Hột Vịt Lộn

28.05.2019 khoahocnet.com
Ngô Khôn Trí – HỘT VỊT LỘN (TRỨNG VỊT LỘN)


https://live.staticflickr.com/5118/1...cb8262d1_o.jpg
Miền Nam gọi là “hột vị lộn ” nhưng ngoài Bắc gọi là “trứng vịt lộn” . Dùng từ nào cũng đúng.

Vừa qua, nhân dịp đi Cali , đi trên đường Bolsa gặp tiệm bán hột vịt lộn , mua vài trứng để ăn không phải là để nếm thử mà là muốn tìm lại hương vị ngày xưa .

Gần hơn 30 năm mới ăn lại món này nên ban đầu cảm thấy ngại, thế nhưng sau khi thưởng thức rồi phải nhìn nhận hương vị của nó cũng vẫn như ngày xưa, nước súp bên trong quả trứng thật đậm đà và rất ngon. Nếu ai đã từng ăn qua thì biết muốn ăn ngon đừng nhìn kỹ vào bên trong cái trứng.

Tại sao người ta dùng chữ “lộn” để nói quả trứng có con trong đó ?. Một số người cho rằng : Ngày xưa khi cuộc sống còn nghèo, giá của thịt vịt rất đắt so với trứng vịt , người nuôi không bao giờ dám ăn hột vịt sắp thành con. Người chăn nuôi nghèo thường chỉ ăn những quả trứng bị hư hoặc không có trống. Nếu lấy nhầm trứng sắp thành con thì than là “lộn” vì tiếc 1 con vịt . Vì thế, quả trứng sắp thành con được truyền miệng là “trứng vịt lộn” cho tới ngày nay. Không biết cách giải thích này có đúng hay không?

Ngày nay, món hột vịt lộn hay trứng vịt lộn là một trong những món ăn bình dân được nhiều người ưa chuộng, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở 1 số nước châu Á như Trung Quốc, Campuchia, Philippines. Tuy nhiên , ở những nước theo đạo Hồi , đạo Do Thái , đạo Kitô,… người ta cấm ăn trứng vịt lộn bởi vì trong trứng có con vật không được giết mổ đúng cách.

Tại Philippines, hột vịt lộn được gọi là “ Balut” theo ngôn ngữ địa phương, trứng thường chỉ được ấp từ 14 đến 18 ngày và không dùng rau răm, trong khi trứng vịt lộn tại Việt Nam thường già hơn một chút , từ 19 đến 21 ngày tuổi. Có người cho rằng nếu ăn luộc thì nên chọn trứng từ ngày 18 là ngon nhất . Nếu để ấp khoảng 30 ngày trứng sẽ nở thành vịt con.

Thông thường, người ta rửa sạch trứng, luộc lên, để sôi kỹ 8 phút, tắt bếp và để nguyên đó 20 phút, rồi mới lấy ra, đập vỏ, ăn phần bên trong ngay lúc còn nóng. Các gia vị phổ biến đi kèm là rau răm, gừng tươi thái chỉ, muối tiêu chanh hoặc muối tiêu vắt nước tắc (quất), và dấm ớt. Rau răm có vị cay nồng, mùi thơm hắc, tính ấm, tác dụng ấm bụng, chống đầy hơi, rất hợp với món vịt lộn này. Ở những quán chuyên bán hột vịt lộn , người ta có bí quyết riêng về cách luột trứng và tuyển chọn những rau răm rất tươi và có mùi vị rất thơm.(Hình như người ta luột trứng bằng nước lạnh có pha gì đó?)

Ngoài cách luộc ra, người ta còn chế biến nhiều cách ăn về trứng vịt lộn như : Hột vịt lộn xào me , hột vịt lộn sốt me, hột vịt lộn luộc nước dừa , cháo hột vịt lộn , trứng vịt lộn hầm ngải cứu thuốc bắc, trứng vịt lộn tần gà ngải cứu , vịt lộn um bầu , trứng vịt lộn xào,…

Ở miền Nam, người ta thường ăn hột vịt lộn vào buỗi chiều hay buỗi tối nhưng ở miền Bắc, người ta thường ăn trứng vịt lộn vào buổi sáng.

Ở Việt Nam, một trứng vịt lộn được bán khoảng 7000 đồng , tương đương khoảng 0.32 đô la, ở California , Mỹ là khoảng 1.50 đô la.

Một quả trứng vịt lộn có 182 kcal năng lượng, 13,6 gam protein; 12,4 gam lipit; 82 mg canxi; 212 gam photpho và 600 mg cholesterol. Ngoài ra còn có rất nhiều beta carotene, các vitamin nhóm A, nhóm B và vitamin C, sắt… Vì vậy trứng vịt lộn là món ăn rất bổ, giàu dinh dưỡng.Tuy nhiên nếu ăn nhiều trứng vịt lộn mỗi ngày có thể làm tăng lượng cholesterol trong máu, là nguyên nhân gây ra các bệnh về tim mạch, huyết áp và tiểu đường. Tốt nhất chỉ nên ăn 2 quả mỗi tuần. Sẽ không có vấn đề vệ sinh nếu bạn ăn sau khi đun sôi. Nhưng nếu có lổ trên vỏ và để qua đêm thức ăn dễ thối , tạo nhiều vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm.

Văn hóa ẩm thực của mỗi quốc gia có khác nhau , nhiều du khách người nước ngoài khi đến Việt Nam không dám ăn món trứng vịt lộn. Ngược lại cũng có người Việt Nam không ăn được món thịt ngựa khi đi du lịch qua Mỹ , châu Âu, hay món Sannakji (Bạch tuộc sống) ở Hàn Quốc.

Montreal, ngày 17/05/2019

Ngô Khôn Trí