Thông báo

**tiensha** · 04-16-2020, 03:06 PM

Dòng sông vĩnh biệt. phần B

Dòng sông vĩnh biệt

Trích lược Phần A: Người lính già Việt Nam Cộng Hòa kể lại nỗi đớn đau cuộc đời mình với lời thề son sắt trong một buổi sáng hành quân bên dòng sông định mệnh năm xưa. Kiếp đời lưu vong, thân mang trọng bệnh, không cho phép ông thực hiện trọn vẹn lời hứa cao quý với người chiến hữu nhân nghĩa đã vì mình hy sinh. Ông nhắn nhủ đàn con tiếp tục giúp ông toại nguyện.

Phần B: Nỗi lòng người lính già.

1- Cô gái tiếp thị:
Ngày Nghĩa về Việt Nam, một người bạn cùng thời đại học lái xe ra phi cảng Tân Sơn Nhất đón bạn.
Tùng và Nghĩa cùng tốt nghiệp ngành quản lý kinh tế với vị thứ khá cao. Tùng may mắn được một công ty Mỹ có hợp đồng khế ước làm ăn với Việt Nam tuyển dụng. Sau một thời gian làm việc trong nước Mỹ, anh được vị giám đốc tín nhiệm và đánh giá cao, nên khi công ty cần một người đại diện tại Việt Nam, Tùng được ưu tiên phân công đảm nhiệm.
Học hành đỗ đạt, ra trường có việc làm hợp ý, lương hậu, được đãi ngộ, đường công danh rộng mở thênh thang, hoàn cảnh độc thân, được trở về làm việc trên quê hương của mình thì quả là một điều lý thú tuyệt vời, ai cũng ước ao nhưng dễ gì có mấy người được.
Mừng gặp lại bạn, Tùng rủ Nghĩa đến một nhà hàng máy lạnh nhâm nhi ly bia với vài món đặc sản quê hương, để có thời gian hàn huyên tâm sự. Trái hẳn với ước đoán tốt đẹp của Nghĩa, Tùng rầu rĩ nói cho bạn nghe những khó khăn gặp phải do bởi lề thói hành chánh rườm rà, bệnh cửa quyền và nhất là khổ nạn tham ô, hối lộ, ăn cắp và phe đảng của chế độ hiện thời. Tùng bảo là anh không thể nào làm sai nguyên tắc, chịu luồn cúi, hạ thấp phẩm giá để công việc khỏi bị bế tắc, cản trở. Tùng không biết phải ăn nói làm sao để trình bày với cấp trên mà khỏi phải nêu ra những cái xấu xa thuộc về bản chất của người cộng sản Việt Nam. Anh kết luận:
- Chỉ còn cách xin trở về lại Mỹ để công ty cử người Mỹ chính gốc sang thay thế. Có vậy mới hy vọng khai thông được công việc.
Trên chiếc bàn phủ khăn trắng muốt, nhà hàng vừa dọn ra món bồ câu non hầm thuốc bắc, hạt sen thơm ngào ngạt và trông rất hấp dẫn. Hai người bạn chưa kịp nâng ly mời nhau thì vừa lúc đó một người đàn ông đẫy đà, mặc đồ lớn, bệ vệ ra dáng chủ nhân ông, từ trên lầu bước xuống đi đến bên bàn, vồn vã chào hỏi Tùng. Tùng giới thiệu ông ta là một sếp lớn nhà nước. Nghĩa nhìn thấy một cái nháy mắt kín đáo của bạn. Không đợi mời, người đàn ông tự động kéo ghế ngồi xuống và ngỏ ý muốn nhậu với hai người. Sếp nói:
- Không có gì vô duyên bằng độc ẩm.
Rồi đưa mắt nhìn món ăn trên bàn, ông tiếp:
- Ở đây có món thỏ dồn nấm hấp rượu vang tuyệt cú mèo, nhưng phải uống với rượu ngoại mới đúng gôut.
Rồi không đợi ý kiến chúng tôi, ông ta kênh kiệu ngoắc tay gọi quản lý nhà hàng đến bảo làm món thỏ và muốn có một chai rượu ngon để đãi khách quý. Người quản lý gọi ngay nhân viên tiếp thị rượu.
Một cô gái trạc tuổi Dung, em Nghĩa, nhỏ nhắn nhu mì trong bộ đồng phục màu mạ non, giày bata xanh, hàng chữ trắng “White Wine” thêu nổi trước ngực áo. Chiếc mũ cùng màu đội lệnh trên đầu ôm gọn mái tóc đen nhánh, làm nổi bật làn nước da trắng muốt và khuôn mặt nhí nhảnh, tròn trịa dễ thương. Cô bày ra bàn mấy chai rượu và đứng chờ nghe ý kiến khách hàng.
- Rượu gì mà trông giống như nước lã. Không có Courvoisier hay Hennessy à? Sếp cật vấn.
Cô gái mỉm cười có đôi má lúm đồng tiền dễ thương, lễ phép thưa:
- Dạ vâng. Rượu nầy vốn tinh khiết không có tạp chất, được ủ đúng thời gian và chưng cất cẩn thận với nhiệt độ thích hợp cần thiết, nên màu rượu trong vắt mà mùi thơm dịu dàng, uống rất đậm đà và ngon không thua kém gì các loại rượu ngoại. Xin mời quý vị dùng thử.
Nghĩa lạ lùng nhìn cô gái trẻ chào hàng. Cái nghề tiếp thị bia rượu rất mới mẻ, chỉ bắt đầu được phổ biến từ sau thời kỳ bãi bỏ chế độ quản lý bao cấp để hội nhập vào định chế thị trường tự do, vẫn còn nhiều xa lạ đối với người Việt Nam mới về thăm quê hương lần đầu như Nghĩa. Khách vào quán nhậu thường gặp những cô gái trong bộ trang phục đồng màu xanh dương, xanh mạ non, vàng hay đỏ thắm, có biểu trưng (logo) thêu trên ngực, với chiếc váy ngắn cũn cỡn và chiếc áo hở nách hay chỉ có một nửa thân. Họ là nữ nhân viên của hàng chục, thậm chí lên đến hàng trăm hãng bia, đang thịnh hành khắp nơi trên thị trường ăn nhậu cả nước như: Heineiken, Tiger, Larue, San Miguel, SàiGòn đỏ, xanh, 333, Ðại Việt, Dung Quất ... hoặc các loại rượu như Wall Street, Làng Vân, Whisky, Cognac, Martell... Họ không được lãnh đồng lương cố định hoặc nếu có thì cũng là tượng trưng, thường chỉ được hưởng theo tỷ lệ phần trăm của sản phẩm mình bán ra; Phần còn lại đều nhờ vào tiền hoa hồng của khách hào phóng. Nếu có ai tò mò hỏi chuyện lương tiền, thì các cô cũng kín miệng như bưng, chỉ thẹn thùng thỏ thẻ: “Ít lắm, nói mắc cỡ”.
Họ có thể là một số hiếm hoi các sinh viên, học sinh hay công nhân nghèo, vì hoàn cảnh phải đi làm công việc quảng cáo bán bia rượu để kiếm thêm tiền, mà cũng có thể là người ưa thích công việc nhàn hạ, vừa nhẹ nhàng lại vừa có thu nhập khá hơn công nhân; Một số khác đặc biệt hơn, thường lả lơi mời mọc khách đa tình, mồi chài mấy anh có máu trăng hoa để kiếm chút tiền boa kha khá, hay hẹn hò sau giờ nghỉ việc gặp gỡ nhau ở khách sạn, phòng trọ. Tựu trung, tính chất của công việc tiếp thị nầy đa diện phức tạp, lại rất nhạy cảm, tế nhị mỗi khi gặp phải những tay bợm nhậu đã bia rượu “sần sần” vào rồi nói năng thô tục, tay chân máy mó lung tung. Có ở trong nghề mới thấy được sự chịu đựng, nhẫn nhịn để kiếm đồng tiền lương thiện của người tiếp viên mỗi khi gặp phải khách trêu chọc sàm sỡ, dùng lời thanh hay tục cũng đành cắn răng cam chịu. Hôm nào may mắn thì bán được vài chai rượu, vài két bia, bằng ngược lại chỉ tốn nước bọt mà còn bị đùa cợt thô bỉ. Ðiều đáng ghi nhận là những cô gái tiếp thị nầy còn rất trẻ và nhiều tràn lan trong các nhà hàng, quán nhậu dày đặc trên khắp nẻo đường đất nước.
Nghe cô gái giới thiệu lưu loát mặt hàng, khách cứ tưởng cô là một chuyên viên thiện nghệ nấu rượu. Cô nói với niềm tự tin và kiêu hãnh về giá trị những cái mình có; Như một sự thách thức, không hề nao núng của mặt hàng rượu nội phôi thai trước những anh già khổng lồ đắt giá như Martell, Hennessy, Brandy hay Whisky Scotch... đã nổi tiếng lẫy lừng từ lâu, đang hiện diện đầy đủ trên quầy rượu của nhà hàng.
Lòng Nghĩa thấy nao nao xúc động. Anh muốn đưa tay đón lấy chai rượu cô gái chào mời, thì ông sếp đã vói ra lấy trước. Bàn tay con người quyền lực có những ngón chuối mắn no tròn đỏ ửng, mân mê săm soi chai rượu với chút diễu cợt. Ðôi mắt quen thuộc với màu hổ phách, mận chín, hồng đào của rượu ngoại, nhưng lại rất xa lạ với màu trắng như nước mắt của quê hương. Ðó là thói thường tình của lớp người ngu dốt mới học đòi làm trưởng giả, từ trên rừng sâu trở về sau 75. Họ kêu gào, hối thúc thậm chí cưỡng ép người dân xài mặt hàng nội địa, nhưng chính họ lại âm thầm xài toàn hàng ngoại, dầu là của Lào, Miên hay Tầu cũng mặc.
Sếp cười ngả ngớn khi cô gái trẻ vừa lẩn tránh bàn tay ve vuốt thô bạo rồi vẫn kiên nhẫn đứng nghiêm trang chờ đợi. Cuối cùng sếp phán:
- Tôi mua nhưng không phải vì rượu ngon mà vì đôi mắt phượng và má lúm đồng tiền của cô, cô em ạ.
Tùng và Nghĩa thoáng thấy cái nhăn mặt của cô gái khi quay lưng bước đi. Hai anh cảm thấy nóng mặt, nổi gai ốc trước câu nói đểu cáng, thô bỉ của hạng người lớn tuổi thiếu đứng đắn đối với kẻ hậu bối trạc bằng con cháu. Ðó cũng là một khía cạnh phô trương, hợm hĩnh của những kẻ có lắm tiền, nhiều quyền lực trong tay nhưng lại phách lối, vô đạo đức. Chẳng trách gì Tùng chán nản định bỏ cuộc, muốn quay về làm lại con người trên xứ người.
Tự dưng bữa ăn của hai người bạn học thân thiết đã nhiều năm mới gặp lại, bỗng trở thành nhạt nhẽo, nặng nề vô cùng.

2- Bắt phong trần, phải phong trần (Kiều)
Theo chỉ dẩn của ông Khải ghi rõ trong giấy, sáng hôm sau Nghĩa tìm đến khu chung cư nhếch nhác, cũ kỹ nằm trên đường Nguyễn thiện Thuật. Ðặt chân lên những bậc cầu thang xi măng xây hình trôn ốc không được sạch sẽ mấy dưới ánh sáng vàng ệch hắt hiu của vài bóng đèn tròn lẻ loi, Nghĩa phải vượt qua nhiều tầng lầu ồn ào đông đúc đàn bà và con nít, đi qua những hành lang tối tăm hầm hập hơi người và những căn phòng bé tí xíu như những chiếc hộp xếp chồng chất lên nhau cao ngất, anh mới đến được căn phòng muốn tìm. Mồ hôi thấm áo, tươm đầy trên trán, Nghĩa phải dừng lại nhiều lần để thở và nghỉ mệt trước khi gõ cửa.
Một người đàn bà đứng tuổi có đôi mắt sâu, buồn mênh mang tiếp anh trong phòng khách chật hẹp, oi bức. Mới buổi sáng mà khoảng không gian nhỏ bé của căn chung cư đã ngột ngạt vô cùng. Nghĩa lễ phép đưa thư giới thiệu của ông Khải ở Mỹ gởi về. Nhìn thoáng qua lá thư, bà mời anh ngồi. Một chàng trai khoảng 19 tuổi đứng dậy lễ phép cúi chào anh. Ðợi Nghĩa ngồi xuống ghế, người đàn bà mới chậm rãi mở thư ra đọc. Lát sau, từ bên trong một cô gái trẻ bưng nước ra mời khách, gật đầu chào Nghĩa rồi bước lui ra, đứng bên cạnh chàng trai, đàng sau lưng người đàn bà.
Thoáng nhìn cô gái, Nghĩa chợt giật mình nhưng anh vội trấn tĩnh lại ngay. Tình huống bất ngờ chưa bao giờ Nghĩa nghĩ đến, thế mà đang xảy ra. Ðối diện với anh là cô gái tiếp thị dễ thương, ăn nói dịu dàng, có cặp mắt phượng mơ và đôi má lúm đồng tiền duyên dáng mà Nghĩa mới gặp hồi hôm trong nhà hàng.
Theo lời bố kể, chú Hùng có hai người con, đứa trai tên là Vũ sắp vào đại học và cô gái lớn tên là Trâm. Nghĩa không ngờ con gái vị ân nhân lại là người giới thiệu sản phẩm rượu, kiếm tiền huê hồng và là cô sinh viên sắp tốt nghiệp đại học. Tuy nhiên Nghĩa im lặng lờ đi, xem như vô tình không biết gì để cô gái được tự nhiên.
Câu chuyện bố kể về lần hành quân được một người đồng đội cứu thoát chết vẫn còn in đậm trong đầu. Nghĩa kín đáo nhìn về phía chiếc tủ búp-phê duy nhất trong phòng, chổ dùng làm bàn thờ đặt di ảnh người quá cố. Gần đó có dựng hai chiếc xe đạp. Anh tò mò muốn nhìn thấy mặt người chiến binh anh hùng đã dũng cảm hy sinh thân mình để cứu cha anh, vị chỉ huy trực tiếp thoát khỏi cái chết trong đường tơ kẻ tóc. Ðợi người thiếu phụ đọc xong lá thư, Nghĩa đứng dậy lễ phép thưa với bà:
- Bây giờ thì cô đã biết cháu là ai rồi, vậy cháu xin phép được thắp cho chú Hùng nén nhang.
Khuôn mặt người đàn bà sau khi xem thư, lộ đầy vẻ xúc động không nói nên lời, bà chỉ khẻ gật đầu. Nghĩa bước đến bên chiếc tủ thờ cũ kỷ, phía sau bình cắm nhang nhỏ là tấm ảnh một người thanh niên oai phong trong bộ quân phục hoa rừng, đầu đội mũ bê rê đỏ, khuôn mặt đẹp trai, cương nghị và đôi mắt trầm tỉnh sáng quắt. Nghĩa thành kính đốt hương cắm lên bình. Lát sau anh trở lại chỗ ngồi và trình bày tóm lược câu chuyện:
- Cách đây hai tháng, tình cờ bác sĩ phát hiện bố cháu có một khối u ác tính cần phải được chữa trị gấp trước khi biến thành ung thư bất trị. Tuy bố cháu rất nóng lòng trở về gặp cô và hai em để thành toàn lời hứa ngày xưa với chú Hùng trong giây phút chú lâm chung, nhưng rất tiếc, bệnh tình ông chuyển biến trầm trọng và thời gian điều trị có thể kéo dài vài năm mà chưa biết kết quả cuối cùng sẽ như thế nào. Do đó, anh em cháu được người kể cho nghe toàn bộ chi tiết câu chuyện và phải hứa giúp ông tiếp tục thực hiện những dự tính còn dang dở. Và đó là lý do cháu đã có mặt ở đây ngày hôm nay.
Khuôn mặt người thiếu phụ thoáng u buồn xa xăm nhưng giọng nói thì dịu dàng, trầm tĩnh:
- Thời gian vừa qua tuy ngắn nhưng cô đã hiểu bố cháu là người có tấm lòng và trọng nghĩa tình. Vậy mà không ngờ, mới đây ông lại mang trọng bệnh. Câu chuyện ngày xưa cô đã có lần nói với ông, tất cả chỉ là định mệnh. Tử sinh có số, phúc họa có phần, không thể trách cứ ai được. Do đó, bố cháu cũng đừng nên băn khoăn thái quá, trước mắt là phải lo tập trung chữa bệnh. Cho cô gởi lời thăm và chúc ông mau bình phục.
Rồi như để xua đi bầu không khí nặng nề buồn bã vì câu chuyện quá khứ, người đàn bà ân cần hỏi Nghĩa:
- Cháu về từ lúc nào và hiện giờ ở đâu?
- Thưa, cháu về sáng hôm qua và đang nghĩ tạm ở một khách sạn gần đây.
Người đàn bà đưa ánh mắt ảm đạm nhìn qua khung cửa kính ố vàng lem luốc, nhẹ thở dài:
- Nhà cô chật chội quá, mùa nầy lại thêm nóng nực ghê gớm nên không tiện mời cháu nghĩ lại. Cháu thông cảm nhé.
Nhìn vẻ băn khoăn tội nghiệp của người quả phụ, Nghĩa nói ngay để trấn an bà:
- Dạ thưa cô đừng lo. Cháu chỉ ở tạm mươi hôm lo giải quyết xong công việc là phải trở về lại Mỹ ngay. Duy có điều ...
Một thoáng ngập ngừng rồi Nghĩa nhìn mọi người mạnh dạn tiếp lời:
- Bố cháu có gởi về một ít quà và tiền biếu cô và hai em, cháu còn để ở khách sạn. Lát nữa nhờ em trai cùng đi chơi với cháu đến đó mang về.
Người đàn bà hiền lành nhẹ gật đầu.
Rời căn phòng, Nghĩa theo chân Vũ. Nhìn chàng thanh niên vai vác chiếc xe đạp thở hào hển, khuôn mặt trẻ măng khả ái đẫm đầy mồ hôi, nhẫn nại vượt qua nhiều cầu thang tầng lầu trong khu chung cư mới xuống đến được mặt đường lộ, lòng Nghĩa thấy thương xót quá. Anh bất chợt liên tưởng đến cô gái yếu đuối cũng phải thực hiện cùng một động tác đó để mang xe xuống đường, Nghĩa chợt nghe lòng mình xót xa vô hạn. Trong đầu anh thoáng có quyết định, tuy không nói ra nhưng phải tìm cách chủ động thực hiện cho bằng được.
- Chúng ta kiếm cái gì ăn uống cho vui. Hôm nay em có bận chuyện gì không? Nghĩa nói.
Vũ thật thà trả lời:
- Mới có kết quả thi tuyển vào đại học, em còn rảnh được vài tuần để chuẩn bị khai giảng nhưng hàng ngày phải giúp mẹ làm thêm bánh đem bỏ các tiệm ăn.
Nghĩa nhìn Vũ với ánh mắt đầy thiện cảm và thương mến. Vào quán sau khi ăn xong, lúc ngồi nhâm nhi tách càfé, Nghĩa lựa lời nói với Vũ:
- Về Việt Nam lần nầy, anh có vài công việc cần thiết phải làm, do vậy muốn sắm một chiếc xe máy để tiện chủ động đi đây đi đó. Vũ quen thuộc đường sá ở đây, vậy giúp anh chuyện nầy nhé.
Vũ nhanh nhẩu gật đầu.
Buổi trưa. Sau khi mang quà trở lại nhà cô Hùng, Nghĩa xin phép cho Vũ cùng đi dạo phố Sài Gòn với anh. Cô gật đầu, cẩn thận căn dặn:
- Cháu đừng mua sắm gì thêm tốn tiền. Ba cháu gởi cho cả va ly quà, tha hồ mà dùng.
Chiều hôm đó Nghĩa và Vũ trở về nhà với một chiếc xe máy mới toanh. Người đàn bà nhìn đứa con trai với ánh mắt nghiêm khắc và tỏ ý không hài lòng. Tuy nhiên sau khi được Nghĩa giải thích cặn kẽ, vẻ mặt cô mới dịu lại, nhưng cô im lặng, hẳn trong lòng vẫn còn vương vấn chút hoài nghi.

Buổi chiều Trâm rời nhà đi làm tiếp thị.
Nhìn cô gái vất vả dắt chiếc xe đạp xuống cầu thang, Nghĩa không cầm được lòng. Suy nghĩ thật nhanh, Nghĩa quyết định giúp Trâm. Anh chạy theo, thật thà bày tỏ ý định muốn giúp cô đưa xe xuống đường. Nhìn ánh mắt thiết tha như khẩn cầu, Trâm thấy lòng xúc động. Mang được xe xuống đến tầng trệt, người Nghĩa vã đầy mồ hôi, chân tay muốn rã rời, nhưng anh vẫn cố gắng nói với cô gái:
- Xin Trâm hãy xem tôi như một người anh trong gia đình. Tôi thấy lòng mình như có trách nhiệm thôi thúc. Có nhiều việc cần thiết phải làm, phải bàn thảo với Trâm và Vũ trước khi về lại Mỹ. Ðược vậy, tôi mới yên tâm mà cũng không phụ lòng tin ủy thác của ba tôi.
Trâm nhìn người thanh niên mới quen để đo lường mức độ thành thật. Cô cân nhắc rồi nhẹ nói:
- Em thường xuyên có mặt ở nhà hàng từ sáu giờ chiều đến nửa đêm. Nếu có chuyện gì cần thiết, anh có thể đến đó gặp... nhưng chỉ chốc lát thôi nhé, vì em còn phải làm việc.
Nghĩa gật đầu. Anh dõi mắt nhìn theo người con gái trong bộ đồng phục màu mạ non có in logo, thương hiệu của hãng. Dáng cô mảnh mai, loáng thoáng ẩn hiện trong ánh nắng chiều chói chang rồi hòa nhập vào dòng xe cộ xuôi ngược đông đúc, với những tiếng còi inh ỏi như bất tận của thành phố, nơi một thời từng là thủ đô nổi tiếng của chính phủ tự do miền Nam.
Tối hôm đó Nghĩa gọi điện nói chuyện với bố để ông được yên lòng chửa bệnh. Sau đó, chuyển qua đường dây ba chiều để nói chuyện riêng với anh Trung và Dung. Nghĩa kể sơ lược về hoàn cảnh kinh tế gia đình, công việc học hành, làm ăn và những nhận xét khách quan về ba con người, có cuộc sống tuy nghèo nàn nhưng thanh bạch và nhiều tự trọng nầy. Nghĩa bảo rằng họ cam lòng chịu cực khổ trong căn phòng chật hẹp oi bức như một chiếc hộp, cũng như họ chấp nhận cuộc sống nhọc nhằn thiếu thốn một cách an phận. Ðáng lẽ ra họ phải được thụ hưởng hạnh phúc, nhưng nhìn cuộc sống nghèo nàn vất vả của ba mẹ con, mà cứ tưởng như họ đang đùa cợt trên chính những bẩn thỉu gai góc của cuộc đời và ngay cả trên số phận hẩm hiu của mình. Nhân nghĩa thường tình của thế gian lý ra phải đầy ắp lòng yêu thương độ lượng, thì ngược lại đã xử sự thật bất công và dung túng bao điều đau xót từ bên ngoài xã hội dồn dập ập đến với họ. Chuyện cuộc đời của những kẻ lương thiện, giàu tình người xem sao mà bi thảm quá. Nghĩa tận mắt chứng kiến và anh không làm sao có thể yên lòng được. Do đó Nghĩa đã đề nghị ba anh em sẽ đồng tâm hợp lực cố gắng giải thoát, tháo bỏ cái gai góc bất hạnh của họ, để bù đắp phần nhỏ nào so với sự hy sinh to lớn của chú Hùng, đồng thời thực hiện thành toàn ước mơ cao quý, chính đáng mà người cha kính yêu của họ vẫn hắng ấp ủ. Trung và Dung bằng lòng.
Tối hôm sau Nghĩa tìm đến nhà hàng gặp Trâm. Anh khẩn khoản nói:
- Thời gian cấp bách quá khiến tôi có hành động hơi đường đột, xin Trâm thứ lỗi. Vũ bảo là cô có thể xin phép được nghĩ sớm. Tôi có chuyện quan trọng cần bàn bạc với hai chị em cô, vậy mong cô thông cảm và cố gắng gặp nhau một lần nhé.
Nhìn ánh mắt khẩn khoản, giọng nói nài nỉ thiết tha, Trâm nghĩ rằng mình khó lòng từ chối lời đề nghị của anh chàng nầy. Thôi thì cứ thử một phen xem anh ta muốn mè nheo hay âm mưu gì đây. Cuộc sống có quá nhiều dối trá lừa lọc khiến người ta phải đề phòng, phải đến với nhau bằng khuôn mặt giả tạo. Vì an toàn và tự vệ, cô gái cũng không có cách gì khác hơn. Trâm hỏi lại:
- Anh bảo có cả Vũ, vậy nó ở đâu rồi?
Nghĩa chỉ tay về phía nhà hàng cách đó vài ngã tư đường. Anh vui mừng nói:
- Tôi và Vũ chờ cô ở trên lầu nhé.
Hai mươi phút sau Trâm đến. Vẫn chiếc mũ xanh đội lệch trên đầu, ôm gọn mái tóc, khuôn mặt trái xoan xinh xắn và chiếc áo mỏng khoát bên ngoài, Trâm ngồi xuống cạnh Vũ, đối diện Nghĩa và bắt đầu khai chiến:
- Thế nào ông Việt kiều, có chuyện gì cần thiết mà phải gọi gấp chị em tôi đến nơi chốn sang trọng nầy.
Mặc cho ánh mắt trêu chọc và lời nói cợt đùa của cô gái, Nghĩa nghiêm trang mở lời:
- Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu để nói cho chị em cô hiểu rõ về câu chuyện của thế hệ người xưa cách đây mười mấy năm về trước ...
Có cái gì đó như tiếng thở dài ray rứt đàng sau câu nói của người thanh niên:
- Chỉ có thể cắt nghĩa ngắn gọn là người chết thì đã chết rồi, mà người sống thì vẫn luôn bị dằn vặt, đau khổ bởi mặc cảm trốn chạy, không thực hiện được lời đã hứa. Phải nói như thế nào để mẹ con cô có thể biết được nỗi lòng ray rức của bố tôi. Có cái gì đó vẫn âm ỉ, nhức nhối thường xuyên trong cuộc đời người lính già mang nặng nghĩa tình, âm thầm lớn dần theo tháng ngày lặng lờ trôi qua trên xứ người. Chuyện phiền muộn tưởng đâu đã nguôi ngoai mờ nhạt từ lâu rồi, thế mà vẫn là nỗi đau trăn trở luôn hiển hiện bấy lâu nay trong lòng ông.
Nghĩa nhìn ra khoảng không gian mở rộng ngoài trời đêm lồng lộng, giọng anh trĩu buồn:
- Cái quá khứ đau thương ám ảnh suốt cuộc đời bố tôi, như những cơn ác mộng thường xuyên xuất hiện hành hạ. Nó lẽo đẽo theo ông thâm nhập vào đời sống và cả trong giấc ngủ hiếm hoi của người già. Tất cả những hệ lụy đó, có phải chăng chính là nguyên nhân sâu xa của căn bệnh hiểm nghèo mà hôm nay bố tôi bị mắc phải? Do vậy, tôi cảm nhận lần nầy về VN lo công việc của ông đã mang một ý nghĩa quan trọng tử sinh. Nếu không thành công, có nghĩa là bố tôi sẽ phải chết dần chết mòn trong nỗi ân hận, đau khổ dày vò khôn nguôi của một con người bội tín, bất nghĩa.
Khuôn mặt chàng thanh niên đầy xúc động, phong thái chững chạc, lời nói chân thành, cử chỉ đứng đắn khiến cô gái thay đổi ngay thái độ, không còn dám bỡn cợt. Trâm dịu dàng nói với Nghĩa:
- Anh có bi thảm hóa sự việc trở thành nghiêm trọng quá không? Câu chuyện ngày xưa đã an bài từ lâu rồi, sao lại bắt tội bắt tình bác Khải phải sầu khổ đến thế. Bác đã làm gì có lỗi đâu?
Nghĩa nhìn sâu vào ánh mắt hồ nghi của cô gái rồi nhẹ lắc đầu. Anh nghĩ, lẽ ra lứa tuổi của Trâm phải vô tư ngây thơ như một đứa trẻ, thế mà bây giờ cô lại già dặn trong từng câu nói như một người từng trải. Phải chăng cuộc sống và xã hội đã dạy nàng sớm trưởng thành? Anh giải thích cho Trâm hiểu rõ:
- Không đâu cô. Ðành rằng đời sống con người bắt buộc phải có những đổi thay. Thời gian rồi sẽ xoa dịu, làm lành tất cả mọi vết thương đau và, phải như mọi người đều bị chi phối theo định luật bất di bất dịch đó thì chắc cũng chẳng có gì để nói. Thế nhưng riêng với bố tôi, người không được may mắn như vậy. Ông phải đánh đổi cả cuộc đời mình và bằng vào một nghị lực phi thường mới có thể khắc chế được căn bệnh hiểm nghèo, để có thể tiếp tục duy trì mạng sống mà thực hiện cho bằng được những ước mơ ông hằng nuôi dưỡng. Thế mà không ngờ, căn bệnh đột biến phát triển theo chiều hướng xấu khiến ông phải bỏ cuộc dở dang. Còn mẹ con cô thì vì lòng tự trọng không chịu ...
Nghĩa thở dài, bỏ lửng câu nói. Thương cha già bệnh tật nan y khiến anh xúc động nghẹn lời.
Ðêm về khuya nhà hàng thưa khách dần. Tiếng ồn ào từ ngoài đường vọng vào xuyên qua lớp kính giảm thanh chỉ còn nghe như xa xăm, mơ hồ. Không khí phòng ăn điều hòa mát mẻ, ba mái đầu xanh tuổi trẻ chụm vào, thảo luận gay cấn. Họ tuy có đời sống khác nhau về xã hội, môi trường và văn hóa nhưng lại cùng chung một cội nguồn dân tộc, một lịch sử và được sinh ra đồng thế hệ, nên dễ cảm nhận nhau hơn; Từ đó họ thông cảm, gần gũi và khoan hòa hơn trước những trăn trở, khó khăn của con người, nhất là họ cùng có cái nhìn thấu đáo về một cuộc chiến tranh, mà không thể có cách gì biện minh khác hơn là một động cơ giết người tàn ác và hủy diệt quê hương ghê gớm. Lớp tuổi trẻ hôm nay nhờ có sự hiểu biết hơn, nên họ phải là những người tiên phong giúp đỡ hàn gắn, vá víu lại những vết thương hậu chiến, trong đó có cả cuộc đời của chính họ, của một bà mẹ góa bụa từ khi còn rất trẻ và của một chiến binh Cộng hòa bao năm trời kéo lê kiếp sống sầu đau, thấp thỏm chờ đợi ngày nhìn thấy vết thương lòng mình lành lặn, dẫu rằng ngày đó có thể ông chỉ cảm nhận được rất ngắn ngủi trong vài khoảnh khắc.
Bằng vào một trí tuệ trong sáng, lời nói chân thành thiết tha, đầy sức thuyết phục và những đạo lý làm người mà anh em Nghĩa đã được bố dày công giáo dục, rèn luyện, đã khiến hai chị em Trâm lặng người trước tâm hồn cao quý của chàng trai. Cảnh điêu tàn của chiến tranh và nỗi điêu linh của người dân Việt, tuy được Nghĩa phác họa đơn giản nhưng cũng đủ để những con người đã từng là nạn nhân của cuộc chiến và thù hận, may mắn còn sống sót, nay có thể cùng nhau chia sẻ, cảm thông.
Giữa biển đời mênh mông với muôn nghìn chính tà, chân giả, thiện ác lẫn lộn trong một xã hội dối trá lừa lọc, Trâm vẫn nhìn ra được nét đẹp nhân bản thanh khiết không hề bị mất nơi con người tuổi trẻ còn quá nhiều xa lạ nầy. Trước lời nói thấu tình đạt lý của Nghĩa, cuối cùng chị em Trâm đã chấp thuận đề nghị của anh. Cô gái hứa sẽ cố gắng thuyết phục mẹ dẹp bỏ tự ti mặc cảm, để cùng nhau hướng về viễn ảnh một giấc mơ chung của tương lai tốt đẹp, sáng lạn cho lớp người trẻ như Trâm, như Vũ hôm nay.

3- Căn nhà tình nghĩa.
Một ngôi nhà trệt nho nhỏ biệt lập, có những tiện nghi tối thiểu cần thiết cho đời sống con người vốn là niềm ước ao từ lâu của mẹ con Trâm.
- Cảnh đời bấn chật, cố giật gấu vá vai mà cuộc sống vẫn thiếu trước hụt sau, đến nỗi Trâm phải vừa đi học vừa làm thêm nghề tiếp thị phức tạp nhiều tai tiếng, mới có đủ tiền thuê nhà hàng tháng, thì làm gì còn dám suy nghĩ viển vông đến chuyện xe cộ, nhà cửa. Cứ tưởng tượng đến những tiếng huyên náo ầm ĩ suốt ngày đêm, từ tháng nầy qua năm khác và cái nóng hầm hập oi bức ngột ngạt của căn hộ, nhất là...
Cô Hùng nghẹn ngào bỏ dở câu nói. Một lát sau, cố đè nén cô tiếp lời, giọng ướt sũng nước mắt:
- Phải chứng kiến cảnh con cái hàng ngày vật lộn với chiếc xe đạp, cực nhọc lên xuống hàng mười tầng thang lầu tối tăm cao ngất là lòng cô đòi đoạn như kim châm muối xát.
Có tiếng thở dài não nuột tiếp sau câu nói:
- Nhưng phận nghèo đành phải cam chịu. Cô hằng ước ao nếu có tiền, việc đầu tiên phải làm là đi tìm mua ngay một căn nhà riêng để ở, dẫu là trong hẻm trong hóc cũng đỡ cho hai em cảnh nhọc nhằn vác xe lên xuống cầu thang và thoát khỏi cái không khí ồn ào lộn xộn, nóng bức kinh hoàng của chung cư.
Giọng cô thoáng trở nên mơ màng. Cô nói mà như tâm sự với chính cuộc đời mình:
- Ngày xưa lúc yêu chú Hùng, khi quyết định lấy
chồng là lính chiến thì cô đã sẵn sàng chấp nhận hết mọi bất trắc, bất hạnh chia ly có thể xảy đến với đời mình, cũng giống như mẹ cháu hay một người đàn bà nào khác cùng thời, cùng cảnh. Tuy nhiên, cô chưa hề bao giờ nghĩ đến cảnh cô đơn giữa bão giông cuộc đời sau 75, phải cam chịu sống đau khổ trong nỗi dằn vặt bất công, thiếu thốn tứ bề với hai đứa con còn thơ dại.
Giọng cô Hùng chợt ráo hoảnh. Niềm đau sâu lắng của người đàn bà góa bụa đã gánh chịu quá nhiều nghịch cảnh đau thương, khiến lòng bà trở nên trơ lạnh chai đá, không khóc nỗi thành lời. Tất cả tưởng chừng dửng dưng vô hồn.
- Nhưng rồi theo với thời gian phôi phai đã làm nguôi ngoai dần, cân bằng lại tất cả mọi suy nghĩ, để con người thấy rằng vẫn cần phải sống, phải tồn tại để phát triển và nuôi dưỡng thế hệ mai sau nên người. Ðó là quy luật và trách nhiệm của người sinh ra trước.
Lời cô Hùng chợt trở nên bâng khuâng:
- Rồi hôm nay niềm ước mơ bỗng dưng hóa thành sự thật một cách quá ư bất ngờ, bảo làm sao cô không khỏi bàng hoàng, sửng sốt và cân nhắc để có thể dễ dàng tiếp nhận được sự giúp đỡ to lớn của bố con cháu. Người xưa có câu: “Vô công bất thọ lộc”, cô làm sao dám quên lời giáo huấn nghiêm cẩn đó.
Người đàn bà nhìn Nghĩa, rồi giọng nói trở lại bình thản như để kết thúc câu chuyện:
- Cháu có dịp về thăm quê hương cứ vui chơi cho thỏa thích, đừng nặng lòng bận bịu với câu chuyện dĩ vảng làm gì, giống như bố cháu. Cháu cứ xem cô và hai em là những người thân trong đại gia đình quân đội của chú Hùng và bố cháu ngày xưa là tốt lắm rồi.
Lắng nghe lời tâm tình chân thành, cảm động của người quả phụ luôn xem trọng danh dự, giúp Nghĩa mạnh dạn trình bày ra suy nghĩ của mình. Anh đắn đo cân nhắc, lựa lời nói khéo để cô Hùng hiểu được tấm lòng thiết tha của bố con anh:
- Cháu rất xúc động trước nỗi bất hạnh và gian nan của gia đình cô phải gánh chịu trong nhiều năm qua. Cháu nghĩ, giá như chú Hùng đừng bị định mệnh cướp đoạt mạng sống một cách tàn nhẫn và vội vã lúc tuổi đời đang xuân, thì gia đình cô sẽ không phải chịu thiệt thòi như vậy và hai em cũng không mất đi chuỗi ngày thơ mộng hoa niên. Dĩ nhiên như cô nói, tất cả đều đã được an bài, nhưng người sống thì cần phải có tình cảm và đạo lý, không cho phép vì thế mà suy nghĩ trở thành đơn giản, hời hợt một cách vô trách nhiệm được.
Nghĩa dừng lại một chút để lời anh nói thấm sâu vào lòng ba con người đối diện, rồi giọng Nghĩa chợt nghiêm lại, dứt khoát:
- Huống gì đối với bố cháu là người phải chứng kiến bi kịch éo le của gia đình cô mà oái oăm thay, chính ông lại là nguyên nhân gây ra, chẳng khác chi là thủ phạm. Do vậy ông luôn luôn bị mặc cảm tội lỗi theo đuổi ám ảnh suốt đời.
Cô Hùng và chị em Trâm sửng sốt mở tròn mắt nhìn người thanh niên đã tôn trọng sự thật, không ngần ngại dám phát biểu thẳng thắn những lời cương trực để nói rõ, nói hết nỗi lòng bi thương thầm kín của một người cha đau khổ. Mãi một lát sau giọng Nghĩa mới trầm xuống nhẹ nhàng như lời thủ thỉ tâm tình:
- Cháu cám ơn những lời cô đã bảo ban. Xã hội hôm nay vì cuộc sống nên đã nhẫn tâm cướp hết đi nụ cười, niềm tin và sinh lực con người như trường hợp của bố cháu hoặc của cô chẳng hạn, do vậy, cháu tha thiết xin cô cho bố cháu một cơ hội để tẩy rửa những ám ảnh mặc cảm khủng khiếp đó. Việc làm của ông chẳng qua cũng giống như lời cô nói, chỉ là chút tình thể hiện mối thâm giao huynh đệ chi binh, san sẻ gánh nặng cho nhau như đã san sẻ nỗi gian khổ, nguy khốn tử sinh của một thời gồng gánh trách nhiệm núi sông trên vai. Ngày đó họ sống vì an nguy Tổ quốc Dân tộc, vì danh dự trách nhiệm, còn hôm nay ...
Nghĩa nhìn vợ con chú Hùng đang chìm đắm trong cơn xúc động, giọng anh hồn hậu:
- So sánh việc làm nhỏ nhoi của ba cháu để bù đắp phần nào cho gia đình cô chú, thật ra thì có đáng gì đâu đối với nghĩa lớn của người xưa, từng xem của cải vật chất như bọt bèo phù du. Giúp đỡ gia đình cô chú chính là giúp bố cháu tìm thấy lại được những giây phút bình an tâm hồn và sự hạnh phúc thanh thản của tuổi già trong đoạn cuối cuộc đời lưu vong, mất nước…
Căn phòng im lặng như tờ. Không biết đến bao lâu sau mới có tiếng thở dài thật nhẹ của người góa phụ coi trọng đạo nghĩa, xem nhẹ tiền tài:
- Thôi thì đành vậy. Cô thật không biết đã làm bố cháu đau lòng và cô cũng không còn có thể nói lời gì hơn, chỉ xin cúi đầu cám ơn bố cháu và các cháu đã có lòng thương tưởng đến hoàn cảnh mẹ con cô.
Nghĩa và chị em Trâm không đè nén được niềm vui òa vỡ, họ cùng reo lên mừng rỡ.

4- Những bất ngờ thích thú.
Tùng về Mỹ công tác có ghé qua thăm bệnh tình ba Nghĩa. Ngày trở lại Việt Nam, anh trao cho bạn lá thư và gói quà của ông Khải và Dung gởi cô Hùng.
Vài hôm sau Nghĩa gọi phone mời Tùng đi uống càfé để hỏi rõ thêm chuyện gia đình của mình. Xong việc, lúc ngồi nhâm nhi ly càfé, Tùng chợt nhớ ra và kể cho Nghĩa nghe một tin vui, lạ. Anh nói:
- Chiều hôm qua công ty mình vừa tuyển thêm nhân viên mới. Bạn có nhớ cô bé tiếp thị hôm đầu tiên chúng mình tình cờ gặp lão sếp lớn nhà nước không?
Nghĩa gật gù im lặng. Tùng chép miệng, vừa nói tiếp như là bình phẩm:
- Chà! có ai ngờ cô bé xinh đẹp làm nghề tiếp thị bất đắc dĩ lại là một sinh viên sắp tốt nghiệp cử nhân Anh văn. Cô được công ty chấp thuận vào làm việc sau một loạt bài test và interview khó khăn. Sáng thứ hai đến, cô bé sẽ bắt đầu nhận việc tại chổ tôi làm trưởng phòng.
Nghe bạn nói, lập tức Nghĩa đã đoán ra và hiểu ngay là ai. Anh mừng thầm. Thế là đỡ cho Trâm phải đi làm tiếp thị - một nghề đi sớm về muộn, dễ bị xúc phạm mà lại ít tiền, lắm khi còn chịu nhiều lời đắng cay.

Chia tay Tùng, Nghĩa đi thẳng đến nhà cô Hùng. Hôm nay thứ bảy nhưng mẹ con cô vẫn bận rộn với công việc làm bánh như thường nhật. Ngôi nhà mới quét sửa trông sáng sủa và xinh xắn. Cuộc sống vốn dĩ nghèo nàn nên hành trang của ba mẹ con cũng thật khiêm tốn, đạm bạc. Ngoài hai chiếc xe đạp ra chỉ còn lại ít quần áo xoong nồi chén bát cũ kỷ. Ðáng kể nhất có lẻ là chiếc tủ thờ, bộ bàn ghế cũ và ba cái giường lò xo của Mỹ sắm trước 75 còn sót lại. Do đó, khi dọn nhà chỉ cần một chuyến xe kéo là xong tất cả. Tuy vậy ba mẹ con cô Hùng xem ra rất vui mừng khi thoát được cảnh sống náo nhiệt, nhọc nhằn của khu chung cư ổ chuột.
Nghĩa trao thơ, quà cho cô Hùng rồi anh tự nhiên xăn tay áo xáp vào, giúp Vũ nhào bột làm bánh. Ðây là khâu nặng nhọc nhất dành cho cánh đàn ông. Nghĩa nói:
- Một người bạn học ghé thăm gia đình cháu ở Mỹ vừa trở lại Việt Nam, ba và em cháu có gởi thư thăm và biếu cô một ít quà cho vui.
Cô Hùng hôm nay trông vui vẻ, ánh mắt trìu mến nhìn mọi người. Cô dễ dãi gật đầu nói cám ơn. Rồi thấy Nghĩa cứ liếc mắt nhìn Trâm tủm tỉm cười hoài, làm cô ngạc nhiên phải mở lời thăm dò:
- Nghĩa hôm nay chắc cũng có tin vui của bạn gái ở Mỹ gởi qua nên có vẻ phấn khởi lắm hả?
Nghĩa lém lỉnh nhìn Trâm, cười nói bí mật:
- Dạ không có đâu cô. Chẳng qua cháu vui vì hy vọng chiều nay mình được đi ăn khao cô ạ.
- Ai khao? Mà khao cái gì vậy? Cô hỏi lại.
- Cái đó thì phải hỏi người có chuyện vui.
Lặng đi một phút. Cô gái thông minh chợt hiểu ra, cô phá lên cười nhìn Nghĩa kêu to:
- A! anh nầy sao hay quá ta. Tại sao lại biết em vừa mới trúng tuyển vào làm việc cho một công ty Mỹ?
- Ðừng đánh trống lảng. Chỉ cần nói cho biết là chiều nay có chịu đãi gia đình đi ăn nhà hàng hay không thì bảo?
- Em chưa có tiền, vậy xin khất lại kỳ lương đầu tháng sau, được không?
Trâm năn nỉ. Nghĩa lắc đầu nguây nguẩy:
- Ai có thời gian rảnh đâu mà chờ mãi đến tháng sau mới được ăn. Người ta đây sắp trở về Mỹ rồi mà.
Câu nói vô tình của chàng trai khiến không khí đang vui bỗng chùng xuống im lặng, khuôn mặt mọi người hiện vẻ buồn bã. Nghĩa cũng vừa nhận ra điều sơ ý tai hại của mình. Anh gãi đầu gãi tai, xuýt xoa nói vớt:
- Ờ, ờ! nếu Trâm chưa sẵn tiền thì để cả nhà mời em trước, gọi là chúc mừng cho người may mắn.
Ba mẹ con cô Hùng nhìn chàng thanh niên chỉ mới cách đây mươi ngày còn là một người xa lạ, thế mà nay bỗng trở thành, không những như người thân mà còn là ân nhân của gia đình, vậy bảo sao lúc chia tay không buồn cho được. Giọng bùi ngùi, cô Hùng nói với Nghĩa:
- Cháu vội về Mỹ thật sao? Thế mà cô nghĩ cháu còn ở chơi lưng nửa tháng nữa kịp đến ngày kỵ cơm chú Hùng, tiện thể cô cúng đất đai nhà mới luôn một lần.
Nghĩa nhẹ lắc đầu, trả lời thành thật:
- Không nán được cô ạ, công việc bề bộn đang chờ cháu ở bên đó. Cháu cần phải về đúng ngày.
Mọi người thất vọng, không khí lắng đọng nặng nề. Một lát sau Vũ đưa ra sáng kiến:
- Vậy tại sao má không cúng ba sớm một tuần khi còn anh Nghĩa ở đây. Ðến đúng ngày kỵ chính, chúng ta sắm nhang đèn hoa quả thắp hương lại cho bố.
Cô Hùng suy nghĩ nhanh rồi dứt khoát:
- Thôi quyết định làm theo lời Vũ đề nghị.
Mẹ con Trâm muốn tổ chức một bữa tiệc thật long trọng để vừa kỵ cơm chú Hùng, vừa cúng đất đai nhà mới, vừa mừng Trâm có việc làm như ý và Vũ được vào đại học, đồng thời cũng để tạm biệt chàng thanh niên hiếu thảo, giàu lòng nhân nghĩa.
Trước ngày giỗ một hôm, cả nhà thuê xe lên chùa viếng chú. Nghĩa cũng có mặt. Anh muốn thắp một nén nhang tưởng niệm trước mộ phần người đã có ân sâu với bố con anh, theo một ý nghĩa tâm linh nào đó. Trên đường đi cô nói cho Nghĩa biết, trước đây chú nằm trong Nghĩa Trang Quân Ðội, nhưng sau 75 những kẻ chiến thắng đã phá hủy và cấm đoán thăm viếng nên nghĩa trang dần dần trở thành một nơi hoang vắng lạnh lẽo, ít người lai vãng, không còn là một chốn để người sống gắn bó, hồi tưởng. Cô đã phải chạy vạy tốn kém lắm mới được cải tang, rồi gởi hài cốt chú vào nằm trong phần đất của chùa.
Nghĩa thở dài. Cuộc chiến của những người Cộng Sản thật quá ư tàn ác, bạo ngược. Họ say sưa chiến thắng đến nỗi bất chấp đạo lý nhân tình, cạn tàu ráo máng với cả những địch thủ khi họ đã nằm xuống, trở thành cát bụi. Quả là một chiến thắng bẩn thỉu, vô đạo và man rợ.
Khi trở về nhà, Nghĩa kín đáo bỏ vào phong bì biếu cô Hùng một số tiền để lo chi phí cho lễ tiệc, nhưng cô nhất định không lấy. Cô bảo đã nhận của bố con Nghĩa quá nhiều rồi, nên không được phép nhận thêm. Thời buổi nầy mua cho mẹ con cô một căn nhà tốn hàng chục cây vàng, không phải là việc mà ai cũng có thể làm được. Nghĩa lại nói, vậy xin cô nhận để góp thêm vào sắm cho hai em chiếc xe máy, tiện dụng việc đi học đi làm và sử dụng lúc cần thiết, chứ thời buổi nầy mà còn xài xe đạp thì chậm chạp quá. Cô Hùng lại lắc đầu bảo mặc thiên hạ, cứ đi tạm xe đạp, chuyện xe máy thư thả rồi hãy tính sau. Hiện nay đã an tâm về chổ ở nhưng còn phải lo cái ăn cái mặc hàng ngày cho ổn, rồi còn dành dụm phòng khi cơ nhỡ, trái gió trở trời nữa chứ. Nghe cô nói, Nghĩa đành lắc đầu quay ra.
Trước khi đi chợ, cô Hùng còn dặn Nghĩa, ngày mai cháu có bạn bè nào cứ mời đến dự cho vui.

Cô lo bửa kỵ cơm chú Hùng thật chu đáo, có đầy đủ nhang đèn, hoa quả, chè xôi, các loại thịt cá… Gần đúng ngọ cô bảo hai chị em Trâm thay đồ sạch sẽ ra quỳ trước bàn thờ, rồi cô đốt nhang sụt sùi khấn vái. Nghĩa cũng xin phép cô được quỳ dưới di ảnh của vị ân nhân đã cứu sống cha mình. Cô khấn:
- Hôm nay ngày giỗ của anh, em và hai con sửa soạn mâm cơm nhớ ngày âm dương đoạn tuyệt. Hồn anh sống khôn thác thiêng xin hãy nương theo mây ngàn gió núi, trở về ngôi nhà mới của bố con anh Khải vì nhớ ơn cứu tử năm xưa của anh, đã giúp đỡ mua cho mẹ con em có chỗ dung thân yên ổn. Ơn trọng nghĩa dày nầy xin anh hãy ghi nhớ mà phù hộ cho ảnh thoát qua căn bệnh hiểm nghèo, cho mẹ con em được mạnh khỏe và hai con học hành sớm nên người, cho anh em Nghĩa là những thanh niên nhân đức chí tình gặp nhiều hạnh phúc.
Vái rồi ba mẹ con cung kính quỳ lạy. Trâm, Vũ tuy lớn lên sau 75, trong giai đoạn đạo đức xã hội suy đồi, tình người nhạt như nước lã nhưng hai em vẫn được mẹ quan tâm dạy dỗ đầy đủ lễ nghi phép tắc, lý lẻ đạo hiếu như là phần gốc rễ của giềng mối khuôn phép, kỷ cương tôn kính đối với tổ tiên sinh thành, với người bố nửa chừng lìa bỏ vợ con, bỏ đồng đội, thênh thênh nhẹ bước ra đi thành người thiên cổ, để lại bao tiếc thương nhung nhớ cho gia đình và tổ quốc.
Buổi trưa sau khi cúng xong, một số bà con họ hàng thân thuộc kéo đến chung vui và chúc mừng gia đình cô Hùng có được căn nhà riêng và Trâm có công việc làm ổn định, lương tiền hậu hĩ.
Buổi chiều, có vài bạn nam nữ của Trâm, Vũ đến tham dự. Riêng Nghĩa chỉ mời một người khách duy nhất, đó là Tùng. Gặp mặt bất ngờ, Trâm và Tùng tròn mắt nhìn nhau bỡ ngỡ trong tiếng cười khoái trá của Nghĩa. Ðến lúc đó cô Hùng mới biết Tùng chính là sếp của Trâm. Khi ngồi vào bàn tiệc, lựa lúc vắng người, Tùng bạo dạn nói nhỏ: “Hôm nay tôi muốn là người được uống rượu của cô bé tiếp thị có đôi mắt mơ màng và đôi má lúm đồng tiền xinh đẹp, cô Trâm ạ.” Trâm đỏ bừng mặt, e thẹn quay đi với nụ cười lảng tránh nhưng thích thú. Bỗng dưng cô thấy lòng mình rung động, xao xuyến một cách kỳ dị.
Hôm sau Tùng lái xe đưa Nghĩa và gia đình cô Hùng ra phi trường. Chia tay lần nầy, mọi người đều bịn rịn tuy chỉ mới biết nhau trong thời gian ngắn ngủi. Riêng với Nghĩa anh thấy lòng mình nhẹ nhõm thơ thới, như một người lính trận vừa vượt qua vùng lửa đạn bất trắc gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ khó khăn của cấp chỉ huy giao phó, nhất là, anh đã chu toàn bổn phận làm con đối với cha già như một nghĩa cử báo hiếu. Nghĩa tâm sự với cô Hùng:
- Mấy hôm nay sức khỏe ba cháu khả quan lắm. Có lẻ ông sung sướng vì được biết gia đình cô vui vẻ. Ông còn nói muốn bảo lảnh cả gia đình cô qua Mỹ để lo cho hai em học hành thành tài nữa kìa.
Quay sang Vũ, Nghĩa bắt tay và nói:
- Với Vũ, vào đại học rồi cần phải cố gắng nhiều hơn nữa. Hôm nay mừng em, anh tặng chiếc xe máy mới mua hôm trước làm quà. Anh đã nhờ Tùng sang tên chủ quyền cho em rồi.
Một giây sững sờ rồi Vũ bật reo lên thích thú mừng rỡ, trong lúc cô Hùng xúc động bồi hồi, rưng rưng nước mắt trước sự lo toan chu đáo và tế nhị của Nghĩa. Cô lặng lẽ nhìn người thanh niên, cái nhìn đằm thắm sâu xa bao hàm trọn vẹn ý nghĩa, thay cho trăm ngàn lời cảm ơn chân thành đối với người tuổi trẻ.
Nghĩa quay qua chào Trâm và Tùng, hai người đang đứng nói chuyện riêng gần đó. Nghĩa thoáng thấy nụ cười tươi như đóa hoa hàm tiếu và ánh mắt ngời sáng long lanh tình yêu của cô gái vừa hé mở cửa lòng như quấn quít, vây bọc lấy Tùng. Anh ngầm hiểu được ý nghĩa của ánh mắt đó và tủm tỉm cười một mình khi bước vào khu cách ly, với suy nghĩ ngộ nghĩnh vừa lóe lên trong đầu. Nghĩa lẩm bẩm: “Biết đâu chừng.”

5- Phần Kết
Một năm sau ...
Với người Mỹ, mùa lễ Giáng Sinh là ngày sum họp gia đình, cũng giống như ngày tết âm lịch cổ truyền của Việt Nam. Một ngày mang ý nghĩa thiêng liêng của mọi người đối với tổ tiên ông bà cha mẹ, mà cũng là dịp hội ngộ của anh em bà con thân thuộc trong gia tộc và một năm chỉ duy nhất có được một lần.
Như thông lệ hàng năm, anh em Nghĩa rủ nhau về Cali nắng ấm, vừa để trốn cái buốt lạnh của mùa đông tuyết giá, đồng thời để thăm viếng và tổ chức lễ mừng ông Khải vừa qua khỏi căn bệnh hiểm nghèo. Năm nay gia đình có thêm niềm vui mới nhờ tiếng nói bập bẹ của đứa bé trai, con đầu lòng anh chị Trung. Nhưng phải nói niềm vui bất ngờ nhất chính là cú điện thoại viễn liên từ Việt Nam gọi sang của mẹ con cô Hùng.
Sau lời thăm hỏi và chúc mừng ông Khải, cô Hùng thông báo chính thức với mọi người, lễ đính hôn của Tùng và Trâm sẽ tiến hành vào dịp tết Nguyên Ðán sắp đến. Kế đó, Tùng sẽ lo xúc tiến thủ tục bảo lãnh cho Trâm sang Mỹ theo diện fiancée (hôn thê). Phần còn lại là việc của Trâm khi đã ở trên đất Mỹ, tiếp tục lo bảo lãnh cho mẹ và em trai.
Niềm vui chợt òa vỡ, mọi người cùng vỗ tay reo mừng, nhưng tiếng reo to nhất có lẻ là của ông Khải. Ông cười rung cả hàm râu bạc, cười đến ràn rụa nước mắt nước mũi. Nhìn hình ảnh người cha già, cả gia đình đều ngầm hiểu rằng có lẻ chính ông là người hạnh phúc nhất khi nhận được tin con gái của bạn mình có chồng và sắp được qua Mỹ.
Mười lăm năm đằng đẵng, mười lăm năm chờ đợi dằng dặc, thời gian thật quá đỗi dài đối với những cuộc đời lưu vong lạc loài, bệnh tật như ông Khải. Một phần tư đời người mỏi mòn chờ đợi, ước mơ của ông đến bây giờ mới thật sự đơm bông kết trái.
Bên ngoài, trời đêm thung lũng hoa vàng cũng vừa rộ vang tiếng pháo. Tiếng nổ mừng vui chào đón một mùa Giáng sinh và một năm mới an lành, khác với những tràng súng trận ghê rợn, những tiếng đại pháo thịnh nộ, gieo rắc chết chóc, tai ương kinh hoàng của chiến trận năm xưa. Thành phố bỗng bừng sáng với những chùm pháo thăng thiên như những bông hoa nhất loạt cùng nở rộ, sáng rực cả bầu trời; Không như những ánh hỏa châu lạnh lẽo, chập chờn ma quái, soi rọi từng bước đi hung hiểm của tử thần đã một thời gây ra biết bao tang tóc cho dân tộc, trên quê hương Việt Nam.
Ông Khải bồi hồi nhớ lại từng khoảnh khắc gian nan, từng khuôn mặt phờ phạc thân yêu của những anh em đồng đội đã cùng ông xông pha lằn tên mũi đạn khắp vùng trận mạc, đã cận kề tử sinh, chia bùi sẻ ngọt suốt bao năm tháng chiến tranh. Ông không biết hiện giờ ai còn, ai mất? Nhưng chắc chắn người mất thì nhiều lắm, mà người còn thì thân xác cũng bị tật nguyền, bệnh hoạn, chẳng mấy ai lành lặn, khoẻ mạnh. Họ đang sống đày đọa ở quê hương hay cũng như ông, lưu lạc khắp chân trời góc bể, nơi đâu cũng có thể dừng lại sống, lập nghiệp, nhưng chẳng nơi đâu là tổ quốc quê hương của mình. Họ nương náu dung thân như một kẻ lạc loài.
Vang vọng trong tâm thức người lính già là những hoài niệm của một cuộc đời, hào hùng cũng nhiều mà bi thảm cũng không ít. Ông Khải âm thầm thương nhớ và trân trọng với những kỷ niệm vui buồn của ngày xưa, như là một thứ tài sản hồi môn quý giá mà cả đời ông đã chắt chiu dành dụm, đùm bọc giữ gìn, thủy chung trước sau cho mãi đến hôm nay. Phảng phất trong cõi xa xăm mịt mùng, ông Khải hình như nghe thấy vọng về âm vang tiếng nói cười vô tư và nhân dáng mờ ảo của những chàng lính trẻ phong sương, kiêu dũng. Họ như vừa bước ra từ trong đám bụi thời gian quá khứ dày đặc của nhiều thế hệ với vô số biến động thăng trầm lịch sử, lần tìm về với đồng đội chiến hữu, với ông. Những cánh tay thân ái hẳn vẫn còn lưu luyến nhân gian, cứ vươn dài ra như ôm choàng lấy ông vỗ về, ve vuốt. Họ như đang cùng ông Khải - một người của hiện tại và một của quá khứ, một sống một chết, một của thế giới hữu hình và một ở cõi vĩnh hằng... như ôm quyện lấy nhau trong niềm thương yêu, quý mến vô bờ. Ông Khải đè nén cảm xúc, cố gắng nhìn kỹ từng khuôn mặt và sung sướng làm sao khi ông nhận ra lẫn lộn trong đám người, có nhân dáng phong trần khả ái của người sĩ quan anh hùng, đã dũng cảm đương đầu với nguy hiểm, xem nhẹ tử sinh, đem thân đỡ đạn cứu ông thoát chết trong đường tơ kẽ tóc, vào một buổi sáng tinh mơ bên dòng sông định mệnh quê hương. Ánh mắt Hùng đằm thắm nhìn ông rồi anh rập chân đứng nghiêm, đưa tay lên ngang mày, chào kính người sĩ quan chỉ huy khí tiết, đã giữ tròn lời hứa thủy chung, hết lòng tận tụy lo cho vợ con anh.
Thoảng trong thinh không nghe như văng vẳng có âm vang những lời thơ bi tráng: “Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi”./-

TiênSha - LêLuyến
Virginia – Halloween 2006

Thông báo

Dòng sông vĩnh biệt

Dòng sông vĩnh biệt

Dòng sông vĩnh biệt

Comment