Chiều trên phá Tam Giang

[chimtroi]

<center> Phá Tam Giang

http://hoiquanphidung.com/Pictures/Phatamgiang1.jpg </center>

Phá Tam Giang, một trũng nước lớn nơi có 3 cửa sông hợp lưu trước khi chảy ra biển là Ô Lâu phía Bắc, sông Bồ và sông Hương phía Nam . Phá Tam Giang là một phá nằm trong hệ thống đầm phá Tam Giang – Cầu Hai. Diện tích phá Tam Giang khoảng 52km², trải dài khoảng 24km từ cửa sông Ô Lâu đến cửa sông Hương, thuộc địa phận ba huyện Phong Điền, Quảng Điền, Hương Trà tỉnh Thừa Thiên - Huế....

Nằm trên bờ Phá Tam Giang về phía biển có một làng nhỏ tên là Hương Điền. Một làng nhỏ với những gò cát mênh mông và một ít hàng tre và thùy dương thưa thớt nhưng lừng lẫy một thời trong cuộc chiến trước năm 1975 vì là nơi đặt Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn Thủy Quân Lục Chiến, nơi Chuẩn Tướng Bùi Thế Lân chỉ huy các đơn vị TQLC anh hùng ngày đêm trực diện với kẻ thù tại vùng địa đầu giới tuyến của VNCH. Dù vậy, nơi đây không có đến một bải đáp trực thăng ra hồn, mỗi lần vào lấy tiếp tế cho các tiền đồn TQLC, trực thăng phải đáp trên.... một bờ ruộng ven làng bề ngang chưa quá ba thước. Có lần vào mùa lúa cao, hợp đoàn trực thăng đáp xuống bờ ruộng, cả đám lúa bị gió cánh quạt đè bẹp. Chủ ruộng là một ...già gân thuộc loại "điếc không sợ súng", nóng ruột vì... lúa bị đè bầm dập, ông lão chạy ra chỉ đám trực thăng mà la hét ỏm tỏi, thậm chí còn cởi nút áo phạch ngực ra thách đố mấy ông... thiên lôi, đến nổi mấy anh lính gác bải đáp phải kéo ông già vào mà dỗ ngọt....

<center>
http://hoiquanphidung.com/Pictures/Phatamgiang2.jpg </center>

Buổi chiều ngồi bên bờ Phá Tam Giang nhìn sóng nước bao la trải dài đền tận chân trời, lòng người chợt chùn xuống. Trong sự tĩnh lặng của không gian và thời gian, khi bóng mặt trời từ từ chìm khuất sau dãi núi xa, ánh nắng tắt dần, nghe tiếng sóng vỗ nhẹ vào bờ, cái cảm giác nhỏ bé, cô đơn bất chợt trở về với nỗi nhớ nhung mênh mang bất tận...

Chiều trên phá Tam Giang
Anh sực nhớ em
Nhớ bất tận....

<center>
http://hoiquanphidung.com/Pictures/Phatamgiang3.jpg </center>

Đó là cảm xúc của nhà thơ Tô Thùy Yên trong bài thơ "Chiều Trên Phá Tam Giang" được nhạc sĩ Trần Thiện Thanh phổ nhạc đã trở thành bất tử.

<center>http://hoiquanphidung.com/Pictures/Phatamgiang4.jpg

CHIỀU TRÊN PHÁ TAM GIANG

Thơ : Tô Thùy Yên


Chiều trên phá Tam Giang
Anh sực nhớ em
Nhớ bất tận .

Giờ này thương xá sắp đóng cửa .
Người lao công quét dọn hành lang .
Những tủ kính tối om .
Giờ này thành phố chợt bùng lên
Để rồi tắt nghỉ sớm .
( Sài Gòn nới rộng giờ giới nghiêm .
Sài Gòn không còn buổi tối nữa .)
Giờ này có thể trời đang nắng .
Em rời thư viện đi rong chơi
Dưới đôi vòm cây ủ yên tỉnh
Viền dòng trời ngọc thạch len trôi .

Nghĩ tới ngày thi tương lai thúc hối ,
Căn phòng cao ốc vàng võ ánh đèn ,
Quyển sách mở sâu đêm .
Nghĩ tới người mẹ đăm chiêu, đứa em quái quỉ .
Nghĩ tới đủ thứ chuyện tầm thường
Mà cô gái nào cũng nghĩ tới .
Rồi nghĩ tới anh , nghĩ tới anh
Một cách tự nhiên và khốn khổ .
Giờ này có thể trời đang mưa .
Em đi nép hàng hiên sướt mướt ,
Nhìn bong bóng nước chạy trên hè
Như những đóa hoa nở gấp rút .
Rồi có thể em vào một quán nước quen
Nơi chúng ta thường hẹn gặp ,
Buông tâm trí bập bềnh trên những đợt lao xao
Giữa những đám ghế bàn quạnh quẽ .

Nghĩ tới anh , nghĩ tới anh ,
Cơn nghĩ tới không sao cầm giữ nỗi
Như dòng lệ nào bất giác rơi tuôn .
Nghĩ tới , nghĩ tới một điều hệ trọng vô cùng
Của chiến tranh mà em không biết rõ .
Nghĩ tới , nghĩ tới một điều hệ trọng vô cùng
Một điều em sợ phải nghĩ tới .
Giờ này thành phố chợt bùng lên .

Chiều trên phá Tam Giang
Anh sực nhớ em
Nhớ bất tận .

Anh yêu em , yêu nuối tuổi hai mươi
Rực chiếu bao nhiêu giấc mộng đua đòi
Như những mặt trời con thật dễ thương
Sẽ rơi rụng dọc đường lên dốc tuổi ,
Mỗi sáng trưa chiều tối đêm khuya .
Anh yêu em , yêu nuối tuổi hai mươi ,
Coi chuyện đó như lần đi tuyệt tích
Trong nước trời lãng đãng nghìn trùng ,
Không nghe thấy cả tiếng mình độc thoại .
Anh yêu , yêu nuối tuổi hai mươi,
Thấy trong lòng đời nở thật lẻ loi
Một cành mai nhị độ .
Thấy tình yêu như vận hội tàn đời
Để xé mình khỏi ác mộng
Mà người đàn ông mê tưởng suốt thanh xuân .

Ôi tình yêu , bằng chứng huy hoàng của thất bại !

http://hoiquanphidung.com/nhac/chieutrenphatamgiang.mp3 </center>

[6Mao]

Tôi nhớ không biết có đúng hay không, vì lâu qua'
rồi, mấy câu thơ như vậy

Đường vô xứ Nghệ quanh quanh
Non xanh nước biếc là nơi hữu tình
Thương em anh cũng muốn vô
Ngại truông nhà Hồ sợ phá Tam giang,
Phá Tam giang ngày nay đã cạn
Truông nhà Hồ nội táng oai nghiêm...

Phá Tam giang trong ca^u thơ này có dính líu tới
phá Tam giang như Chimtroi vưà nói hay không?

6M

[Delta-Foxtro]

Cám ơn Chim trời cho nghe bản nhạc này làm tôi nhớ lại thời làm Copilot ở 253.(biệt phái)

[chimtroi]

Bác 6Mao ơi,

Tôi chỉ học thuộc được 2 câu thôi (để dành cua bồ) :

"Thương em anh cũng muốn vô
Sợ truông nhà Hồ sợ phá Tam giang"

Còn bác thì thuộc đến 6 câu...vọng cổ:78: tức là gấp 3 lần tui rồi. Để cho chắc ăn bèn lục lạo một hồi thì thấy người ta viết như vầy:

"Đường vô xứ Huế loanh quanh,
Non xanh nước biếc như tranh họa đồ
Thương em, anh cũng muốn vô
Sợ truông nhà Hồ, sợ phá Tam giang
Phá Tam giang ngày rày đã cạn,
Truông nhà Hồ nội tán cấm nghiêm "

Xin ghi thêm một vài chuyện tích có liên quan về "truông nhà Hồ, phá Tam giang" được tìm thấy rải rác đây đó trên mạng:

Ngày xưa muốn đi vào Huế thì phải đi đường bộ qua truông Nhà Hồ hoặc đường thủy đi qua phá Tam Giang, nhưng cả truông Nhà Hồ và phá Tam Giang đều là mối đe doạ khủng khiếp đối với mọi người. Truông Nhà Hồ là một truông rộng bạt ngàn, cây cối um tùm, là sào huyệt của một băng cướp rất nguy hiểm. Người đi qua đó thường bị chúng bắt bớ, giết chóc để cướp lấy của hoặc đòi tiền mãi lộ. Còn phá Tam Giang nằm ngày chỗ ba con sông cùng đổ ra biển, hay có sóng thần lập úp nhiều thuyền bè qua lại. Vì thế trong dân gian truyền tụng câu hát:

Đường vô xứ Huế quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh họa đồ
Thương em anh cũng muốn vô
Sợ Truông nhà Hồ sợ phá Tam Giang

Thời bấy giờ có quan Nội tán Nguyễn Khoa Đăng nổi tiếng thông minh. Biết được nổi lo sợ của dân chúng, ông tìm cách đánh dẹp. Một hôm, Nguyễn Khoa Đăng bố trí một đoàn xe chở lúa và hàng hoá qua truông. Ông cho một người lính ngồi sẵn trong thùng xe chở lúa. Khi bị cướp, nguời lính ngồi trong thùng xe rải lúa ra dọc đường. Nhờ có dấu lúa rải này, ông đã lần ra xào huyệt của bọn cướp, quan quân tràn vào bắt gọn cả ổ. Từ đó truông nhà Hồ trở nên yên bình.
Dẹp xong giặc truông Nhà Hồ, quan Nội tán lại tìm cách trị sóng thần phá Tam Giang. Một mặt ông sai người lặn xuống phá, đào bới mở rộng cửa phá để trừ sóng dữ. Một mặt ông cho loan báo trong dân chúng là quan Nội tán sẽ cho quân dùng súng thần công bắn sóng thần trừ họa. Nghe tin ấy ai nấy đều khiếp sợ, nghĩ rằng quan Nội tán xâm phạm đến thần linh, phen này chắc hoạ lớn. Mặc mọi người khuyên can, ngăn trở, đến ngày đã định, Nguyễn Khoa Đăng đem súng hướng ra phá, ra lệnh bắn. Ba tiếng súng ầm ầm vang lên, khói bốc mù mịt. Những người chứng kiến đều sợ hãi quỳ sụp xuống. Nhưng bỗng trên mặt phá, một luồng đỏ như máu từ từ loang ra. Nguyễn Khoa Đăng bảo với mọi người là sóng thần đã bị trúng đạn chết, từ nay không phải lo sợ nữa. Thực ra thì người của ông đã bí mật lặn xuống và rải phẩm đỏ cho tan dần trong nước.
Quả nhiên từ đó sóng thần không còn, thuyền bè qua lại trên phá Tam Giang đều bình an vô sự. Nỗi lo sợ về truông Nhà Hồ, phá Tam Giang không còn nữa, nhưng câu hát xưa vẫn còn, nay được chắp thêm hai câu ghi nhớ công ơn của quan Nội tán Nguyễn Khoa Đăng:

Phá Tam Giang ngày rày đã cạn
Truông Nhà Hồ nội tán cấm nghiêm

(Theo Truyện kể dân gian Thừa Thiên Huế)

Một điều thú vị là nhân dịp nầy tình cờ được biết thêm là hậu duệ của quan Nội Tán Nguyễn Khoa Đăng ngày xưa là một danh tướng của VNCH, Thiếu Tướng Nguyễn Khoa Nam (http://hoiquanphidung.com/showthread.php?t=632).
Cả hai Sinh vi Tướng, tử vi Thần, mãi mãi được người đời tôn kính.

Phá Tam Giang Việt Nam chỉ có một. Qua bao nhiêu thời đại với sự biến đổi không ngừng của thiên nhiên, Phá Tam Giang đã thay đổi nhiều do dòng nước xoáy...(cho hợp với trào lưu) nên giờ đây trở nên hiền hòa, là vựa cá của người dân trong khu vực và cũng là khu du lịch thiên nhiên khá hấp dẫn.

Cám ơn bác Delta-Foxtro đã góp ý.

[6Mao]

Ca'm ơn cán bộ Chimtroi, vì tui chỉ nhớ máng như vậy thôi,
thế nên thường hay bị ông 2Dê (DaDieu)rầy rà là cụ già
hay lầm lộn....chang nho gì cả.
Hóa ra vì trật, dù xài tới hết 6 câu vẫn chẳng cua đưoc bồ,
thật thảm thương, cuối cùng thì cũng chỉ bị...bồ cua thôi!

[Maybonphuong]

Toi cung da biet ve " Pha Tam Giang " qua nhung cau ca dao cac can bo da trich o tren . Nhung thuc tinh luc nao toi cung thac mac va muon biet them ve dia danh nay . Hom nay nho cac can bo toi moi duoc biet them rat nhieu ve " Pha Tam Giang " .
Toi nghi suc manh cua van tho rat manh liet . Da lam noi tieng nhung dia danh o VN minh Nho van tho ma chung ta moi biet den nhung dia danh nhu : Tha La xom dao ( Tho* cua Vu Anh Khanh ). Pleiku, " Ma' do mo^i Hong` " ( Tho* Vu Hu*u~ Dinh ) . Tho^n vi~ Da. ( Tho* Han` Mac Tu*? ) Ao' Lua. Ha` Do^ng ( Tho* Nguyen Sa ) ....