Saigon ngày ấy


Nguyễn Xuân Thiệp


... Tôi đến Sài Gòn là vào năm 1957. Mới đó mà hơn nửa thế kỷ đã trôi qua. Ngày ấy tóc mình còn xanh, vừa mới đỗ Tú Tài, cùng với hai bạn là Phan Ngọc Lâm và Phan Thanh Thư leo lên xe lửa xuôi Nam. Hồi đó ở Huế chưa có Đại học nên cả bọn phải vào Sài Gòn. Chuyến đi dài tới mười ngày, ghé Bồng Sơn Quy Nhơn, Quảng Ngãi rồi Nha Trang - mỗi nơi ở lại đôi ba ngày. Vào tới Sài Gòn, không tên nào biết đường sá cả. Xuống xe lửa ở ga trên đường Lê Lai gần bùng binh, hỏi thăm tìm tới tiệm sách bên kia chợ Bến Thành mua một tấm bản đồ Sài Gòn. Ôi, thật là dễ dàng - cứ theo bản đồ mà đi. Thì ra, nhà anh chị của Phan Thanh Thư ở ngay phía bên kia, gần sát Tour d’Ivoire, đầu đường Trần Hưng Đạo. Cả bọn kéo lên đó uống nước, nghỉ ngơi. Một lát sau, Phan Thanh Tâm, em của Thư đưa mình về nhà chú thím Lữ ở xóm Nguyễn Ngọc Sương ngay ngã tư Phú Nhuận. Còn Phan Ngọc Lâm thuê taxi về Cư Xá Công Binh, nhà của người bà con xa.

Hồi ấy, những ngày đầu tiên tới Sài Gòn thấy cái gì cũng lạ, cũng đẹp, cũng ngon. Phố xá to lớn, sầm uất, người đông đúc, thân tình, cởi mở... Mê từ ly nước mía Viễn Đông, kem Mai Hương, tô phở Minh ở hẻm Pasteur, tiệm sách Khai Trí, con đường Catinat, cà phê La Pagode… Nhiều lắm… Sáng nắng, chiều mưa, khuya tiếng nhạc từ các phòng trà. Nơi Nguyễn ở trọ gần nhà bạn Hồ Đăng Tín nên bạn thường chở đi trên chiếc Vélo Solex tới phòng trà Đức Quỳnh ở gần rạp Cao Thắng xem và nghe Thanh Thúy hát. Nguyễn không mê Thanh Thúy nhưng thích nghe hát nên rồi cũng trở thành fan của người đẹp. Ngoài phòng trà Đức Quỳnh, có dạo Nguyễn và Hồ Đăng Tín có thêm Phan Thanh Thư nữa mỗi tối thường tới uống cà phê ở Café Ánh cạnh chợ Thái Bình. Ở đây, vừa uống cà phê Nguyễn thường ngồi kể chuyện cổ tích cho chị em Ánh nghe. Khi Café Ánh đóng cửa, cô em là Hồng mở riêng một quán trước viện Pasteur khiến nhiều chàng sinh viên Vạn Hạnh bu tới trong đó có nhà thơ Nguyễn Thanh Châu.

Những ngày vui chơi ở Sài Gòn lúc còn là Sinh viên Luật chỉ có bấy nhiêu. Thỉnh thoảng có thêm đi bát phố, vào các tiệm sách đọc sách cọp, đi ciné. Tới khi đi dạy học, có lương tiền thì những cuộc vui chơi được nâng cấp. Bây giờ cả bọn gồm Phan Ngọc Lâm, Nguyễn Hùng Việt, Bùi Xuân Đính và kẻ này mỗi cuối tuần hay rủ nhau đi bal hoặc đi nhảy ở vũ trường, thường là Arc-en-Ciel, Grand Monde, Laiyung (Lệ Uyển), Mỹ Phụng… lúc này người ta bắt đầu bày đặt trò yêu vũ nữ và đi hút thuốc phiện, may mà sớm thoát mê hồn trận... Ôi, một thời vui chơi ở Sài Gòn ngày xưa. Sài Gòn của tôi… Đêm qua tình cờ nghe Thanh Lan hát lại Đêm Khuya Trên Đường Catinat của Trần Văn Trạch… lòng càng nhớ càng thương da diết. Ôi, nhớ hắt hiu là nhớ… Nhớ lại những con đường của một thời trẻ tuổi đã cùng với người yêu đi dạo chơi, những chiếc lá me trên tóc, những bông sứ rụng trên bến Bạch Đằng, những chiếc lá dầu quay tròn trong gió khi đi qua đường Duy Tân… Sài Gòn nơi tôi đã vui chơi cũng là nơi tôi từng nhỏ lệ....

Ôi. Sài gòn thành phố của tôi ...


Nguyễn Xuân Thiệp