Tweet
Tân Định & Đa Kao
Hoài Niệm Các Tiệm May Ngày Xưa
Hiện nay, đa số bà con thích chọn mua quần áo may sẵn được bày bán khắp nơi, vi đơn giản và không tốn nhiều thời giờ. Việc đi đến các tiệm may để may quần áo chỉ khi nào có nhu cầu thật cần thiết lắm! Vì thế! các tiệm may càng ngày, càng vắng khách, nên tiệm may không xuất hiện nhiều như ngày xưa.
Cố gắng ghi lại những gì còn đọng lại trong ký ức, để bà con Đa Kao và Tân Định, cũng như những ai thương mến vùng đất hiền hoà này tìm lại chút kỷ niệm “Các Tiệm May Xưa của vùng Tân Định và Đa Kao.”
Nhu cầu chưng diện và làm đẹp thời nào cũng được mọi người quan tâm đến. Dù chỉ là một khu vực không lớn của thành phố Sài Gòn, nhưng trước 30 Tháng 04, năm 1975 vùng Đa Kao và Tân Định đã xuất hiện rất nhiều tiệm may.
Có thể kể trên đường Yên Đổ đi từ phía đường Công Lý ra đến đầu đường Hai Bà Trưng sẽ gặp những tiệm may nổi tiếng như:
Trường số 12 Yên Đổ
Văn Minh số 2 Yên Đổ
Hai tiệm may áo dài Phương Mai ở đầu hẻm 58 và Huỳnh Lộc ở đầu hẻm 21.
Bây giờ các tiệm may này không còn tồn tại nữa!
Duy nhất, còn tiệm may Hai Ve số 82/4 cùng nằm trên đường này.
Trong một lần về Sài Gòn. Tình cờ đi ngang con hẻm nhỏ này. Tôi tìm số nhà ông Hai Ve để xem ông còn hành nghề hay đã giải nghệ. Khi gõ cửa, người nhà cho biết ông vừa bước chân lên gác ngủ trưa. Tôi nói với người nhà, tôi là khách quen thân với ông. Nay, muốn thăm ông vì tôi không có nhiều thời gian ở Sài Gòn. Nên cần gặp ông.
Người nhà nghe nói thế, bước lên gác và báo cho ông biết có người nói là quen ông muốn gặp ông để thăm. Ông bảo người nhà mở cửa mời tôi vào trong nhà. Và xin cho ông hẹn khoảng mười phút để sửa soạn lại dung nhan.
Trong lúc đợi ông. Nhìn chung quanh thấy ông treo trên tường những hình ảnh thời trai trẻ rất của ông rất là phong độ. Hình ông chụp chung với nhiều tài tử, ca sĩ nổi tiếng, những người người có chức có quyền đã từng là khách hàng quen thuộc của ông.
Khi ông từ trên gác bước xuống. Nhìn thấy tôi. Ông nhận ra ngay và hỏi tôi đi đâu mà mất tích lâu quá anh không gặp em! Dạo này, làm gì và cuộc sống của em thế nào?
Tôi trả lời, hiện tôi đang ở xa. Nay có dịp về Sài Gòn. Muốn gặp lại những người muôn năm cũ, mà từ lâu không có dịp gặp, trong số đó có ông.
Ông rất vui khi gặp lại tôi. Ông hỏi tôi có cần may mặc gì không? Ông sẽ tính giá đặc biệt. Tôi trả lời. Gặp ông còn khoẻ mạnh là tôi rất vui và xin ông trả lời vài câu liên quan đến tay nghề may mặc đã làm cho ông nổi tiếng và có cuộc sống khá giả..
Ông cho biết tên thật là Võ Văn Ve. tức Hai Ve, sanh tại Nam Vang. Năm nay ngoài 80 tuổi. Ông bước chân vào nghề lúc còn rất trẻ. May mắn, ông được học nghề với những thợ giỏi, có nhiều kinh nghiệm, cùng với có năng khiếu về may cắt. Tay nghề của ông càng ngày càng trở nên điêu luyện.
Gia đình ông làm ăn rất phát đạt và thành công ở xứ Chùa Tháp. Được nhiều người biết tiếng. Ông cũng từng được Hoàng Gia Cambodge mời vào hoàng cung để may cho Quốc Vương và đoàn tùy tùng trước khi đi thăm viếng nước ngoài.
Năm 1970, Gia đình ông phải chạy từ Phnom Penh về Sài Gòn lánh nạn để khỏi bị "cáp duồn” Và bắt đầu làm lại sự nghiệp từ căn nhà này.
Dáng người ông thấp, nước da sạm đen, đầu hói, độc đáo nhất là hàm ria giống tài tử Clark Gable trong phim “Gone with the Wind.”
Ông mở tiệm may Âu phục. Đặc biệt, là chuyên may Veston, Âu phục và Nón lưỡi trai. Ông giải thích may Veston không đơn giản, phải có kinh nghiệm. Khi đo phải tùy theo vóc dáng thân chủ. Có người cao, có người thấp, người thì bụng to, người thì bụng lép, người chân cao, người chân thấp. Do đó mình phải biết để ý và phân biệt. Điều này rất quan trọng khi cắt. Ông cho biết chưa bao giờ bị thân chủ than phiền, hay yêu cầu sửa lại. Khách hàng của ông đa số trong giới nghệ sĩ, tài tử, những nhân vật cao cấp trong chính quyền. Đặc biệt, là những người xuất ngoại thường đến nhờ may vài bộ làm hành trang lên đường..
Trước năm 1975. Ông cũng nổi tiếng về may nón. Chính nhờ may nón đã giúp ông kiếm được nhiều tiền và được nhiều người biết tiếng.
Các tay chơi, dân sành điệu của Sài Gòn trước 1975 đa số đều đội nón do ông may với Logo trên nón có hai chữ HV. Nay, nghề may nón của ông coi như không còn hợp thời nữa! Vì ra đường bà con bị bắt buộc phải đội nón Bảo Hiểm (Helmet), hay còn gọi theo lối bình dân là đội “Nồi Cơm Điện” để lái xe hai bánh gắn máy. Người lái xe không chấp hành sẽ bị phạt vi cảnh, mà số tiền phạt không phải là nhỏ. Do đó, ông không còn may nón mà chỉ còn may Âu Phục.
Tuy, tuổi đời đã ngoài tám mươi, nhưng ông vẫn còn tiếp tục cầm kéo để vui với tuổi già và làm đẹp cho thiên hạ. Sáng sớm ông thường ra Công Viên, mà ngày xưa là Nghĩa Trang Mạc Đĩnh Chi đi bộ, tập thể dục, tài chi, đánh vũ cầu, hay ngồi tụ năm , tụ ba nhắc chuyện ngày xưa.
. Lâu lâu, ông và các ông chủ tiệm may trong vùng tụ họp bên bàn nhậu để nhớ lại thời oanh liệt “Thợ may ăn chỉ”, nhưng, bây giờ các đồng nghiệp đều lần lượt theo Trời, theo Phật. Chỉ còn một mình ông lẻ loi trên cõi đời ô trọc và vài năm nữa, ông cũng sẽ gặp lại họ nơi cõi trời chân mây.
Sau hơn một tiếng ngồi nghe ông tâm sự. Tôi xin phép cáo từ. Khi bắt tay chào từ giã. Ông chạy lại tủ lấy ra một sợi dây nịt đặc biệt có dấu hiệu HaiVe do ông đặt làm riêng để dành tặng các thân hữu. Hôm nay, ông tặng tôi để làm kỷ niệm cho buổi gặp gỡ, sau nhiều năm xa cách. Tôi chúc ông khoẻ mạnh để làm đẹp cho đời. Hy vọng lần tới có dịp về Sài Gòn sẽ trở lại thăm ông.
Bây giờ, tiếp tục kể thêm những tiệm may nhỏ một thời được giới học sinh, bà con lao động lui tới, vì giá tương đối rẻ, vừa túi tiền, nhưng nay các tiệm may này cũng không còn:
- Nguyễn Hà số 73B đường Huỳnh Tịnh Của
- Tài nằm trong hẻm 60 xóm Cù Lao, Đường Yên Đổ.
- Phước trong hẻm 62 xóm Nhà Đèn, Đường Yên Đổ.
Ngoài ra, cũng trong hẻm 62 có Bác thợ may tên Phôn, dáng thấp, người mảnh khảnh, Ông chỉ may tại nhà, khách hàng phải tự tìm đến ông, đa số là dân sang trọng và lịch lãm, vì đường kim mũi chỉ của ông rất đẹp. Ông đo, cắt, may tùy theo vóc dáng từng người. Vài tiệm may lớn có tiếng ở Sài Gòn nghe tiếng, đến mời ông hợp tác với tiền lương hậu hĩnh, hoặc ăn chia theo tỷ lệ, nhưng ông khước từ. Ông cho biết, không thích bị lệ thuộc gò bò, tự mình làm chủ vẫn thoải mái hơn.
- Bích Hùng nằm phía đầu đường Trần Quang Khải và Hai Bà Trưng, gần hãng Gạch Bông Vân Sơn.
- Thái Lai gần Pháp Hoa Ngân Hàng, góc đường Nguyễn Văn Mai - Hai Bà Trưng. Sau này dọn về Hiền Vương gần hai tiệm phở gà Hiền Vương và Chí Thành.
- Paris Mode gần cà phê Thu Hương, góc Hiền Vương - Hai Bà Trưng. Ông chủ có hai con trai là Bảo và Toàn bận quần áo do đích thân ông may rất “À La Mode”. Ông không cần quảng cáo mà khách chỉ cần nhìn hai con trai ông “lên đồ” là an tâm.
Trên đường Trần Văn Thạch có:
- Lê Châu chuyên may áo dài, gần nhà sách Yểm Yểm Thư Quán và rạp hát Moderne.
-Tụ Bảo số 16 Trần Văn Thạch, gần tiệm tạp hoá Thế Giới của người Hoa.
- Của lúc đầu trên đường Trần Văn Thạch, sau dời sang Trần Quang Khải, gần Ronéo Thông Reo.
Kể thêm:
- Hà Uý (Kim) số 45 Nguyễn Phi Khanh.
- Mậu của thân phụ ca sĩ PHQ ở ngã ba Duy Tân - Hiền Vương,
-Tân Hà nằm ngay góc Hiền Vương và Pasteur.
- Lến số 154 Phan Thanh Giản, nằm ngay góc Phan Thanh Giản và Trần Tấn Phát. chủ nhân chạy nạn Cáp Duồn (CAP YOUN) từ Thủ Đô Nam Vang,Campuchia về.
Nếu như Hà Nội có Ba Mươi Sáu Phố Phường thì người ta có thể đặt tên Phố May Mặc cho khu vực Đa Kao vì nơi đây có nhiều tiệm may lớn như:
- Cao Minh trên đường Đinh Tiên Hoàng, gần chè Hiển Khánh và rạp hát Casino Đa Kao,
- Chánh trên đường Đinh Tiên Hoàng.
- Dung là một tiệm may “Nịt Ngực” (xú Chiêng = Soutien - Gorge) rất nổi tiếng. Nơi đây may tùy theo kích thước của ngực và dáng người. Chủ nhân tốt nghiệp ở Paris về. Khách hàng đa số là các mệnh phụ và giới nghệ sĩ cũng nằm trên đường Đinh Tiên Hoàng, phía sau chợ Đa Kao.
Ngoài ra, có thể kể thêm: Hoàng Nhân, Diễm, Đỗ Văn, Toàn Mỹ, Lê Lương, Đức Nhuận, Trần Bia, Thanh Sử (trong khu mì Cây Nhãn, nơi đây có bốn căn phố cổ), Hồng nằm cạnh Cà phê Hân.
Trên đường Phan Thanh Giản có: Ưng, Đại Thành, Thanh Thủy gần Võ Đường của Võ Sư Đặng Thông Phong.
Trên đường Tự Đức có: Hãng May Việt Nam, Nguyệt.
Đặc biệt, ba tiệm may áo dài nằm trên ba con đường khác nhau, mà trước 1975 được nhiều bà con tín nhiệm tìm đến. Nhất là trong giới nghệ sĩ. Hiện nay cả ba tiệm vẫn còn là:
-Thiết Lập số 268 bis đường Pasteur, Phường 8- Quận 3, đối diện với Viện Pasteur.
- Phương Luân số 16 Trần Quang Khải, phường Tân Định - Quận 1, đối diện với Đình Nam Chơn.
-Thanh Châu số 244 đường Đinh Tiên Hoàng, Phường Đa Kao- Quận 1, nằm dưới chân Cầu Bông, phía Đa Kao. Đối diện tiệm Huỳnh Ký bán thịt vịt, gà và heo quay rất đông khách.
Chủ nhân cũ của các tiệm may áo dài này đã theo Trời, theo Phật! Có thể các con cháu, hay những người làm cũ đứng ra tiếp tục?
Cũng cần nhắc đến môt tiệm may nón nữ lâu đời vẫn còn tồn tại là: Hương số 11 Trần Quang Khải, nằm gần Minh Sư Đạo - Quang Nam Phật Đường, thuộc Giáo Hội Phật Đường Nam Tông.
Sau ngày 30/04/1975, một nghề mới xuất hiện và rất thịnh hành cho đến nay là: vá, đắp đầu gối, sang sợi, mạng, sửa và lên lai quần Jeans. Hiện nay đoạn đường Yên Đổ, dù chỉ một khoảng ngắn từ Huỳnh Tịnh Của ra đến đầu đường Hai Bà Trưng, hai bên đường có hơn mười mấy tiệm. Nổi tiếng và lâu năm nhất là tiệm Hoàng số 48 chuyên may, sửa quần Jeans rất có uy tín, kinh nghiệm, giá phải chăng, nên rất đông khách. Nhờ thế mà ông bà chủ tậu được mấy căn biệt thự rất có giá.
Thời gian trôi qua đã quá lâu. Những hình ảnh ngày xưa thân ái đã dần dần phai nhạt nhiều. Làm sao có thể kể ra đầy đủ được. Chắc chắn còn thiếu sót.
Cố gắng ghi lại những gì còn đọng lại trong ký ức, để bà con Tân Định và Đa Kao , cũng như những ai thương mến vùng đất hiền hoà này hoài niệm “Một thời may mặc của vùng Tân Định và Đa Kao.”
Trần Đình Phước
(San José, California - 2025)