Mao Trạch Đông

[PS khoá 72G]

Lý Chí Thỏa
Mao Trạch Đông, Cuộc Đời Chính Trị Và Tình Dục
(Trần Trung Ðạo trích lược dịch theo bảng tiếng Anh có đối chiếu với nguyên tác Hoa ngữ)

Máy Nghe Lén Trong Phòng Mao

Ðàn bà trở nên quan trọng hơn khi một trong số họ đã khám phá ra các máy nghe lén bí mật. Ðiều nầy xảy ra không lâu sau Tết, năm 1961 khi chúng tôi trên đường đi Quảng Châu bằng chiếc xe lửa đặt biệt của Mao. Uông Ðông Hưng có vẻ cũng tiên đoán rằng chuyến đi sẽ gây nhiều rắc rối vì có nhiều phụ nữ đi theo Mao trong chuyến đi nầy. Ngay sau khi tàu chuyển bánh, họ Uông nói với tôi "hai người đàn bà ở chung nhau còn ồn hơn là cái chuông điện." Ngoài những nữ phục vụ, còn có những thư ký, những người cũng công khai nói về những liên hệ riêng của họ và Mao. Tôi thật là bất ngờ khi gặp một cô giáo mà tôi biết cũng có mặt trong đám nầy. Cô giáo trẻ đẹp nầy tôi đã gặp một lần trong đêm dạ vũ do Mao tổ chức, từ đấy họ giữ quan hệ với nhau. Ðây là lần đầu tiên Mao mời cô giáo đi theo cho biết thế giới chung quanh vì cô ta chưa bao giờ rời khu Trung Nam Hải.

Vợ của một sĩ quan cao cấp, một thiếu phụ trong tuổi tứ tuần, nước da ngâm đen, bộ điệu chán nản cũng có mặt trong đoàn. Theo lời kể thì bà ta biết Mao từ những ngày còn ở Diên An. Mao gởi nàng qua Liên Xô sau khi câu chuyện tình thầm kín của Mao và bà ta bị lộ. Sau đó Mao tìm cách sắp xếp để gả bà ta cho một sĩ quan. Giang Thanh biết chuyện nầy từ lâu và tìm cách để giáng chức viên sĩ quan nọ nhưng không thành vì ông ta là người thân cận với Bành Ðức Hoài, lúc đó còn là Thống Chế Bộ Trưởng Quốc Phòng. Mãi tới năm 1959 Bành Ðức Hoài bị hạ bệ, Giang Thanh thúc giục Lâm Bưu để giáng chức chồng bà kia. Ðó cũng là lý do bà ta có mặt để van xin Mao bao bọc cho chồng.

Mao gọi bà ta vào phòng riêng của y nhiều lần trong lúc tàu đang chạy và trong đêm đầu sau khi đến Hàng Châu tôi thấy bà ta ở lại nhiều tiếng đồng hồ trong phòng riêng của Mao. Ngay sau khi bà ta rời phòng Mao, bà ta bỗng dưng biến mất. Mãi tới sáng hôm sau thì người ta mới tìm thấy bà đang ngồi trên dốc đá dọc bờ hồ và khóc. Mao và bà ta cãi cọ một hồi sau đó Mao gởi bà ta về Bắc Kinh.

Xe lửa phải dừng lại một thời gian ngắn để Mao gặp viên Bí Thư thứ nhất tỉnh Hồ Nam. Cuộc gặp gở diễn ra trên xe lửa của Mao và Mao lại là người đến trễ. Mao bận rộn dan díu với đàn bà trong lúc viên bí thư tỉnh và phái đoàn phải chờ bên phòng bên cạnh. Cuối cùng Mao cũng xuất hiện. Tôi cùng với cô giáo viên, và một nhân viên kỷ thuật trách nhiệm về ghi âm những lời nói của Mao. Nhân viên ghi âm bất ngờ nói với cô giáo "tôi nghe những gì chị nói hôm nay", "Anh nghe gì tôi nói về chuyện gì ?" cô giáo viên đáp lại. Tên nhân viên kỷ thuật trả lời "Khi viên bí thư tỉnh đến, tôi nghe chị hối Mao Chủ Tịch mặc áo quần vô." Cô giáo ngạc nhiên và hăm hở trở lại toa xe lửa. Tức khắc ngay sau khi Mao tiếp xong viên bí thư tỉnh, cô giáo đã thuật lại chuyện tên nhân viên nghe lén những mẫu đối thoại của Mao với người khác.

Nghe xong chuyện mặc mày Mao tái lét. Ông ta chưa bao giờ nghĩ rằng chính bản thân y cũng bị nghe lén. Những lời tiết lộ của cô giáo quả thật làm Mao chấn động. Mao lập tức đòi Uông Ðông Hưng và cả hai đã họp kín suốt hơn một tiếng đồng hồ. Uông Ðông Hưng vừa mới được phục hồi chức vụ sau sáu năm lưu đày đã chối là y đã không biết gì về những dụng cụ nghe lén. Ngay khi bước ra khỏi phòng họp, Uông Ðông Hưng ra lịnh xe lửa chạy hết tốc lực trực chỉ Vũ Hán. Mặc dù Mao ra lịnh bắt giữ nhân viên kỹ thuật họ Liêu nhưng Uông Ðông Hưng vẫn chưa thực hiện việc đó vì theo y, tên kỹ thuật viên chẳng trốn thoát đi đâu được. Trong cuộc thẩm vấn, nhân viên kỹ thuật đổ lỗi cho Diệp Tử Long, còn y chỉ là nhân viên thừa hành mà thôi.

Khi xe lửa dừng lại ở Vũ Hán, tất cả dụng cụ nghe lén đều bị tháo gở`. Mao ra lịnh chụp hình tất cả máy móc, thiết bị vừa được khám phá. Khang Di Minh, phụ tá giám đốc về Văn Phòng Bí Thư, người đã làm việc dưới quyền Diệp Tử Long đã đến để thảo luận với Uông Ðông Hưng về vấn đề nầy. Họ Khang biết rằng chỉ thị để nghe lén Mao không thể từ Diệp Tử Long mà chắc chắn phải từ một cấp cao hơn. Khang Di Minh và Uông Ðông Hưng không muốn kéo các cấp trung ương vào chuyện nầy, cả hai, vì vậy, đã tìm cách giải thích cho Mao nghe một cách hợp tình hợp lý về lý do của việc gài máy móc nghe lén Mao. Uông Ðông Hưng đồng ý sẽ báo cáo Mao lý do chính là để cung cấp tư liệu cho lịch sử đảng.

Mối lo ngại nhất là sự đe dọa đối với quyền lực của Mao. Mao thường xuyên đi thăm viếng các cấp địa phương. Ðây là một chiến thuật, vừa để khắc phục tình trạng quan liêu trong hệ thống hành chánh, vừa để tạo nên sự liên lạc trực tiếp giữa Mao và các cấp lãnh đạo địa phương mà không lãnh tụ trung ương nào biết. Mao ra lịnh Uông Ðông Hưng lập tức thu hồi và đốt sạch tất cả băng ghi âm. Hàng loạt nhân viên đã bị sa thải như kết quả của việc nghe lén, trong đó bao gồm phụ tá của Diệp Tử Long là Khang Di Minh và viên thư ký họ Lưu. Chính Mao cũng không nghĩ là Diệp Tử Long đã ra lịnh ghi âm, theo Mao chỉ thị đó phải được truyền ra từ cấp cao nhất trong đảng.

Chúng tôi ở lại Vũ Hán một thời gian ngắn rồi lên đường đi Quảng Châu để tham dự hội nghị đảng về công tác chính trị. Tất cả các cấp lãnh đạo trung ương như Lưu Thiếu Kỳ, Chu Ðức, Trần Vân đều sẽ có mặt. Mao nghi ngờ mọi thứ. An ninh trong khu vực được tăng cường chặt chẻ. Trong lúc nạn đói còn đang hoành hành, những bất đồng trong nội bộ đảng gia tăng, đảng Cộng Sản đang trong thời kỳ bất ổn.

Quảng Châu vẫn còn là một địa điểm khó khăn để bảo đảm an ninh vì khủng bố là một đe dọa thật sự. Xâm nhập từ Hương Cảng vào Quảng Châu tương đối dể dàng. Bí thư đảng tỉnh Quảng Ðông đã tỏ ra lo sợ và hồi hộp ngay sau khi chúng tôi đặt chân đến. Họ Ðào đã triệu tập một phiên họp quan trọng để bàn thảo về các biện pháp anh ninh. Tôi cũng tham dự phiên họp vì là người phụ trách sức khỏe cho các đại biểu. Cũng trong thời gian đó tôi nhận được cú điện khẩn cấp của một trong những y tá của Giang Thanh và cô ta đề nghị tôi phải có mặt tức khắc tại dinh thự mà Giang Thanh đang ở lại.

Sau đó tôi khám phá câu chuyện chỉ đơn giản là tối đêm đó, khi vừa bước nào hồ nước tắm cho các y tá của bà chuẩn bi, Giang Thanh bỗng hét to và phàn nàn lớn rằng các y tá của bà đà cố tình luộc sống bà bằng nước sôi. Giang Thanh cũng tố cáo ban y tá cố tình đầu độc bà ta bằng cách cho bà ta uống những liều thuốc ngủ khác thay vi những viên thuốc có màu đỏ như trước đây. Với tư cách là một cán bộ y tế cao cấp, tôi là người cuối cùng chịu trách nhiệm về những phàn nàn nầy.

Tôi cố gắng an ủi các cô y tá rằng tôi cũng đã biết chuyện nầy rồi. Tôi sẽ bảo vệ họ, nếu cần tôi sẽ trực tiếp báo cáo với Mao. Khi tôi bước vào để gặp vợ của Chủ Tịch. Giang Thanh vặn hỏi ngay sau khi tôi mới bước vào phòng. Tôi ngồi đối diện với bà ta và hỏi ngược "Chuyện gì vậy ?". Giang Thanh kể lại câu chuyện cũng giống như chuyện mấy cô y tá đã kể tôi nghe trước đây. Tôi cố giải thích cho bà ta nghe rằng nước có thể quá nóng nhưng nhất định không thể là nước sôi. Giang Thanh không chịu, cho là tôi binh vực và bao che cho các cô các cô y tá. Bà ta cho gọi Uông Ðông Hưng, tôi cố tình gián đoạn cuộc điện đàm giữa bà ta và họ Uông để giải thích cho quan điểm của mình. Giang Thanh hét lớn "Câm miệng ngay, không được nói bất cứ chuyện gì cả." Tôi bắt đầu nỗi nóng, đứng dậy "Ðủ rồi, tôi giả thiết đây là một phiên họp và ai cũng có quyền phát biểu. Nếu bà không muốn tôi nói thì không có lý do gì tôi phải ở lại đây."

Tôi bước chung quanh vườn cố gắng để tự chế, và cuối cùng tôi nghĩ mình nên đi gặp Mao. Nhưng trước khi thực hiện ý định, cận vệ của Giang Thanh đã cho vời tôi vào gặp bà ta. Khi tôi bước vào Giang Thanh tuyên bố "Ông đã bị giải nhiệm". Tôi đáp lại "tốt", sau đó tôi rời chỗ ở của Giang Thanh để đi gặp Mao. Vừa trông thấy tôi, Mao theo thông lệ hỏi một câu quen thuộc "Có tin tức gì không ?", tôi đáo "có, tin tức là bà Giang Thanh vừa bãi chức tôi." Mao hít một hơi thuốc dài rồi lắng nghe câu chuyện tôi kể. Sau khi lắng nghe câu chuyện của tôi, rồi nói "Giang Thanh quả thật là vô lý. Ðừng lo tôi sẽ nói chuyện với Giang Thanh, nhớ đừng nói với ai chuyện nầy."

Giang Thanh muốn tôi bị trừng phạt nhưng rõ ràng là Mao đã buộc bà ta phải làm hòa với tôi. Ngày sau, Giang Thanh gọi tôi vào phòng và nói "tôi biết Mao Chủ Tịch hoàn toàn tin tưởng vào khả năng y học của bác sĩ. Tôi phải thừa nhận là tôi thiếu kiên nhẫn. Thôi hãy quên chuyện nầy đi và cùng hướng về tương lai."

Còn tiếp...

[PS khoá 72G]

Lý Chí Thỏa
Mao Trạch Đông, Cuộc Đời Chính Trị Và Tình Dục
(Trần Trung Ðạo trích lược dịch theo bảng tiếng Anh có đối chiếu với nguyên tác Hoa ngữ)

Nhà Thơ Mao trạch Đông

Tháng 3 năm 1961, phải nói tai nạn lớn nhất đang xảy ra cho Trung Quốc là đói và đói. Nạn đói đã cướp đi nhiều triệu mạng người. Phiên họp của Bộ Chính Trị ở Quảng Châu là để duyệt lại chính sách nông nghiệp. Mao dành suốt tháng hai để nghiên cứu một công thức có thể làm được và dự định sẽ đem ra hội nghị bàn thảo.

Mao trao tôi một bài báo để đọc. Bài báo viết về làm thế nào cơ cấu tổ chức nông nghiệp tại tỉnh An Huy đã thay đổi để đương đầu với nạn đói. Tỉnh An Huy, một cách truyền thống, vốn là tỉnh nghèo nhất nước, nạn đói làm cho An Huy vốn đã nghèo càng nghèo thêm. Trong giai đoạn đầu, bí thư thứ nhất tỉnh đảng bộ An Huy Tăng Hy Thánh là cán bộ nhiệt tình và hăng say nhất với chính sách Bước Tiến Nhảy Vọt, ông ta cũng là một trong những người đầu tiên khoe khoang với Mao về kết quả kỹ nghệ của những cái "lò đúc sau hè". Nhưng đến năm 1961 thì số phận của 10 triệu dân An Huy đang trên bờ vực thẩm của đói khát. Nhiều trăm ngàn người dân An Huy phải rời bỏ quê hương, lang thang cầu thực khắp nơi. Nhiệt tình của Tăng Hy Thánh cũng bắt đầu tuột dốc. Ông ta bây giờ đang tuyệt vọng tìm cách tái lập lại năng xuất nông nghiệp. Họ Tăng bắt đầu phân phối những mảnh ruộng nhỏ cho các nông dân cá thể, với điều kiện họ phải nộp một phần lúa gạo cho công xã. Nông dân trên thực tế không phải là người sở hữu đất đai, do đó Tăng Hy Thánh vẫn có thể bảo vệ được nguyên tắc kinh tế "xã hội chủ nghĩa." Nhờ vậy ông ta hy vọng rằng Mao sẽ chấp nhận.

Trên thực tế những tranh cãi về chính sách đã gần như sắp làm chia rẻ đảng Cộng Sản Trung Quốc. Hà Khánh Thi, bí thư đảng Thượng Hải kiêm lãnh đạo khu vực miền đông của Bộ Chính Trị đã dẫn đầu cuộc đấu tranh chống lại Tăng Hy Thánh. Họ Hà là môn đệ trung thành của Mao và không quen biết gì họ Tăng. Với tư cách thay mặt cho Bộ Chính Trị khu miền Ðông, bao gồm cả tỉnh An Huy, lẽ ra Tăng Hy Thánh mọi chuyện phải thông qua Hà Khánh Thi trước. Họ Hà quan niệm "chủ nghĩa "xã hội vì chủ nghĩa xã hội." Chính vì vậy mà Hà Khánh Thi trở nên người quyết liệt chống lại chính sách kinh tế do họ Tăng đề nghị. Trong năm 1961, tôi nghe Ðặng Tiểu Bình phát biểu ủng hộ chính sách của Tăng qua câu nói bất hủ "Tôi chăng quan tâm nếu đó là mèo trắng hay mèo đen. Con mèo tốt là con mèo bắt được chuột." Mục đích của Ðăng Tiểu Bình là tăng năng suất lúa gạo để cứu vản nạn đói đang lan tràn. Lưu Thiếu Kỳ thì ít mạnh dạn như Ðăng Tiểu Bình, lời ăn tiếng nói cũng không màu sắc, leo lên chức vụ cũng tuần tự. Ngay tại Quảng Châu họ Lưu cũng không dám ủng hộ chính sách nông nghiệp cá thể.

Kết quả của Hội Nghị Quảng Châu chẳng ra gì. Bản đề cương chính sách của Mao được thông qua nhưng không có điều khoản nào về việc chấp nhận chính sách do Tăng Hy Thánh đề nghị. Thay vào đó, các lãnh tụ cao cấp quyết định đi tham quan các địa phương kỷ càng trước khi quyết định. Lưu Thiếu Kỳ, Chu Ðức, Chu Ân Lai và Ðặng Tiểu Bình rời hội nghị và tức khắc đi về nông thôn. Nhờ vậy mà khuôn mặt đoàn kết của đảng đã được duy trì.

Ngay từ khi mới đọc bài báo Mao đưa tôi đã cảm thấy chính sách kinh tế hợp đồng sản xuất do Tăng Hy Thánh đề nghị khó có thể thành công. Về bề mặt đó là một chính sách kinh tế xuất sắc. Nếu việc phân phối ruộng đất là cách hiệu quả nhất để gia tăng sản xuất nông nghiệp thì quá may mắn cho Trung Quốc. Ða số các lãnh đạo đảng và nhà nước, và cả tôi, ủng hộ xã hội chủ nghĩa vì họ tin rằng chỉ có chủ nghĩa xã hội mới giúp Trung Quốc thoát ra khỏi cảnh đói nghèo và đưa Trung Quốc trở nên một cường quốc lần nữa. Chủ nghĩa xã hội, do đó, chỉ là phương tiện. Khi nghe đến việc phân phối ruộng đất tạo ra việc gia tăng trong sản xuất nông nghiệp thì nhiều người ủng hộ phương tiện mới.

Vấn đề với chính sách của họ Tăng là nếu làm như vậy thì còn gì là chủ nghĩa xã hội nữa. Ðảng đã bị chia rẻ trong hàng ngũ lãnh đạo thành hai phe, một là ý nghĩa của chủ nghĩa xã hội và một phe là lợi ích của Trung Quốc. Mao tin vào khẩu hiệu "chủ nghĩa xã hội vì chủ nghĩa xã hội." Mục tiêu cuối cùng của y không phải là giàu mạnh hay gia tăng sản xuất mà thôi mà phải là sở hữu tập thể, đời sống cộng sản. Mao nói "mục tiêu là chủ nghĩa xã hội. Chúng ta đang đối phó với khó khăn trong nông nghiệp nên đành phải nhượng bộ nông dân nhưng đó không phải là đường lối chúng ta nên làm trong tương lai."

Khi đảng trở về họp lần nữa tại Bắc Kinh vào tháng Năm và tháng Sáu năm 1961, cả nước đang ở tình trạng lâm nguy. Tin tức của các lãnh đạo đảng đi tham quan nông thôn cũng chẳng mấy lạc quan. Trần Vân là người bất mãn với Mao nhiều nhất. Y nói "đi đâu cũng nghe nhân dân phàn nàn. Họ nói dưới thời Tưởng Giới Thạch họ phải chịu đựng nhưng dù sao còn có ăn, còn dưới thời Mao cái gì cũng vĩ đại nhưng chỉ được ăn bo bo." Trần Vân, ủy viên bộ chính trị, chỉ muốn giải tán công xã, trả ruộng đất lại cho dân. Mao triệu tập một phiên họp khác để đối phó với nạn đói. Phiên họp tổ chức tại Lư Sơn, nơi cách đó 2 năm Bành Ðức Hoài đã viết thư phê bình Mao. Kết quả của hội nghị Lư Sơn cũng chẳng có gì mới lạ. Mao ít tham dự và cũng không bao giờ thừa nhận sự thất bại của y trong chính sách Bước Tiến Nhảy Vọt và Công Xã Nhân Dân.

Giang Thanh cũng có mặt tại Lư Sơn. Dù có hay không thì đêm nào Mao cũng tổ chức dạ vũ. Ðể Giang Thanh khỏi trách, Mao viết tặng bà ta một bài thơ, tạm dịch như sau:

Tia nắng mờ xanh dưới rặng tùng
Êm đềm mây lướt giữa không trung
Cảnh như tiên động vừa khai thế
Sáng cả mười phương một đỉnh hồng

Giang Thanh mừng run, gặp ai bà ta cũng khoe bài thơ Mao vừa tặng. Và trong lúc thi hứng đang dâng cao, bà ta bèn viết một bài, đặt tự là "Về tôi" để ca ngợi chính mình, tạm dịch:

Bên sông, một ngọn núi mờ
Khuất trong khe đá lặng lờ hơi sương
Dẫu cho dáng dấp khiêm nhường
Ðôi khi cũng đứng phi thường như ai

Sau khi làm Giang Thanh đê mê ngây ngất với bài thơ vừa tặng, Mao lặng lẽ rút êm trở về thế giới riêng tư dâm dật của y. Tôi theo chân Mao mỗi ngày sau khi Mao vừa thức giấc. Chúng tôi bơi trong hồ bên cạnh biệt thự nguy nga tráng lệ mà ủy ban nhân dân tỉnh Giang Tây xây vào năm 1959, dành riêng cho Mao về nghỉ ngơi. Ðừng quên năm 1959 là năm nạn đói đang hoành hành trầm trọng nhưng Mao chỉ lo xử dụng biệt thự để làm chỗ để trốn vợ, hèn hò với các người đẹp. Trong thời gian dừng chân ở Giang Tây, Mao thích nhất là những đêm du hí với cô nữ hộ lý từ Dưỡng Ðường Lư Sơn. Cô nàng lọt vào mắt dâm dục của Mao trong lúc y tham dự phiên họp đảng vào năm 1959.

Ðôi khi để trốn tránh đôi mắt tò mò tọc mạch của Giang Thanh, Mao dắt tôi và một số cô đi xuống làng Diêu Giang nằm dọc sông Trường Giang để vui chơi. Cũng trong thời gian ở Giang Tây vào năm 1961, tôi thấy Mao mời bà vợ thứ hai của y , Hạ Tử Trân, tới thăm. Trong thời gian trước đó, có lẽ đầu mùa hè, bà hạ Tử Trân có gởi cho Mao một lá thư, thư viết "Ông nhớ đề phòng những người chung quanh ông. Một số trong đám đó thuộc cánh Vương Minh và họ đang cố hảm hại ông.". Vương Minh mà bà ta nhắc trong thơ là lãnh tụ Cộng Sản thuộc thành phần sinh viên trở về từ Liên Xô để thách thức vai trò lãnh đạo đảng của Mao từ những năm 1930. Trên thực tế, Vương Minh chẳng đe dọa gì Mao cả. Họ Vương bị hạ bệ từ lâu và y sống ở Liên Xô trong suốt những năm 1950.

Sau khi đến Diên An, Mao không còn cảm thấy thích thú gần gũi vợ nên cả hai đã sống riêng hai nơi. Vợ chồng Mao, về mặt giấy tờ, chưa bao giờ chính thức ly dị nhau. Sau đó bà ta được gởi đi Liên Xô để chửa bịnh tâm thần. Khi trở về Mao xây cho bà một căn nhà khang trang ở Thượng Hải để bà ta sống nhưng bà Hạ Tử Trân chưa bao giờ bình phục hẳn.

Mao trả lời thơ bà rằng y bảo đảm mọi phần tử Vương Minh đã bị thanh trừng, rằng ông ta đã gởi chúng đi trại cải tạo hết rồi. Và hôm đó Mao bỗng dưng muốn gặp lại vợ mình. Mao chỉ thị cho viên giám đốc sở anh ninh để đưa bà đến cho y thăm. Mao cũng không quên gởi bà trước một cây thuốc lá hiệu 555 và một ngàn đồng. Bà đến trong lúc Mao đang họp, tôi theo chân Mao xuống đón tiếp Hạ Tử Trân ở biệt thự. Bà ta lúc đó đã là một bà già tóc bạc, chân bước không đều nhưng rất đổi vui mừng được gặp lại Mao. Mao cũng vậy, y đứng dậy ngay, cầm lấy tay bà và ôm choàng lấy bà mừng rở hỏi han "nhận thư và tiền không vậy ?." Chưa bao giờ tôi thấy Mao hiền hòa và lịch sự như vậy. Mao hỏi đủ thứ nào là cuộc sống bà ra sao, thuốc thang có tốt hay không. Giọng bà vợ cũ của Mao yếu đuối, khó nghe, có lẽ vì quá hồi hộp. Mao mời bà ở lại ăn cơm tối nhưng bà từ chối. Mao nhắn nhủ "Thôi cũng được, lâu lắm chúng ta mới gặp lại nhưng bà lại chẳng nói gì, phải không ?. Sau khi về lại nhà nhớ lo lắng cho sức khỏe nghe không. Mai mốt chúng ta lại sẽ gặp nhau."

Và như thế, bà chia tay Mao ra về. Mao thẩn thờ ngồi lại một mình trên ghế, hút hết điếu nầy qua điếu khác như đang cố làm vơi nỗi buồn. Tôi chưa bao giờ thấy Mao sống trong trạng thái nầy trước đó. Tôi cảm thấy hình như Mao đang đau xót cho căn bịnh của vợ mình.

Một lúc khá lâu, Mao quay sang tôi hỏi "Có phải bác sĩ chửa trị Giang Thanh trước đây ở Giang Tây cũng là bác sĩ chửa cho Hạ Tử Trân phải không ?." Tôi đáp đúng vậy, Mao lại hỏi "căn bịnh nầy là bịnh gì vậy ?." Tôi giải thích với y là một thứ bịnh trí nhớ không điều chỉnh phù hợp với thực tế. Lý do của căn bịnh không được y học giải thích một cách rõ ràng, thuốc thang để chửa trị nó cũng chưa chứng tỏ là hiệu quả." Mao lại hỏi "có phải giống như bịnh Mao Ngạn Ninh bị hay không ?". Mao Ngạn Ninh là con trai của y. Tôi gật đầu "đúng vậy." Mao nói một cách buồn rầu "có lẽ cả hai mẹ con không thể nào chửa trị được, chúng ta chẳng có cách gì để làm." Tôi cũng chỉ biết gật đầu đồng ý với Mao mà thôi.

Năm 1962, thêm một lần nữa tôi lại chứng kiến Mao trong trạng thái đó khi ông ta gặp lại mối tình đầu. Người đàn bà mà ông đã làm tình cách đây 50 năm trong khi Mao còn trong tuổi vị thành niên và nàng cũng còn là một thiếu nữ. Nửa thế kỷ trôi qua, cô thiếu nữ nhà quê ngày xưa bây giờ đã là một bà già tóc bạc. Mao tặng người tình đầu của y hai ngàn quan và tiễn bà về lại nhà. Khi bà ta ra đi, Mao nhìn tôi và nói "Cô ta đã thay đổi quá nhiều." Theo chỗ tôi biết Giang Thanh không hề biết những lần viếng thăm hẹn hò như vậy.

Còn tiếp....

[PS khoá 72G]

Lý Chí Thỏa
Mao Trạch Đông, Cuộc Đời Chính Trị Và Tình Dục
(Trần Trung Ðạo trích lược dịch theo bảng tiếng Anh có đối chiếu với nguyên tác Hoa ngữ)

Tranh Chấp Mao trạch Đông và Lưu thiếu Kỳ.
Năm 1962, có thể nói là một bước ngoặc đối với Mao. Vào tháng giêng, Mao triệu tập một phiên họp đảng mở rộng. Uy tín của Mao đang xuống tới độ thấp nhất trong nội bộ đảng. Phiên họp nầy được nhắc nhở như là Hội Nghị Bảy Ngàn vì có tới bảy ngàn cán bộ tham dự phiên họp. Ðây là thành phần không phải để đề ra sách lược mà là thi hành sách lược.

Lưu Thiếu Kỳ điều khiển hội nghị. Khi họ Lưu tham khảo Mao về nội dung tham luận mà y sẽ đọc trước hội nghị thì Mao không muốn đọc. Mao muốn hội nghị diễn ra trong tinh thần dân chủ. Mỗi đại biểu có quyền trình bày ý kiến riêng và cuối cùng phối hợp với tham luận của Lưu Thiếu Kỳ thành một văn bản chính thức để thi hành.

Nhưng Mao lại không biết nội dung tham luận của Lưu Thiếu Kỳ như thế nào. Theo họ Lưu thì điều kiện thiên nhiên không phải là yếu tố chính dẫn đến tình trạng đói khát hiện nay. Trước toà nhà Nhân Dân Ðại Sảnh ở Bắc Kinh, Lưu Thiếu Kỳ tuyên bố "Ðiều kiện thiên nhiên chỉ ảnh hưởng tai hại cho một số khu vực mà thôi nhưng tai họa từ con người đã tàn phá cả nước, chúng ta phải nhớ đến bài học nầy." Nghe câu nói nầy tôi biết là Mao Trạch Ðông đang hậm hực. Mao phàn nàn "ông ta không xử dụng quan điểm giai cấp. Thay vì vấn đề là con đường xã hội chủ nghĩa hay tư bản chủ nghĩa, y lại nói đến tai họa tự nhiên chống lại tai họa con người. Cái lối nói nầy mới chính là tai họa."

Mặc dù hội nghị đang diễn ra trong đại sảnh, Mao lại ít khi tham dự chỉ đọc biên bản hội nghị sau mỗi phiên họp mà thôi. Mao dành nhiều thời gian nghỉ ngơi với các cô gái trẻ trong phòng số 118 của tòa Nhân Dân Ðại Sảnh. Không có Mao các đại biểu cấp thấp mới có dịp phàn nàn về những sai lầm của chính sách và đương đầu với thực tế bi đát của nền kinh tế quốc dân. Cái khẩu hiệu "Toàn diện, tốt hơn, nhanh hơn." đã đẩy họ đến một mức độ không thể hoàn thành được. Nếu không đạt chỉ tiêu họ có thể bị gán cho tội hữu khuynh hay thậm chí mất cả chức vụ. Do đó họ đành phải nói dối. Họ cũng là người bị đổ lỗi cho những sai lầm. Hội Nghị Bảy Ngàn, vì thế, đã là một cơ hội cho các cán bộ hạ tầng có dịp đổ lỗi trở lại cho các cấp lãnh đạo trung ương. Mặc dù những phàn nàn không trực tiếp nhắm vào Mao mà chỉ nhắm vào chính sách Bước Tiến Nhảy Vọt. Thế nhưng ai cũng biết Mao là tác giả của chính sách kinh tế tai họa nầy. Phê bình chính sách chẳng khác gì phê bình Mao vậy.

Cuối cùng, Mao buộc phải chấp nhận rằng một số trách nhiệm của tai họa kinh tế hiện nay là của y. Không một người nào, tôi biết từ trước đến nay, có thể làm cho Mao phải tự phê bình. Mao đã tự phê nhưng cái tự phê bình của y chỉ là một chiến lược chính trị mà thôi.

Mao không thích thừa nhận mình là sai. Mao sống một cuộc đời không thương tiếc. Năm 1960, tôi nghe Mao nói chuyện với Thống Chế người Anh Montgomery rằng ông ta "đã làm rất nhiều việc ngu xuẩn và phạm rất nhiều sai lầm" nhưng đối với các cấp lãnh đạo trong nội bộ đảng, Mao không có khả năng thừa nhận những lỗi lầm của mình. Trong một diễn văn đọc ngày 30 tháng Giêng 1962, Mao đành phải nói "Ðối với những sai lầm trực tiếp hay gián tiếp của các cấp lãnh đạo trung ương, tôi là người nhận trách nhiệm vì tôi là Chủ Tịch Ðảng." Ngay sau đó Mao lại tìm cách đổ thừa trách nhiệm lên đầu người khác "Tuy nhiên tôi không nói là những người khác có thể trốn tránh trách nhiệm riêng của họ. Thực tế nhiều người cùng san sẻ trách nhiệm."

Tôi tin rằng Mao chưa bao giờ nghĩ mình là sai lầm. Trong khi hồi tưởng lại, tôi nghĩ ông ta có vẻ sợ mất quyền lãnh đạo đảng. Giao cho Lưu Thiếu Kỳ chức vụ Chủ Tịch Nhà Nước là một thí nghiệm lòng trung thành của họ Lưu đối với Mao. Sau Hội Nghị Bảy Ngàn, Mao biết Lưu rất ít trung thành. Một nước mà có hai chủ tịch, hai hạt nhân, là điều Mao không thể chấp nhận. Việc Mao một mình chịu trách nhiệm" cũng để xác định một lần nữa vị trí tối cao độc nhất của y mà thôi.

Lâm Bưu là một trong số ít người đã ủng hộ Mao nhiệt tình. Họ Lâm đăng đàn đọc một bài tham luận ủng hộ Mao, y nói "Tư tưởng của Mao Chủ Tịch luôn luôn đúng, nếu chúng ta gặp phải vấn đề chỉ vì chúng ta không theo đúng và theo sát những lời chỉ dạy của Chủ Tịch." Nghe xong, Mao quay sang tôi nói "Phó Chủ Tịch Lâm đọc một bài tham luận hay. Chữ nghĩa của Lâm Bưu luôn luôn rỏ ràng và trực tiếp, quả thật là xuất sắc."

Hoa Quốc Phong, cựu bí thư đảng quân Xương Tân thuộc tỉnh Hồ Nam, quê hương của Mao thì thành thật hơn và ít nịnh bợ hơn Lâm Bưu nhưng cũng không phê bình gì Mao. Ðiều nầy làm cho Mao rất thích. Trước bảy ngàn đại biểu, Hoa Quốc Phong đọc một bài tham luận, trong đó y phát biểu rằng "Sau những nỗ lực của những năm 1958, 1959 và 1960, nhân dân đã mất cân lượng, gia súc cũng mất cân lượng và ngay cả đất đai cũng mất cân lượng. Chúng ta không thể tiếp tục những nỗ lực như vậy nữa." Tuy nhiên sau đó Hoa Quốc Phong ủng hộ đường lối của Mao một cách rất khéo léo "Nếu chúng ta muốn vượt qua những khó khăn nông nghiệp, chúng ta phải tiếp tục đi trên con đường xã hội chủ nghĩa chứ không thể chấp nhận hệ thống kinh tế hợp đồng cá thể vì đó chỉ là ngỏ cụt."

Mao, sau đó, nói với tôi "Hoa Quốc Phong là một người chân thật. Ông ta giỏi hơn rất nhiều nhà lãnh đạo nhà nước trung ương. Sau vụ thanh trừng Châu Tiểu Châu, nhiều chức vụ tỉnh bỏ trống. Hoa Quốc Phong được thăng chức về làm việc ở Hồ Nam, trách nhiệm các công việc hàng ngày ở đó. Mao rất thích lề lối làm việc của họ Hoa. Sau hội nghị Bảy Ngàn, sự độc lập giữa đảng và nhà nước càng gia tăng. Các công xã đã được tái tổ chức thành các đơn vị nhỏ dể quản trị hơn, tương đương với các hợp tác xã của trong thời kỳ 1956. Toàn bộ nền kinh tế đã được tái xây dựng, chỉ tiêu được hạ thất cho hợp với thực tế hơn và hàng ngũ tả khuynh trong đảng tiếp tục bị phê bình.

Vào tháng 2 năm 1961, Ủy Ban Khoa Học và Kỹ Thuật Nhà Nước lại triệu tập một hội nghị các nhà khoa học kỷ thuật trong nước tại Quảng Châu. Phó Thủ Tướng Trần Di đã đọc một tham luận với giọng điệu mới không giống như chiến dịch chống hữu khuynh trong trí thức vào những năm 1957. Trần Di nói "Có nhiều điều những người khác không dám nói nhưng tôi dám rằng Trung Quốc rất cần các nhà trí thức, cần các nhà khoa học. Trong nhiều năm họ đã bị đối xử bất công, họ cần phải được phục hồi vị trí xứng đáng của họ." Rõ ràng những lời lẽ trên ám chỉ trực tiếp đến Mao, nhưng Trần Di cũng giúp cho thành phần trí thức có hy vọng rằng những tài năng của họ rất được cần và nỗ lực của họ được nhà nước ghi công.

Trong cùng một hội nghị, diễn văn chính của Chu Ân Lai "Về vấn đề trí thức" đã đảo ngược khuynh hướng chống trí thức đang còn mạnh tại Trung Quốc. Chu nói với các nhà khoa học rằng đa số họ có thể được nhìn nhận là thuộc thành phần lao động và do đó, là bạn của chủ nghĩa xã hội.

Mao đọc các biên bản hội nghị và y cảm thấy rất khó chịu. Trong một vài đêm sau đó Mao hỏi tôi "Có một điều tôi muốn hỏi, ai làm nên lịch sử ? công nhân, nông dân hay ai khác ?." Mao tin rằng chỉ có nông dân và công nhân mới làm nên lịch sử chứ không phải những nhà khoa học.

Một thời gian ngắn sau diễn văn với giọng điệu hữu khuynh và hòa giải của Chu Ân Lai, Mao Trạch Ðông chuẩn bị một phiên họp khác cũng để thảo luận về vai trò của trí thức trong xã hội Trung Quốc. Mao âm thầm động viên những người cùng chia xẻ quan điểm với ông ta, một trong những người đó là Trần Bá Ðạt, bí thư chính trị của Mao kiêm Tổng Biên Tập của tạp chí Hồng Kỳ, cơ quan ngôn luận của Ðảng Cộng Sản Trung Quốc. Trần Bá Ðạt không phải là lý thuyết gia nhưng y viết hay và hăng hái ca ngợi chính sách Bước Tiến Nhảy Vọt của Mao Trạch Ðông. Họ Trần trích dẩn câu nói của Karl Marx "một ngày trong xã hội Cộng Sản bằng hai mươi năm trong xã hội tư bản" và cho rằng Chủ Nghĩa Cộng Sản, bình minh của nhân loại, đang đến. Trần Bá Ðạt đề nghị rằng "Những gì nhân dân Trung Quốc thành tựu trong một ngày, các nước tư bản phải mất hai chục năm mới làm được." Nói về những sai lầm của chính sách Bước Tiến Nhảy Vọt, Trần Bá Ðạt lạnh lùng tuyên bố "đây là những điều không thể tránh khỏi trên con đường tiến về phía trước."

Sự thù địch của Mao đối với trí thức là quá hiển nhiên. Trong Cách Mạng Văn Hóa sau nầy, Giang Thanh chụp mủ hội nghị trí thức là "hội nghị đen" và tố cáo Chu Ân Lai và Trần Di đã lấy cái mủ tư sản trên đầu trí thức đi và thay vào bằng cái mủ giai cấp lao động." Lưu Thiếu Kỳ cũng đang chống đối Mao. Họ Lưu đã mang những thành phần trí thức bị thanh trừng trong những năm 1959 trở lại. Trong Hội Nghị Bảy Ngàn, nhiều cán bộ còn đem vấn đề Bành Ðức Hoài ra bàn tán vì họ cho đó là bất công.

Lưu Thiếu Kỳ có thể đã đồng ý. Vào tháng Tư, Ban Bí Thư Trung Ương đã chuẩn bị một đề cương để phục hồi những người bị hạ bệ vì đã ủng hộ Bành Ðức Hoài ngoài trừ chính Bành Ðức Hoài. Lưu Thiếu Kỳ không hỏi ý Mao về tiến trình phục hồi. Ðiều nầy làm cho Mao bất mãn.

Một lãnh tụ cao cấp khác là Trần Vân cũng đụng chạm với Mao. Trần Vân là Phó Chủ Tịch Ban Chấp Hành Trung Ương Ðảng nhưng lại có rất ít ảnh hưởng. Ðối với tai họa kinh tế do Bước Tiến Nhảy Vọt gây ra, Trần Vân cho rằng giải pháp duy nhất là giải tán hệ thống Công Xã Nhân Dân và trả lại ruộng đất cho nông dân. Khi Trần Vân nêu ra đề nghị nầy, Mao bác bỏ tức khắc. Mao viết trong phần lề của bản đề cương do Trần Vân soạn thảo rằng đề nghị của Trần Vân "đã sơn một hình ảnh đen tối, không chỉ ra một tia hy vọng nào cả. Gả Trần Vân xuất thân từ gia đình tiểu thương và hẳn nhiên y không thể gạt bỏ hết đặc tính tư sản trong đầu óc y. Họ Trần luôn dựa vào bên hữu."

Lời tố cáo của Mao dành cho Trần Vân quả thật là quá đáng không nên có đối với giữa một chủ tịch và một phó chủ tịch đảng. Lời tố cáo có thể dẫn đến việc chia rẻ nội bộ đảng vì Trần Vân có một vị trí rất cao trong đảng, cao hơn cả Bành Ðức Hoài. Lời tố cáo nặng đến nỗi Ðiền Gia Anh,vì sợ hậu quả tai hại cho nội bộ đảng, đã chỉ thị cho Lý Khắc không được lưu hành tài liệu đó, ngay cả trong hàng ngũ lãnh đạo cao cấp. Phần Trần Vân, thì hình như có người thông báo cho ông ta nội dung những lời phê bình của nặng nề của Mao, nên y đã cáo bệnh và rút lui về quê. Trần Vân không bị phê bình hay thanh trừng nhưng từ đó mãi cho đến khi Mao chết y không còn đóng một vai trò tích cực nào trong sinh hoạt chính trị Trung Quốc.

Cuộc phản công của Mao để chống lại các phần tử chống đối y trong đảng đã bắt đầu. Mao mở đầu bằng phiên họp nhỏ do của lãnh đạo trung ương do Mao triệu tập tại Bắc Ðái Hà. Trong hội nghị nầy Mao đọc một diễn văn quan trọng có tựa đề " Giai Cấp, Hình Hình và Mâu Thuẩn." Mao dành nhiều thời gian để công thức hóa chủ trương của y dựa vào các ly thuyết kinh điển của chủ nghĩa cộng sản. Mao không thể chỉ thanh trừng những ai chống đối lại y. Mao không có một sức mạnh như vậy. Y phải tìm ra lý do có tính cách nguyên tắc và lý thuyết để làm chô ỵ dựa cho hành động của y.

Còn tiếp....

[PS khoá 72G]

Lý Chí Thỏa
Mao Trạch Đông, Cuộc Đời Chính Trị Và Tình Dục
(Trần Trung Ðạo trích lược dịch theo bảng tiếng Anh có đối chiếu với nguyên tác Hoa ngữ)

Mâu Thuẩn Luận Trong Tư Tưởng Mao trạch Đông
Vào mùa hè năm 1962, Mao tái xuất hiện sau một thời gian ngắn im lặng điều nghiên tình hình. Mao nói với tôi rằng ông ta sẽ triệu tập hai hội nghị đảng trong vòng một tháng. Nghe xong tôi biết ngay rằng Mao đang chuẩn bị phản công nhưng không biết Mao nhắm vào đối thủ nào trước.

Hội nghị thứ nhất được triệu tập ở Bắc Ðái Hà vào ngày 6 tháng Tám năm 62. Hội nghị nầy tương đối nhỏ, chỉ bao gồm các lãnh đạo cấp tỉnh và cấp bộ trong chính phủ. Tại đây, Mao đã đọc một diễn văn nẩy lửa với chủ đề "Giai cấp: tình hình và mâu thuẫn." Mao đã dành hết thời gian mấy tháng trong hậu trường để công thức hóa hệ thống lý luận của y dựa trên căn bản lý thuyết của chủ nghĩa Mác Lê-Nin. Bằng việc đưa đạo đức cộng sản vào lý luận, Mao tin tưởng có thể động viên được quần chúng để chống lại các lãnh tụ đảng mà Mao đang tìm cách loại ra khỏi vòng quyền lực.

Quan điểm của Mao có thể tóm lược rằng giai cấp sẽ không tự biến mất trong quá trình tiến lên chủ nghĩa xã hội. Ngay cả sau khi tập thể hóa mọi tài sản xã hội, giai cấp vẫn còn tồn tại, và vì vậy, cuộc đấu tranh giai cấp vẫn còn tiếp diễn. Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản, mâu thuẫn giữa con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội và con đường tiến lên chủ nghĩa tư bản vẫn còn tiếp tục, theo Mao, cuộc đấu tranh khốc liệt giữa các giai cấp vẫn không ngừng xảy ra.

Trong Hội Nghị Khoáng Ðại lần Thứ Mười của Ban Chấp Hành Trung Ương Ðảng thì lý luận của Mao lại lần nữa được củng cố vững chắc hơn. Mao phát biểu trong hội nghị nầy "Giai đoạn lịch sử từ cuộc cách mạng vô sản đến chuyên chính vô sản và thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa Cộng Sản có thể kéo dài vài chục năm hay thậm chí lâu hơn, trong thời gian đó, cuộc đấu tranh giữa hai giai cấp vô sản và tư sản, cuộc đấu tranh gay gắt giữa hai con đường tư bản và vô sản vẫn còn tồn tại."

Ngay sau khi phát biểu như trên Mao lại nhấn mạnh rằng chính đảng Cộng Sản Trung Quốc hiện nay là chỗ trốn an toàn cho bọn tư sản. Các phần tử tư sản đang có mặt ngay trong nội bộ đảng. Hai diễn văn của Mao đầy những lời thóa mạ, hằn học và nhằm vào một đối tượng rộng rải. Những lời phê bình của Mao tập trung vào hàng loạt kẻ thù như Bành Ðức Hoài, Ðức Lạt Ma Tây Tạng. Bành Ðức Hoài vừa đệ trình lên đảng một lá thư thỉnh nguyện dài để xin phục hồi chính trị, tuyên bố rằng ông không chống lại Công Xã Nhân Dân, và xác nhận ông chưa bao giờ xây dựng một lực lượng chống đảng hay âm mưu với Sô Viết. Thay vì chấp nhận những lời thỉnh cầu của Thống chế Bành Ðức Hoài, Mao lại tố cáo ông ta như một kẻ thù của đảng, kẻ đang âm mưu với tất cả các lực lượng phản động quốc tế để chống lại cách mạng vô sản.

Mao cũng chĩa mủi dùi vào lãnh đạo Phật Giáo quốc doanh Tây Tạng, đức Lạt Ma Panchen. Tưởng cũng nên nhắc lại, sau khi cuộc nỗi dậy giành độc lập của nhân dân Tây Tạng bị thất bại vào 1959, đức Ðại Lạt Ma cùng hàng trăm ngàn tăng sĩ và dân chúng đã vượt Hy Mã Lạp Sơn qua tỵ nạn chính trị tại Ấn Ðộ. Trung Quốc đã dựng nên một lãnh tụ tinh thần mới Lạt Ma Panchen. Tuy nhiên trong thời gian qua chính Lạt Ma Panchen cũng phàn nàn chính sách cực tả của giới lãnh đạo Cộng Sản tại Tây Tạng. Quan điểm của Lạt Ma Panchen được Lý Huệ Hán phụ trách Mặt Trận Ðoàn Kết của đảng ủng hộ. Mao được dịp tấn công cả hai và sau đó Lý Huệ Hán đã bị loại.

Vương Giá Tường, thủ trưởng của văn phòng phụ trách liên lạc với các đảng Cộng Sản nước ngoài, người đã đề nghị việc cải thiện quan hệ với Liên Sô và các quốc gia Ðông Âu cùng lúc giảm bớt các khoản chi viện cho các đảng Cộng Sản Á Phi Mỹ La Tinh, cũng bị tước bỏ mọi quyền hạn và bị cho cái mủ xét lại. Mao thậm chí cho rằng việc hợp đồng xây dựng nhà cữa ở vùng nông thôn là một tàn dư của chủ nghĩa tư bản nên y đã ra lịnh chấm dứt tức khắc.

Mùa thu năm 1962 là một bước ngoặt quan trọng đối với lịch sử của đảng CS Trung Quốc và chính bản thân Mao. Việc Mao nhấn mạnh về sự tồn tại của cuộc đấu tranh giai cấp ngay cả trong giai đoạn phát triển của chủ nghĩa xã hội đã làm im lặng mọi chống đối vì sợ chụp cho cái mủ hữu khuynh, tư sản. Tinh thần của Hội Nghị Bảy Ngàn đã hoàn toàn bị đảo ngược.

Những cuộc thanh trừng tiếp tục mãi đến sau tháng 9 năm 1962. Mao giao phó trọng trách tổ chức hội nghị Ban Chấp Hành lần thứ 10 cho một đồng chí tin cẩn của y là Khang Sinh. Khanh Sinh là một tay chân thân cận của Mao từ những ngày còn ở Diên An. Họ Khang cũng là người đã đứng tên bảo trợ cho Giang Thanh trong đơn gia nhập đảng Cộng Sản, và cũng là người sắp xếp cho bà ta đi Diên An. Giang thanh và Khang Sinh đều sinh trưởng ở Tỉnh Sơn Ðông và quen biết nhau từ lâu trước 1949.

Tôi gặp Khang Sinh vào năm 1958. Ông ta không tích cực hoạt động nhiều sau 1949 vì bị bệnh phải nằm nhà thương một thời gian khá lâu. Khanh Sinh xuất viện khi chiến dịch Bước Tiến Nhảy Vọt đang bắt đầu và họ Khang trở nên một trong những người ủng hộ chính sách nầy nhiệt tình nhất. Gianh Thanh có một sự kính trọng đặc biệt dành cho Khang Sinh thường gọi y là Lão Khang để bày tỏ sự thân mật và kính trọng.

Tôi thường tránh né gặp mặt Khang Sinh vì bản mặt y tiết lộ nét xấu xa, độc ác. Họ Khang biểu thị cho mặt trái đen tối của đảng vì những công việc dơ nhớp y đã làm. Hoạt động chính trị của họ Khang được đâỷ mạnh sau hội nghị lần thứ mười của ban chấp hành trung ương. Khi Mao tấn công Phó Thủ Tướng Tập Trọng Huân, tố cáo y thuộc phần tử Cao Cương, và đang âm mưu chống lại đảng, y giao cho Khanh Sinh trách nhiệm điều tra. Cuộc điều tra của Khanh Sinh đã làm trên ba trăm cán bộ đảng cao cấp bị thanh trừng, trong đó có cả Bộ trưởng Lao Ðộng Mã Vân Thoại.

Tôi biết Tập Trọng Huân rất rõ. Những tội trạng gán cho ông ta là hoàn toàn bịa đặt. Nhưng công việc của Khang Sinh là tàn phá đối thủ. Những cuộc điều tra của Khang Sinh đã đặt nền tảng cho Cách Mạng Văn Hóa sắp xảy ra.

Còn tiếp...

[PS khoá 72G]

Lý Chí Thỏa
Mao Trạch Đông, Cuộc Đời Chính Trị Và Tình Dục
(Trần Trung Ðạo trích lược dịch theo bảng tiếng Anh có đối chiếu với nguyên tác Hoa ngữ)


Giang Thanh và Cách Mạng Văn Hóa
Giang Thanh xuất hiện trước công chúng lần đầu tiên vào ngày 29 tháng Chín năm 1962, trong dịp phu nhân của tổng thống Nam Dương Sukarno viếng thăm Trung Quốc. Lần đầu tiên một tấm hình của phu nhân chủ tịch Mao Trạch Ðông xuất hiện trên tờ Nhân Dân Nhật Báo. Sự xuất hiện của Giang Thanh đã làm dư luận chú ý và đồn đãi. Ðối với nhiều người điều nầy chứng tỏ sự thỏa thuận trong nội bộ đảng trước đây rằng vợ của Mao tuyệt đối không được tham gia chính trị, đã bị vi phạm.

Giang Thanh đi Thượng Hải để thực hiện công tác đầu tiên trong chức vụ thanh tra văn hóa. Kha Khánh Thi, Bí thư Thượng Hải và là người trung thành Mao triệt để, giới thiệu Gianh Thanh gặp Giang Chung Ðào, cán bộ phụ trách công tác tuyên truyền tại Thượng Hải. Giang Thanh rất bận rộn với chương trình thăm viếng và kiểm tra của bà ta, nào là thăm nhà hát Opera, thăm các đoàn ca múa v.v.. Tới đâu Giang Thanh cũng nói "tôi chỉ là một người lính trong mặt trận văn hóa, nhận chỉ thị từ Mao chủ tịch để thanh tra mặt trận tư tưởng, tôi sẽ xem xét và báo cáo lên Chủ tịch."

Theo Giang Thanh, Những gì đã khám phá, theo bà, là một thế giới băng hoại của chế độ tư bản, còn dẫy đầy những biểu tượng tội ác của quá khứ. Ngày 12 tháng Mười Hai, Mao yêu cầu tôi đọc một trong những báo cáo từ các cuộc điều tra của Giang Thanh về văn hóa Trung Quốc. Mao phê trong báo cáo "Cần xem xét." Mao nói với tôi "chúng ta đã thiết lập một nền tảng xã hội trong kinh tế nhưng trong thượng tầng kiến trúc, văn hóa và nghệ thuật, đã chưa được thay đổi nhiều. Những con người đã chết vẫn còn nắm quyền kiểm soát văn chương và nghệ thuật."

Trong vài tháng sau, Mao chĩa mủi dùi tấn công vào Liên Ðoàn Toàn Quốc Văn Chương và Nghệ Thuật. Mao phê phán, trong suốt mười lăm năm qua, các tổ chức và báo chí dưới quyền kiểm soát của họ đã không thi hành các chính sách của đảng. Họ không phản ảnh cách mạng xã hội chủ nghĩa nhưng đang lại tiến về phía xét lại."

Không phải là một việc tình cờ khi Mao đưa Giang Thanh tham dự vào các sinh hoạt chính trị trong lúc đời sống chính trị của đảng Cộng Sản Trung Quốc đang chuyển sang một thay đổi mới. Chưa đầy một tháng sau khi xuất hiện công khai, Mao gặp người đẹp Trương Ngọc Phượng, người con gái sau nầy đã trở nên người thân cận nhất của Mao. Tôi gặp cô ta lần đầu tiên ở Hồ Nam trong một buổi dạ vũ do viên bí thư tỉnh ủy Hồ Nam tổ chức để khoản đãi. Tất cả các nữ tiếp viên trên xe lửa của Mao đều được mời, dĩ nhiên cả cô Trương Ngọc Phượng. Sau đó, Mao đích thân cầm tay Phượng và dắt cô ta vào chiếc phòng ngủ đặt biệt của y. Trương Ngọc Phượng ở lại với Mao suốt hai ngày, và sau khi xe lửa dừng lại, Mao chỉ thị thuyên chuyễn nàng sang làm việc chỗ của y. Thế là Trương Ngọc Phượng, từ một cô phục vụ trên xe lửa đà trở thành một trong những người thân cận nhất của Chủ Tịch Mao Trạch Ðông.

Mao thường được bao quanh bởi nhiều cô gái một lúc và ông ta cùng không thích ở lại với một cô nào quá lâu. Ngay cả đối với Trương Ngọc Phượng, Mao cũng để nàng ta ở lại trên xe lửa mỗi khi xe lửa dừng lại và xuống thăm viếng các địa phương lân cận một mình. Tại mỗi địa phương, Mao lại được bao quanh bởi nhiều cô gái khác. Trong thời gian ở lại nhà quốc khác Thượng Hải, căn nhà do viên bí thư thành phố Kha Khánh Thi chỉ thị xây dựng riêng cho Mao, Mao lại được tháp tùng bởi hai cô thư ký trẻ mà y thích nhất trong giai đoạn đó. Mùa thu năm 1962, chúng tôi theo chân Mao đi Thượng Hải. Y trú ngụ trong một khu dinh thự nguy nga Kha Khánh Thi sửa sang dành riêng cho Mao và các lãnh tụ cao cấp trung ương. Khu nhà xây theo lối kiến trúc của Nhật, trước đây thuộc quyền sở hữu một nhà kỷ nghệ gia giàu có ở Thượng Hải. Một biệt thự là nơi Mao ở lại, những khu khác là khu ăn chơi, giải trí với một phòng nhảy rộng thênh thang. Mỗi khi thức dậy sau giấc ngủ trưa, Mao thường dành hết thời gian còn lại của buổi chiều đáp xe xuống trung tâm thành phố vui chơi trong câu lạc bộ. Xe của Mao là chiếc ZIS đặc biệt, có khả năng ngăn đạn cho Liên Xô chế tạo. Mao còn lận theo cả những tài liệu cần phải đọc hay phải ký và ở lại đó mãi chơi với các cô thiếu nữ trẻ đẹp tới khuya mới trở về nhà trọ.

Tôi và hai cô thư ký trẻ thường tháp tùng Mao xuống câu lạc bộ. Giang Thanh cũng có mặt ở Thượng Hải nhưng không hề đi theo Mao. Khi Mao trở lại thì bà ta đã đi ngủ rồi. Thủ tục của hai người cũng khác nhau đến nỗi họ hiếm khi gặp mặt nhau. Những ngày đó thì Giang Thanh biết quá rõ những gì Mao đã làm đối với các cô thanh nữ xinh đẹp kia nhưng cũng không thấy bà ta công khai phàn nàn gì. Tôi tin rằng Mao và Giang Thanh cũng đã âm thầm thỏa thuận nhau là Mao sẽ không ly dị Giang Thanh và Giang Thanh cũng không can thiệp vào chuyện tình ái lăng nhăng của Mao. Mao có đủ lý do để tin là Giang Thanh sẽ giữ lời vì y biết quá rằng không có Mao, Giang Thanh sẽ chẳng là gì cả.

Không phải Trương Ngọc Phượng ngay từ đầu đã chiếm được lòng tin của Mao. Nhiều năm trước đó nàng đã không được Mao tin tưởng. Theo lời Phượng kể thì cô ta sinh ra ở Tỉnh Hắc Long Giang, thuộc Mãn Châu, cha nàng là một thợ sửa đường rầy xe lửa. Tuy nhiên khu vực nầy đã bị Nhật chiếm từ những năm 1930. Một lần Trương Ngọc Phượng kể với Mao là nàng sinh năm 1944, mẹ nàng là người Trung Quốc nhưng cha nàng là một nha sĩ người Nhật. Mao nghĩ Phượng lai Nhật nên càng lo nàng làm tình báo cho Nhật. Tôi không biết rõ chuyện quá khứ của Phượng nhiều nhưng dù sao trong những năm đầu Mao đã rất ít tin tưởng ở cô gái họ Trương.

Quan hệ giữa tôi và Trương Ngọc Phượng gặp rắc rối ngay từ những ngày đầu. Có một lần ở Hàng Châu, Mao cho gọi tôi vào phòng ngủ của y. Khi tôi bước vào thì Mao đang nằm trên giường, không mặc áo, chỉ mặc váy. Mao phàn nàn rằng y bị đau ngực. Tôi khám phá ra một vết đỏ bằng hạt gạo phía bên trái ngực. Thấy không có gì quan trọng tôi chỉ băng sơ lại và dặn cả Mao lẫn Trương Ngọc Phượng đừng dụng tới mụt nhọt nhỏ nầy. Nhưng tới tối thì Mao lại cho gọi tôi, lần nầy thì y lên cơn sốt. Tôi khám người Mao thì miếng băng tôi băng hồi chiều đã mất. Mao kể tôi nghe là Trương Ngọc Phượng đã giúp y nặn mụt nhọt. Việc nầy đã làm căn bịnh nhỏ của Mao trở nên trầm trọng. Trương Ngọc Phượng giận tôi vì tôi cho rằng nàng ta đã nặn mụt nhọt và vì vậy quan hệ chúng tôi chưa bao giờ tốt đẹp cả.

Tháng Năm 1964, ấn bản đầu tiên của tác phẩm "Những trích dẫn từ Mao Chủ Tịch" được xuất bản. Ðó là tác phẩm nhỏ, chỉ để lọt lòng bàn tay, bìa màu đỏ. Thế là chiến dịch tôn thờ Mao Trạch Ðông bắt đầu. Lâm Bưu là người đầu tiên phát động phong trào. Ông ta nêu cao một khẩu hiệu gọi là Tứ Nhất (bốn cái nhất): Yếu tố con người, công tác chính trị, công tác tư tưởng, và ý kiến sống động. Mao thích nịnh bợ, nên trả công những tâng bốc của Lâm Bưu bằng đôi lời khen thưởng "Ý kiến về Bốn Cái Nhất của Lâm Bưu là một sự sáng tạo vĩ đại." Mao chỉ thị cho cả nước học tập về khẩu hiện Bốn Nhất của Lâm Bưu và quân Giải Phóng Nhân Dân Trung Quốc. Và bất ngờ cả nước lao vào công tác nghiên cứu chính trị, đọc các tác phẩm của Mao và học thuộc lòng những bài viết của Mao. Sự tôn thờ cá nhân Mao lan rộng đến mọi nhà máy, mọi trường học. Không phải ai cũng a dua theo Lâm Bưu để tôn thờ Mao, ít nhất là Ðặng Tiểu Bình và Lục Ðịnh Nhất. Ðặng Tiểu Bình, Tổng Bí Thư Ban Chấp Hành Trung Ương Ðảng và Lưu Ðịch Nhất, Giám Ðốc Tuyên Truyền Trung Ương Ðảng, cho rằng tác phẩm của Mao quá đơn giản.

Vào mùa xuân 1964, Lưu Thiếu Kỳ bị chẩn đoán bịnh lao. Khi được báo cáo Mao chẵng những không tỏ vẻ quan tâm hay ngạc nhiên chút nào. Mao nói với tôi "Chuyện gì mà ai cũng có vẻ hồi hộp quá vậy, nếu ông ta bị bịnh thì để ông ta nghỉ." Nhưng căn bịnh của Lưu Thiếu Kỳ cũng thúc đẩy Mao vào hoạt động. Mặc dù ông ta không thể trực tiếp tấn công đối thủ nhưng cũng có thể làm cho cuộc sống của họ Lưu thêm khốn khổ. Mao chỉ thị cho Bộ Y Tế ngừng cung cấp việc săn sóc sức khỏe cho các lãnh tụ trung ương và đồng thời ra lệnh giải tán Cục Y Tế Trung Ương, được lập ra trước đây để chăm lo cho các lãnh tụ tối cao của Ðảng.

Quan hệ giữa Mao, Lưu Thiếu Kỳ và Ðặng Tiểu Bình ngày càng tệ hại. Tháng Giêng năm 965, Ðặng Tiểu Bình tổ chức một phiên họp để thảo luận về chiến dịch giáo dục xã hội chủ nghĩa. Mục đích của phiên họp là để tìm cách ngăn ngừa tình trạng tham ô hủ hóa trong hàng ngũ đảng viên. Mao không được khỏe nên họ Ðặng không muốn để Mao tham dự, tuy nhiên Mao đã đến. Trong phiên họp nầy, Mao đã đọc một tham luận cho rằng vấn đề của nông thôn là vấn đề của đấu tranh giai cấp. Lưu Thiếu Kỳ chận lại và cải cọ rằng vấn đề nông thôn không phải là vấn đề của giai cấp mà là vấn đề của trong sạch chống lại không trong sạch. Ngày hôm sau, Mao mang theo cả hiến pháp của nhà nước lẫn điều lệ đảng đến phiên họp và cải lý rằng với tư cách một công dân y có quyền nói lên ý nghĩ của mình và cũng với tư cách một đảng viên y cũng có quyền nói.

Sau Tết Âm Lịch năm 1965, Mao rời Bắc Kinh đi kinh lý địa phương. Cùng đi với y là hai nữ thư ký và một người cháu gái tên là Hoàng Hải Dung. Trên xe lửa, Mao tiếp tục được Trương Ngọc Phượng săn sóc. Khi xe lửa dừng lại Vũ Hán thì Mao lại bốc thêm vài cô nữa. Một buổi sáng, Hoàng Hải Dung bước vào phòng làm việc và phàn nàn một cách cay đắng với tôi rằng "Trương Ngọc Phượng đã sỉ nhục Mao Chủ Tịch, y thị là một đàn bà mất nết, nóng tính. Ðêm qua, Mao Chủ Tịch nói với tôi là cô họ Trương là ông ta muốn điên lên. Mao Chủ Tịch lớn tuổi không thể để y thị đối xử với ông ta như vậy." Tôi nói "Cái gì cũng từ từ đã." Cô gái Hoàng Hải Dung không chịu, nhất định đi tìm Uông Ðông Hưng. Mao cũng giận thật và chỉ thị họp để kiểm điểm Trương Ngọc Phượng. Trong buổi họp kiểm điểm, Hoàng Hải Dung lần nữa lập lại những lời lẽ Trương Ngọc Phượng đã nói với Mao. Nghe xong Trương Ngọc Phượng đáp rằng "Mao Chủ Tịch chửi tôi trước, chẳng những chửi tôi mà còn lôi mẹ tôi ra chửi, chịu không được tôi phải chửi lại."

Vào cuối tháng Sáu năm 1965, vài ngày sau khi tôi viết một văn thư kêu gọi các bác sĩ có kinh nghiệm đi xuống nông thôn để tham quan và học hỏi đời sống lao động. Mao gọi tôi vào gặp ông ta "Cuộc đấu tranh giai cấp ở vùng nông thôn đang bùng nỗ quyết liệt nhưng mọi người trong Nhóm Một vẫn không làm được việc gì, điều nầy không tốt." Mao chỉ thị Uông Ðông Hưng lãnh đạo một nhóm để tham gia chiến dịch giáo dục trong vùng nông thôn. Thế là Nhóm Một chúng tôi lên đường đi thực tế vào đầu tháng bảy năm đó.

Tháng 10 năm 1965, trong lúc tôi, Uông Ðông Hưng cùng nhiều người trong Nhóm Một đang công tác ở Quỳnh Sơn thì Mao ra lịnh Uông Ðông Hưng phải trở về trình diện. Họ Uông lẽ ra phải trở lại với đoàn chúng tôi trong vài ngày nhưng vài tuần rồi vài tháng trôi qua vẫn chưa thấy y quay trở lại. Cuối cùng mãi tới tháng Mười Hai mới thấy Uông Ðông Hưng trở lại, nhưng y cũng mang theo những tin quan trọng. Theo Uông Ðông Hưng, hàng loạt lãnh đạo cao cấp như Bành Chân, bí thư đảng bộ Bắc Kinh, La Thoại Hưng Tổng Tham Mưu Trưởng, Dương Thượng Côn, Giám Ðốc Văn Phòng Trung Ương Ðảng và Lục Ðịnh Nhất, Giám Ðốc Cục Tuyên Truyền, sắp sửa bị thanh trừng. Trong lúc đó Mao chỉ thị Uông Ðông Hưng, người đang đảm nhiệm chức vụ Tư Lịnh Cục Vệ Binh Trung Ương, sẽ kiêm nhiệm thêm chức Thứ Trưởng Anh Ninh Công Cộng. Những đổi thay chính trị dồn dập làm ai cũng lo ngại. Ngay cả Uông Ðông Hưng dù được thăng quan tiến chức cũng chưa hết lo âu. Thay vì ở lại Bắc Kinh, họ Uông lại trở lại khu công tác để lánh mặt, đợi chờ sóng gió trong chính trường trôi qua.

Ngày 1 tháng giêng Dương lịch 1966, chúng tôi tổ chức mừng năm mới trong làng nhỏ nơi chúng tôi đang công tác. Dân làng tỏ vẻ thờ ơ vì họ không quan tâm đến ngày Tết Tây nầy. Bất ngờ ngay hôm đó, tôi được lịnh đi lên tỉnh Quảng Tây để trình diện Mao, ông ta đang bị bịnh và dừng lại đó. Tôi và Uông Ðông Hưng đến nhà khách nơi Mao ở lại. Sau một thời gian vắng bóng, Nhóm Một đã thêm nhiều nhiều khuôn mặt mới. Châu Phú Minh, người phục dịch Mao kể lại với tôi rằng sau khi Mao tổ chức mừng sinh nhật thứ bảy mươi hai của y vào hôm 26 tháng Mười Hai, trong dịp nầy Mao có uống một chút rượu vang. Sau tiệc sinh nhật, Mao cùng với các cô gái đi bộ một vòng dọc bờ sông, trời nóng nên Mao cởi áo. Cũng trong buổi chiều hôm đó, Mao và Trương Ngọc Phượng lại cãi lộn với nhau. Cũng theo lời của Châu Phú Minh thì Trương Ngọc Phượng có tư tình với một người khác trong bộ tham mưu của Mao chẳng may bị Mao bắt được. Mao đã nhất định chiếm và giữ trọn đời con gái của Phương nên bắt Phương phải quì trước mặt y mà xin lỗi. Chàng thanh niên bất hạnh nào đó trong bộ tham mưu đã bị trục xuất và lưu đày đi Nam Ninh. Nhưng không phải vì thế mà tình hình yên ổn, hai người lại có chuyện với nhau. Sau buổi chiều cải lộn với Trương Ngọc Phượng, Mao lâm bịnh.

Khi tôi bước vào thì Mao đang lên cơn sốt và ho. Ông ta đồng ý tôi chích một muổi thuốc trụ sinh chống sốt. Sáng ngày hôm sau Uông Ðông Hưng, bà y tá trưởng họ Vũ cùng tôi đến thăm Mao. Bịnh tình của y đã thuyên giảm nhiều mặc dù vẫn còn ho chút ít. Mao chỉ thị tôi ở lại còn Uông Ðông Hưng thì phải trở về làng. Họ Uông vừa đi vừa tức. Mao chỉ thị cho cả nhóm chúng tôi đi tham gia chiến dịch giáo dục xã hội chủ nghĩa lâu nay nhưng y chưa hề hỏi một câu về chuyện chúng tôi đang làm.

Mao bây giờ đã khác hơn xưa, đàn ông hiếm khi được gặp mặt y. Chung quanh Mao toàn là con gái. Ngay cả Vũ Phú Minh là người phục dịch cá nhân cho Mao cũng ít khi tiếp xúc với Mao, y chỉ nhận cơm nước từ nhà bếp rồi chuyển cho các nàng mang lên phòng Mao. Biết vậy nên tôi cũng chẳng thấy cần phải gần gủi thường xuyên với Mao làm gì. Sau khi bịnh bắt đầu thuyên giảm, Mao lại uống thuốc ngủ. Mao dùng quá nhiều thuốc ngủ trong nhiều năm nên liều lượng lên rất cao. Liều thuốc Mao uống để tìm giấc ngủ có thể giết chết một người bình thường. Với tư cách một bác sĩ riêng cho Mao tôi là người chịu trách nhiệm cho sức khỏe của y. Nếu chẳng may y chết vì uống thuốc ngủ quá độ thì tôi cũng là người chịu trách nhiệm đầu tiên. Do đó tôi phải ngăn ngừa.

Tôi đến gặp Mao trong lúc ông ta đang đọc cuốn sử đời nhà Hán. Mao đọc sử nhiều hơn là đọc sách Marx. Thấy tôi bước vào, Mao buột miệng khen "lần nầy hình như Bác sĩ có mánh khoé gì hay, tôi có vẻ lành bịnh hẳn rồi." Tôi bàn với ông ta về việc xử dụng thuốc ngủ quá mức "Thưa Chủ Tịch, số lượng thuốc ngủ Chủ Tịch đang xài nhiều gấp mười lần hơn số lượng bình thường và có lẽ tôi phải điều chỉnh lại liều lượng thuốc ngay." Mao nói sang chuyện khác "hình như nhà khách nầy có cái gì lạ rất độc hại. Bác Sĩ đi gọi Dương Ðắc Chí chuẩn bị đi ngay. Chúng ta đi Vũ Hán."

Chúng tôi lên đường đi Vũ Hán ngay trong đêm đó. Tình hình chính trị ngày càng khác, Uông Ðông Hưng thì luôn tìm tò muốn biết còn Dương Ðắc Chí thì lại muốn tránh xa. Họ Dương ngay cả không muốn nghe tôi nói về bịnh tình của Mao vì y nghĩ rằng biết cũng không tốt vì nếu có chuyện gì xảy ra y cũng phải chịu một phần trách nhiệm. Sau khi Mao lành bịnh tôi xin trở lại khu lao động giáo dục nhưng Mao từ chối "Chính sách Bốn Sạch chẳng còn quan trọng nữa, điều quan trọng hơn đang sắp sửa xảy ra."

Còn nửa....

[PS khoá 72G]

Lý Chí Thỏa
Mao Trạch Đông, Cuộc Đời Chính Trị Và Tình Dục
(Trần Trung Ðạo trích lược dịch theo bảng tiếng Anh có đối chiếu với nguyên tác Hoa ngữ)

Thống Chế Lâm Bưu, Binh Nghiệp và Cá Tính.

Trong thời gian chúng tôi còn ở lại Vũ Hán vào đầu tháng Giêng năm 1966, Mao cho phép tôi tham dự một buổi họp được tổ chức trong phòng tiếp tân khổng lồ được tại nhà khách Võ Hán Mai của tỉnh Vũ Hán. Lúc sau nầy, Mao thường khuyến khích các nhân viên trong bộ tham mưu của ông tham gia những buổi họp như vậy để nắm rõ thêm tình hình. Ba người trong "Nhóm Năm Người của Cách Mạng Văn Hóa" vừa từ Bắc Kinh đến. Ủy Ban nầy được thành lập với trách nhiệm phê bình vở kịch "Hải Thoại bị giải chức". Vở kịch viết về sự tích Minh Hoàng Ðế giải nhiệm viên quan Hải Thoại. Các ủy viên của Ủy ban bao gồm Trưởng Ban Tuyên Huấn trung ương Lục Ðịnh Nhất, Ủy Viên Bộ Chính Trị Khang Sinh, Thị Trưởng Bắc Kinh kiêm Bí Thư Trung Ương Ðảng Bành Chân, Phụ tá Trưởng Ban Tuyên Huấn Châu Dương, và Tổng Biên Tập Nhân Dân Nhật Báo Ngô Lãng Tây. Mao chủ tọa phiên họp. Mao kể lại rằng vào 21 tháng Chạp, y có nói với Trần Bá Ðạt và Khang Sinh rằng bài báo của Thiệu Văn Nguyên phê bình vở kịch "Hải Thoại bị giải chức" khá hay nhưng vẫn có một điều thiếu sót về sự liên hệ giữa việc Minh Hoàng Ðế giải nhiệm Hải Thoại và Mao giải nhiệm Bành Ðức Hoài. Mao cho rằng kịch tác gia Ngô Hàm khi xây dựng vở kịch đã có dụng ý biện hộ cho Bành Ðức Hoài và phê bình Mao.

Sau đó, Mao quay sang hỏi Bành Chân, người lãnh đạo của ủy ban, "liệu Ngô Hàm có phải đang chống lại đảng, chống lại xã hội chủ nghĩa không ?" Trước khi Bành Chân trả lời, Khang Sinh đã cắt ngang "Ngô Hàm là mầm mống độc hại đang chống lại đảng". Thế là cả phiên họp im phăng phắc không ai dám cải lời y.

Cuối cùng Bành Chân phát biểu đại ý rằng câu chuyện Minh Hoàng Ðế giải nhiệm Hải Thoại chỉ là chuyện trong trường học chứ chẳng dính dáng gì đến chính trị cả. Bành Chân ngỏ ý muốn trình bày quan điểm của y được tóm tắt trong bản dự thảo "Của Nhóm Năm Người Báo Cáo Trung Ương", ông ta phát biểu rằng "Tôi nghĩ chúng ta nên chấp hành chỉ thị của Mao chủ tịch, hãy để trăm hoa đua nở, trăm trường phái lên tiếng." Bản dự thảo, theo Bành Chân, đã được Bộ Chính Trị chấp thuận, chỉ còn chờ sự đánh giá và chấp thuận cuối cùng của Mao. Nhưng Mao không nói rõ là chấp thuận hay không, chỉ nói lững lờ "Các đồng chí làm cho xong, tôi không cần thiết phải xem tài liệu đó". Ðiều nầy cũng có nghĩa là Mao không đồng ý.

Bốn ngày sau, bản dự thảo về tài liệu phê bình vở kịch "Hải Thoại bi giải chức" được phân phối trong hàng ngũ cao cấp của đảng. Quan điểm trong tài liệu hoàn toàn là củ*a Bành Chân và người ủng hộ ông ta là Lục Ðịnh Nhất. Mao chống đối, ông ta đồng ý với Khanh Sinh rằng vở kịch là mầm mống độc hại và tác giả Ngô Hàm thật sự là kẻ chống đảng. Trong thời gian tài liệu được phân phối, Mao nói với tôi "các phần tử phản động không ngã gục dể dàng trừ phi chúng ta phải đánh chúng thật mạnh." Và, như Mao nói, ông ta đang sẵn sàng đánh gục đối thủ. Bành Chân cũng sắp sửa bị thanh trừng.

Bản đánh giá của Bành Chân đã làm Mao khó chịu và căng thẳng. Bịnh mất ngủ nặng nề thêm. Nhiều hôm tôi thấy Mao thức trắng suốt ngày đêm. Thuốc ngủ cũng chẳng hiệu lực gì cả. Cuối cùng tôi buột phải tăng liều lượng thuốc ngủ cao hơn Mao mới ngủ được. Một hôm, Trương Ngọc Phượng báo với tôi rằng Mao chủ tịch vừa cho cô ta biết hình như đêm hôm qua có ai rình mò trên nóc nhà. Nghe xong tôi tôi gần như muốn bật cười. Chuyện đó chẳng khác gì chuyện hoang đường. Chỗ ở của Mao Trạch Ðông là bất khả xâm phạm. Tuy nhiên các cận vệ của Mao đã khám phá ra vài dấu chân, nhưng không phải của người ta mà là của con mèo hoang. Sau khi đặt mồi đặt bẫy, đám cận vệ cuối cùng đã bắt được hai chú mèo hoang. Ngay cả sau khi thấy hai chú mèo bị bẫy chết trước mắt, Mao vẫn chưa hết lo, ông ta vẫn cứ cho rằng có người đã rình mò trên nóc dinh. Chỉ vài giờ sau khi bắt hai chú mèo hoang, chúng tôi lại tháp tùng Mao lên đường đi Hàn Châu. Ngay sau khi chúng tôi đến thì vợ Lâm Bưu là Diệp Quần, từ Tô Châu gọi điện thoại và xin phép yết kiến Mao ngay. Tình hình chính trị đã bắt đầu căng thẳng. Sáng hôm sau thì Diệp Quần đến và họp kín với Mao suốt ba tiếng đồng hồ. Cả hai đều không tiết lộ những gì họ đã bàn với nhau.

Ngày hôm sau thì Giang Thanh đến. Thái độ và dáng dấp của bà ta hoàn toàn thay đổi. Từ một con bịnh kinh niên vào năm 1962, Giang Thanh đã đi đứng mạnh dạn, lưng thẳng, chẳng có một dấu hiệu gì chứng tỏ là bà ta bị bịnh. Bà ta gặp Mao vắn tắt và bay trở về Thượng Hải ngay.

Vài ngày sau thì tôi biết Giang Thanh và Lâm Bưu đang thành lập một liên minh. Cả hai đã triệu tập một phiên họp ở Thượng Hải để bàn về mục tiêu chính trị của các lực lượng vũ trang.

Tôi chưa hề tiếp xúc với Lâm Bưu trước đó. Mặc dù Lâm Bưu giữ nhiều chức vụ cao cấp trong đảng và quân đội nhưng y lại ít khi xuất hiện, ngay cả trong những ngày lễ lớn ở Thiên An Môn. Lâm Bưu là một trong mười thống chế của quân đội Trung Quốc và nỗi tiếng là một nhà lãnh đạo quân sự thông minh, gan dạ. Ngay cả trước khi gặp ông ta, tôi đã có nhiều phán phục dành cho viên Thống Chế tài ba lỗi lạc nầy.

Một ngày sau khi Mao và đoàn tùy tùng đến Thượng Hải, Lâm Bưu xuất hiện. Ðiều chạm vào mắt tôi về con người đặt biệt nầy là quân phục của y đang mặc. Bộ quân phục Lâm Bưu mặc bó sát người, chật đến nỗi giống như dán keo lên người ông ta. Lâm Bưu là một con người mảnh khảnh. Sau khi bước vào phòng, Lâm Bưu cỡi áo choàng ra nhưng lại không lấy mủ xuống, dường như để che cái đầu sói của y. Thống Chế họ Lâm chỉ gật nhẹ chào tôi nhưng không nói một lời.

Lâm Bưu và Giang Thanh họp kín suốt ba tiếng đồng hồ. Trong khi ngồi chờ ở phòng ngoài, tôi có dịp tiếp chuyện với viên thư ký của Lâm Bưu và biết thêm vài chi tiết về đời tư của thống chế họ Lâm nầy. Lâm Bưu, mặc dù ở ngoài co tiếng như một lãnh tụ quân sự tài ba đảm lược, thật sự lại đang mắt bịnh thần kinh ưu uất. Họ Lâm rất sợ ánh sáng và gió nên rất ít khi đi ra ngoài. Giống như Giang Thanh, những tham vọng chính trị đã làm cho căn bịnh được tạm thời lắng xuống nhưng không có nghĩa là biến mất.

Tôi khám phá ra thêm nhiều điều vào tháng 8 năm 1966 khi Uông Ðông Hưng yêu cầu tôi đến khám bịnh cho Lâm Bưu. Vị trí chính trị của Lâm Bưu đang trong thời kỳ cực thịnh nên cả Uông Ðông Hưng cũng muốn đồng minh với Lâm Bưu. Thế là tôi và Uông Ðông Hưng đến viếng thăm thư dinh của Thống chế họ Lâm.

Khi chúng tôi bước vào phòng thì Lâm Bưu đang nằm trên giường với Diệp Quần, vợ của y. Ðầu của y cuộn tròn trong tay vợ, áp mặt vào ngực bà ta. Lâm Bưu đang khóc thút thít còn Diệp Quần thì đang cố vỗ về, dỗ dành y giống như mẹ ru con. Trong đầu tôi hình ảnh của một Lâm Bưu khét tiếng đã biến mất. Thống Chế Lâm Bưu đúng là chẳng ra thống chế gì cả. Tôi nghĩ một con người với tính tình ưu uất như vậy không thể nào có thể đảm đương trách nhiệm của một lãnh tụ quốc gia được.

Các bác sĩ, sau khi xem xét, đã khám phá ra là y bị bịnh sạn thận. Một hồi lâu sau khi được hút nước tiểu ra và uống thuốc, Lâm Bưu bớt đau nên đã trở nên tỉnh táo hơn. Tuy nhiên sự kính trọng của tôi về viên thống chế nầy cũng đã không còn như trước nữa. Bịnh sạn thật công nhận là rất đau nhưng dù sao mình cũng là thống chế coi quản toàn quân, lẽ nào lại vùi mặt khóc thút thít trong ngực vợ như một đứa trẻ con như thế.

Trong khi chúng tôi chờ xem diễn tiến phục hồi của căn bịnh, Diệp Quần kể chúng tôi nghe chuyện Lâm Bưu còn bị thêm bị bịnh ghiền áp phiện và sau đó ghiền cả ma túy. Năm 1949 Lâm Bưu được gởi sang Liên Xô để cai thuốc. Bịnh ghiền tuy được cai khỏi nhưng cũng cá tính kỳ quái của y vẫn tiếp tục như xưa. Lâm Bưu sợ gió, sợ ánh sáng nhưng sợ nhất là sợ nước. Y sợ nước đến nỗi chỉ nghe tiếng nước chảy thôi cũng đủ làm cho y bị ỉa chảy trong quần tức khắc. Lâm Bưu không hề uống nước. Vợ y sợ y thiếu chất nước trong người nên nhúng bánh xốp nhỏ vào trong nước rồi đút cho Thống Chế nhà ta ăn. Lâm Bưu cũng chưa hề xử dụng cầu tiêu để đi đại tiện. Khi cần phải đi đại tiện, viên thống chế họ Lâm nỗi tiếng nầy che mền và đi cầu ngay trong phòng ngủ.

Tôi hết sức ngạc nhiên khi biết những chuyện riêng tư về Lâm Bưu. Tôi cũng không hiểu tại sao Mao Trạch Ðông lại đi phong một tên khủng hoảng tâm thần nặng như vậy lên hàng lãnh đạo cao cấp nhất nhì trong đảng và quân đội. Mai mốt đây, Lâm Bưu sẽ được tung hô như là "đồng chí thân cận nhất của Mao Chủ Tịch" và sẽ là người lãnh đạo tối cao của mấy trăm triệu dân Trung Quốc. Sau khi từ tư dinh của Lâm Bưu trở về, tôi báo cáo lại Mao những gì tôi đã biết nhưng Mao nghe mà chẳng bình luận gì. Tôi chưa hề nói với bất cứ một ai khác, kể cả những lãnh đạo trung ương đảng. Tại Trung Quốc, việc tiết lộ những tin tức như vậy cũng là một trọng tội chính trị.

Mao đến Thượng Hải vào ngày 15 tháng Ba để triệu tập một hội nghị Bộ Chính Trị mở rộng để bàn về chuyện văn hóa. Trong phiên họp nầy Mao nêu đích danh bốn đảng viên cần được phê bình trong đó có Ngô Hàm, tác giả của vở kịch "Hải Thoại bị giải chức". Theo Mao, những người nầy là đảng viên Cộng Sản trên giấy tờ nhưng là đảng viên Quốc Dân Ðảng trong tư tưởng. Mao đề nghị một cuộc "Cách mạng văn hóa" trong văn học, lịch sử, luật pháp và kinh tế. Tôi thú thiệt quả là rất thật thà khi hy vọng rằng cuộc cánh mạng văn hóa chỉ giới hạn về văn hóa mà thôi.

Vào cuối tháng Ba năm 1966, vài ngày sau khi phiên họp Bộ Chính Trị mở rộng và chúng tôi còn ở Thượng Hải, Mao tiếp xúc nhiều lần với Giang Thanh, Khanh Sinh, và Trương Xuân Kiều. Mao đang thực hiện một kế hoạch tấn công với hai mủi dùi. Một mặt tấn công vào các phần tử trí thức tư sản và mặt khác tấn công vào kẻ thù của cá nhân Mao. Chưa bao giờ trước đó Mao mở một chiến dịch rộng lớn nhằm chống lại các lãnh đạo trung ương như vậy.

Tháng sau, Mao triệu tập một phiên họp Bộ Chính Trị khác, lần nào Mao chính thức phê bình Bí Thư Ðảng Bộ Bắc Kinh Bành Chân. Trước đây Mao từ chối việc duyệt y bản báo cáo của Bành Chân là một hành động chẳng khác nào để Bành Chân tự đào mộ cho mình, nay Mao lần nữa gán cho Bành Chân cái mủ khác là chống lại đảng. Mao chỉ thị giải tán Ủy Ban Văn Hóa do Bành Chân lãnh đạo. Bầu không khí trong phiên họp trở nên vô cùng căng thẳng.

Ủy Ban Thường Trực Bộ Chính Trị được triệu tập lần nữa vào 24 tháng 4 năm 1966. Kết quả của phiên họp là sự ra đời của Tiểu Ban Cách Mạng Văn Hóa đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Ủy Ban Thường Trực Bộ Chính Trị. Thành viên của tiểu ban nầy là những tên cực tả, bao gồm Trưởng Ban Trần Bá Ðạt, Cố Vấn Khang Sinh, Phó Giám Ðốc Giang Thanh, Phó Giám Ðốc Trương Xuân Kiều và nhiều thành viên tả khuynh khác.

Việc Giang Thanh tham gia ủy ban làm tôi hết sức lo ngại. Mao cũng biết điều nầy nên khuyên tôi nên làm hòa với bà ta giống như cháu của Mao là Mao Viễn Tân đã làm trước đây. Mao Viễn Tân nguyên là một sinh viên của trường đại học quân sự ở miền cực bắc Trung Quốc. Từ khi viết thư xin lỗi Giang Thanh, quan hệ giữa hai người trở nên tốt đẹp hơn. Giang Thanh bổ nhiệm Mao Viễn Tân làm phụ tá cho bà ta và là tiên phong trong các chiến dịch chống lại các đối thủ trong cách mạng văn hóa. Mao Viễn Tân thăng quan tiến chức vùn vụt, chỉ trong vòng sáu năm y trở thành chính ủy của quân khu Sầm Giang, một khu vực gần biên giới Mãn Châu.

Trong thời gian ở Hàng Châu, Mao rất là cao hứng. Chính quyền địa phương tổ chức dạ vũ hàng đêm dành cho Mao. Khoảng giữa tháng 6, Mao muốn về thăm quê lần nữa. Hôm 18 tháng 6, chúng tôi tháp tùng Mao trở lại quê hương là Thiều Sơn của y. Trong lần viếng thăm lần trước vào tháng 6 năm 1959, Mao có nói với Ðào Trú, hiện đang là bí thư Cục Trung Nam, rằng y muốn một ngày sau khi hồi hưu y sẽ trở về quê hương Thiều Sơn và sống trong túp lều tranh. Ðào Trú đã đáp ứng bằng cách xây cho Mao không phải mái nhà tranh mộc mạc nhưng là một biệt thự nguy nga tráng lệ.

Biệt thự nằn trên lưng chừng đồi, được bao bọc chung quanh bởi những khu rừng kín đáo và những ruộng nho. Mao rất rành khu vực vì hồi nhỏ ông ta thường đi nhặt củi trong những khu rừng lân cận, và thường hay ngủ trưa trên những ngọn đồi.

Bắc Kinh dường như quá xa xôi. Hai ba ngày mới có một tùy phái tin cẩn giao cho Mao các tin tức về cách mạng văn hóa đang tiến hành ở thủ đô. Qua trung gian của người tùy phái tôi biết Bắc Kinh đang rơi vào hổn loạn. Trường học bị đóng cửa, học sinh tràn ra đường phố. Không một ai có vẻ đang nắm quyền kiểm soát thủ đô.

Tôi biết ít tin về ông thủ trưởng cũ của tôi, bác sĩ Phú Liễu Sanh. Bác Sĩ họ Phu mặc dù là bạn cố tri của Mao và đã thật sự hồi hưu nhưng cũng không tránh khỏi họa. Ðám phản loạn cách mạng văn hóa đã tới tận nhà bắt ông. Bác Sĩ Phu đã cố gởi Mao một lá thư cầu cứu, Mao nhận được và có ý định can gián nhưng đã quá trễ. Bác sĩ đã chết trong đấu tố chống ông ta và ngay cả thi hài của ông cũng không tìm thấy.

Thời tiết ở quê Thiều Sơn của Mao thật oi bức, Mao đổi ý và chỉ thị đoàn tùy tùng đi Vũ Hán. Ở Vũ Hán, chúng tôi nhận tin tức Bắc Kinh nhiều hơn và dể dàng hơn. Tôi nhận được lá thư đầu từ vợ tôi, mới biết rằng hơn một năm nay tôi chưa về nhà. Mao thật sự vui mừng khi được báo cáo về diễn tiến của Cách Mạng Văn Hóa. Trong một lá thư gởi cho Giang Thanh, Mao viết " Mỗi ngày tôi đọc tài liệu với niềm hân hoan và thích thú. Sự hỗn loạn lớn sẽ dẫn đến trật tự lớn." Mao cũng nhắc nhở Giang Thanh " Ðừng say sưa với chiến thắng, hãy nghĩ thường xuyên đến những thất bại, lỗi lầm. Tôi đã dặn bà không biết bao nhiêu lần." Giang Thanh mừng như mở cờ trong bụng khi đọc những dòng nầy đến nỗi bà ta in ra và phân phối cho mọi người trong ban tham mưu cùng đọc. Dù trong thư có nhiều điều phê bình bà ta nhưng dù sao nó đã chứng tỏ rằng Mao đã chia xẻ với bà những suy nghĩ thầm kín nhất. Khi những bản sao của lá thư vừa mới được phân phối cho đám thân cận của Giang Thanh thì Mao biết được và ra lịnh thu hồi tức khắc. Tôi sao lá thư để lưu trữ trước khi trả lại cho văn phòng chính phủ.

Còn tiếp....