Xóa Bàn Cờ Làm Lại

Trong cuối tháng 04/1975 những anh em 72A bay fixed wing may mắn đã bay được qua U-Tapao, Thái Lan. Những anh em bay trực thăng thì ra hạm đội Mỹ. Cũng có những anh em hoặc là theo tàu bay người khác lái hoặc đi ké tàu biển chạy được ra nước ngoài. Những người còn ở lại, hoặc vì không chịu đi, như Võ Văn Thừa bay L-19 ở Cần Thơ, hoặc vì kẹt lại vì chưa ra Phi đoàn, chưa checked out hành quân, hoặc không chạy kịp vì lý do nào đó*1. Ngay trong giây phút cuối, con tàu Trường Xuân đã đưa được gần bốn nghìn người ra khỏi Việt Nam.

Sau ngày 30/4/1975, người dân miền Nam đã làm một cuộc bỏ phiếu bằng chân lớn nhất trong lịch sử. Có người bảo rằng nếu các cây cột đèn ở miền Nam mà có chân thì chắc chúng cũng tìm cách để ra đi. Hai chữ "vượt biên" luôn luôn lảng vãng trong đầu những anh em 72A còn kẹt lại. Dần dà rồi bằng cách nầy hay cách khác, đa số anh em phi hành đã ra được nước ngoài. Phần lớn dĩ nhiên là ở Mỹ, nhưng có thể nói là ở năm châu thì có mặt hết bốn, chỉ trừ châu Phi thì... đen quá nên không dám tới mà thôi.

Những người chạy được ngay vào cuối tháng 04/1975 đã được đưa qua Hoa Kỳ chờ đi định cư ở bốn trại là Pendleton ở California, Fort Chaffee ở Arkansas, Eglin Air Force Base ở Florida và Indianatown Gap ở Pennsylvania. Từ bốn trại đó, người tỵ nạn đã được bảo lãnh đi khắp nơi trên nước Mỹ.

Võ Thanh Hà và Võ Thành Long Châu từ Guam đã được đưa sang Mỹ vào trại Fort Chaffee ở Arkansas vào ngày 11/05/1975. Sau đó thì Hà được bảo trợ về New Jersey. Bởi không có nghề ngỗng với số vốn tiếng Anh khiêm nhường, người bảo trợ của Hà đã tìm cho Hà một việc rất thầm lặng là quét lá khô. Mùa Đông năm đó đã được giao cho một chiếc xuổng để hốt là ở một ngôi nhà của YMCA.

Trong một ngày nghỉ lang thang ra phố, Hà đã gặp một người đàn ông tóc đen, mừng quá chạy lại hỏi thì ra là một cựu trung úy Hải Quân. Thế là Hà về ớ chung với ông ta và mấy người Việt nữa. Ông trung úy tốt bụng nầy đã dẫn Hà đi xin được một việc làm assembler sống qua ngày.

Một năm sau ngày tới New Jersey, Hà đã nhờ Hội Hồng Thập Tự tìm ra địa chỉ của Vũ Văn Ninh, lúc đó đang ở Atlanta. Thế là Hà về ở với Ninh trong một căn studio mà tiền thuê có 75 đô một tháng. Tối thì hai chàng đi rửa ly cho một nhà hàng, ban ngày thì đi học. Năm 83 sau khi ra trường Hà đã về ở San Jose và lập gia đình vào khoảng cuối năm đó. Hiện thời thì Hà đang ở gần nhà Ủ Văn Anh Dũng. Đây là một sự trùng hợp khá lạ lúng, vì ngày xưa khi hai chàng cùng học trung học ở Bình Dương, Dũng thì học trường Nông Lâm Súc trong khi Hà học ở Trịnh Hoài Đức cách đó vài phút đi bộ.

Nhắc tới bạn bè, Võ Thanh Hà có kể rằng Phan Văn Út đã hết lòng vì bạn cũ đền độ đôi khi bỏ phế vợ con. Có khi Út lấy tiền mua bia đãi bạn hết trong khi vợ Út không có tiền mua xà bông giặt quần áo. Võ Thành Long Châu cũng từ Guam sang Mỹ vào trại Fort Chaffee ở Arkansas váo ngày 11/05/1975. Ngược với Võ Thanh Hà, Châu ra Arkansas, qua Utah rồi về định cư ở Houston từ năm 1983. Sau đó, Châu đã được gia đình ở Việt Nam cùng với một gia đình khác có con gái ở Mỹ làm mai mối, và Châu đã thành hôn với người con gái đó.

Đặng Chấn Kỳ sau khi rời Indianatown Gap ở Pennsylvania đã về Texas. Ra trường năm 1982, Kỳ đã đi làm ở Texas hai năm rối theo việc làm về sống ở giữa vùng sa mạc cách Bakersfield cũng như Lancaster khoảng hai tiếng lái xe. Thời còn ở Texas, Kỳ có gặp Nguyễn Trọng Sơn tự Sơn chùa nhưng sau mất liên lạc. Kỳ cũng có gặp Huỳnh Văn Dũng cùng khóa 3 Hoa Tiêu Trực Thăng Đà Nẵng nhưng Dũng bảo rằng không muốn liên lạc với ai.

Đinh Sỹ Hưng từ Phi Luật Tân đã đi theo tàu Việt Nam Thương Tín qua Guam. Trước khi rời Guam để đi Mỹ, Hưng đã lên văn phòng trại báo rằng sẽ về California, không ngờ lúc đi thì trại tạm trú California chưa sửa soạn xong nên đã được đưa về Fort Chaffee ở Arkansas. Đến khi Hạnh vợ Hưng sang Guam sau khi nghe báo như thế bèn bề trại Pendleton ở California tìm Hưng không thấy. Hạnh nhờ một ông Linh Mục tìn hộ và cho biết rằng Hưng đã được bảo trợ sắp về Cleveland, Ohio. Thế là hai người cùng về thẳng Cleveland và gặp nhau ở đó. Sau một mùa đông lạnh giá, hai vợ chồng bồng con tìm về phương Tây nắng ấm. Ở San Diego được một năm, đôi uyên ương đã về định cư ở San Jose.

Trong số những người đi được năm 1975 có Võ Văn Tấn tự là Tấn Kều qua Pháp. Gần đó có Nguyễn Phước Tuấn sớm chiếu hủ hỉ. Gia Nã Đại thì có Tân Già, Thụy Sĩ có Lâm Chùa. Miền Bắc California ngay từ đầu thì có Nguyễn Tiến Cường, Ủ Văn Anh Dũng, Nguyễn Đình Hòe, Đinh Sỹ Hưng. Miền nam California thì có Trần Hớn Dân, Đinh Đông Định, Trịnh Khanh, Hoàng Đình Lai. Người đã làm một lỗi lầm lớn trong đời là Vũ Xuân Quảng leo lên tàu Việt Nam Thương Tín trở về lại. Về tới Việt Nam tháng 10/1975 là Quảng xách túi đi "học tập" tới 1980 mới về, và tới 1994 mới sang tới Mỹ.

Trong những năm từ 1975 tới 1980 của tôi ở Mỹ cuộc đời buồn như chấu cắn. Thỉnh thoảng hai ba thằng Mít ở một thành phố buồn hiu ở miền Đông Hoa Kỳ kéo nhau ra ngồi Denny's hoặc Sambo's gọi những món ăn chán phèo như trứng chiên, khoai rán và thịt ba chỉ muối nhai trệu trạo, mục đích chính là có chỗ ngồi uống ly cà phê lạt nhách, châm vài điếu thuốc ôn lai chuyện xưa². Còn đâu tiếng rao "xực-tắc" ³ đêm khuya, gánh xôi buổi sớm, hàng cơm tấm đầu ngõ, quán cà phê cuối đường. Có những đên hà về muộn ngửi thấy từ nhà hàng xóm mùi hoa thoang thoảng thơm nhưng lại gợi cho mình nhớ những mùi hoa sứ, dạ lý, ngọc lan, bạch huệ. Ôi những cánh hoa trắng đơn sơ của miền nhiệt đới, chúng tỏa hương làm sao mà dư hương khó thể phai mờ.

Sau năm năm ở miền Đông Hoa Kỳ chỉ nuôi một mộng ước về miền Viễn Tây nắng ấm tình người, năm 1980 tôi đã rời Blacksburg, Virginia để về San Jose sống. Ngày lên máy bay tôi có 15 đô trong túi. Đó là số tiền của một anh bạn mới quen cho tôi làm tiền ăn quà đi đường sau khi tôi để lại cho hắn những tập lab reports của tôi viết trong năm trước đó. Lúc giã từ tôi không hỏi địa chỉ hắn, mà hắn cũng không hỏi địa chỉ tôi. Có người đã từng gọi bạn của hắn là những người "bạn đời", tức là những người mà vì đời đưa đẩy gặp nhau mà thành bạn. Những người bạn tôi có trong thời gian đó cũng vậy. Về tới San Jose thấy thiên hạ, kề cả những người trai trẻ lành lặn, lãnh oăn phe đú đởn ăn nhảy tơi bời, tôi đâm ra ngán ngẩm và hết sức mặc cảm cho sự không hợp thời trang của mình.

Giáng sinh năm 1980 tôi tìm gặp lại được Đinh Sỹ Hưng, Vũ Đức Trọng, sau đó là Nguyễn Đình Hòe và Ủ Văn Anh Dũng. Trong lần đầu tiên tôi gặp lại Trọng và Hưng khi hai chàng lái xe đền căn chung cư hai phòng ngủ mà tôi ở trọ cùng với năm ba người khác, tôi ngạc nhiên khi khám phá ra rằng hai chàng dù ở cùng thành phố nhưng rất ít khi gặp nhau. Đó là cái khởi đầu của mối dây liên lạc của tôi với 72A.

Thánh 02/1981 tôi về ở với Trọng. Căn chung cư hắn với tôi thuê chung thường trống trải vì có mình tôi là hay ở nhà. Không lâu sau đó tôi được thư của Mai Ngọc Trai gởi sang từ bên đảo Panathnikhom, Thái Lan bảo rằng đã vượt biên thoátcu2ng vợ. Đức con trai đầu lòng của hai vợ chồng Trai là Mai Khôi đã được sinh trên đảo. Tôi gửi cho Trai một là thư mừng vợ chồng Trai đi được, và đồng thời tả oán ngược rằng tôi rách quá. Không lâu sau thì Lý Thái Hùng xuất hiện, lúc đó chàng đã lấy vợ, và đang bị vợ bắt đi học bả nuôi. Hình như cho đến ngày hôm nay Hùng đã lấy xong cái cao học về ngành điện toán.

Giữa năm 1982 tôi lấy vợ. Đám cưới cấp tốc ở Baltimore có Vũ Đức Trọng và Nguyễn Hữu Thiện Tuấn làm phù rể và có thêm Đỗ Minh Hùng tham dự. Khi tôi đưa vợ về lại San Jose thì vợ chồng Đinh Sỹ Hưng đã ký làm nhân chứng trong tờ giấy hôn thú của vợ chồn tôi. Hai chành phù rể của tôi hiện thời đầu có gia đình êm ấm. Tuấn thì lấy vợ một cách âm thầm ít ai hay biết. Ngược lại, đám cưới của vợ chồng Trọng năm 1992 ở San Jose có rất nhiều gia đình 72A tham dự. Như thế thì tôi đã trả ơn cho Trong nhưng vẫn cón nợ Tuấn.

Những anh em đi kịp thời thì tránh được nạm đói của thập niên 1980. Trong lịch sử Việt Nam, trận đói trước đó là trận đói năm Ất Dậu 1945 do quân Nhật gây ra làm chất cả hai triệu người dân Bắc Việt và Bắc Trung Việt.

Tầu cười, Tây khóc, Nhật lo,

Việt Nam chết đói nằm co đấy đường.

Trong vùng đồng bằng sông Mã sông Hồng, người chết ngoài đường la liệt. Ở Hà Nội tối tối có những chiếc xe treo đèn dầu tù mù do những người phu đói kéo đi nhặt xác người dọc đường phố. Trong bài thơ "chuyến xe đưa xác" mô tả cảnh bi thảm nầy ở phố khâm Thiên là khu phố có những nhà hát ả đào cho những "tao nhân mặc khách" lẫn những nhà chứa "đào rượu", Nam Cao đã bắt đầu với những câu sau:

Ngã tư nghiêng nghiêng đóm lửa,

Chập chờn ảo hóa tà ma.  

Đôi dẫy hồng lâu cửa mở phấn sa,

Rũ rượi tóc những hình hài địa ngục.

Vào thập niên 1980, nạn đói trở lại với dân Việt, và lấn nầy thì cả ba miền đều phải chịu. Ngay ở miền Nam là vựa lúa lớn nhất Đông Nam Á mà đa số dân chúng cũng phải ăn cơm độn với bo bo cả chục năm trời.

Trong khoảng thời gian năm 1975 và những năm sau đó bên ngoài Việt Nam cũng có nhiều biến cố. Năm 1974 vua Faisal của Saudi Arabia đã cầm đầu vụ tăng giá dầu hỏa của khối Trung đông làm thành cuộc khủng hoảng nhiên liệu kéo dài nhiều năm sau đó. Năm 1977 phim Star Wars ra đời. Năm 1979 những người Iran theo ông đạo Ayatullah Ruhollah Khomeini đã tấn công vào tòa địai sứ Hoa Kỳ ở Teheran và bắt giữ khoảng 60 người Mỹ làm con tin đòi giao trả vua Shah, trong khi ở Kăm Pu Chia hơn hai triệu người đã bị Khờ Me đỏ giết. Năm 1980 John Lennon của Tứ Quái đã bị bắn chết và năm 1981 thái tử Charles kết hôn với Diana.

Qua những biến cố đó thì những ngườiViệt trong nước lo tìm đường vượt biên, hoặc là bằng thuyến lao ra đại dương, hoặc bằng đường bộ Tây Ninh băng qua Nam Vang sang Thái. Trên những con đường đó là những câu chuyện hãi hùng, như chuyện đảo Kra ở miền Nam Thái Lan trong vịnh Thái Lan, hoặc chuyện trả thù của dân Miên đối với dân Việt. Trong số một triệu sáu trăm ngàn người vượt biên, có những anh em 72A sau khi ở tù ra đã âm thần nhưng tích cực tìm cách ra đi.

Sau đây là một chuyện vượt biên do Đỗ Minh Hùng kể.

" Vợ chồng tôi vượt biên thất bại sáu bẩy lần. Lần mất nhiều lần mất ít, nhưng may là chưa phải tù tội. Có lần tôi đi một mình vì vợ sắp sanh. Đang nằm chờ giờ ra bãi ở Vũng Tàu, được tin nàng sanh, tôi bỏ về Sài Gòn. Ngày 19/10/1979 là ngày chào đời của Tiến Biên, đứa con đầu lòng của chúng tôi. Thằng nhỏ dễ nuôi, ít khóc vô cùng.

Gia đình bên vợ tôi đã quen với cảnh chúng tôi sáng giả biệt, chiều gặp lại bao lần. Sau mỗi lần thua, chúng tôi cười xòa tự an ủi: "Mình còn có nhau. Của đi thế người".

Có lúc thua hết không còn tiền ăn. Không ai tin chúng tôi có gia đình ở Mỹ mà lại túng thiếu như thế. Về nhà lục lọi, cái gì bán được là cho đi. Vợ tôi còn hai cái quần sì líp mới toanh từ bẹn Mỹ gởi về chưa kịp mặc, tôi đem ra chợ trời. Người mua ngó tới ngó lui sợ đồ giả hoặc mặc rồi. Cuối cùng bán được đi mua một ít khoai lang, và vợ chồng lại nhìn nhau hạnh phúc.

Của đáng tội. Gia đình tôi bên Mỹ làm ngày làm đêm gởi tiền về cũng không bù kịp với những lần mất mát. Chúng tôi như chim bị tên, thấy cây cong là sợ. Có những chuyến đi họ tìm đến, chúng tôi bào cho vui rồi quên, sợ lại thua rồi chỉ khổ cho gia đình.

Cái Tất năm 1981 không vui như các năm trước vì chúng tôi một lần nữa lại định ra đi. Lần nầy chuyến đi có vẻ thật vì do anh em cột chèo bên vợ giới thiệu, và chắc vì có mua bãi. Cái không khí chia ly bao trùm những bửa cơm, hoặc những lúc gia đình họp lại chuyện trò. Tự nhiên vợ chồng tôi có linh cảm sẽ đi được.

Giã từ gia đình vợ tôi xong, vợ chồng tôi đi thật lẹ khỏi nhà. Cái trạng thái lâng lâng, buồn buồn khác với lần tiễn biệt gia đình tôi đi Mỹ tháng 04/1975. Chúng tôi bế con mới hơn một tuổi lên xe đò hướng về Vũng Tàu. Trên đường đi, chúng tôi thoát qua nhiều trạm xét hỏi trong sự hồi hộp lo lắng. Đến trạm cuối tôi phải để lại cái nhẩn cưới mới đi qua.

Chúng tôi đến Vũng Tàu vào giữa trưa. Sau khi viếng thăm một gia đình họ hàng, tôi đi ra phố ăn uống với họ cho có vẻ người địa phương khỏi ai dòm ngó. Vợ tôi bồng con đi lang thang cho hth giờ. Về chiều khi gặp lại, nàng khoe một tấm hình dưới tượng Phật hai mẹ con mới chụp chung. Tôi thần hỏi: "Sao chỉ có hai chụp hình trong khi ba người cùng đi?" Tôi ghét mê tín dị đoan nhưng cái điềm coi bộ không lành.

Đến tối chúng tôi được hướng dẫn tới bãi. Dù đã đấm mõm công an địa phương, chuyến đi cũng cần phải được giữ bí mật tối đa. Để giữ sự yên lặng, con tôi được chích một mũi thuốc mê để ngủ cho thẳng giấc.

Tới giờ lên ghe, người ở đâu tuôn ra quá nhiều. Thì ra họ đã được phân tán mỏng trong các nhà lối xóm gần bãi. Xăng và lương thực được chuyển xuống. Chúng tôi đượ chỉ định ở dưới hầm máy. Tiếng may nổ ồn ào cộng mùi xăng ngộp thở. Người lớn chịu còn không nổi huống chi con nít. Con tôi tỉnh giấc òa khóc, dỗ sao cũng không nín. Một ông bác sĩ chích thên cho nó một mũi thuốc mê nữa, nhưng thằng bé càng khóc to hơn. Có lẽ thuốc đã hết hạn không còn công hiệu. Con tôi bìng thường không khóc sao lại dở chứng lúc này!

Ai nấy đều lo sợ. Trong cơn khủng hoảng tôi dùng nấm xôi bịt miệng con tôi. Nó càng vùng vẫy khóc lớn hơn nữa. Sau cùng vợ tôi nói: "Anh ơi thôi đừng làm chết con. Để em bồng nó lên bờ." Tôi nhìn mọi người chung quanh với cặp mắt thù hằn. Dù không trực tiếp, họ là những người ly cách chúng tôi.

Ra khỏi hầm tàu, thằng bé nin khe, dựa đầu lên vai mẹ ngủ. Xăng nhớt và lương thực vẫn được tiếp tục chuyển xuống tàu. Tôi nhìn lên bờ thấy vợ vẫn nhẫn nại bồng con. Hình ảnh đó nhắc cho tôi nhớ rằng cả một đời qua, từ lúc quen tôi, nàng lúc nào cũng sống trong khắc khoải. Lo lắng trong những lúc tôi mặc áo bay lên ca, không biết có trở về. Lo lắng trong những đêm tôi mãi chơi về muộn. Lo lắng lúc tôi đi cải tạo không biết ngày nào ra. Lo lắng cho tương lai tôi sau khi cải tạo đã về...

Lòng tràn ngập tình thương cảm, tôi bó lên bờ. Tên chủ tàu dí súng lục vào bụng tôi, gằn giọng: "Bộ muốn phá hả?" Tôi lạnh lùng nhích mũi súng lên phía trái tim tôi: "Anh muốn bắn tôi, làm ơn bắn ngay đây, chết cho lẹ. Nếu vợ con tôi không đi, tôi không đi nữa. Tiền bạc anh cứ giữ." Không biết làm sao hơn, tên chủ tàu dịu giọng: "Thôi anh xuống trước đi. Nếu cháu không khóc nữa, tôi sẽ để chị và cháu xuống tàu."

Táu chuẩn bị rời bến. Chủ tàu ra hiệu cho vợ con tôi xuống tàu trở lại. Vừa xuống hầm tàu rầm rĩ tiếng máy, con tôi bật khóc. Không nói một lời, vợ tôi bồng nó lên bờ. Tôi vùng theo, nàng nghẹn ngào trong nước mắt: "Anh đi đi. Gia đình anh hy sinh quá nhiếu rồi." Như một người không hồn, tôi xuống tàu. Nếu cái chết có đến vào lúc đó thì có lẽ còn nhẹ nhàng hơn cho tôi.

Tàu từ từ rời bến. Con tôi nhìn theo và nhoẻn miệng cười, hai tay vung vẩy. Bóng hai mẹ con nhỏ dần. Tôi bật khóc. Lúc đó tôi không tin có sự cứu rỗi hoặc niết bàn, có thiên đàng hay địa ngục, có Chúa hay có Phật. Tôi chì thấy một niềm đau khó tả nên lời.

Chuyến tàu ra đi không có gì trở ngại. Bãi đi yên lành, thời tiết êm ả. Trời không gợn một áng mây. Chung quanh nhìn đâu cũng thấy nước. Đang đi, chuyến tàu bổng dừng lại. Đám người dưới hầm tàu xôn xao lo lắng. Chủ tàu lên tiếng nói rằng tàu đã tới hải phận quốc tế nên ngừng lại chờ thương thuyền ngoại quốc vớt. Trong trạng thái nửa me nửa tỉnh, tiếng nói của chủ tàu không gợi cho tôi ý tưởng gì, và tôi cũng không màng tới cái kế hoạch của hắn. Tôi chỉ thấy nhớ vợ con, và có lúc chỉ mong bị bắt để tôi đi về. Nếu tôi về lần nầy thì chắc sẽ không còn bàn tính thêm gì nữa. Cay đắng ngọt bùi ra sao cũng được, miễn chúng tôi có nhau trên đời. Mệt mỏi quá rồi cho một kiếp người.

Tôi hỏi chủ tàu chừng nào thì đi tiếp nếu không có tàu nào vớt. Hắn trả lời tính chờ tới khi được vớt vì thực tình hắn không biết đường đi đâu. Tôi bảo chủ tàu hãy nổ máy đi tiếp, tôi sẽ chỉ hướng đi nếu có hải bàn. Hắn nhìn tôi ngờ vực. Sau khi điều tra lý lịch tôi qua thằng cháu, hắn cởi mở hơn rót cà phê châm thuốc lá mời. Dựa theo kinh nghiện bay không hành, tôi lấy bút vẽ hướng đi. Chấm điểm mốc. Đo khoảng cách, tính thời gian, nhắm giờ tới điểm mốc.

Đám tài công lẳng lặng nhìn tôi. Tôi không giải thích. Sự yên lặng củ tôi mới đầu làm cho họ hoang mang, nhưng rồi cũng chính sự yên lặng đó làm cho họ tin thưởng. Tôi tự dưng trở thành có trách nhiệm phải đưa tất cả mọi người trên tàu tới bờ. Tôi thấy lòng vui vui vì nghĩ mình vẫn còn nặng với nghiệp hoa tiêu.

Tàu nổ máy đi Nam Dương. Tôi vẽ một đường đi an toàn tránh được tụi cướp biển Thái Lan, dù phải hơi xa một chút. Chí cần đi thêm một đêm nữa thì lỡ tàu có chết máy gió cũng sẽ đẩy trôi về Mã Lai, Tân Gia Ba hay Nam Dương. Nếu gặp được thương thuyền ngoại quốc vớt dọc đường thì càng tốt.

Khi tàu đến điểm mốc đầu tiên đúng theo giờ giấc tôi hoạch định, đám tài công bắt đầu tin tưởng tôi. Họ trò chuyện tâng bốc, chủ tàu ân cần hnn. Tôi có chỗ ngủ riêng thoải mái trên boong, ăn uống thả giàn trong khi hành khách chỉ được vài muỗng nước và một chén cơm mỗi ngày.

Hơn 75 người đi. Chỗ nào ngồi yên chỗ đó. Ăn, ngủ, đía, ỉa tại chỗ. Vợ con tôi nếu đi chung chuyến này thì vui biết bao nhiêu.. Cứ nghĩ tới đó là tôi phải giấu mặt ngăn dòng nước mắt tuôn trào.

Ban ngày mặt biển phẳng lặng như gương. Dàn có heo lội đua theo tàu. Con tôi mà thấy cảnh nầy thì chắc nó vui lắm. Tôi nhớ hai cánh tay mũm mĩm dễ thương vùng vẫy khi ưng ý. Tôi nhớ nụ cười duyên dáng của vợ. Đó là nụ cười đẹp nhất trên đời. Trước ngày đi chúng tôi đã tính toán, hoạt định sẽ làm gì khi tới Mỹ. Bây giờ có lẽ nàng đang ôm con thầm khóc trong phòng.

Về đêm, trong khi mọng người yên ngủ, tôi đố thuốc lá chờ sáng. Tiếng máy tàu rì rì như tiếng vọng cổ ai oán. Lòng càng chùng xuống khi nghĩ đến vợ con. Nhớ nhất là những lúc mình không phải với vợ. Hối hận thì đã muộn rồi. Nước mắt tưởng rằng làm vơi nhưng cái đau trong lúc khốn cùng, nhưng không. Trên đời có những nỗi đau không vơi theo nước mắt, và không có cái đau nào giống cái đau nào. Mỗi giờ phút là một nỗi buồn đau. Cái đau sau nặng hơn, thấm thía hơn cái đau trước. Càng khóc, ruột càng thắt lại.

Sau ba ngày hai đêm tàu đến đảo KuKu như tôi tính toán. Tôi đánh điện tín cho vợ hay. Hai tuần sau tôi được chuyển qua đảo Galang, nơi có Cao Ủy Tỵ Nạn làm việc. Vì biết tiếng Anh, tôi được cử làn cho Cao Ủy, hết phỏng vấn qua thông dịch. Cứ làn cho đến khi mệt nhoài tôi mới về nghỉ. Tôi theo dõi tin tức người vượt biên mỗi giờ mỗi phút qua hệ thống vô tuyến điện của văn phòng Cao Ủy. Mỗi khi có tàu cập bền Galang tôi chạy ra tìm kiếm. Rồi thất vọng đi về.

Chiều lại chiều, tôi ra bải biển chờ mong, hy vọng chuyến tùa tới sẽ có vợ con. Nhìn bên kia về hướng Việt Nam, tôi hình dung ra hình ảnh vơi bồng con trông cửa đợi chồng về hàng đêm. Qua bao nhiêu nghịch cảnh, nàng đã luôn có một niền tin sắt đá vô điều kiện rằng, dù có đi đâu chăng nữa rồi tôi cũng sẽ trở về. Chúng tôi chắc chắn rồi sẽ đoàn tụ, nhưng chưa biết bao giờ và ở đâu. Trong đầu tôi lại hiện lên hình ảnh Tiến Biên vùng vẫy hai cánh tay mũm mĩm rồi nhìn mẹ nhoẻn miệng cười. Thằng dễ nuôi chi lạ, không biết khóc là gì. Ai cũng nói như thế."

Thế là Hùng đã di thoát. Sau đây là Nguyễn Hữu Thiện Tuấn trong phần "Một Tâm Tình".

"Trong tâm trạng mất tất cả từ Quốc Gia, Gia Đình, bạn đồng ngũ, bạn cải tạo, tôi phải thay đổi chỗ ở luôn luôn, khi thì ở tạm nhà bạn bè, khi thì ở sạp chợ để tránh công an nghi ngờ. Trong những tháng ngày lẩn trốn đó tôi không bao giờ được ngủ thẳng  một giấc ngon lành mà lúc nào cũng là nhưng giấc chập chờn. Sau nhiều lần vượt biên thất bại ở Cà Mau, Phan Thiết và Lâm Đồng, tôi đã làm một chuyến ở ngay Bến Tre, tức nơi được mệnh danh là vùng thành đồng đất thép của Việt Cộng trong thời chiến tranh.

Đây là lần thứ hai và cũng là lần cuối tôi được nhìn ngắm quên hương gần gũi từ ngoài biển Thái Bình Dương. Lần nầy thì trên chuyến tàu vượt biên qua Mã Lai Á. Tại cửa sông nầy tôi có được một phút giây bình tâm để cho con tim mình được xúc động trong thoáng chốc. Cái giây phút đó đã có thể trở thành thiên thu, bởi ngày hôm nay tôi còn nhớ rõ.

Giây phút đó đã xẩy ra trong một quán ăn nhỏ dọc sông Tiên Giang. Tôi đang ngồi uống ly ca phê đen một mình chờ giờ vuợt biên. Trong quán ăn ngoài tôi ra chỉ có một  thiếu nữ ngồi quay lưng về phía tôi ở một bàn khác. Có thể nàng là một người khách, hoặc cũng có thể nàng là người nhà trong quán. Nàng vận áo bà ba lụa xanh rêu và quần sa teng đen, dáng dấp gọn gàng nhưng không kém phần tha thướt. Tôi ngồi lặng yên ngắm nhìn từ đôi bàn tay trắng nhỏ đến chiếc cổ cao, vòng eo nhỏ và đôi chân dài, nhưng đặc biệt là mái tóc huyền óng mượt xõa sau vai. Thỉnh thoảng gió từ sông thổi nhẹ lất phất những sợi tóc tơ bên thái dương. Cái hình ảnh đơn sơ mộc mạc thuần túy của một cô gái miền Nam ấy sao mà đẹp quá. Tôi không dám lên tiếng hỏi thăm mà cũng mong nàng đừng ngoảnh lại, bởi tôi biết rồi đây với tôi hình ảnh mà tôi ghi được của nàng sẽ là biểu tượng của những thiếu nữ Việt Nam yêu kiều cũng như những người mẹ Việt Nam nhiều chịu đựng. Trong vẽ đẹp mong manh đó, tôi thấy một đoạn đời thơ ngây đã mất cùng những ân tình gián đoạn vì những thăng trầm khốc liệt của lịch sử của chúng tôi, những sĩ quan phi hành nói riêng và những người lính trong Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa nói chung. Lướt qua trong trí tôi là hình ảnh những chiếc quan tài của những phi công gãy cánh mà tôi đã đến gác, những người vợ trẻ con thơ bơ vơ, và những thân phận tù cải tạo. Một thanh niên không có quyền công dân như tôi không có quyền mơ một mái ấm gia đình.

Tôi nghĩ đến những đoạn đường mà mình còn phải bôn ba, mà mình sắp phải đặt chân lên mà chua xót:

"Áo lụa Tiền Giang. Tình thầm nhủ

 Mượn gió sông kia vuốt tóc thề

Chất đắng chia phôi, sao khó nuốt.

Còn ai thấu hiểu mảnh tình quê.

Phút linh cầu mong em đừng để mất.

Mảnh tim côi anh gởi lại nơi nầy

Hồn ở lại chẳng đi cùng thân xác.

Đời loạn ly duyên chẳng hẹn ngày mai."

Sau nầy khi đã qua tới Mỹ, tôi càng thấy rõ rằng cộng sản sẽ phải tự hủy diệt khi những nhân quyền căn bản nhất cũng không được tôn trọng. Lịch sử đã chứng minh điều đó vào cuối thập niên khi nó sụp đổ ở Âu Châu và Liên Xô, và bây giờ chính là những ngày tàn của cộng sản Trung Hoa, Việt Nam, Cuba và Bắc Hàn.

Ngày nay đã luống tuổi và vẫn còn đang vật vã với cuộc sống ở xứ Cờ Hoa nầy, trong những lúc hiếm hoi có dịp lắng lòng ôn dĩ vãng, tôi đã gom lại một kết luận cho tất cả cuộc kinh qua của bản thân mình như sau:

Chiến tranh là tội lỗi tàn tệ nhất của con người bắt nguồn từ chính sự bất an trong tâm hồn họ, và chiến tranh càng khốc liệt thì tình yêu càng nở đẹp tươi mạnh mẽ, như sen nở trong đầm lầy vậy."

Tôi đồng ý với kết luận của Tuấn, nhưng tôi không thể tránh tự hỏi rằng như thế thì tình yên có còn hiện hữu hoặc có ý nghĩa gì hay không trong những năm sau nầy của anh em 72A, khi mà một phần lớn đã không còn ở trong hòan cảnh gian khổ nữa?

Xin được trở lại với câu hỏi vừa nêu ra trong một chương sau. Bây giờ hãy trở lại với giòng thời gian. Năm 1983 bện Aids đã gây sợ hãi cho mọi người. Sau khi mang lại sự ổng định cho Trung Hoa vào năm 1978 bằng cách xóa bỏ những tư tưởng cực đoan, năm 1985 Đặng Tiểu Bình đã bỏ những lý tưởng khuynh tả của Mao Trạch Đông để cải cách kinh tế theo chủ nghĩa tư bản. Trong cùng năm đó,nữ ca sĩ Madonna nổi như cồn không phải chỉ do tiếng hát mà còn nhờ cách trình diễn táo bạo và phô trương thân thể. Vào ngày thứ hai đen 19/10/1987, thị trường chứng khoán Hoa Kỳ bị khủng hoảng trầm trọng. Năm 1989 ở Âu Châu bức tường ô nhục Tây Bá Linh đã bị san bằng. Trong cùng năm đó ở Á Châu, hàng ngàn người, đa số là sinh viên, đã bị thảm sát ở công trường Thiên An Môn. Vào tháng 09/1989, Tổng thông Ronald Regan đã ký đạo luật nhận hết những người từng bị tù cải tạo Việt Nam qua diện HO.

Ngày Chu Văn Hùng lên đường đi Mỹ theo diện ODP do một người chị bảo lãnh vào tháng 04/1984 thì Thuấn lên thuyền đi vượt biên. Thế mà Thuấn tới sau Hùng gần cả năm. Tháng 01/1985 Thuấn qua Mỹ và vể tiều bang Washington. Khi xuống thăm vợ chồng Hùng thì Thuấn đã gặp lại một cô em gái của Hùng mà ngày xưa ở Việt Nam Thuấn đã có lần gặp trong mấy lấn tới nhà Hùng ăn cơm. Vào tháng 07/1990 thì Thuấn và em gái của Hùng đã nên duyên trong sự hiện của rất nhiều anh em 72A từ khắp nơi xa gần đến dự.

Nguyễn Đình Nam trong một lần đi thăm bạn cũ còn nhớ chút kỷ niệm sau:

"Năm 1986 mỗ qua Cali thăm mấy thằng 72A, và trong lúc trà dư tửu hậu đã buột miệng nói: "Đ. M., ngày xưa bay ở trên trời, giờ nầy tụi bây thành lính thiết giáp hết" (ủi máy cắt cỏ). Riêng mỗ sau hai lần di tản, 54 và 75, hơn chục lần đổi nơi cư trú, lên voi xuống chó đã nhiều, nhưng còn rất 72A "không bỏ anh em, không bỏ bạn bè".

Ở đảo tỵ nạn là nơi nhiều anh em 72A khác đã gặp lại nhau. Sau đây là Nguyễn Hoàng Tân kể về Phạm Văn Lộc:

" Tao gặp lại Lộc Hố Bom ở trại tỵ nạn Pulau Tanga, Mã Lai trong năm 1978. Lộc đi cùng gia đình, sau cùng định cư ở Úc. Về Lộc Hố Bom thì có nhiều chuyện để nói lắm: đời sống cá nhân, bay bổng , văn nghệ, võ thuật, tình yêu, ở dơ, tếu lâm, nhậu nhẹt, ôi thôi hàng hà sa số trong con người cua 3 hắn. I.P. của Lộc đã tặng cho hắn danh hiệu là "Dirty Old Man".

Ở trại ty nạn, mỗi ngày Lộc thoát y 100% đứng tắm ở giếng nước, từ tốn thả từng gáo nước trên đầu như không có gì lạ cả, trong khi cả đảo la làng lên về chuyện đó. Có lúc tao nghĩ hay Lộc Hố Bom là hiện thân của Bùi Giáng chăng? Có lúc hắn cởi trần và mặc quần tà lỏn dài tới gối, vá cho cả hai tay vào quần đần cho đã rồi tự hỏi tại sao có lúc 10 có lúc 11?? Trong khi thiên hạ phá lên cười thì Lộc lặng lẽ lỉnh đi chỗ khác như không có chuyện gì xảy ra cả.

Có lần Lộc Hố Bom tâm sực với tao rằng: "Ngân Hà là một mái nhà chung nuôi dưỡng thời hoa niên của chúng ta, ở cái tuổi mà cái xấu nhất cũng sẽ là cái đẹp nhất. Những hình ảnh tầm thường nhất sẽ không tầm thường nữa sau một thời gian, nhất là khi tuổi đời và thời gian đã cố ý hay vô tình tô điểm thêm màu sắc, để những vết nhăn của quá khứ không phải là cái thẹo, mà là một vết son để đời". Bởi vậy hắn quyết gìn giữ kỹ niệm thời quân ngũ như là một báo vật, không phải trên giấy trắng, không phỉa là mảnh bằng treo tường, mà ở tận đáy lòng của hắn.

Lộc à! Mầy đã để lại trong lòng một số anh em vài kỷ niệm khó quên. Hồi xưa tao rất ghét cái thứ trò chơi ấy. Nhưng bây giờ khó mà tìm lại những cáo dơ dáy dễ thương khờ dại ngày xưa. Tao biết mình sẽ già đi (Tân già ơi, cụ đã già từ lâu rồi!), nhưng ngặt gì thân xác cằn cỗi nầy với trái tim vẫn còn rung động như thuở  nào, để biết rằng có những cái bất khả đảo nghịch và không đồng điệu chút nào ở trong ta khiến cho mình tiếc rẻ thời đã qua."

Đa số những anh em về định cư ở vùng Bắc California đều theo kỷ nghệ điện tử, trừ Chu Văn Hùng làm cho xưởng giấy, Đoàn Anh Thuấn thì từ ngày rời Seattle về làm em rể Chu Văn Hùng trong năm 1990 tới giờ ít thấy gặp ai. Nguyễn Văn Bực thì vì vẫn còn bực mình chuyện bị một bạn 72A uýnh ngày xưa nên đã tập luyện thành võ sư, nhưng vì nay đã già lỏng gân nên không còn ham đấu nữa. Thật ra bạn Bực đã bắt đầu bị đau lưng sau một phi vụ hành quân ngày xưa:

"Anh em kính mến, tớ lúc nào cũng tôn trọng và quí mến anh em, nhưng anh em cũng đừng bắt tớ phải làm ông đạo gật. Những gì tớ nói ra, có lẽ anh em cũng đã từng muốn nói nhưng vì uốn lưỡi bảy lần rồi lại gật đầu.

Còn chuyện bay bổng, tớ cũng xin nói rõ cái ngày đổ toán với Sư Đoàn 22 Bộ Binh ở Phù Mỹ, Qui Nhơn. Tớ đã ngồi co-pilot cho Trung Úy Thiện hoàn thành sứ mạng của Phi đoàn giao phó, nhưng chẳng may tàu bị crash và tớ bị gãy đốt xương sống. Lúc về khám sức khỏe thì bác sĩ bảo rằng tớ hãy cẩn thận và cho tớ nghỉ vài hôm, nhưng khi về Phi Đoàn thì ông Trưởng Phòng hành quân cắt tớ bay tiếp. Tớ nghĩ nếu tránh bay lúc ấy có hai điều bất tiện. Thứ nhất vì muốn làm anh hùng, và thứ nhì là muốn lấy lại tiếng tăm lính lè phè. Nói tới chuyện lè phè, tớ lại nhớ lại thời còn ở Ngân Hà, cán bộ Trần Hớn Dân đã móc tớ ra khỏi hàng quân: "Ông Bực đó, ông lè phè!", và bắt tớ nhảy trăm cái xổm, tớ nghĩ giờ đây còn sợ. Nếu giờ mà cán bộ Dân bắt tớ nhẩy ở trên giường thì còn họa may, chớ xổm thì tớ chết mất. Hai đẩu gối của tớ lỏng rồi. Cũng như cám bộ Đặng Quốc Thuần đã gọi tớ là "ông hay làm nổi", và bắt tớ tự giác trăm cái hít đất, giờ nghỉ lại còn nổi da gà. Khiếp, đây là một giấc mộng. Tớ không biết còn nằm mộng nữa không, nếu có tờ sẽ lên sân khấu giúp vui bạn bè thêm một vài trống canh nữa..."

Trong thời gian làm võ sư có nghiên cứu về y thuật, Bực đã tự chữa cái lưng của mình bằng một trong mấy chục bài thuốc bí truyền của võ lâm, mà chàng đã cho phép sao chép lại dưới đây, để thân tặng anh em 72A dùng trong những năm sắp tới.

Thiện Đăng Thần Dược Tửu

Toa thuốc nầy của Đạo Sĩ "Thích Thiện Đăng", giúp người già cả, lớn tuổi và những người lao lực bồi bổ cơ thể, sức khỏe gia tăng, bớt đau ốm, sống ngoài trăm tuổi:

1. Sa Sâm           5 chỉ

2. Thục Địa        5 chỉ

3. Đương Qui    3 chỉ

4. Phục Linh    3 chỉ

5. Cam Thảo    3 chỉ

6. Xuyên Khung    3 chỉ

7. Bạch Thược    3 chỉ

8. Thục Đoan    3 chỉ

9. Trần Bì    3 chỉ

10. Đại Táo    3 quả

11. Bạch Truật    2 chỉ

12. Phòng Phong    2 chỉ

13. Tần Giao    2 chỉ

14. Khương Truật 2 chỉ

15. Đào Nhơn 2 chỉ

16. Cam Khởi Tử 2 chỉ

17. Độc Hoạt"   2 chỉ

18. Khương Hoạt     2 chỉ

19. Mộc Quả    2 chỉ

20. Nhục Quế 2 chỉ

21. Ngưu Tất    2 chỉ

22. Đại Hồi     2 chỉ

23. Đường Phèn 1-1/2 lượng

Ngâm 22 vị thuốc với 2 lít rượu đế trong 2 tuần lễ. Đường phèn 1-1/2 lượng nấu với 1/2 lít nước, để nguội đổ vào rượ thuốc. Uống ngày 3 lần bằng ly nhỏ, sáng trưa và tối. Lưu ý: "Thuốc kỵ thai"!!!

Đây là bài thuốc đầu tiên trong số 50 bài mà Bực có. Bài thuốc nầy đặc biệt có thể dùng bồi dưỡng nhưng người đã từng bị tù đày đánh đập, và có số tuổi từ 50 trở lên. Ngoài toa thuốc nầy, những toa thuốc còn lại của Bực có những công dụng khác nhau. Bạn 72A nào có cần xin liên lạc trực tiếp với Bực.

Trong năm 1991, Trần Văn Ty đã sang Mỹ theo diện HO-7 sau 10 năm sống lây lất ở Hố Nai từ lúc ra tù. Hiện giờ Tỵ làm cho Bưu điện và hài lòng về gia đạo bình yên "trong cuộc sống căn bản đạo đức Công giáo". Con trai lớn của Tỵ bây giờ dạy tiếng Việt ở nhà thờ dù đang bận rộn trong đại học.

Năm 1992 có Lê Văn Nguyên cùng gia đình qua Utah ở cho đến bây giờ. Khi Vũ Xuân Quảng sang Mỹ trong năm 1994 thì những tác phẩm trong nước đã tìm được đường ra bên ngoài cho đồng bào hải ngoại xem. Một điều là cho dân Mít tỵ nạn ngạc nhiên là những tác phẩm miền Bắc nổi tiếng như Nhưng Thiên Đường Mù của Dương Thu Hương hoặc Nỗi Buồn Chiến Tranh của Bảo Ninh không mang tính chất tuyên truyền mà là những tác phẩm nói lên những thất vọng cay đắng lớn của người dân miền Bắc.

Nguyễn Hữu Tín đã sang Mỹ với diện HO cùng một vợ hai con. Để nuôi con, hai vợ chồng mỗi ngày bắt đầu từ hai giở rưởi sáng là đã thức dậy đi bỏ báo. Ban ngày thì Tín làm một thợ máy. Hai con của Tín đều ngoan ngoãn học hành giỏi giang không phụ lòng cha mẹ chúng. Tín có đôi lời vì cái tên mới của mình:

" Bởi tao qua Mỹ năm 95 nên cái quê mùa trong tao còn rõ nét, và Thi Bần đặt cho tao biệt danh Năm Ruộng. Thấy tụi bây ở đây văn minh tao phát ham, tao thì rặn mãi mới ra một câu tiếng Mỹ để rồi khi nghe xong thằng kia cũng chẳng hiểu tao muốn nói cái chi. Cám ơn Thi Bần nhiều vì đã cho tao cái biệt danh nầy".

Trong năm 1996, Nguyễn Hữu Thiện Tuấn đã được trao một bằng tưởng  lục với nguyên văn như sau:

Certificate of Recognition

Tuan H. Nguyen

 In recognition of your service during the period of the Cold War (2 September 1945-26 December 1991) in promoting peace and stability for this Nation, the people of this Nation are forever grateful.

Signed

William Cohen

Secretary of Defence

DOD Form 2774, 1 July 96

Khi nhận cái bằng nầy, Tuấn vừa thấy hãnh diện vừa thấy buồn. Mục đích của Tuấn khi trình nó với anh em không phải là để khoe cho bản thân mà mong nó là một biểu tượng của sự nhớ ơn của dân tộc Hoa Kỳ cũng như của thế giới tự do gửi cho những chiến sĩ Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa trong đó có anh em 72A cho thấy rằng những nỗ lực của chúng ta đã không uổng phí.

Hai người bạn 72A sang Mỹ sau cùng là Võ Văn Di sang năm 1997 và Trần Đồn Điền sang năm 1998. Bạn Di thì sống một mình đi làm gởi tiền về lo cho gia đình. Bạn Điền vứa đi làm vừa đi học lại, còn phải lo cho vợ con. Thật là những gương can đảm đáng phục.

Cuối năm 1999 Nguyễn Hữu Tín có về Bình Dương sau khi một người anh vừa mất. Trong lần đó, người bồ cũ của Võ Thanh Hà và cũng là cô bạn học cũ của vợ Tín có đến nhà Tín đưa thiệp mời ăn đám cưới đứa con trai lớn. Cô ta kể cho Tín nghe rằng ngày xưa đã vì Hà mà cô ấy về Long An học sư phạm. Sáng 29/04/1975 cô đã ra đầu ngõ đứng và thấy một chiếc trực thăng định đáp xuống nhưng không có chỗ và đã bay đi. Cô nhìn thoáng trên tàu có một người mà cô tin rằng là Võ Thanh Hà tính bay về để rước cô mà không được.

Những thành công của những di dân mới tới Mỹ mà người ta thường đăng lên báo đã được gia đình các anh em 72A sang Mỹ trong những năm 1993, 1994 một lần nữa chứng minh là có thật. Vũ Xuân Quảng đang làm chủ một tiệm dán kính xe. Nguyễn Na có công ăn việc làm khá giả, con cái ngoan ngoãn nên người, lấy chồng giỏi giang, tử tế.

Bộ ba Đinh Đông Định, Hoàng Đình Lai và Khanh béo thì vẫn bán đồ mộc dùng trong nhà. Đỗ Trọng Nhâm thì nay đã quyết một lòng chung thủy với vợ nhà, không còn đi rong nữa.

Mục lục