Vụ Hà Thúc Nhơn nổi loạn ở Quân Y Viện Nguyễn Huệ, Nha Trang năm 1970 - phần 01
Bạn đọc thân mến,
Nha Trang những ngày cuối tháng 8-1970, khởi từ ngày Thứ Tư 26-8-1970 cho đến ngày Thứ Hai 31-8-1970, tại Quân Y Viện Nguyễn Huệ bỗng xảy ra một sự kiện biến động nghịch thường. Một Quân Y Viện tọa lạc ngay giữa lòng phố Nha Trang với lối 700 thương bệnh binh hiện diện (bị thương từ chiến trường về) đang dưỡng thương và điều trị, bỗng trở thành một thứ “pháo lũy” võ trang chống lại quân đội và chính quyền quốc gia, do Y sĩ Đại úy Hà Thúc Nhơn cầm đầu cùng với lối 12 thương bệnh binh khác (hoặc tự nguyện hùa theo hoặc bị ép buộc). Sự việc kết thúc khi Hà Thúc Nhơn chết sau 6 ngày làm loạn, kéo theo lối 5 người khác chết lây và nhiều người khác bị thương.
⚀ Post này là toàn cảnh vụ biến loạn Hà Thúc Nhơn do LTC sưu lục và phục dựng trung thực từ các nguồn quan trọng và đích đáng sau đây:
➯ Sau black April nhiều chục năm: Lời tường thuật của 2 người, kể như là 2 nhân chứng sống của vụ Hà Thúc Nhơn giết người và làm loạn:
1) cô Mai Thái Vân Thanh (Thanh Mai), là con gái của Thiếu tá Mai Xuân Thời (trong bài tường thuật của cô Thanh Mai, cô chỉ viết “Ba tôi” mà không nêu tên ông, như bạn đọc sẽ xem dưới đây)
2) Y sĩ Thiếu tá Bảo (trích đoạn rút ra từ tập Hồi Ký của ông).
(trong cả 2 phần tường thuật vừa kể đều không ghi rõ tên của ông mà chỉ ghi là Bác sĩ B.; Cô Thanh Mai và Y sĩ Thiếu tá Bảo hiện đang tỵ nạn Cộng sản ở Mỹ.)
➯ Nóng sốt tại chỗ: Các Bản tin và Tường thuật trên các nhựt báo miền Nam đương thời mà LTC đang có trong tay như Chính Luận, Hòa Bình, Tiền Tuyến, Đuốc Nhà Nam và Cấp Tiến, trong đó tin tức dồi dào phong phú theo sát từng ngày là báo Hòa Bình (với 9 số báo), kế đó là báo Đuốc Nhà Nam (với 2 số báo – ra ngay sau khi Hà Thúc Nhơn chết – như trình bày lại một bảng tổng kết sự vụ); Chính Luận, trong 2 số báo, đăng như một bản tin thông thường, 1 trước 1 sau khi quân đội đã giải quyết xong vụ biến loạn; Tiền Tuyến chỉ 1 số báo, đăng như một bản tin dư âm 1 tuần sau ngày vụ biến loạn kết thúc; Cấp Tiến không đăng tin dù chỉ 1 dòng hay 1 ngày! Sở dĩ các báo khác Hòa Bình không còn đất để đưa tin vụ Hà Thúc Nhơn nổi loạn là bởi vì những ngày cuối tháng 8-1970 là thời đoạn cao điểm của cuộc tranh cử bầu lại Bán Phần Thượng Nghị Viện VNCH, không khí vận động tranh cử đi vào nước rút cho ngày bầu cử là ngày 30-8-1970 đã gần kề.
Sau khi tôi đọc kỹ và xem xét tuyển lựa các bản tin trên các báo để tránh trùng lặp, chúng ta có được ở đây cả thảy 10 bài báo đăng trong 9 số báo (vì Hòa Bình đăng 2 bài trong cùng một số báo ra ngày Sept. 2, 1970) cung cấp tin tức, sự kiện tương đối đầy đủ, dồi dào và trung thực, không đến nỗi bị cô Thanh Mai và Y sĩ Thiếu tá Bảo cho rằng báo chí nói sai bét!!!. Tất cả đã sẵn mời bạn đọc bước vào xem rồi tự mình suy xét thấu đáo đâu là thực chất của nội vụ.
➯ Dư Âm 4 tháng sau vụ biến loạn Hà Thúc Nhơn: Phần tin tức, tường thuật (ngoài một đợt từ đầu tháng 9-1970) còn có thêm một đợt nữa vào trung tuần tháng 12-1970 của các báo: Chính Luận, Tiền Tuyến, Cấp Tiến, Đuốc Nhà Nam.
➯ Hai năm sau: Phần tin tức, tường thuật của báo chí về việc Tòa Án Quân Sự Thường Trực Quân Khu III tại Saigon, vào ngày Thứ Năm, 27-1-1972 đã nhóm họp để xử án vụ Phiến Loạn tại Nha Trang xảy ra hồi cuối tháng 8-1970, qua đó công luận được biết rõ sự việc khi chi tiết Cuộc Điều Tra của nhà chức trách và Bản Cáo Trạng (của Ủy viên Công Tố - Thiếu tá Ủy viên Chính phủ Nguyễn Văn Anh) được công bố trước Tòa. Nhờ đó, nội vụ được sáng tỏ, các chi tiết về người và việc nếu có nhầm lẫn hay thiếu sót cũng như các tin đồn, suy diễn vô căn cứ ... đã đăng trên các báo năm 1970, nay được chính thức minh bạch mọi điều.
Ấy quả là điều quý hiếm hôm nay, hơn năm chục năm sau vụ biến loạn Hà Thúc Nhơn, sự thật đã được trả lại cho lịch sử. Bởi vì vụ biến loạn này đã ít nhiều bị nạn đồn đại, suy diễn, thổi phồng tùy tiện vô căn cứ khiến nó bị đẫm trong màn khói thực-hư, thật-giả, anh hùng chống tham nhũng ... làm lung lạc khá nhiều người miền Nam Quốc Gia, trong đó có cả một vài Dân Biểu Hạ Nghị Viện lẫn một số không ít các giới khác ở các tỉnh khác ngoài Nha Trang - Khánh Hòa lúc đương thời, và màn khói đó còn kéo dài thêm nhiều chục năm sau khi chúng ta mất miền Nam.
➯ Phần Kết là phân tích và nhận định của LTC xoay quanh vụ biến loạn này.
Một vài phụ chú trong ngoặc màu [ xanh ] là của LTC.
Mời bạn đọc theo dõi.
Aug. 25, 2025
Le Tung Chau
--------
( đọc tiếp ở phần 02 )
Bạn đọc thân mến,
Nha Trang những ngày cuối tháng 8-1970, khởi từ ngày Thứ Tư 26-8-1970 cho đến ngày Thứ Hai 31-8-1970, tại Quân Y Viện Nguyễn Huệ bỗng xảy ra một sự kiện biến động nghịch thường. Một Quân Y Viện tọa lạc ngay giữa lòng phố Nha Trang với lối 700 thương bệnh binh hiện diện (bị thương từ chiến trường về) đang dưỡng thương và điều trị, bỗng trở thành một thứ “pháo lũy” võ trang chống lại quân đội và chính quyền quốc gia, do Y sĩ Đại úy Hà Thúc Nhơn cầm đầu cùng với lối 12 thương bệnh binh khác (hoặc tự nguyện hùa theo hoặc bị ép buộc). Sự việc kết thúc khi Hà Thúc Nhơn chết sau 6 ngày làm loạn, kéo theo lối 5 người khác chết lây và nhiều người khác bị thương.
⚀ Post này là toàn cảnh vụ biến loạn Hà Thúc Nhơn do LTC sưu lục và phục dựng trung thực từ các nguồn quan trọng và đích đáng sau đây:
➯ Sau black April nhiều chục năm: Lời tường thuật của 2 người, kể như là 2 nhân chứng sống của vụ Hà Thúc Nhơn giết người và làm loạn:
1) cô Mai Thái Vân Thanh (Thanh Mai), là con gái của Thiếu tá Mai Xuân Thời (trong bài tường thuật của cô Thanh Mai, cô chỉ viết “Ba tôi” mà không nêu tên ông, như bạn đọc sẽ xem dưới đây)
2) Y sĩ Thiếu tá Bảo (trích đoạn rút ra từ tập Hồi Ký của ông).
(trong cả 2 phần tường thuật vừa kể đều không ghi rõ tên của ông mà chỉ ghi là Bác sĩ B.; Cô Thanh Mai và Y sĩ Thiếu tá Bảo hiện đang tỵ nạn Cộng sản ở Mỹ.)
➯ Nóng sốt tại chỗ: Các Bản tin và Tường thuật trên các nhựt báo miền Nam đương thời mà LTC đang có trong tay như Chính Luận, Hòa Bình, Tiền Tuyến, Đuốc Nhà Nam và Cấp Tiến, trong đó tin tức dồi dào phong phú theo sát từng ngày là báo Hòa Bình (với 9 số báo), kế đó là báo Đuốc Nhà Nam (với 2 số báo – ra ngay sau khi Hà Thúc Nhơn chết – như trình bày lại một bảng tổng kết sự vụ); Chính Luận, trong 2 số báo, đăng như một bản tin thông thường, 1 trước 1 sau khi quân đội đã giải quyết xong vụ biến loạn; Tiền Tuyến chỉ 1 số báo, đăng như một bản tin dư âm 1 tuần sau ngày vụ biến loạn kết thúc; Cấp Tiến không đăng tin dù chỉ 1 dòng hay 1 ngày! Sở dĩ các báo khác Hòa Bình không còn đất để đưa tin vụ Hà Thúc Nhơn nổi loạn là bởi vì những ngày cuối tháng 8-1970 là thời đoạn cao điểm của cuộc tranh cử bầu lại Bán Phần Thượng Nghị Viện VNCH, không khí vận động tranh cử đi vào nước rút cho ngày bầu cử là ngày 30-8-1970 đã gần kề.
Sau khi tôi đọc kỹ và xem xét tuyển lựa các bản tin trên các báo để tránh trùng lặp, chúng ta có được ở đây cả thảy 10 bài báo đăng trong 9 số báo (vì Hòa Bình đăng 2 bài trong cùng một số báo ra ngày Sept. 2, 1970) cung cấp tin tức, sự kiện tương đối đầy đủ, dồi dào và trung thực, không đến nỗi bị cô Thanh Mai và Y sĩ Thiếu tá Bảo cho rằng báo chí nói sai bét!!!. Tất cả đã sẵn mời bạn đọc bước vào xem rồi tự mình suy xét thấu đáo đâu là thực chất của nội vụ.
➯ Dư Âm 4 tháng sau vụ biến loạn Hà Thúc Nhơn: Phần tin tức, tường thuật (ngoài một đợt từ đầu tháng 9-1970) còn có thêm một đợt nữa vào trung tuần tháng 12-1970 của các báo: Chính Luận, Tiền Tuyến, Cấp Tiến, Đuốc Nhà Nam.
➯ Hai năm sau: Phần tin tức, tường thuật của báo chí về việc Tòa Án Quân Sự Thường Trực Quân Khu III tại Saigon, vào ngày Thứ Năm, 27-1-1972 đã nhóm họp để xử án vụ Phiến Loạn tại Nha Trang xảy ra hồi cuối tháng 8-1970, qua đó công luận được biết rõ sự việc khi chi tiết Cuộc Điều Tra của nhà chức trách và Bản Cáo Trạng (của Ủy viên Công Tố - Thiếu tá Ủy viên Chính phủ Nguyễn Văn Anh) được công bố trước Tòa. Nhờ đó, nội vụ được sáng tỏ, các chi tiết về người và việc nếu có nhầm lẫn hay thiếu sót cũng như các tin đồn, suy diễn vô căn cứ ... đã đăng trên các báo năm 1970, nay được chính thức minh bạch mọi điều.
Ấy quả là điều quý hiếm hôm nay, hơn năm chục năm sau vụ biến loạn Hà Thúc Nhơn, sự thật đã được trả lại cho lịch sử. Bởi vì vụ biến loạn này đã ít nhiều bị nạn đồn đại, suy diễn, thổi phồng tùy tiện vô căn cứ khiến nó bị đẫm trong màn khói thực-hư, thật-giả, anh hùng chống tham nhũng ... làm lung lạc khá nhiều người miền Nam Quốc Gia, trong đó có cả một vài Dân Biểu Hạ Nghị Viện lẫn một số không ít các giới khác ở các tỉnh khác ngoài Nha Trang - Khánh Hòa lúc đương thời, và màn khói đó còn kéo dài thêm nhiều chục năm sau khi chúng ta mất miền Nam.
➯ Phần Kết là phân tích và nhận định của LTC xoay quanh vụ biến loạn này.
Một vài phụ chú trong ngoặc màu [ xanh ] là của LTC.
Mời bạn đọc theo dõi.
Aug. 25, 2025
Le Tung Chau
--------
( đọc tiếp ở phần 02 )