Chúng ta đã đọc qua nhiều bài viết về các khóa học bay A-37, trực thăng. Thật là thiếu sót nếu không nhắc đến các khóa Hoa tiêu Quan sát Quốc nội mà rất nhiều SVSQKQ thuộc Liên Khóa đã trải qua và tốt nghiệp về phục vụ tại các phi đoàn Quan Sát thuộc các Sư Đoàn Không quân của VNCH. Bài viết này dựa vào tài liệu từ đặc san "Không Gian Hằn Nỗi Nhớ" của khóa 72A cùng lời kể cùa một số SVSQ liên hệ nên chắc còn nhiều thiếu sót, kính mong các niên trưởng và các bạn bổ túc và góp ý thêm.
Xin bắt đầu từ khóa 42 Hoa Tiêu Quan Sát (HTQS) được khai giảng vào đầu năm 1973 với sự tham dự đầu tiên của các SVSQ khóa 72A cho đến khóa 44 THQS có sự góp mặt đông đảo của các SVSQ thuộc Liên Khoá. Trung Tâm Huấn Luyện Không Quân Nha Trang đã đào tạo không biết bao nhiêu SVSQKQ từ buổi ban đầu khi vừa tập tễnh vào nghiệp lính để rồi sau đó tùy theo tài khóa mà mọc lông chấp cánh, từ trong nước hay các trường bay tại Mỹ. Riêng trường Phi Hành tại Nha Trang với bao nhiêu huyền thoại đã được nghe thấy khi chúng ta vừa bước chân vào TTHL, nhất là khi nhìn thấy các Niên Trưởng đang thụ huấn mặc đồ bay ra vào trại Hoàng Yến hàng ngày, hay thỉnh thoảng ghé thăm và "nựng" đàn em đang tập trung trong các trại Ngân Hà, Thùy Dương vời các màn "công lực", "nhảy xổm" tóe lửa.
Mỗi sáng thứ Bảy khi lên sân vận động chào cờ hay đi tập hợp trong "Tử Sĩ Đường", nơi có hai câu đối nổi tiếng trên bàn thờ tổ quốc mà mọi SVSQKQ chắc hẳn không quên:
"Hiệp sĩ không gian vạn nẽo lẫy lừng câu phạt Bắc,
Anh hùng dân tộc nghìn năm chói lọi tiếng bình Nam"
để nghe thuyết trình đều phải đi ngang qua trường Phi Hành. Nhìn những chiếc T-41 nằm rải rác đây đó trong parking mà thấy lòng lâng lâng khó tả. Ôi "không gian giờ đây ta mới biết" chắc hẳn phải bắt đầu từ đây. Đâu ai biết được nỗi đoạn trường của các phi công "En Lờ Chớp chớp" khi thụ huấn tại đây, đôi khi "bầm dập" khi bay huấn luyện. Xin ghi lại một vài hoạt cảnh trích trong sách đã dẫn:
"Vào đầu năm 1973 gần Tết con trâu thì khóa 42 HTQS bắt đầu khai giảng ở trường Phi Hành thuộc TTHLKQ Nha Trang. Huấn Luyện Viên là những thiếu úy mới ra trường từ Mỹ về. Các khóa sinh hơi vất vả vì phải học bay vừa bằng tiết Việt vừa bằng tiếng Mỹ. Triệt nâng thì là stall, cận tiến là final approach, chong chóng thì propeller, cánh cản là flap...Khi cất cành là lúc bận rộn nhất, các khóa sinh lại càng thêm lúng túng khi miệng đang lẩm bẩm "hòa khí già, tay ga tống hết" trong khi huấn luyện viên ngối cạnh hò hét những "mixture: rich, throttle: full". Trong những buổi briefing, đứa học trò ngồi xanh mặt nghe đàn anh mắng mỏ mà không khỏi chạnh lòng nghĩ tới những thành phần bourgeois gentilhomme mới lên của thời đại, những bourgeois gentilhomme hút Salem, Winston, Pall Mall thay vì hút Con Mèo hay Ba Số 5 như thời trước. Các đàn anh đã không có thời giờ rảnh ghé vào phạn xá để biết rằng các tiêu chuẩn dinh dưỡng của các đàn em rất là thấp, khó mà vẻ được cái lazy eight cho được tròn trịa như tiêu chuẩn mà khỏi run tay hoa mắt, ù tai. Không nên la mắng đàn em quá, bởi đất nước đang chờ " (một vài trường hợp còn thê thảm hơn khi đang bay, xin miễn ghi lại, ghi chú bởi người viết).
Khóa 42 HTQS gồm có 23 SVSQ khóa 72A (trong đó có Mai N.Trai, Hứa Tỷ...về Đà Nẵng) , hai sĩ quan và hai SVSQ khóa 72E đầu tiên (Hiệp A37, Tuyển đen). Một vài giai thoại do cán bộ Trai kể lại: " Trong khóa 42 HTQS có Tạ Viết Đỉnh là người hơi gầy gò và có tật ưa nói cà lăm không kịp thở mỗi khi chàng hừng chí. Một hôm khi dẫn đào nhí ra Hòn Chồng ngoạn cảnh, trong một lúc cao hứng chàng đã thao thao kể cho nàng nghe rằng trong khi đang bay mà buồn ngủ là chàng chui vào mây gác cánh lên đó mà ngủ, cho đến lúc mây tan máy bay rớt xuống thì chàng mới giật mình thức dậy mở máy bay về đáp. Không may cho chàng là có mấy HLV của trường Phi hành tình cờ ở gần đó nghe hết mà chàng không biết. Vì câu chuyện này mà Đỉnh bị "kết" từ hôm đó, ngày nào cũng bị đàn anh HLV hỏi rằng" hôm nay có tính gác cánh lên mây mà ngủ hay không?
Trong thời gian học bay của khóa 42 HTQS thì câu lạc bộ của Đại Tá Thịnh khai trương. Mỗi buổi trưa các khóa sinh mặc đồ bay lấy khai sắp hàng chờ mấy cô đứng sau quầy múc cơm vô khai cho. Cơm ăn đủ no nhưng thịt thà rau cỏ thì it cho nên thêm được chút nào hay chút nấy. Chàng Trai nhà ta được một cô có cảm tình nên lần nào cũng được cô múc cho một miếng thịt kho to nhất. Dĩ nhiên thì chuyện chả đi đến đâu vì chàng Trai không để ý đến cô ta. Ít lâu sau thì em hiểu ra "tình cho không biếu không" và từ đó miếng thịt mà cô ta múc cho Trai bao giờ cũng nhỏ nhất...."
Khóa 43 HTQS là một khóa đặc biệt. Dù gọi chung là khóa 43 HTQS nhưng sau khi học T-41 xong, một số khóa sinh ở lại Nha Trang học bay L-19 và một số đi Phan Rang học khóa 2 quốc nội T-37.
Khóa 44 HTQS gồm có 30 người sau khi học T-41 xong thì cũng được chia làm hai, 15 người ở lại trường Phi Hành học L-19 và 15 người kia đi Phan Rang theo học khóa 3 quốc nội T-37.
Tất cả các pilot L-19 tốt nghiệp từ trường Phi Hành Nha Trang đều đã về phục vụ tại các Phi Đoàn trên 4 vùng chiến thuật như các Phi Đoàn 110, 120 (Đà Nẵng), 112, 124 (Biên Hòa), 116 (Cần Thơ) và 114 (Nha Trang). Riêng những anh em học khóa 3 phản lựcT-37 thì đến tháng 4/75 chưa kịp ra Phi đoàn dù chương trình học bay đã hoàn tất nhưng còn phải học giai đoạn 2 quân sự tai Nha Trang.
