Ngàn Thu Áo Tím

Tiếng hát Xuân Thu

“Nữ Sinh Áo Tím”

Qua hai ca khúc bất hủ trong nền tân nhạc Việt Nam viết về “áo tím” là Ngàn Thu Áo Tím (Hoàng Trọng - Vĩnh Phúc) và Tà Áo Tím (Hoàng Nguyên), các văn thi nhân, các vị nhạc sĩ đã đồng hoá màu tím với nét đẹp thơ mộng và sự thanh khiết của người con gái tới tuổi biết yêu, hoặc được người khác phái yêu.

Trước kia, vào thời Pháp thuộc, có hai trường nữ trung học mà các nữ sinh mặc đồng phục áo dài tím.

Trường thứ nhất là Nữ Trung Học Gia Long ở Sài Gòn, ngày ấy có tên tiếng Pháp là “Collège des Jeunes Filles Indigènes” (Trường Trung học cho Nữ Sinh bản xứ), thường được người Việt gọi là “Trường nữ sinh Áo Tím”.

Trường thứ nhì là Nữ Trung Học Đồng Khánh ở Huế. Theo nhà báo Hoài Nam của SBS Radio (Úc Châu), lúc đầu đồng phục của nữ sinh Đồng Khánh là áo dài trắng, nhưng tới năm 1930, có lẽ để các cô nữ sinh miền sông Hương núi Ngự cũng “đáng yêu” như nữ sinh ở Hòn Ngọc Viễn Đông, người ta đã cho các cô mặc đồng phục áo dài màu tím (hình trên tạp chí National Geographic chụp năm 1931 cho thấy các cô mặc áo tím).

Nhưng như đã viết ở đoạn đầu, ít nhất cũng là với giới văn thi nhân, nhạc sĩ, màu tím tượng trựng cho những nét đẹp thơ mộng và sự thanh khiết nơi người con gái tới tuổi biết yêu, hoặc được người khác phái yêu. Rất có thể vì thế, một số cô nữ sinh chưa tới tuổi dậy thì nhưng khi mặc cái áo dài tím vào lại cứ ngỡ rằng mình đã tới tuổi... biết yêu, đưa tới việc sao lãng học hành; còn các cậu con trai thì hiểu lầm một cách tại hại là hễ con gái mặc áo dài tím là mình được quyền “em tan trường về, anh theo Ngọ về...” không cần biết “tuổi của nàng, anh nghĩ chỉ... 13”!

Trước “nguy cơ” yêu sớm (hoặc sớm được yêu) nơi các nữ sinh, tới năm 1935, trường Nữ Trung Học Đồng Khánh đã cho đổi lại đồng phục màu trắng “trinh nguyên” như xưa.

Về phần trường Nữ Trung Học Gia Long ở Sài Gòn, thì tới năm 1953 cũng cho đổi đồng phục áo dài màu tím thành màu trắng.

Thật vô cùng đáng tiếc!

Nếu tại hạ ở vào cương vị của Ban Giám Hiệu hai trường nữ trung học nói trên, sẽ đưa ra giải pháp hợp tình hợp lý như sau:

Các cô nữ sinh từ lớp 7 tới lớp 9, tức là còn “con nít ranh”, thì bắt mặc đồng phục áo dài trắng, các cô nữ sinh từ lớp 10 tới lớp 12, tức là đã từ giã tuổi ô mai để bước vào tuổi dậy thì, thì cho mặc đồng phục áo dài tím – để bật đèn xanh cho đám con trai!