mất đi bốn người chúng ta hết sức quý mến, trân trọng. Một là Nhạc Sĩ Huỳnh Anh; hai là nhạc sĩ cũng là ca sĩ cũng là người đấu tranh cho nhân quyền Việt Nam là Việt Dzũng; ba là Nữ Ca Sĩ Hà Thanh. Dù cả ba người họ không một ngày cầm súng đánh giặc, nhưng cũng là những chiến sĩ văn nghệ giữ gìn giang sơn gấm vóc bằng hình thức nầy, hình thức khác. Nhất là Việt Dzũng, chúng ta đã thấy cả một cuôc đời chiến đấu không ngừng nghỉ, không biết mệt mõi của anh ta cho đến cuối cùng hơi thở cuộc sống vì và cho một nước Việt Nam độc lập, tự do, nhân quyền, tiến bộ và ngọn cờ thiêng Cờ Vàng Ba Sọc Ðỏ tung bay trên đất nước Việt Nam Việt Nam Cộng Hòa. Hà Thanh với những ca khúc của Nhạc Sĩ Nguyễn Văn Ðông không sắt máu như những văn công Bắc Việt “Ðường vinh quang xây xác quân thù…” mà thi vị hóa cuộc đời người lính cô đơn, phong sương qua một giọng hát thiên phú tình tự ngọt ngào. Nhạc Sĩ Huỳnh Anh dù ít thấy giọng điệu trăn trở thời chiến chinh, nhưng cũng đóng góp rất nhiều và qúy báu cho nền văn nghệ, văn hóa Việt Nam Cộng Hòa mà Việt Cộng cho là “nhạc vàng” kết tội sa đọa “ôm chân đế quốc”’. Bốn là Thiếu Tướng Bùi Thế Lân ôm súng tác chiến suốt cả cuộc đời vào sanh ra tử, tính mạng như sợi chỉ mành treo chuông, trung kiên một lòng “bảo quốc, an dân” vì dân, vì nước. Ngày hôm nay, những người đang còn sống trên cõi đời nầy, để biểu tỏ một tấm lòng quý trọng, tiếc thương cũng như tâm ý của quý vị đã ra người thiên cổ nầy, chúng ta hãy đốt sáng bầu tâm huyết mà nắm tay đoàn kết đấu tranh tiêu diệt bè lũ bán nước, hại dân Viêt Gian Cộng Sản mà còn một ngày là còn nỗi đau thương đồng bào và sự tan nát đất nước./.
NGUYỄN THỪA BÌNH
Kansas City, tối 14/1/2014
( 14 /12 Giáp Ngọ )