Tweet
Cuối Ngày Cuối Đường
~~~
~~~
Ngồi cạnh Chấn là người đàn ông có dáng dấp của một thư ký hành chánh sắp về hưu. Qua nét mặt và cách phục sức của ông, anh dễ liên tưởng đến sự chăm chỉ mẫu mực của kẻ suốt đời ngồi sau đống hồ sơ công văn. Cô gái ngồi kề ông ta ăn mặc hơi xuề xòa nhưng không vì thế mà vẻ đẹp dịu dàng trên khuôn mặt trái soan kia bị thương tổn. Hai người đàn bà tiếp theo chắc là dân đi buôn, chẳng có gì đáng nói. Chấn liếc mắt nhìn ra mấy hàng ghế sau và thất vọng không thấy một thanh niên nào trạc tuổi mình. Hầu hết là ông bà già và phụ nữ nếu không kể một người lính xanh xao ốm yếu dường như mới nằm ở quân y viện ra. Nỗi lo âu vẫn lăn tăn trong bụng, một lần nữa Chấn chồm về phía trước hỏi nhỏ người tài xế:
- Đường Bình Đê Sa Huỳnh an ninh chứ bác?
- Không sao!
- Chắc?
- Không sao mà. Rủi lắm mới bị.
Lối trả lời của ông ta vẫn mập mờ gượng gạo, Chấn hoang mang. Dù sao anh cũng không thể thối lui được nữa, tối nay anh phải đến Huế cho kịp giờ đám cưới của Phương. Chấn lại nhìn khẽ cô gái ngồi cách mình một ghế, bây giờ anh mới hiểu cái cảm giác quen quen khi mới gặp ở bến xe chính vì cô ta có nhiều nét hao hao giống Phương. Thấp thoáng bóng Phương trên dáng người màu tóc nước da nàng, nhất là hàng lông mi quá dài như lông mi giả kia. Chấn nao nao.
Biết đâu chốc nữa đây, tai hoạ sẽ bất ngờ xảy ra dọc đường mà anh là một nạn nhân oan uổng, liệu Phương có biết? Phương sẽ âm thầm tội nghiệp giùm anh trong giây phút? Phương sẽ trách anh đã rồ dại khi bôn ba vượt muôn dặm đường dài trở về sắm vai kẻ tình chung?
Thử tưởng tượng, tối nay, khi tiệc cưới của nàng bắt đầu, kẻ tình chung sẽ bất ngờ xuất hiện với dáng dấp của một tên lãng tử khinh bạc phóng túng. Y sẽ nổi bật giữa đám tân khách áo quần sang trọng diêm dúa. Người ta sẽ lo ngại cái bàn tay y đang giấu diếm trong túi áo khoác như hờm sẵn một chuôi dao, một trái lựu đạn, mưu toan bày trò thích khách. Nội cái phong thái tàng tàng bất cần đời của y cũng đáng để họ đề cao cảnh giác. Thử tưởng tượng nàng sẽ trố mắt nhìn y như nhìn một vật lạ từ cung Trăng rơi xuống. Đáng thương biết bao nếu chú rể phải bẻn lẻn tiến ra bắt tay y và y sẽ gật đầu cười chua chát: “Tôi là kẻ đến trước nhất mà bây giờ hóa ra muộn nhất. Xin lỗi…”. Chấn cười thầm thích thú.
- Chiều ni có chắc mình về nhà kịp không ba?
Người đàn ông đeo bộ mặt im như tượng buông cái gật đầu nặng nề tựa ngủ gật. Đúng như Chấn đoán, hai người là cha con. Anh gợi chuyện:
- Bác ra Huế?
- Phải.
- Nếu không trắc trở gì sáu giờ rưỡi chiều xe tới Huế.
- Anh cũng về ngoài mình?
- Dạ. Cháu về thăm một người… quen bên Gia Hội.
- Anh chưa đi lính?
- Dạ rồi, cháu được biệt phái.
- Tui có thằng con đầu đi Sư đoàn 22.
- Chắc bác đi thăm về?
Đôi mắt người đàn ông bỗng mờ đi, xa vắng:
- Nó vô phúc chết hồi Tết Mậu Thân rồi. Tui vô viếng mộ.
- Bác chôn anh ấy trong nầy?
Người đàn ông rơm rớm nước mắt:
- Chôn với cất chi. Hồi đó cả nhà tui chạy giặc bán sống bán chết có biết chi mô. Một tháng sau mới có tin con tử trận. Khi tui vô tới nơi, người ta chỉ cho nắm đất xanh cỏ và miếng bia trơ trụi. Thảm lắm anh…
Cô gái khẽ thúc vào hông cha như ra dấu giữ im lặng. Chấn cúi đầu. Giọng người đàn ông còn mếu máo gì đó nghe không rõ. Chấn ngẩng lên bối rối trước những giọt nước mắt mau mắn lăn dài trên má ông. Anh áy náy tưởng chính mình vừa gây ra nông nỗi. Cô gái có vẻ bực bội vì sự xúc động dễ dãi của cha, nói như phân trần với Chấn:
- Ba tui thương anh ấy lắm. Mấy năm nay hể nhắc tới là khóc.
Chấn mấp máy môi nhưng không nói được tiếng gì. Hai mụ đàn bà ngồi gần cửa thì mở cặp mắt tò mò nhìn người đàn ông đau khổ một cách lỗ mãng.
Xe đang đi giữa một vùng đồi thấp, những trái đồi tròn trĩnh nom thật thà hiền hậu. Nắng mai rực sáng trên cánh đồng vừa tan sương. Bỗng Chấn níu cửa xe suýt kêu lên mừng rỡ : vài ba cánh cò đang lượn là là trên một đầm nước nhỏ ! Lòng anh hớn hở tưởng như vừa gặp lại một cố nhân. Đã mười năm nay anh chưa hề thấy một bóng cò trên các cánh đồng lúa chín. Mười năm nay, hàng vạn chim bồ câu được người ta tung lên khung trời an lành ở các thành phố để cầu nguyện hòa bình thật là phí phạm bởi chưa ai biết tung một cánh cò. Chấn khẽ ra dấu cho cô gái cùng nhìn về phía đầm nước. Cô ta chăm chú mở lớn mắt nhưng không chia xẻ với anh nỗi mừng rỡ.
- Chim chi rứa?
- Chim thái bình!
- Tên ngộ quá!
Chấn cười. Nàng chớp chớp mắt e thẹn, một ngón tay bối rối đưa lên gải nhẹ khóe môi:
- Tui nhớ rồi. Cò! Hồi đi học, tui có con bạn cao ngòng và ốm teo, nhất là cái cổ, nên bị cả lớp trêu chọc là Cò. Nhưng nó chết rồi, tội ghê!
- Ngày nào dứt chiến tranh, bóng cò sẽ bay rợp trên khắp các cánh đồng lúa quê hương ta, cô thích không?
- Biết ngày mô?
Bất giác người cha thở dài quá lớn tiếng. Chấn hiểu, ông vừa trả lời cho con gái mình, có thể tính ra đằng đẵng thời gian trong cái thở dài ấy.
Xe qua khỏi Tam Quan, gập ghềnh trên đoạn đường lở lói. Hành khách níu chặt ghế chịu đựng những dằn xóc liên hồi. Nét mặt người đàn ông nhíu lại đau đớn. Chốc chốc ông đưa hai tay lên trần xe như nâng đỡ che chở một vật gì. Cô gái cũng ngước mắt nhìn theo hai bàn tay của cha mình, nét mặt lo lắng khổ sở.
Chấn nói nhỏ:
- Sắp tới quãng đường nguy hiểm.
- Chỗ mô rứa anh?
- Bắt đầu từ ngọn đèo thấp trước mặt.
- Anh biết rứa mà cũng dám đi xe đò.
- Chắc không sao. Hôm nay ngày tốt lắm, hồi nãy cô có thấy hai ba đám cưới ở Bồng Sơn?
Người đàn ông quay qua con gái mình:
- Lo chi. Có vong hồn anh con đang phù hộ trên đầu trên cổ.
Cô gái lại khẽ thúc hông cha ra dấu im lặng. Chấn cẩn thận rút ví lấy những giấy tờ có liên quan đến lính tráng bỏ riêng vào xách tay. Tay anh đụng phải tấm thiệp cưới dày cộm của Phương. Phương giờ nầy hẳn bóng loáng hạnh phúc, rực rỡ như nét chữ kim nhũ trang sức tên nàng khít khao bên cạnh tên một kẻ lạ. Anh đã thiếu thốn nhiều điều kiện để tiến lên đứng song song bên nàng từ đầu. Vậy cớ sao anh còn quay về ? Không lẽ chứng mất ngủ tai hại đêm qua đã góp phần quyết định chuyến đi không trù tính nầy? Anh tưởng lòng mình đã nguôi quên êm ả khi đi gởi cho nàng cái điện tín chúc mừng, trước đó. Không, anh còn nhiều điều chưa nói hết với Phương. Gạt đi lớp bèo bọt tự ái để nhìn thẳng vào đáy lòng mình: thương thay, Chấn vẫn còn yêu nàng quá đỗi!
Chấn ngẩng đầu lên và bắt gặp đôi mắt dịu dàng của cô gái:
- Anh đội cái nón lá nầy lên đầu. Xe sắp lên đèo rồi.
- Không sao đâu.
- Đừng giỡn mặt.
Giọng cô gái nửa la ngầy nửa ngọt ngào, Chấn bẻn lẻn quàng quai nón ngang cằm, cười:
- Trông tôi giống phụ nữ chút nào không?
- Thôi mà. Cúi đầu xuống.
Sau lưng Chấn, người lính đã mặc bộ pyjama từ hồi nào và đầu cũng che nón lá như anh. Xe vòng lên tới chóp đèo, tăng tốc lực, rú lên hớn hở như con thú dữ đánh hơi thấy mùi tử khí phảng phất đâu đây. Một người nào đó nói khẽ:
- Sắp tới Sa Huỳnh!
Sa Huỳnh, Đức Phổ, Mộ Đức… Núi xanh rờn tai ương lớp lớp. Đồng gầy guộc xương xóc buồn thiu. Hàng hàng túp lều “búp bê” bằng giấy bìa của dân tỵ nạn trông tiêu sơ tựa cảnh đóng trại của đám người đi khai hoang. Rải rác những tường xiêu cột cháy nhà hoang của trùng trùng tháng năm binh lửa. Tìm đâu bóng cò bay lả bay la?
Chấn khép mắt, ngủ chợp được một giấc ngắn. Cái nóng hun đốt hâm hấp trên đầu. Gió Lào từ những ngách núi tràn xuống ào ào, muốn xô bạt cả xe. Trong xe, nhiều tiếng ngáp lộ liễu đáp lời nhau hô hố. Những cặp mắt lờ đờ nhá nhem. Những chân cẳng tê cứng nhức mỏi. Đường vẫn còn xa hun hút.
Chấn ngủ được một giấc dài cho đến khi xe tới bến Quảng Ngãi. Đây là trạm nghỉ trưa của những chuyến xe xuôi ngược vào ra, nhộn nhịp bọn hàng rong họp chợ nổi. Tiếng rao hàng mời níu nài nĩ của hàng chục cái của miệng. Tiếng máy xe ầm ĩ, tiếng còi thúc gịuc toe toe, tiếng la tiếng chửi… Những âm thanh hỗn tạp đó dồn hãm quấn quýt nhau thành một khối đặc nghẹt, không lối thoát, giữa cái nóng ngột ngạt nồng nực. Chấn xuống xe, hai bàn chân nhẹ hẩng như mất hẳn trọng lực. Người đàn ông nhô đầu ra cửa, ngước lên mui xe kiểm soát lại hành lý thì phải, mắt ông nheo lại, có vẻ bất bình.
- Mời bác và cô xuống kiếm gì ăn trưa.
Cô gái chải lại mái tóc rối tung:
- Cảm ơn anh, tui không dám ăn chi cả, cứ sợ buồn nôn.
- Thì uống gì qua loa.
Cô gái lắc đầu cười. Chấn ngần ngừ rồi bỏ đi.
Lúc anh trở lại, người đàn ông đang loay hoay xếp đặt gì đó trên mui xe. Anh trao lon Coca cho cô gái:
- Cô uống chút nước đỡ khát.
Người đàn ông tuột xuống đất, đôi mắt đỏ hoe như vừa mới khóc.
- Đi tìm tấm vải chi che lại chớ nắng gớm quá.
Cô gái nháy mắt bảo cha im. Ông dụi mắt ngó quanh rồi bương bả đi qua chỗ bán tạp hóa. Chấn nói:
- Cô xuống một tí cho đỡ cuồng chân.
Nàng vén vạt áo tần ngần bước xuống, nhăn mặt:
- Xe đi chậm quá phải không anh? Mệt đừ người rồi.
- Chốc nữa xe chạy, cô gắng ngủ một giấc để giết thời gian.
- Ở Huế anh ở chỗ mô?
- Quê ngoại tôi ở Kim Long. Ngày xưa má tôi là người Huế. Nên, gặp cô, nghe giọng cô nói, tự dưng tôi “nhớ nhà” ghê. Huế bao dung tôi một thời thơ ấu tuyệt vời nhưng phụ phàng tôi ngày trở lại. Như hôm nay…
Người đàn ông vừa mua về một tấm vải nhựa và nhờ người lơ xe phủ lên cái rương gỗ trên mui. Lát sau ông còn leo lên kiểm soát lại, giằng buộc cẩn thận. Bây giờ Chấn mới hiểu, chính cái rương gỗ đang bị phơi nắng kia chính là đầu mối lo lắng nãy giờ của ông.
Khi lên xe, hai cha con nàng vô tình ngồi lộn chỗ của nhau nên bây giờ Chấn ngồi cạnh cô gái. Xe rời bến Quảng Ngãi, tiếp tục chuyến đi. Bữa ăn trưa dù vội vàng qua loa nhưng cũng tạo lại sinh khí tươi tỉnh trên nét mặt mấy mươi hành khách. Chuyện vãn ròn rã, tở mở.
Hồi lâu Chấn tưởng cô gái đã khép mắt ngủ được. Nhưng mỗi lần xe cáng phải ổ gà nhảy rùng lên, nàng hốt hoảng níu tay cha. Người cha thì ngẩng đầu lên trần xe như một phản ứng. Ông sợ cái rương gỗ sẽ rớt mất chăng? Thỉnh thoảng ông lại chồm ra cửa ngó lên dõi chừng. Sự bồn chồn bất an hiện rõ trên nét mặt cô gái.
- Sao nãy giờ cô im lặng quá?
Nàng vuốt nhẹ má, cười gượng:
- Nói nhiều sợ anh “nhớ nhà”.
- Nhưng mai mốt, mỗi lần nhớ nhà chắc tôi phải nhớ đến cô.
- . . .
- Ra Huế… hy vọng còn gặp cô lại.
- Chắc không có mô!
- Biết đâu chẳng dịp tình cờ.
- Con gái tụi tui không thích hai tiếng “tình cờ”, nghe nó mong manh quá!
Xe qua khỏi Chu Lai, bon bon giữa đồng cát trắng không bóng cây không mái nhà, chỉ dằng dặc một màu hoang dã mông quạnh nhức mắt.
- Cô có thấy những nhà ga xe lửa dọc đường trầm ngâm như những tháp Chàm hoang phế?
- Dạ.
- Cô đi tàu lửa lần nào chưa?
Chấn quay đầu vào. Cô gái đang thiêm thiếp ngủ. Anh nghe rõ sức nặng của một phần thân thể nàng đang truyền qua vai anh, mềm mại, ấm áp. Anh đếm được từng dây tơ cảm xúc run rẩy e ấp. Vài ba sợi tóc của nàng bay nhởn nhơ ngang mặt, tinh nghịch, chọc ghẹo. Bất giác anh ngậm lấy, cắn chặt. Có mùi hương thoang thoảng vừa vỡ ra đâu đó? Hương xưa? Mái tóc Phương? Giờ nầy, hẳn mái tóc kia đã được bới cao lên, cài trâm giắt lược rỡ ràng? Khuôn mặt kia no đầy thừa mứa màu hạnh phúc? Hạnh Phúc: cái bóng ma lởn vởn suốt đời người đó ư?
Xe qua khỏi thị trấn Tam Kỳ, đồng ruộng mở rộng ra trước mặt. Gió lộng. Chấn thiu thiu ngủ. Vai anh bỗng nhẹ hẩng đi. Hai cha con cô gái đang nói nhỏ gì với nhau. Một lát, người đàn ông lại chồm qua phía anh, thò đầu ra ngoài. Chắc cái rương gỗ kia đựng những đồ qúy giá lắm? Xe dừng lại ở một trạm kiểm soát. Từ Quảng Ngãi ra đây quá nhiều trạm kiểm soát, khổ cho Chấn phải trình giấy tờ lia lịa. Như mấy trạm kia, người lính nhắm ngay vào gã thanh niên duy nhất trên xe là anh:
- Cho coi giấy tờ.
Như một cái máy, Chấn trao cho anh ta xấp giấy đang cầm sẵn trên tay.
- Giấy hoãn dịch của ông đâu?
- Tôi là quân nhân biệt phái.
- Ông không có thẻ tại ngũ. Mời xuống xe.
- Có giấy chứng nhận của Trưởng cơ quan kia. Tôi là công chức.
- Ông đào ngũ. Xuống xe!
Cô gái mở lớn mắt lo lắng và phân bua giùm Chấn:
- Mấy trạm kiểm soát trong tê…
Người lính trừng mắt, nạt:
- Cô biết gì. Nhớ là tôi chưa xét giấy tờ cô. Ông có xuống xe không?
Chấn quay qua cười với cô gái:
- Thôi bác và cô về trước. Cãi cọ dùng dằng chỉ làm phiền cả xe.
Chấn lững thững bước xuống bờ đường. Xe chạy, cô gái ngoái đầu nói vói gì đó anh không nghe rõ. Tấm vải nhựa đậy cái rương gỗ lay bay trên nóc xe như vẩy tay chào anh. Anh quay lưng lại, đây là chỗ nào? Người lính giữ mớ giấy tờ của anh đi thẳng vào cái quán cóc chuyện gẩu với một người đàn bà còn trẻ. Y cười giỡn hí hửng như muốn khoe cái quyền hành lớn lao mà y vừa tung ra để bắt một “tên đào ngũ”. Chị đàn bà cũng cười hể hả, khứng chịu. Chấn coi đồng hồ, sốt ruột. Anh bước vào quán, tiến lại người lính, xuống giọng năn nỉ:
- Giấy tờ tôi hợp lệ, anh thông cảm. Tôi đang nôn nóng về nhà. Chiều nay đám cưới… em tôi.
Chấn rút tấm thiệp cưới của Phương đưa ra trước mặt y để làm chứng cho lời mình nói. Người lính tạo lại bộ mặt lầm lì khinh khỉnh, xẳng giọng :
- Tôi không biết. Ông vào Bộ chỉ huy Trung đoàn hẳn hay.
- Tôi gấp về, em tôi đang trông ghê lắm. Anh hiểu cho.
- Ông ra ngoài kia đứng. Chốc nữa có xe đến giải giao về Ban 1 Trung đoàn.
Chấn mím môi, sự tức giận khiến anh chóng mặt, thốt ra một tiếng chửi thề cộc lốc.
Người lính đứng dậy hung hãn:
- Mầy vừa nói gì?
- Ông hãy đưa tôi về cấp chỉ huy của ông ngay bây giờ. Để tôi còn đi.
- Tao giam lỏng mày ở đây. Mày tiếc con nhỏ trên xe hả? Đào ngũ mà tình tứ quá.
- Ghen hả?
Chấn cười gằn, bước ra ngoài nhổ một bãi nước bọt. Anh bối rối nhìn cây kim đồng hồ đang quay nhanh, thật nhanh. Anh tiu nghỉu nhìn theo từng chiếc xe đò đang chạy về hướng Đà Nẵng sau khi dừng lại chốc lát. Người lính vẫn hú hí chuyện vãn với chị đàn bà chủ quán, chẳng thèm ra bắt thêm bọn “đào ngũ”. Chấn nhìn bóng mình đổ dài bên bờ đường, chửi thề.
Một giờ đồng hồ sau, một người lính dùng xe honda áp giải Chấn về Bộ chỉ huy tận trong chân núi. Anh gục đầu lên lưng kẻ lạ và nghĩ đến Phương xa vời. Thôi, muộn cả rồi.
Kẻ tình chung dở dang vai kịch! Chấn chồm lên vai người lính:
- Anh biết hôm nay người yêu của tôi đi lấy chồng?
Người lính ngoảnh mặt lui, ngơ ngác. Chấn hét lớn:
- Khi người yêu bỏ đi lấy chồng thì mình có nên đến dự đám cưới?
- Đ.M. dự làm chó gì!
Chấn cười hô hố theo anh ta:
- Phải lắm. Cảm ơn các ông đã bắt giữ tôi lại. Không thì chiều nay tôi ngu ngốc dẫn xác tới chiêm ngưỡng hạnh phúc của một kẻ bội tình!
*
Chạng vạng tối Chấn mới về tới Đà Nẵng, mệt phờ người. Anh tạt vào cái phòng ngủ ở bến xe thuê một chỗ nằm để nằm dài ra thở dốc. Thở no nê, anh cảm thấy mình ngứa ngáy và nhớp nhúa như một miếng giẻ rách.
Tắm rửa xong, Chấn thay áo quần ra phố. Phố chưa bớt tấp nập ồn ào nhưng nhờ thế anh bớt lẻ loi thui thủi. Giờ nầy chắc tiệc cưới của Phương đã bắt đầu ? Kẻ tình chung đã không về kịp, Phương an tâm ? Chấn bước vào một tiệm ăn có bề ngoài khá sang trọng nhưng thức ăn quá tồi. Anh bỏ mứa, kêu rượu. Không có. Cho một chanh tươi không đường. Cho vừa lòng anh đang chua ngoét!
Chấn trở về phòng ngủ với chai Napoleon mới mua. Bỗng, anh đứng khựng lại ở cầu thang, đôi mắt dướn cong lên như một cặp dấu hỏi. Cô gái bỡ ngỡ nhìn trân trối:
- Anh…
- Tên lính bướng bỉnh phá tôi chơi. Tôi lên cấp chỉ huy của hắn trình lại giấy tờ rồi đi liền. Mà sao cô ở đây?
- Đường đèo Hải Vân bị kẹt, xe quay lui hết. Không biết sáng mai đi được chưa?
- Bác đâu?
Cô gái chỉ tay lên lầu. Chấn thở dài, hoan hỉ:
- Không ngờ còn gặp cô lại, thật hi hữu. Cô thấy chưa, cuộc đời còn lắm tình cờ.
Nàng che miệng cười, ngượng ngập:
- Anh thuê phòng mấy?
- 12, đằng kia. Để tôi lên thăm bác một chút.
Lên khỏi cầu thang, cô gái dừng lại, ngập ngừng:
- Ba tôi đang… nằm nghỉ, thôi mình chớ khuấy rầy ông.
Chấn gật đầu và bước lại khoảng bao lơn phía trước, đặt chai rượu xuống chân. Cô gái nhìn theo:
- Anh uống rượu?
- Đêm nay tôi không muốn phải thao thức trằn trọc.
Nàng bước tới gần, dựa lưng vào tường. Chấn khoác tay vu vơ:
- Tôi phải quên đi một chuyện buồn. Cô biết, giờ nầy, ở Huế, người yêu tôi đang rực rỡ hạnh phúc bước xuống thuyền…
- Chỉ có rứa mà anh phải uống rượu?
Chấn nóng nảy, bực dọc:
- Tôi đau khổ ghê lắm. Cô bắt tôi phải làm gì nữa khi đành chôn chân ở đây?
- Anh tưởng say là quên được?
Chấn cúi đầu, trầm ngâm:
- Ừ nhỉ, còn gì mà nhớ mà quên. Rượu ư?
Chấn chụp chai rượu đưa lên ngang mặt rồi bất thần ném nhanh xuống đường. Cô gái hốt hoảng đưa tay bịt tai lại. Tiếng vỡ khô, đục, nghẹn ngào. Chấn cười lớn:
- Cô nhìn kia… Người yêu tôi đang la ơi ới, tên đàn ông nọ bị mảnh chai găm trúng mắt, cả đám tân khách đang xô bàn tiệc dẫm lên nhau mà chạy. Ha ha!
- Anh say rồi!
- Và tôi cũng vừa quên hết rồi. Thôi ghé lại thăm bác, sớm mai tôi quay về Quy Nhơn.
Cô gái bước lại mở hé cửa và bối rối xô Chấn lui. Nhưng anh cũng vừa kịp thấy cảnh tượng trước mắt : người đàn ông đang gục đầu trên cái rương gỗ khóc tức tưởi, bên cạnh bó nhang đang tỏa khói và mấy ngọn đèn cầy cháy leo lét, buồn thảm. Cô gái chảy dài nước mắt, nói mếu máo:
- Tội nghiệp anh tui phải nằm lại dọc đường đêm nay… Cái rương gỗ ấy đựng hài cốt anh tui!
Phạm Ngọc Lư
(1973)
- Đường Bình Đê Sa Huỳnh an ninh chứ bác?
- Không sao!
- Chắc?
- Không sao mà. Rủi lắm mới bị.
Lối trả lời của ông ta vẫn mập mờ gượng gạo, Chấn hoang mang. Dù sao anh cũng không thể thối lui được nữa, tối nay anh phải đến Huế cho kịp giờ đám cưới của Phương. Chấn lại nhìn khẽ cô gái ngồi cách mình một ghế, bây giờ anh mới hiểu cái cảm giác quen quen khi mới gặp ở bến xe chính vì cô ta có nhiều nét hao hao giống Phương. Thấp thoáng bóng Phương trên dáng người màu tóc nước da nàng, nhất là hàng lông mi quá dài như lông mi giả kia. Chấn nao nao.
Biết đâu chốc nữa đây, tai hoạ sẽ bất ngờ xảy ra dọc đường mà anh là một nạn nhân oan uổng, liệu Phương có biết? Phương sẽ âm thầm tội nghiệp giùm anh trong giây phút? Phương sẽ trách anh đã rồ dại khi bôn ba vượt muôn dặm đường dài trở về sắm vai kẻ tình chung?
Thử tưởng tượng, tối nay, khi tiệc cưới của nàng bắt đầu, kẻ tình chung sẽ bất ngờ xuất hiện với dáng dấp của một tên lãng tử khinh bạc phóng túng. Y sẽ nổi bật giữa đám tân khách áo quần sang trọng diêm dúa. Người ta sẽ lo ngại cái bàn tay y đang giấu diếm trong túi áo khoác như hờm sẵn một chuôi dao, một trái lựu đạn, mưu toan bày trò thích khách. Nội cái phong thái tàng tàng bất cần đời của y cũng đáng để họ đề cao cảnh giác. Thử tưởng tượng nàng sẽ trố mắt nhìn y như nhìn một vật lạ từ cung Trăng rơi xuống. Đáng thương biết bao nếu chú rể phải bẻn lẻn tiến ra bắt tay y và y sẽ gật đầu cười chua chát: “Tôi là kẻ đến trước nhất mà bây giờ hóa ra muộn nhất. Xin lỗi…”. Chấn cười thầm thích thú.
- Chiều ni có chắc mình về nhà kịp không ba?
Người đàn ông đeo bộ mặt im như tượng buông cái gật đầu nặng nề tựa ngủ gật. Đúng như Chấn đoán, hai người là cha con. Anh gợi chuyện:
- Bác ra Huế?
- Phải.
- Nếu không trắc trở gì sáu giờ rưỡi chiều xe tới Huế.
- Anh cũng về ngoài mình?
- Dạ. Cháu về thăm một người… quen bên Gia Hội.
- Anh chưa đi lính?
- Dạ rồi, cháu được biệt phái.
- Tui có thằng con đầu đi Sư đoàn 22.
- Chắc bác đi thăm về?
Đôi mắt người đàn ông bỗng mờ đi, xa vắng:
- Nó vô phúc chết hồi Tết Mậu Thân rồi. Tui vô viếng mộ.
- Bác chôn anh ấy trong nầy?
Người đàn ông rơm rớm nước mắt:
- Chôn với cất chi. Hồi đó cả nhà tui chạy giặc bán sống bán chết có biết chi mô. Một tháng sau mới có tin con tử trận. Khi tui vô tới nơi, người ta chỉ cho nắm đất xanh cỏ và miếng bia trơ trụi. Thảm lắm anh…
Cô gái khẽ thúc vào hông cha như ra dấu giữ im lặng. Chấn cúi đầu. Giọng người đàn ông còn mếu máo gì đó nghe không rõ. Chấn ngẩng lên bối rối trước những giọt nước mắt mau mắn lăn dài trên má ông. Anh áy náy tưởng chính mình vừa gây ra nông nỗi. Cô gái có vẻ bực bội vì sự xúc động dễ dãi của cha, nói như phân trần với Chấn:
- Ba tui thương anh ấy lắm. Mấy năm nay hể nhắc tới là khóc.
Chấn mấp máy môi nhưng không nói được tiếng gì. Hai mụ đàn bà ngồi gần cửa thì mở cặp mắt tò mò nhìn người đàn ông đau khổ một cách lỗ mãng.
Xe đang đi giữa một vùng đồi thấp, những trái đồi tròn trĩnh nom thật thà hiền hậu. Nắng mai rực sáng trên cánh đồng vừa tan sương. Bỗng Chấn níu cửa xe suýt kêu lên mừng rỡ : vài ba cánh cò đang lượn là là trên một đầm nước nhỏ ! Lòng anh hớn hở tưởng như vừa gặp lại một cố nhân. Đã mười năm nay anh chưa hề thấy một bóng cò trên các cánh đồng lúa chín. Mười năm nay, hàng vạn chim bồ câu được người ta tung lên khung trời an lành ở các thành phố để cầu nguyện hòa bình thật là phí phạm bởi chưa ai biết tung một cánh cò. Chấn khẽ ra dấu cho cô gái cùng nhìn về phía đầm nước. Cô ta chăm chú mở lớn mắt nhưng không chia xẻ với anh nỗi mừng rỡ.
- Chim chi rứa?
- Chim thái bình!
- Tên ngộ quá!
Chấn cười. Nàng chớp chớp mắt e thẹn, một ngón tay bối rối đưa lên gải nhẹ khóe môi:
- Tui nhớ rồi. Cò! Hồi đi học, tui có con bạn cao ngòng và ốm teo, nhất là cái cổ, nên bị cả lớp trêu chọc là Cò. Nhưng nó chết rồi, tội ghê!
- Ngày nào dứt chiến tranh, bóng cò sẽ bay rợp trên khắp các cánh đồng lúa quê hương ta, cô thích không?
- Biết ngày mô?
Bất giác người cha thở dài quá lớn tiếng. Chấn hiểu, ông vừa trả lời cho con gái mình, có thể tính ra đằng đẵng thời gian trong cái thở dài ấy.
Xe qua khỏi Tam Quan, gập ghềnh trên đoạn đường lở lói. Hành khách níu chặt ghế chịu đựng những dằn xóc liên hồi. Nét mặt người đàn ông nhíu lại đau đớn. Chốc chốc ông đưa hai tay lên trần xe như nâng đỡ che chở một vật gì. Cô gái cũng ngước mắt nhìn theo hai bàn tay của cha mình, nét mặt lo lắng khổ sở.
Chấn nói nhỏ:
- Sắp tới quãng đường nguy hiểm.
- Chỗ mô rứa anh?
- Bắt đầu từ ngọn đèo thấp trước mặt.
- Anh biết rứa mà cũng dám đi xe đò.
- Chắc không sao. Hôm nay ngày tốt lắm, hồi nãy cô có thấy hai ba đám cưới ở Bồng Sơn?
Người đàn ông quay qua con gái mình:
- Lo chi. Có vong hồn anh con đang phù hộ trên đầu trên cổ.
Cô gái lại khẽ thúc hông cha ra dấu im lặng. Chấn cẩn thận rút ví lấy những giấy tờ có liên quan đến lính tráng bỏ riêng vào xách tay. Tay anh đụng phải tấm thiệp cưới dày cộm của Phương. Phương giờ nầy hẳn bóng loáng hạnh phúc, rực rỡ như nét chữ kim nhũ trang sức tên nàng khít khao bên cạnh tên một kẻ lạ. Anh đã thiếu thốn nhiều điều kiện để tiến lên đứng song song bên nàng từ đầu. Vậy cớ sao anh còn quay về ? Không lẽ chứng mất ngủ tai hại đêm qua đã góp phần quyết định chuyến đi không trù tính nầy? Anh tưởng lòng mình đã nguôi quên êm ả khi đi gởi cho nàng cái điện tín chúc mừng, trước đó. Không, anh còn nhiều điều chưa nói hết với Phương. Gạt đi lớp bèo bọt tự ái để nhìn thẳng vào đáy lòng mình: thương thay, Chấn vẫn còn yêu nàng quá đỗi!
Chấn ngẩng đầu lên và bắt gặp đôi mắt dịu dàng của cô gái:
- Anh đội cái nón lá nầy lên đầu. Xe sắp lên đèo rồi.
- Không sao đâu.
- Đừng giỡn mặt.
Giọng cô gái nửa la ngầy nửa ngọt ngào, Chấn bẻn lẻn quàng quai nón ngang cằm, cười:
- Trông tôi giống phụ nữ chút nào không?
- Thôi mà. Cúi đầu xuống.
Sau lưng Chấn, người lính đã mặc bộ pyjama từ hồi nào và đầu cũng che nón lá như anh. Xe vòng lên tới chóp đèo, tăng tốc lực, rú lên hớn hở như con thú dữ đánh hơi thấy mùi tử khí phảng phất đâu đây. Một người nào đó nói khẽ:
- Sắp tới Sa Huỳnh!
Sa Huỳnh, Đức Phổ, Mộ Đức… Núi xanh rờn tai ương lớp lớp. Đồng gầy guộc xương xóc buồn thiu. Hàng hàng túp lều “búp bê” bằng giấy bìa của dân tỵ nạn trông tiêu sơ tựa cảnh đóng trại của đám người đi khai hoang. Rải rác những tường xiêu cột cháy nhà hoang của trùng trùng tháng năm binh lửa. Tìm đâu bóng cò bay lả bay la?
Chấn khép mắt, ngủ chợp được một giấc ngắn. Cái nóng hun đốt hâm hấp trên đầu. Gió Lào từ những ngách núi tràn xuống ào ào, muốn xô bạt cả xe. Trong xe, nhiều tiếng ngáp lộ liễu đáp lời nhau hô hố. Những cặp mắt lờ đờ nhá nhem. Những chân cẳng tê cứng nhức mỏi. Đường vẫn còn xa hun hút.
Chấn ngủ được một giấc dài cho đến khi xe tới bến Quảng Ngãi. Đây là trạm nghỉ trưa của những chuyến xe xuôi ngược vào ra, nhộn nhịp bọn hàng rong họp chợ nổi. Tiếng rao hàng mời níu nài nĩ của hàng chục cái của miệng. Tiếng máy xe ầm ĩ, tiếng còi thúc gịuc toe toe, tiếng la tiếng chửi… Những âm thanh hỗn tạp đó dồn hãm quấn quýt nhau thành một khối đặc nghẹt, không lối thoát, giữa cái nóng ngột ngạt nồng nực. Chấn xuống xe, hai bàn chân nhẹ hẩng như mất hẳn trọng lực. Người đàn ông nhô đầu ra cửa, ngước lên mui xe kiểm soát lại hành lý thì phải, mắt ông nheo lại, có vẻ bất bình.
- Mời bác và cô xuống kiếm gì ăn trưa.
Cô gái chải lại mái tóc rối tung:
- Cảm ơn anh, tui không dám ăn chi cả, cứ sợ buồn nôn.
- Thì uống gì qua loa.
Cô gái lắc đầu cười. Chấn ngần ngừ rồi bỏ đi.
Lúc anh trở lại, người đàn ông đang loay hoay xếp đặt gì đó trên mui xe. Anh trao lon Coca cho cô gái:
- Cô uống chút nước đỡ khát.
Người đàn ông tuột xuống đất, đôi mắt đỏ hoe như vừa mới khóc.
- Đi tìm tấm vải chi che lại chớ nắng gớm quá.
Cô gái nháy mắt bảo cha im. Ông dụi mắt ngó quanh rồi bương bả đi qua chỗ bán tạp hóa. Chấn nói:
- Cô xuống một tí cho đỡ cuồng chân.
Nàng vén vạt áo tần ngần bước xuống, nhăn mặt:
- Xe đi chậm quá phải không anh? Mệt đừ người rồi.
- Chốc nữa xe chạy, cô gắng ngủ một giấc để giết thời gian.
- Ở Huế anh ở chỗ mô?
- Quê ngoại tôi ở Kim Long. Ngày xưa má tôi là người Huế. Nên, gặp cô, nghe giọng cô nói, tự dưng tôi “nhớ nhà” ghê. Huế bao dung tôi một thời thơ ấu tuyệt vời nhưng phụ phàng tôi ngày trở lại. Như hôm nay…
Người đàn ông vừa mua về một tấm vải nhựa và nhờ người lơ xe phủ lên cái rương gỗ trên mui. Lát sau ông còn leo lên kiểm soát lại, giằng buộc cẩn thận. Bây giờ Chấn mới hiểu, chính cái rương gỗ đang bị phơi nắng kia chính là đầu mối lo lắng nãy giờ của ông.
Khi lên xe, hai cha con nàng vô tình ngồi lộn chỗ của nhau nên bây giờ Chấn ngồi cạnh cô gái. Xe rời bến Quảng Ngãi, tiếp tục chuyến đi. Bữa ăn trưa dù vội vàng qua loa nhưng cũng tạo lại sinh khí tươi tỉnh trên nét mặt mấy mươi hành khách. Chuyện vãn ròn rã, tở mở.
Hồi lâu Chấn tưởng cô gái đã khép mắt ngủ được. Nhưng mỗi lần xe cáng phải ổ gà nhảy rùng lên, nàng hốt hoảng níu tay cha. Người cha thì ngẩng đầu lên trần xe như một phản ứng. Ông sợ cái rương gỗ sẽ rớt mất chăng? Thỉnh thoảng ông lại chồm ra cửa ngó lên dõi chừng. Sự bồn chồn bất an hiện rõ trên nét mặt cô gái.
- Sao nãy giờ cô im lặng quá?
Nàng vuốt nhẹ má, cười gượng:
- Nói nhiều sợ anh “nhớ nhà”.
- Nhưng mai mốt, mỗi lần nhớ nhà chắc tôi phải nhớ đến cô.
- . . .
- Ra Huế… hy vọng còn gặp cô lại.
- Chắc không có mô!
- Biết đâu chẳng dịp tình cờ.
- Con gái tụi tui không thích hai tiếng “tình cờ”, nghe nó mong manh quá!
Xe qua khỏi Chu Lai, bon bon giữa đồng cát trắng không bóng cây không mái nhà, chỉ dằng dặc một màu hoang dã mông quạnh nhức mắt.
- Cô có thấy những nhà ga xe lửa dọc đường trầm ngâm như những tháp Chàm hoang phế?
- Dạ.
- Cô đi tàu lửa lần nào chưa?
Chấn quay đầu vào. Cô gái đang thiêm thiếp ngủ. Anh nghe rõ sức nặng của một phần thân thể nàng đang truyền qua vai anh, mềm mại, ấm áp. Anh đếm được từng dây tơ cảm xúc run rẩy e ấp. Vài ba sợi tóc của nàng bay nhởn nhơ ngang mặt, tinh nghịch, chọc ghẹo. Bất giác anh ngậm lấy, cắn chặt. Có mùi hương thoang thoảng vừa vỡ ra đâu đó? Hương xưa? Mái tóc Phương? Giờ nầy, hẳn mái tóc kia đã được bới cao lên, cài trâm giắt lược rỡ ràng? Khuôn mặt kia no đầy thừa mứa màu hạnh phúc? Hạnh Phúc: cái bóng ma lởn vởn suốt đời người đó ư?
Xe qua khỏi thị trấn Tam Kỳ, đồng ruộng mở rộng ra trước mặt. Gió lộng. Chấn thiu thiu ngủ. Vai anh bỗng nhẹ hẩng đi. Hai cha con cô gái đang nói nhỏ gì với nhau. Một lát, người đàn ông lại chồm qua phía anh, thò đầu ra ngoài. Chắc cái rương gỗ kia đựng những đồ qúy giá lắm? Xe dừng lại ở một trạm kiểm soát. Từ Quảng Ngãi ra đây quá nhiều trạm kiểm soát, khổ cho Chấn phải trình giấy tờ lia lịa. Như mấy trạm kia, người lính nhắm ngay vào gã thanh niên duy nhất trên xe là anh:
- Cho coi giấy tờ.
Như một cái máy, Chấn trao cho anh ta xấp giấy đang cầm sẵn trên tay.
- Giấy hoãn dịch của ông đâu?
- Tôi là quân nhân biệt phái.
- Ông không có thẻ tại ngũ. Mời xuống xe.
- Có giấy chứng nhận của Trưởng cơ quan kia. Tôi là công chức.
- Ông đào ngũ. Xuống xe!
Cô gái mở lớn mắt lo lắng và phân bua giùm Chấn:
- Mấy trạm kiểm soát trong tê…
Người lính trừng mắt, nạt:
- Cô biết gì. Nhớ là tôi chưa xét giấy tờ cô. Ông có xuống xe không?
Chấn quay qua cười với cô gái:
- Thôi bác và cô về trước. Cãi cọ dùng dằng chỉ làm phiền cả xe.
Chấn lững thững bước xuống bờ đường. Xe chạy, cô gái ngoái đầu nói vói gì đó anh không nghe rõ. Tấm vải nhựa đậy cái rương gỗ lay bay trên nóc xe như vẩy tay chào anh. Anh quay lưng lại, đây là chỗ nào? Người lính giữ mớ giấy tờ của anh đi thẳng vào cái quán cóc chuyện gẩu với một người đàn bà còn trẻ. Y cười giỡn hí hửng như muốn khoe cái quyền hành lớn lao mà y vừa tung ra để bắt một “tên đào ngũ”. Chị đàn bà cũng cười hể hả, khứng chịu. Chấn coi đồng hồ, sốt ruột. Anh bước vào quán, tiến lại người lính, xuống giọng năn nỉ:
- Giấy tờ tôi hợp lệ, anh thông cảm. Tôi đang nôn nóng về nhà. Chiều nay đám cưới… em tôi.
Chấn rút tấm thiệp cưới của Phương đưa ra trước mặt y để làm chứng cho lời mình nói. Người lính tạo lại bộ mặt lầm lì khinh khỉnh, xẳng giọng :
- Tôi không biết. Ông vào Bộ chỉ huy Trung đoàn hẳn hay.
- Tôi gấp về, em tôi đang trông ghê lắm. Anh hiểu cho.
- Ông ra ngoài kia đứng. Chốc nữa có xe đến giải giao về Ban 1 Trung đoàn.
Chấn mím môi, sự tức giận khiến anh chóng mặt, thốt ra một tiếng chửi thề cộc lốc.
Người lính đứng dậy hung hãn:
- Mầy vừa nói gì?
- Ông hãy đưa tôi về cấp chỉ huy của ông ngay bây giờ. Để tôi còn đi.
- Tao giam lỏng mày ở đây. Mày tiếc con nhỏ trên xe hả? Đào ngũ mà tình tứ quá.
- Ghen hả?
Chấn cười gằn, bước ra ngoài nhổ một bãi nước bọt. Anh bối rối nhìn cây kim đồng hồ đang quay nhanh, thật nhanh. Anh tiu nghỉu nhìn theo từng chiếc xe đò đang chạy về hướng Đà Nẵng sau khi dừng lại chốc lát. Người lính vẫn hú hí chuyện vãn với chị đàn bà chủ quán, chẳng thèm ra bắt thêm bọn “đào ngũ”. Chấn nhìn bóng mình đổ dài bên bờ đường, chửi thề.
Một giờ đồng hồ sau, một người lính dùng xe honda áp giải Chấn về Bộ chỉ huy tận trong chân núi. Anh gục đầu lên lưng kẻ lạ và nghĩ đến Phương xa vời. Thôi, muộn cả rồi.
Kẻ tình chung dở dang vai kịch! Chấn chồm lên vai người lính:
- Anh biết hôm nay người yêu của tôi đi lấy chồng?
Người lính ngoảnh mặt lui, ngơ ngác. Chấn hét lớn:
- Khi người yêu bỏ đi lấy chồng thì mình có nên đến dự đám cưới?
- Đ.M. dự làm chó gì!
Chấn cười hô hố theo anh ta:
- Phải lắm. Cảm ơn các ông đã bắt giữ tôi lại. Không thì chiều nay tôi ngu ngốc dẫn xác tới chiêm ngưỡng hạnh phúc của một kẻ bội tình!
*
Chạng vạng tối Chấn mới về tới Đà Nẵng, mệt phờ người. Anh tạt vào cái phòng ngủ ở bến xe thuê một chỗ nằm để nằm dài ra thở dốc. Thở no nê, anh cảm thấy mình ngứa ngáy và nhớp nhúa như một miếng giẻ rách.
Tắm rửa xong, Chấn thay áo quần ra phố. Phố chưa bớt tấp nập ồn ào nhưng nhờ thế anh bớt lẻ loi thui thủi. Giờ nầy chắc tiệc cưới của Phương đã bắt đầu ? Kẻ tình chung đã không về kịp, Phương an tâm ? Chấn bước vào một tiệm ăn có bề ngoài khá sang trọng nhưng thức ăn quá tồi. Anh bỏ mứa, kêu rượu. Không có. Cho một chanh tươi không đường. Cho vừa lòng anh đang chua ngoét!
Chấn trở về phòng ngủ với chai Napoleon mới mua. Bỗng, anh đứng khựng lại ở cầu thang, đôi mắt dướn cong lên như một cặp dấu hỏi. Cô gái bỡ ngỡ nhìn trân trối:
- Anh…
- Tên lính bướng bỉnh phá tôi chơi. Tôi lên cấp chỉ huy của hắn trình lại giấy tờ rồi đi liền. Mà sao cô ở đây?
- Đường đèo Hải Vân bị kẹt, xe quay lui hết. Không biết sáng mai đi được chưa?
- Bác đâu?
Cô gái chỉ tay lên lầu. Chấn thở dài, hoan hỉ:
- Không ngờ còn gặp cô lại, thật hi hữu. Cô thấy chưa, cuộc đời còn lắm tình cờ.
Nàng che miệng cười, ngượng ngập:
- Anh thuê phòng mấy?
- 12, đằng kia. Để tôi lên thăm bác một chút.
Lên khỏi cầu thang, cô gái dừng lại, ngập ngừng:
- Ba tôi đang… nằm nghỉ, thôi mình chớ khuấy rầy ông.
Chấn gật đầu và bước lại khoảng bao lơn phía trước, đặt chai rượu xuống chân. Cô gái nhìn theo:
- Anh uống rượu?
- Đêm nay tôi không muốn phải thao thức trằn trọc.
Nàng bước tới gần, dựa lưng vào tường. Chấn khoác tay vu vơ:
- Tôi phải quên đi một chuyện buồn. Cô biết, giờ nầy, ở Huế, người yêu tôi đang rực rỡ hạnh phúc bước xuống thuyền…
- Chỉ có rứa mà anh phải uống rượu?
Chấn nóng nảy, bực dọc:
- Tôi đau khổ ghê lắm. Cô bắt tôi phải làm gì nữa khi đành chôn chân ở đây?
- Anh tưởng say là quên được?
Chấn cúi đầu, trầm ngâm:
- Ừ nhỉ, còn gì mà nhớ mà quên. Rượu ư?
Chấn chụp chai rượu đưa lên ngang mặt rồi bất thần ném nhanh xuống đường. Cô gái hốt hoảng đưa tay bịt tai lại. Tiếng vỡ khô, đục, nghẹn ngào. Chấn cười lớn:
- Cô nhìn kia… Người yêu tôi đang la ơi ới, tên đàn ông nọ bị mảnh chai găm trúng mắt, cả đám tân khách đang xô bàn tiệc dẫm lên nhau mà chạy. Ha ha!
- Anh say rồi!
- Và tôi cũng vừa quên hết rồi. Thôi ghé lại thăm bác, sớm mai tôi quay về Quy Nhơn.
Cô gái bước lại mở hé cửa và bối rối xô Chấn lui. Nhưng anh cũng vừa kịp thấy cảnh tượng trước mắt : người đàn ông đang gục đầu trên cái rương gỗ khóc tức tưởi, bên cạnh bó nhang đang tỏa khói và mấy ngọn đèn cầy cháy leo lét, buồn thảm. Cô gái chảy dài nước mắt, nói mếu máo:
- Tội nghiệp anh tui phải nằm lại dọc đường đêm nay… Cái rương gỗ ấy đựng hài cốt anh tui!
Phạm Ngọc Lư
(1973)