KiwiTeTua
04-24-2015, 06:42 AM
Trái Quách Trà Vinh
https://www.youtube.com/watch?v=a2dccr_6vNY
Đã từng nghe nói nhiều nhưng trong chuyến đi miền Tây lần này tôi mới có dịp khám phá quách Trà Vinh. Ai lần đầu mới nghe tên trái quách chắc cũng không khỏi tò mò. Tò mò cũng đúng thôi vì loại cây này khá hiếm, không phải vùng nào cũng có. Người dân ở đây rất tự hào về loại trái cây này không chỉ ở vị thanh ngọt, mát lành mà dường như với họ, hơn nửa thế kỷ qua, trái quách có mặt và trở thành một đặc sản độc đáo, góp phần làm phong phú hơn danh sách trái cây nơi miệt vườn Trà Vinh.
Hiện nay, cây quách chỉ trồng rải rác trong các phum sóc của người Khmer. Người dân Trà Vinh ưa trái quách mang về trồng, mỗi nhà chỉ vài cây quanh hè lấy bóng mát vá trái. Khách du lịch ngang qua Cầu Kè dễ dàng nhận diện cây quách đứng xen cùng các loại cây ăn trái bởi loại cây nầy thân to, tán rộng, được trồng thành hàng, đặc biệt những trái quách treo lủng lẳng trông như quả bóng nhựa, có nhiều hột nhỏ li ti trên thân màu xám.
http://hoiquanphidung.com/userupload/img/1_1428521387.jpg
Hằng năm cây cho cả trăm quả. Gần giống như trái dừa đã già, không cần nhọc công trèo lên thân cao hái, khi chín trái tự rụng xuống chứ không cần hái, chủ vườn cứ ra gốc cây tha hồ mà nhặt lấy. Thịt trái quách được bao bọc bởi lớp vỏ cứng nên không dễ gì vỡ ra. Người dân mang trái về để vài hôm cho chín hẳn rồi dùng vật cứng đập nhẹ là vỏ tự nứt ra.Trái ngược với vẻ ngoài sần sùi, cơm quách chua thanh, ngọt mát nên dễ được lòng thực khách. Trái quách có hình dáng hơi giống trái bóng nhỏ, da thô nhám màu xám trắng. Cơm quách màu đen đặc sệt.
Ba cách làm dưới đây sẽ giúp cơm quách phát huy tác dụng độc đáo của nó trong ẩm thực:
Quách ghém cùng mắm
Mắm cá sặc, cá chốt hay cá trẽn trộn đường tỏi, ớt là loại thức chấm hấp dẫn được dùng với các loại rau sống như xà lách, cải thảo, bông súng... kèm thêm vài lát khế chua hoặc chuối chát để đậm vị. Thêm vào đó, người ta còn nạo cơm quách ra làm nhân cuốn chung trong rau và chấm mắm.
Vị nồng của mắm hòa cùng vị chua ngọt của từng miếng cơm quách đặc sệt. Cái giòn giòn của lát khế chua, mùi thơm của những cọng rau tươi thấm dần qua đầu lưỡi. Trái quách khi ăn không làm thực khách ngán vì không béo, lại có vị chua thanh, rất thích hợp để đổi vị cho bữa cơm hàng ngày.
http://hoiquanphidung.com/userupload/img/2_1428521308.jpg
Cơm quách ăn như rau sống khi kèm với mắm. Ảnh: nguoidothi
Quách dầm sinh tố
Quách mới rụng xuống (vừa chín tới) tuy đã thơm phưng phức nhưng thường người ta để dăm ba bữa, khi quách đã chín mùi, vỏ mềm mới dùng dao xẻ đôi trái, lấy muỗng múc hết ruột quách cho vào ly, thêm đường đánh tan đều, cho đá đã đập nhỏ vào. Đơn giản thế mà lại có được một ly nước thanh mát giải nhiệt. Những ai lần đầu thưởng thức, sẽ khó chịu đôi chút vì chưa quen mùi thơm, vị lạ đặc trưng của quách nhưng uống rồi đến ly thứ hai, thứ ba thì thèm ngay. Dùng quách dầm sinh tố có thể nói là rất mới lạ đối với nhiều người phương xa, nhưng riêng tại Trà Vinh thì khá phổ biến. Món nước này được ưa dùng vào những ngày hè nóng bức, giúp giải nhiệt rất tốt.
Dùng muỗng múc ruột quách cho vào ly, thêm đường, sữa cùng nước đá, ta sẽ có một thứ nước giải khát lạ miệng. Nếm thử một muỗng quách, mùi thơm lập tức phảng phất lên cánh mũi, vị chua thanh làm vị giác tê mê. Đường ngọt và sữa béo hòa vào nhau trong từng miếng quách sền sệt trông như kem tươi thơm béo.
http://hoiquanphidung.com/userupload/img/3_1428521213.jpg
Một ly sinh tố quách giúp giải nhiệt rất hữu hiệu. Ảnh: Hữu Tưởng
Rượu Quách
Hầu như nhà nào trồng quách cũng sở hữu vài ba chai rượu trong nhà để thết đãi khách hoặc dùng thường xuyên giúp cường gân cốt, bổ thận, nhuận tràng, dễ tiêu. Muốn có rượu thuốc này, người ta dùng muỗng cạo lấy cơm trái quách ngâm trong hũ rượu nếp hoặc rượu gạo. Để rượu ngon hơn, người ta bổ trái ra làm vài ba mảnh ngâm rượu. Nhưng theo một số người thì đục vài lỗ trên trái bỏ ngâm sẽ giúp nước rượu trong hơn hai cách làm trên.
Người sành quách không thể bỏ qua món rượu quách. Ở Trà Vinh, những ai trồng quách bao giờ trong nhà cũng có một thẩu rượu quách. Khi có khách quý hoặc người thân đến thăm thế nào cũng mang ra lai rai vài câu chuyện. Rượu quách không những thơm ngon, người uống nếu theo giờ giấc, liều lượng nhất định thì rượu không những là đặc sản mà còn là vị thuốc bổ, giúp con người ta cường gân cốt, bổ thận, nhuận tràng, dễ tiêu…
Thường người ta dùng rượu gạo hoặc nếp để ngâm. Có nhiều cách pha chế rượu quách. Chọn những quả chín tròn trịa, mặt ngoài không có vết xước hay thủng sâu. Dùng ruột quách ngâm hòa cùng với rượu, hoặc bổ quả quách ra làm những miếng vừa cho vào chum rượu, cũng có thể dùng dao khoét vài lổ trên trái quách rồi để nguyện trái ngâm với rượu. Dù cách nào đi nữa khi thành phẩm rượu phải trong, còn nguyên mùi thơm của quách mới đạt.
Lan Thoa
https://www.youtube.com/watch?v=a2dccr_6vNY
Đã từng nghe nói nhiều nhưng trong chuyến đi miền Tây lần này tôi mới có dịp khám phá quách Trà Vinh. Ai lần đầu mới nghe tên trái quách chắc cũng không khỏi tò mò. Tò mò cũng đúng thôi vì loại cây này khá hiếm, không phải vùng nào cũng có. Người dân ở đây rất tự hào về loại trái cây này không chỉ ở vị thanh ngọt, mát lành mà dường như với họ, hơn nửa thế kỷ qua, trái quách có mặt và trở thành một đặc sản độc đáo, góp phần làm phong phú hơn danh sách trái cây nơi miệt vườn Trà Vinh.
Hiện nay, cây quách chỉ trồng rải rác trong các phum sóc của người Khmer. Người dân Trà Vinh ưa trái quách mang về trồng, mỗi nhà chỉ vài cây quanh hè lấy bóng mát vá trái. Khách du lịch ngang qua Cầu Kè dễ dàng nhận diện cây quách đứng xen cùng các loại cây ăn trái bởi loại cây nầy thân to, tán rộng, được trồng thành hàng, đặc biệt những trái quách treo lủng lẳng trông như quả bóng nhựa, có nhiều hột nhỏ li ti trên thân màu xám.
http://hoiquanphidung.com/userupload/img/1_1428521387.jpg
Hằng năm cây cho cả trăm quả. Gần giống như trái dừa đã già, không cần nhọc công trèo lên thân cao hái, khi chín trái tự rụng xuống chứ không cần hái, chủ vườn cứ ra gốc cây tha hồ mà nhặt lấy. Thịt trái quách được bao bọc bởi lớp vỏ cứng nên không dễ gì vỡ ra. Người dân mang trái về để vài hôm cho chín hẳn rồi dùng vật cứng đập nhẹ là vỏ tự nứt ra.Trái ngược với vẻ ngoài sần sùi, cơm quách chua thanh, ngọt mát nên dễ được lòng thực khách. Trái quách có hình dáng hơi giống trái bóng nhỏ, da thô nhám màu xám trắng. Cơm quách màu đen đặc sệt.
Ba cách làm dưới đây sẽ giúp cơm quách phát huy tác dụng độc đáo của nó trong ẩm thực:
Quách ghém cùng mắm
Mắm cá sặc, cá chốt hay cá trẽn trộn đường tỏi, ớt là loại thức chấm hấp dẫn được dùng với các loại rau sống như xà lách, cải thảo, bông súng... kèm thêm vài lát khế chua hoặc chuối chát để đậm vị. Thêm vào đó, người ta còn nạo cơm quách ra làm nhân cuốn chung trong rau và chấm mắm.
Vị nồng của mắm hòa cùng vị chua ngọt của từng miếng cơm quách đặc sệt. Cái giòn giòn của lát khế chua, mùi thơm của những cọng rau tươi thấm dần qua đầu lưỡi. Trái quách khi ăn không làm thực khách ngán vì không béo, lại có vị chua thanh, rất thích hợp để đổi vị cho bữa cơm hàng ngày.
http://hoiquanphidung.com/userupload/img/2_1428521308.jpg
Cơm quách ăn như rau sống khi kèm với mắm. Ảnh: nguoidothi
Quách dầm sinh tố
Quách mới rụng xuống (vừa chín tới) tuy đã thơm phưng phức nhưng thường người ta để dăm ba bữa, khi quách đã chín mùi, vỏ mềm mới dùng dao xẻ đôi trái, lấy muỗng múc hết ruột quách cho vào ly, thêm đường đánh tan đều, cho đá đã đập nhỏ vào. Đơn giản thế mà lại có được một ly nước thanh mát giải nhiệt. Những ai lần đầu thưởng thức, sẽ khó chịu đôi chút vì chưa quen mùi thơm, vị lạ đặc trưng của quách nhưng uống rồi đến ly thứ hai, thứ ba thì thèm ngay. Dùng quách dầm sinh tố có thể nói là rất mới lạ đối với nhiều người phương xa, nhưng riêng tại Trà Vinh thì khá phổ biến. Món nước này được ưa dùng vào những ngày hè nóng bức, giúp giải nhiệt rất tốt.
Dùng muỗng múc ruột quách cho vào ly, thêm đường, sữa cùng nước đá, ta sẽ có một thứ nước giải khát lạ miệng. Nếm thử một muỗng quách, mùi thơm lập tức phảng phất lên cánh mũi, vị chua thanh làm vị giác tê mê. Đường ngọt và sữa béo hòa vào nhau trong từng miếng quách sền sệt trông như kem tươi thơm béo.
http://hoiquanphidung.com/userupload/img/3_1428521213.jpg
Một ly sinh tố quách giúp giải nhiệt rất hữu hiệu. Ảnh: Hữu Tưởng
Rượu Quách
Hầu như nhà nào trồng quách cũng sở hữu vài ba chai rượu trong nhà để thết đãi khách hoặc dùng thường xuyên giúp cường gân cốt, bổ thận, nhuận tràng, dễ tiêu. Muốn có rượu thuốc này, người ta dùng muỗng cạo lấy cơm trái quách ngâm trong hũ rượu nếp hoặc rượu gạo. Để rượu ngon hơn, người ta bổ trái ra làm vài ba mảnh ngâm rượu. Nhưng theo một số người thì đục vài lỗ trên trái bỏ ngâm sẽ giúp nước rượu trong hơn hai cách làm trên.
Người sành quách không thể bỏ qua món rượu quách. Ở Trà Vinh, những ai trồng quách bao giờ trong nhà cũng có một thẩu rượu quách. Khi có khách quý hoặc người thân đến thăm thế nào cũng mang ra lai rai vài câu chuyện. Rượu quách không những thơm ngon, người uống nếu theo giờ giấc, liều lượng nhất định thì rượu không những là đặc sản mà còn là vị thuốc bổ, giúp con người ta cường gân cốt, bổ thận, nhuận tràng, dễ tiêu…
Thường người ta dùng rượu gạo hoặc nếp để ngâm. Có nhiều cách pha chế rượu quách. Chọn những quả chín tròn trịa, mặt ngoài không có vết xước hay thủng sâu. Dùng ruột quách ngâm hòa cùng với rượu, hoặc bổ quả quách ra làm những miếng vừa cho vào chum rượu, cũng có thể dùng dao khoét vài lổ trên trái quách rồi để nguyện trái ngâm với rượu. Dù cách nào đi nữa khi thành phẩm rượu phải trong, còn nguyên mùi thơm của quách mới đạt.
Lan Thoa