dnchau
09-14-2013, 06:21 PM
Một Đời Mũ Xanh
(Tái Chiếm Cổ Thành Quảng-Trị Ngày 16-9-72)
Bút ký của Ngô Văn Ðịnh
Lời tòa soạn:
Kính thưa quý niên, huynh trưởng, quý độc giả,
Ngày 22-09-2012 vừa qua, Hội Ái Hữu Cựu Sinh Viên Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức Ontario đã tổ chức một đêm hội ngộ cùng quý đồng hương, quý đồng môn và quý chiến hữu Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa với chủ đề "Đêm Alfa". Đêm Alfa được tổ chức với hai mục đích: thứ nhất là ghi lại với hoạt cảnh một vài hình ảnh do các hội viên thực hiện để nhắc nhớ thời gian thụ huấn, với những tuần lễ huấn nhục mà các tân khóa sinh phải vượt qua trước khi được gắn huy hiệu Alfa; thứ hai là để tưởng nhớ những chiến sĩ Việt Nam Cộng Hòa đã hy sinh cho tự do của đồng bào, đặc biệt là các chiến sĩ Thủy Quân Lục Chiến trong trận tái chiếm cổ thành Quảng Trị ngày 16-09-1972 mà năm 2012 là kỷ niệm tròn 40 năm.
Chúng tôi xin được phép trích lại và giới thiệu đến quý niên, huynh trưởng, quý độc giả phần bút ký của Đại Tá Ngô Văn Định, người trực tiếp tham dự cuộc hành quân nầy. Lửa Thiêng 2013.
Lời giới thiệu của Giao Chỉ - Vũ Văn Lộc: Chúng tôi có cơ hội gặp lại hai người bạn cùng khóa. Nhân dịp anh Ngô Lê Tĩnh từ Nam Cali lên San Jose chơi, bạn Ngô Sĩ Hùng đã chở Tĩnh đến thăm các di sản của Việt Nam Cộng Hòa mà chúng tôi sưu tầm được tại IRCC, Inc. Ðồng thời anh Ngô Văn Ðịnh cũng lái xe lên gặp bạn. Bốn anh em cùng khóa Cương Quyết Võ Bị 1954 có dịp gặp nhau; thật là hạn hữu khi chúng tôi gặp lại các anh bạn có cùng họ Ngô, cùng khóa nhưng không phải là họ hàng:
Anh Tĩnh và anh Ðịnh đều có 21 năm tác chiến, bên là Dù bên là TQLC. Trong quân đội có một thành ngữ đặc biệt: "Xanh cỏ đỏ ngực". Nếu đi tác chiến mà suốt quanh năm chỉ có một nghề... ủi như xe ủi đất thì ngoài việc được vinh thăng cấp bậc tại mặt trận, chỉ còn lại con đường là chết hay là lấy huy chương. Chết thì mồ chôn xanh cỏ, mà sống thì huy chương đeo đỏ ngực. Trung tá Ngô Lê Tĩnh qua 21 năm mũ đỏ cũng là cây ủi của Nhảy Dù. Từ Tiểu đoàn 11 qua Tiểu đoàn 2. Người đã vào Hạ Lào và người đã đến cả Bình Long. Trận Bình Giả tháng 12,1964 đã đem cho Ngô Lê Tĩnh lon Ðại úy. Từ đó “Tĩnh con” lên lon hơi chậm hơn anh em nhưng đỏ ngực, được coi là người có nhiều huy chương nhất của Sư đoàn Nhảy Dù. Nói đến huy chương thì phải kể đến ngành dương liễu chứ sao vàng, sao bạc là những thứ không có xếp hạng trong cái thế vận hội chiến tranh. Với 16 ngành dương liễu, Trung tá Ngô Lê Tĩnh đã có lúc giơ tay với gần được cái đệ tam đẳng Bảo Quốc Huân Chương nếu Tướng Ngô Quang Trưởng chịu chơi thêm một tí nữa.
Lúc còn đeo lon Ðại úy ở Tiểu đoàn 5 thì Tướng Trưởng đâu có lạ lùng gì với Ðại úy Ngô Lê Tĩnh. Riêng Ngô Văn Ðịnh với 21 năm mũ xanh, Đệ Tam Đẳng Bảo Quốc Huân Chương, 22 Anh Dũng Bội Tinh với Ngành Dương liễu, cộng thêm 4 ngôi sao đỏ của 4 lần bị thương.
Trong đời chiến binh, vinh dự lớn lao là được đóng vai trực tiếp tại chiến trường để hướng dẫn Tổng Thống, Tổng Tư Lệnh Quân Ðội thăm mặt trận. Ðó là trường hợp của Ngô Văn Ðịnh.
Sau khi chỉ huy nỗ lực chính với 5,000 quân đánh thủng phòng tuyến Quảng Trị đêm 15 tháng 9, 1972, Ðại tá Ngô Văn Ðịnh có dịp đứng trên bờ thành của thị xã. Bên cạnh là Trung tá Ðỗ Hữu Tùng Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 6 TQLC, đơn vị xung kích của mặt trận. Hai người nhìn tổng quát một vòng cái thị xã đổ nát mà mỗi thước vuông đều đo bằng bom đạn và tử sĩ.
Lúc 12:45 ngày 16-9-1972, Lễ Thượng Kỳ chính thức cử hành ghi dấu QL/VNCH chiến thắng Quảng Trị sau 3 tháng đẫm máu với sự tổn thất của quân hai bên lên đến trên 10 ngàn người. Ngày 20 tháng 9, 1972, mặc dù phòng tuyến vẫn còn bị pháo kích lẻ tẻ, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu hạ cánh trực thăng xuống Hội Yên thuộc khu vực Hải Lăng. Ðại tá Ngô Văn Ðịnh lái xe Jeep của Tổng Thống Thiệu ngồi ghế trưởng xa để lái xe trên đường bộ vào Quảng Trị. Ngồi phía sau xe Jeep là Trung tướng Ngô Quang Trưởng, Tân Tư Lệnh Quân Đoàn I và Chuẩn tướng Bùi Thế Lân, Tân Tư Lệnh Sư Đoàn TQLC.
Trên đường di chuyển, theo chương trình dự trù, xe chạy qua nhà thờ La Vang, lúc này hoàn toàn đổ nát, Đại tá Ðịnh ngừng xe, và Tổng thống Thiệu xuống quỳ gối cầu nguyện. Bức hình Tổng thống Thiệu quỳ tại thánh đường La Vang hoang tàn vì chiến tranh đã trở thành một poster lịch sử được phổ biến toàn quốc và cả thế giới. Tiếp sau đó Đại tá Ðịnh chở Tổng thống Thiệu vào thăm Cổ Thành Quảng Trị nơi đã ghi một chiến thắng lịch sử nhất của chiến tranh Việt Nam.
Sau đây là bút ký của vị Lữ đoàn trưởng Thủy Quân Lục Chiến Ngô Văn Ðịnh kể lại từ đầu. Giao Chỉ.
* * *
Một trong các trận đánh đáng kể nhất chiến tranh Việt Nam khởi sự từ mùa hè đỏ lửa 1972.
Trước khi đề cập tới ngày tái chiếm cổ-thành Quảng Trị, chúng tôi đi ngược lại giòng thời-gian khởi sự ngày 01 tháng 5, 1972.
Tin tình báo cho biết quân Bắc Việt sẽ tác xạ 10 ngàn quả đại bác 130 ly vào cổ-thành và Thị-xã Quảng Trị ngày 1 tháng 5-72.
Để tránh tổn thất nhân mạng nếu cuộc pháo kích xẩy ra. Chuẩn Tướng Vũ Văn Giai, Tư Lệnh Sư Đoàn 3/Bộ Binh cho lệnh các đơn-vị di-tản để tránh pháo.
Cuộc di-tản này lại trở nên một cuộc lui binh hỗn-loạn về hướng Mỹ Chánh. Dọc đường các đơn vị này cũng bị các đơn-vị Bắc-Việt pháo và chận đánh lẻ tẻ trên dường rút.
Sự việc trên đã đưa đến hậu-quả là thành-phố và cổ-thành QuảngTrị bỏ ngỏ và đã bị quân-đội Bắc-Việt chiếm kể từ ngày 01-5-1972.
Lữ Đoàn 369 do Đại Tá Phạm Văn Chung, Lữ Đoàn Trưởng lúc này đang trách-nhiệm án-ngữ tuyến sông Mỹ Chánh đã chỉ-huy các Tiểu Đoàn TQLC ngăn chặn được lực lượng địch tại sông Mỹ Chánh phía Nam Hải Lăng 15 cây số, và đánh tan các đơn-vị Việt-Cộng có ý-định di-chuyển về hướng Nam theo Quốc-Lộ 1. Nhờ vậy nên các đơn-vị trực-thuộc Sư Đoàn 3-Bộ Binh đã được an-toàn khi về tới Mỹ Chánh.
Trong suốt tháng 5-1972, nhiều cuộc tấn-công cấp Trung Đoàn có chiến-xa tùng-thiết vào khu-vực bố-trí quân của LĐ-369 tại Mỹ-Chánh, nhưng đều bị TQLC và BĐQ đánh tan hoặc đẩy lui.
Cũng thời-gian này nhiều cuộc hành-quân thăm dò vào khu-vực quận Hải Lăng đã được tổ-chức. Có những cuộc hành quân trực-thăng-vận, hành quân Thủy-Bộ vào khu-vực bờ biển Mỹ Thủy và đã có nhiều cuộc đụng-độ với cấp Trung Đoàn quân chính-quy Bắc-Việt ở khu-vực “Đường Phố Buồn Hiu” tức hương-lộ 555.
Ngày 04-5-1972, Trung Tướng Ngô Quang Trưởng được bổ-nhiêm chức-vụ Tư-Lệnh Quân-Đoàn 1 thay thế Trung Tướng Hoàng Xuân Lãm.
Thời gian này cũng là khúc quanh quan-trọng trong Binh-Chủng Thủy Quân Lục Chiến, Đại Tá Bùi Thế Lân Tư Lệnh Phó/Sư Đoàn được bổ-nhiệm giữ chức-vụ Tư-Lệnh Binh-chủng TQLC thay thế Trung Tướng Lê Nguyên Khang.
Lúc này Quân-lực Mỹ đã chấm dứt tất cả những cuộc hành-quân trên bộ, chỉ còn lại một số Sĩ-Quan cố-vấn để liên-lạc yểm-trợ về vấn-đề phi-pháo xuất phát từ các hạm đội ở ngoài khơi Thái-Bình-Dương, cùng các phi-vụ B52 từ Guam và Thái lan.
Tuyến sông Mỹ Chánh lúc này trở thành tuyến đầu của Quân Đoàn 1 do Đại Tá Phạm Văn Chung Lữ Đoàn Trưởng LĐ369/TQLC trách-nhiệm.
Ngày 28-6 giai-đọan hành-quân tái-chiếm Quảng-Trị được bắt đầu.
Các đơn-vị Dù, Thủy Quân Lục Chiến vượt-tuyến xuất-phát Mỹ Chánh tiến về Quảng Trị. Lực lượng Nhẩy Dù phía tây Quốc Lộ 1, TQLC phía Đông Quốc Lộ1. Trung tướng Ngô Quang Trưởng giao cho Nhẩy Dù vinh-dự tái-chiếm cổ-thành và thị-xã Quảng-Trị là hai mục-tiêu nằm trên trục tiến quân của TQLC.
Có lẽ Trung-tướng Trưởng muốn dành vinh-dự đó cho Sư Đoàn Nhẩy Dù.
Ngày 11 tháng 7, 1972, Tiểu Đoàn 1-TQLC được trực thăng vận (TTV) vào vùng Thôn Bích, La Nam, Triệu Phong, đông bắc thị-xã Quảng Trị chừng 2 cây số. Đây là một vị-trí quan-trọng, nếu chiếm được sẽ giúp dễ dàng hơn cho việc tái chiếm Quảng Trị.
Một đoàn gồm 32 chiếc trực thăng đủ loại, 17 chiếc loại CH53 mới nhất của Quân- đội Hoa Kỳ (1972) chở được 60 người, 15 chiếc Chinook CH 46 chở 20 người được dùng để di-chuyển TĐ1/TQLC đến mục-tiêu. Khi tới bãi đáp một trực-thăng đã bị hỏa-tiễn SA7 bằn trúng làm nổ tung, quân số trên máy bay đều tử-nạn. Trong số 32 chiếc trục-thăng sử-dụng thì đã có 29 chiếc bị trúng đạn phòng-không, 1 nổ tung ở bãi đáp, 2 chiếc bị rớt (1 rớt xuống biển)
TĐ1/TQLC do Thiếu Tá Nguyễn Đăng Hoà chỉ-huy đã bị tổn-thất nặng, hơn 200 người bị tử-thương và bị thương. TĐ phải đương đầu với lực-lượng hùng-hậu của đối-phương có nhiều chiến xa nhưng vẫn cố-thủ được vị-trí và chống-trả được những cuộc tấn-công của Quân Bắc-Việt.
Sau gần 1 tháng Nhẩy Dù và Thủy Quân Lục Chiến đã tiến gần đến Quảng Trị, thời gian này cũng có nhiều cuộc đụng-độ mạnh hàng ngày và tổn-thất nhiều.
Nhiều yếu-tố chính-trị liên-quan đến hiện-tình đất nước như Việt Nam hoá chiến-tranh, hoà-đàm Ba-Lê, phong-trào phản-chiến ở Mỹ khiến Tổng Thống và Quốc Hội Hoa-Kỳ làm đủ mọi cách để rút quân đội Mỹ ra khỏi cuộc chiến Việt Nam.
Tổng Thống Thiệu muốn mau chóng chiếm lại Quảng Trị, nơi mà bọn Cộng Sản có ý định muốn dùng Quảng Trị để ra mắt chính phủ Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam.
Tôi không hiểu vì lý do gì mà ngày 27-7-1972, Thủy Quân Lục Chiến được lệnh thay thế Nhẩy Dù để tái-chiếm Quảng Trị. Khi nhận lệnh thì mọi cấp chỉ-huy có những suy nghĩ khác nhau, nhưng cũng chẳng có thì giờ để hỏi tại sao.
Tướng Bùi Thế Lân nhận-lãnh nhiệm-vụ khó khăn và quan-trọng này trên vai ông, ông cũng vừa mới nhận chức vụ Tư Lệnh Sư Đoàn được một thời gian ngắn. Nhưng tôi nghĩ, ông cũng hãnh-diện và kết quả của cuộc hành quân này sẽ có ảnh-hưởng đến đời binh nghiệp của ông.
Sau khi họp bàn và thiết-kế, ông quyết-định dùng Lữ Đoàn-258 do Đại Tá Ngô-văn Định (Đồ Sơn) chỉ huy gồm 5 Tiểu Đoàn tác-chiến 1,2,5,6,9 và 1 Tiểu Đoàn Pháo Binh 105 ly TQLC để thay thế vào khu vực của Lữ Đoàn 2/Nhẩy Dù do Đại Tá Trần Quốc Lịch chỉ-huy ở phiá Tây-Nam cổ thành và Lữ Đoàn-147 do Đại Tá Nguyễn Năng Bảo (Bắc Ninh) chỉ-huy gồm 3 Tiểu Đoàn tác chiến 3,7, 8 và 1 Tiểu Đoàn pháo binh TQLC làm lực-lượng tấn-công ở phiá đông cổ thành. Lữ Đoàn-369 do Đại Tá Nguyễn Thế Lương (Lâm Thao) chỉ-huy, làm thành phần trừ bị cho Sư-Đoàn.
Mục-tiêu Cổ-Thành được chia làm 2, LĐ-258 nửa Tây-Nam; LĐ-147 nửa Đông-Bắc. Chúng tôi cũng rất hãnh diện được tham dự vào cuộc hành quân có tính cách vô cùng quan trọng này, nhưng chúng tôi cũng có nhiều lo âu suy-nghĩ.
Sự lo âu đây là lo âu chắc chắn là sẽ có tổn-thất lớn lao về nhân-mạng. Mục tiêu là một vị trí trọng yếu được Bộ Tư Lệnh/SĐ3 tổ chức phòng thủ rất kiên-cố trước khi Việt Cộng chiếm.
Tôi đã có dịp vào họp tại Cổ thành trước ngày 01-05-72. Xung quanh là tường thành cao và có hào nước sâu bao bọc chung quanh.
Lực-lượng địch trong khu-vực lại hơn ta gấp 4 lần có ưu-thế về pháo-binh tầm xa, 2 Trung-đoàn chiến-xa, nhiều đơn vị phòng không.
Chúng lại có một kho tiếp vận vũ-khí và đạn-dược ở Đông-Hà, hàng ngày có nhiều tầu chở tiếp-liệu vào cảng Cửa-Việt để đưa chiến-cụ và vũ-khí vào cho các đơn vị của chúng ở Quảng Trị.
Bên ta có ưu-thế về không-quân chiến-lược, chiến-thuật và hải pháo.
Công tâm và trung thực mà nói thì cuộc tái chiếm Quảng Trị là một cuộc chiến kinh-hoàng nhất và tổn-thất nhiều nhất cho cả 2 bên trong chiến-tranh Việt Nam.
Cũng có một số người vì lý do này hay lý do kia không công-bằng khi nói tới chiến thắng này. Quảng Trị hàng ngày có mưa bom, mưa pháo không ngừng nghỉ, địa-thế lúc nào cũng rung chuyển như là đang có động đất.Để đo lường được thế nào là cuộc chiến kinh-hoàng nhất thì phải dựa theo sự tổnthất. Sau 48 ngày kể từ ngày thay thế SĐ/Nhẩy Dù (27-7-1972) đến ngày hoàn-thành nhiệm-vụ, đã có trên 3500 quân-nhân TQLC hy-sinh, nhiều ngàn người bị thương.
Trong khi đó, về phiá quân-đội Bắc-Việt thì các Sư Đoàn 308, 304, 325 và các Trung đoàn chiến-xa đã bị tổn-thất nặng nề. Riêng Trung-đoàn 48 phòng-thủ trong cổ-thành coi như bị xoá sổ: 5542 quân Bắc Việt bị chết tại trận, 83 bị bắt sống làm tù binh, vũ khí tịch thu được đủ loại chất thành đống.
Tất cả 9 Tiểu Đoàn-TQLC đều trực-tiếp tham-chiến, được luân-phiên điều động lên tuyến dầu, do đó TĐ3 và TĐ6 đã vào được cổ thành và cùng cắm cờ Vàng 3 sọc đỏ lên tường thành ngày 15-9-1972.
http://thuduc-ontario.ca/lt13/mot1.jpg
Nhưng lễ thượng kỳ chính thì được tổ-chức vào hồi 12 giờ 45 ngày 16-9-72. Tin TQLC đã tái chiếm Quảng Trị được báo cáo về Saigon. Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu đã triệu tập khẩn cấp nội các chính phủ để gửi điện khen ngợi đến Chuẩn tướng Bùi Thế Lân và toàn thể chiến sĩ TQLC đã lập chiến công oanh liệt nhất trong cuộc chiến. Ông cho biết sẽ ra thăm tất cả các anh em tại Quảng Trị. Ngày 20 tháng 9,1972, Tổng thống đã đến thăm TQLC ngay tại cổ thành.
Tôi được vinh dự đã lái xe đưa Tổng Thống đến cổ thành, có Trung Tướng Tư Lệnh Quân Ðoàn 1 và Chuẩn Tướng Tư Lệnh TQLC tháp tùng. Phái đoàn có cả Ðại Tướng Tổng Tham Mưu Trưởng Cao Văn Viên và các cấp trong chính phủ.
Nhân dịp viếng thăm này Tổng Thống cũng ân-thưởng huy-chương và thăng-cấp cho nhiều quân-nhân trong Sư-Đoàn.
Trong chiến thắng Quảng Trị quân Bắc Việt đã bị thiệt hại nặng.
Tôi nghĩ rằng nếu Lữ đoàn 369 TQLC của Ðại tá Chung không chặn được các lực lượng quân Bắc Việt ở Tuyến Mỹ Chánh thì hành quân tái chiếm Quảng Trị đã không xẩy ra. Vì địch đã có khả năng tiến thẳng đến Huế và Ðà Nẵng từ đầu tháng 5 /1972.
Có thể nói là nhờ chiến thắng Quảng Trị mà số phận miền Nam Việt Nam kéo dài được thêm 3 năm.
Cựu Ðại Tá Gerald H. Turley là cố vấn TQLC rời Quảng Trị sau cùng trước khi thị xã lọt vào tay Cộng sản (01-05-72). Sau khi về Mỹ đảm nhiệm chức phụ tá Bộ Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ, ông đã viết cuốn sách tựa đề là The Easter Offensive. Trong đó, Ông hết lời ca tụng cấp chỉ huy và quân nhân TQLC các cấp đã chiến đấu rất anh dũng. Trong những điều kiện gian khổ khó khăn, Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà đã đánh bại quân xâm lăng Bắc Việt được Nga-Tàu trang bị tối tân. Thủy Quân Lục Chiến Việt Nam qua nhận định của tác giả, đã chiến đấu giỏi không thua bất cứ binh chủng TQLC nào trên thế giới.
Nhân dịp viết lại kỷ niệm của trận đánh 30 năm trước, tôi xin gửi lời cảm ơn tới những người bạn TQLC Hoa Kỳ đã hết lòng giúp đỡ chúng tôi trong trận Quảng Trị 72.
Sau khi các bạn Hoa Kỳ trở về Mỹ một thời gian, trong số sĩ quan cố vấn TQLC đã có 27 người thăng cấp Tướng: Trong số này có 5 vị được thăng cấp Đại Tướng 4 sao:
1. Trung Úy Joseph Hoar, cố vấn phó TĐ2 cuối năm 1966.
2. Đại Úy Anthony Zinni, cố vấn TĐ4 năm 1967.
3. Đại Úy John Sheehan, cố vấn TĐ2 năm 1968-1969.
4. Thiếu Tá Walter Boomer, cố vấn TĐ4 năm 1971.
5. Richard Neal, cố vấn TQLCVN năm 1970.
Thiếu Tá James D. Beans, cố vấn Tiểu đoàn 9 lên Thiếu tướng, Ðại Úy Ray Smith, cố vấn Tiểu Ðoàn 6, Ðại Úy Lawrence Livingston, cố vấn Tiểu đoàn 1 v.v... đều trở thành các tướng lãnh của Quân Lực Hoa Kỳ.
Các vị này lần lượt đã chỉ huy các cấp Sư đoàn và Quân đoàn Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ trong cuộc chiến thắng vùng Vịnh năm 1991. Họ luôn luôn nói rằng chiến thắng mà họ có được là nhờ những kinh nghiệm học hỏi được khi làm cố vấn cho các đơn vị Thủy Quân Lục Chiến ở Việt Nam. Ðó cũng là điều chúng ta hãnh diện.
Trận Quảng Trị đã làm hao tổn nhiều xương máu nhất trong Quân sử Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa và trong Binh chủng TQLC Việt Nam. Tuy nhiên, sự hy sinh lớn lao gấp bội của những người Việt Nam bên kia chiến tuyến cũng là điều đáng lưu ý. Hiện nay trong các bài báo của cộng sản Hà Nội đôi khi họ vẫn nhắc lại những ngày tháng kinh hoàng sống chết ở Quảng Trị.
Về phần chúng ta, tôi mong được ghi lại cho thế hệ con em biết về chiến công oanh liệt của VNCH tại Quảng Trị ngày 16-9-72, một ngày phải được ghi vào lịch sử chiến tranh Việt Nam.
Riêng tôi, lúc nào cũng hãnh-diện đã là một sĩ quan TQLC Việt Nam được tham dự vào những giờ phút vinh quang của trận Cổ Thành. Tôi rất may mắn vẫn còn được mang niềm hãnh diện Quảng Trị trong tuổi cao niên hiện nay. Không bao giờ tôi quên được 3,500 Thủy Quân Lục Chiến Việt Nam chết ở thị xã và Cổ Thành. Hầu hết còn rất trẻ kể cả vị Trung tá Ðỗ Hữu Tùng, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 6 TQLC. Ðơn vị của anh là mũi xung phong chính của cuộc tấn công Quảng Trị. Anh đứng với tôi trong một tấm hình chụp sáng ngày 16 tháng 9, 1972. Ba năm sau, hai anh bạn trẻ cùng khóa 16 Võ Bị Nguyễn Xuân Phúc, Lữ đoàn trưởng và Ðỗ Hữu Tùng, Lữ đoàn phó 369 cùng mất tích trên bãi biển Ðà Nẵng ngày 29 tháng 3,1975. Cả hai mới ngoài 30 tuổi. Bài viết này dành tặng riêng cho các bạn cùng khóa Cương Quyết của tôi và cũng để tưởng nhớ Ðỗ Hữu Tùng và Nguyễn Xuân Phúc. Chẳng bao giờ chúng ta còn đứng bên nhau như thế nữa.
Ngô Văn Ðịnh
San Jose năm 2003
(Tái Chiếm Cổ Thành Quảng-Trị Ngày 16-9-72)
Bút ký của Ngô Văn Ðịnh
Lời tòa soạn:
Kính thưa quý niên, huynh trưởng, quý độc giả,
Ngày 22-09-2012 vừa qua, Hội Ái Hữu Cựu Sinh Viên Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức Ontario đã tổ chức một đêm hội ngộ cùng quý đồng hương, quý đồng môn và quý chiến hữu Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa với chủ đề "Đêm Alfa". Đêm Alfa được tổ chức với hai mục đích: thứ nhất là ghi lại với hoạt cảnh một vài hình ảnh do các hội viên thực hiện để nhắc nhớ thời gian thụ huấn, với những tuần lễ huấn nhục mà các tân khóa sinh phải vượt qua trước khi được gắn huy hiệu Alfa; thứ hai là để tưởng nhớ những chiến sĩ Việt Nam Cộng Hòa đã hy sinh cho tự do của đồng bào, đặc biệt là các chiến sĩ Thủy Quân Lục Chiến trong trận tái chiếm cổ thành Quảng Trị ngày 16-09-1972 mà năm 2012 là kỷ niệm tròn 40 năm.
Chúng tôi xin được phép trích lại và giới thiệu đến quý niên, huynh trưởng, quý độc giả phần bút ký của Đại Tá Ngô Văn Định, người trực tiếp tham dự cuộc hành quân nầy. Lửa Thiêng 2013.
Lời giới thiệu của Giao Chỉ - Vũ Văn Lộc: Chúng tôi có cơ hội gặp lại hai người bạn cùng khóa. Nhân dịp anh Ngô Lê Tĩnh từ Nam Cali lên San Jose chơi, bạn Ngô Sĩ Hùng đã chở Tĩnh đến thăm các di sản của Việt Nam Cộng Hòa mà chúng tôi sưu tầm được tại IRCC, Inc. Ðồng thời anh Ngô Văn Ðịnh cũng lái xe lên gặp bạn. Bốn anh em cùng khóa Cương Quyết Võ Bị 1954 có dịp gặp nhau; thật là hạn hữu khi chúng tôi gặp lại các anh bạn có cùng họ Ngô, cùng khóa nhưng không phải là họ hàng:
Anh Tĩnh và anh Ðịnh đều có 21 năm tác chiến, bên là Dù bên là TQLC. Trong quân đội có một thành ngữ đặc biệt: "Xanh cỏ đỏ ngực". Nếu đi tác chiến mà suốt quanh năm chỉ có một nghề... ủi như xe ủi đất thì ngoài việc được vinh thăng cấp bậc tại mặt trận, chỉ còn lại con đường là chết hay là lấy huy chương. Chết thì mồ chôn xanh cỏ, mà sống thì huy chương đeo đỏ ngực. Trung tá Ngô Lê Tĩnh qua 21 năm mũ đỏ cũng là cây ủi của Nhảy Dù. Từ Tiểu đoàn 11 qua Tiểu đoàn 2. Người đã vào Hạ Lào và người đã đến cả Bình Long. Trận Bình Giả tháng 12,1964 đã đem cho Ngô Lê Tĩnh lon Ðại úy. Từ đó “Tĩnh con” lên lon hơi chậm hơn anh em nhưng đỏ ngực, được coi là người có nhiều huy chương nhất của Sư đoàn Nhảy Dù. Nói đến huy chương thì phải kể đến ngành dương liễu chứ sao vàng, sao bạc là những thứ không có xếp hạng trong cái thế vận hội chiến tranh. Với 16 ngành dương liễu, Trung tá Ngô Lê Tĩnh đã có lúc giơ tay với gần được cái đệ tam đẳng Bảo Quốc Huân Chương nếu Tướng Ngô Quang Trưởng chịu chơi thêm một tí nữa.
Lúc còn đeo lon Ðại úy ở Tiểu đoàn 5 thì Tướng Trưởng đâu có lạ lùng gì với Ðại úy Ngô Lê Tĩnh. Riêng Ngô Văn Ðịnh với 21 năm mũ xanh, Đệ Tam Đẳng Bảo Quốc Huân Chương, 22 Anh Dũng Bội Tinh với Ngành Dương liễu, cộng thêm 4 ngôi sao đỏ của 4 lần bị thương.
Trong đời chiến binh, vinh dự lớn lao là được đóng vai trực tiếp tại chiến trường để hướng dẫn Tổng Thống, Tổng Tư Lệnh Quân Ðội thăm mặt trận. Ðó là trường hợp của Ngô Văn Ðịnh.
Sau khi chỉ huy nỗ lực chính với 5,000 quân đánh thủng phòng tuyến Quảng Trị đêm 15 tháng 9, 1972, Ðại tá Ngô Văn Ðịnh có dịp đứng trên bờ thành của thị xã. Bên cạnh là Trung tá Ðỗ Hữu Tùng Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 6 TQLC, đơn vị xung kích của mặt trận. Hai người nhìn tổng quát một vòng cái thị xã đổ nát mà mỗi thước vuông đều đo bằng bom đạn và tử sĩ.
Lúc 12:45 ngày 16-9-1972, Lễ Thượng Kỳ chính thức cử hành ghi dấu QL/VNCH chiến thắng Quảng Trị sau 3 tháng đẫm máu với sự tổn thất của quân hai bên lên đến trên 10 ngàn người. Ngày 20 tháng 9, 1972, mặc dù phòng tuyến vẫn còn bị pháo kích lẻ tẻ, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu hạ cánh trực thăng xuống Hội Yên thuộc khu vực Hải Lăng. Ðại tá Ngô Văn Ðịnh lái xe Jeep của Tổng Thống Thiệu ngồi ghế trưởng xa để lái xe trên đường bộ vào Quảng Trị. Ngồi phía sau xe Jeep là Trung tướng Ngô Quang Trưởng, Tân Tư Lệnh Quân Đoàn I và Chuẩn tướng Bùi Thế Lân, Tân Tư Lệnh Sư Đoàn TQLC.
Trên đường di chuyển, theo chương trình dự trù, xe chạy qua nhà thờ La Vang, lúc này hoàn toàn đổ nát, Đại tá Ðịnh ngừng xe, và Tổng thống Thiệu xuống quỳ gối cầu nguyện. Bức hình Tổng thống Thiệu quỳ tại thánh đường La Vang hoang tàn vì chiến tranh đã trở thành một poster lịch sử được phổ biến toàn quốc và cả thế giới. Tiếp sau đó Đại tá Ðịnh chở Tổng thống Thiệu vào thăm Cổ Thành Quảng Trị nơi đã ghi một chiến thắng lịch sử nhất của chiến tranh Việt Nam.
Sau đây là bút ký của vị Lữ đoàn trưởng Thủy Quân Lục Chiến Ngô Văn Ðịnh kể lại từ đầu. Giao Chỉ.
* * *
Một trong các trận đánh đáng kể nhất chiến tranh Việt Nam khởi sự từ mùa hè đỏ lửa 1972.
Trước khi đề cập tới ngày tái chiếm cổ-thành Quảng Trị, chúng tôi đi ngược lại giòng thời-gian khởi sự ngày 01 tháng 5, 1972.
Tin tình báo cho biết quân Bắc Việt sẽ tác xạ 10 ngàn quả đại bác 130 ly vào cổ-thành và Thị-xã Quảng Trị ngày 1 tháng 5-72.
Để tránh tổn thất nhân mạng nếu cuộc pháo kích xẩy ra. Chuẩn Tướng Vũ Văn Giai, Tư Lệnh Sư Đoàn 3/Bộ Binh cho lệnh các đơn-vị di-tản để tránh pháo.
Cuộc di-tản này lại trở nên một cuộc lui binh hỗn-loạn về hướng Mỹ Chánh. Dọc đường các đơn vị này cũng bị các đơn-vị Bắc-Việt pháo và chận đánh lẻ tẻ trên dường rút.
Sự việc trên đã đưa đến hậu-quả là thành-phố và cổ-thành QuảngTrị bỏ ngỏ và đã bị quân-đội Bắc-Việt chiếm kể từ ngày 01-5-1972.
Lữ Đoàn 369 do Đại Tá Phạm Văn Chung, Lữ Đoàn Trưởng lúc này đang trách-nhiệm án-ngữ tuyến sông Mỹ Chánh đã chỉ-huy các Tiểu Đoàn TQLC ngăn chặn được lực lượng địch tại sông Mỹ Chánh phía Nam Hải Lăng 15 cây số, và đánh tan các đơn-vị Việt-Cộng có ý-định di-chuyển về hướng Nam theo Quốc-Lộ 1. Nhờ vậy nên các đơn-vị trực-thuộc Sư Đoàn 3-Bộ Binh đã được an-toàn khi về tới Mỹ Chánh.
Trong suốt tháng 5-1972, nhiều cuộc tấn-công cấp Trung Đoàn có chiến-xa tùng-thiết vào khu-vực bố-trí quân của LĐ-369 tại Mỹ-Chánh, nhưng đều bị TQLC và BĐQ đánh tan hoặc đẩy lui.
Cũng thời-gian này nhiều cuộc hành-quân thăm dò vào khu-vực quận Hải Lăng đã được tổ-chức. Có những cuộc hành quân trực-thăng-vận, hành quân Thủy-Bộ vào khu-vực bờ biển Mỹ Thủy và đã có nhiều cuộc đụng-độ với cấp Trung Đoàn quân chính-quy Bắc-Việt ở khu-vực “Đường Phố Buồn Hiu” tức hương-lộ 555.
Ngày 04-5-1972, Trung Tướng Ngô Quang Trưởng được bổ-nhiêm chức-vụ Tư-Lệnh Quân-Đoàn 1 thay thế Trung Tướng Hoàng Xuân Lãm.
Thời gian này cũng là khúc quanh quan-trọng trong Binh-Chủng Thủy Quân Lục Chiến, Đại Tá Bùi Thế Lân Tư Lệnh Phó/Sư Đoàn được bổ-nhiệm giữ chức-vụ Tư-Lệnh Binh-chủng TQLC thay thế Trung Tướng Lê Nguyên Khang.
Lúc này Quân-lực Mỹ đã chấm dứt tất cả những cuộc hành-quân trên bộ, chỉ còn lại một số Sĩ-Quan cố-vấn để liên-lạc yểm-trợ về vấn-đề phi-pháo xuất phát từ các hạm đội ở ngoài khơi Thái-Bình-Dương, cùng các phi-vụ B52 từ Guam và Thái lan.
Tuyến sông Mỹ Chánh lúc này trở thành tuyến đầu của Quân Đoàn 1 do Đại Tá Phạm Văn Chung Lữ Đoàn Trưởng LĐ369/TQLC trách-nhiệm.
Ngày 28-6 giai-đọan hành-quân tái-chiếm Quảng-Trị được bắt đầu.
Các đơn-vị Dù, Thủy Quân Lục Chiến vượt-tuyến xuất-phát Mỹ Chánh tiến về Quảng Trị. Lực lượng Nhẩy Dù phía tây Quốc Lộ 1, TQLC phía Đông Quốc Lộ1. Trung tướng Ngô Quang Trưởng giao cho Nhẩy Dù vinh-dự tái-chiếm cổ-thành và thị-xã Quảng-Trị là hai mục-tiêu nằm trên trục tiến quân của TQLC.
Có lẽ Trung-tướng Trưởng muốn dành vinh-dự đó cho Sư Đoàn Nhẩy Dù.
Ngày 11 tháng 7, 1972, Tiểu Đoàn 1-TQLC được trực thăng vận (TTV) vào vùng Thôn Bích, La Nam, Triệu Phong, đông bắc thị-xã Quảng Trị chừng 2 cây số. Đây là một vị-trí quan-trọng, nếu chiếm được sẽ giúp dễ dàng hơn cho việc tái chiếm Quảng Trị.
Một đoàn gồm 32 chiếc trực thăng đủ loại, 17 chiếc loại CH53 mới nhất của Quân- đội Hoa Kỳ (1972) chở được 60 người, 15 chiếc Chinook CH 46 chở 20 người được dùng để di-chuyển TĐ1/TQLC đến mục-tiêu. Khi tới bãi đáp một trực-thăng đã bị hỏa-tiễn SA7 bằn trúng làm nổ tung, quân số trên máy bay đều tử-nạn. Trong số 32 chiếc trục-thăng sử-dụng thì đã có 29 chiếc bị trúng đạn phòng-không, 1 nổ tung ở bãi đáp, 2 chiếc bị rớt (1 rớt xuống biển)
TĐ1/TQLC do Thiếu Tá Nguyễn Đăng Hoà chỉ-huy đã bị tổn-thất nặng, hơn 200 người bị tử-thương và bị thương. TĐ phải đương đầu với lực-lượng hùng-hậu của đối-phương có nhiều chiến xa nhưng vẫn cố-thủ được vị-trí và chống-trả được những cuộc tấn-công của Quân Bắc-Việt.
Sau gần 1 tháng Nhẩy Dù và Thủy Quân Lục Chiến đã tiến gần đến Quảng Trị, thời gian này cũng có nhiều cuộc đụng-độ mạnh hàng ngày và tổn-thất nhiều.
Nhiều yếu-tố chính-trị liên-quan đến hiện-tình đất nước như Việt Nam hoá chiến-tranh, hoà-đàm Ba-Lê, phong-trào phản-chiến ở Mỹ khiến Tổng Thống và Quốc Hội Hoa-Kỳ làm đủ mọi cách để rút quân đội Mỹ ra khỏi cuộc chiến Việt Nam.
Tổng Thống Thiệu muốn mau chóng chiếm lại Quảng Trị, nơi mà bọn Cộng Sản có ý định muốn dùng Quảng Trị để ra mắt chính phủ Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam.
Tôi không hiểu vì lý do gì mà ngày 27-7-1972, Thủy Quân Lục Chiến được lệnh thay thế Nhẩy Dù để tái-chiếm Quảng Trị. Khi nhận lệnh thì mọi cấp chỉ-huy có những suy nghĩ khác nhau, nhưng cũng chẳng có thì giờ để hỏi tại sao.
Tướng Bùi Thế Lân nhận-lãnh nhiệm-vụ khó khăn và quan-trọng này trên vai ông, ông cũng vừa mới nhận chức vụ Tư Lệnh Sư Đoàn được một thời gian ngắn. Nhưng tôi nghĩ, ông cũng hãnh-diện và kết quả của cuộc hành quân này sẽ có ảnh-hưởng đến đời binh nghiệp của ông.
Sau khi họp bàn và thiết-kế, ông quyết-định dùng Lữ Đoàn-258 do Đại Tá Ngô-văn Định (Đồ Sơn) chỉ huy gồm 5 Tiểu Đoàn tác-chiến 1,2,5,6,9 và 1 Tiểu Đoàn Pháo Binh 105 ly TQLC để thay thế vào khu vực của Lữ Đoàn 2/Nhẩy Dù do Đại Tá Trần Quốc Lịch chỉ-huy ở phiá Tây-Nam cổ thành và Lữ Đoàn-147 do Đại Tá Nguyễn Năng Bảo (Bắc Ninh) chỉ-huy gồm 3 Tiểu Đoàn tác chiến 3,7, 8 và 1 Tiểu Đoàn pháo binh TQLC làm lực-lượng tấn-công ở phiá đông cổ thành. Lữ Đoàn-369 do Đại Tá Nguyễn Thế Lương (Lâm Thao) chỉ-huy, làm thành phần trừ bị cho Sư-Đoàn.
Mục-tiêu Cổ-Thành được chia làm 2, LĐ-258 nửa Tây-Nam; LĐ-147 nửa Đông-Bắc. Chúng tôi cũng rất hãnh diện được tham dự vào cuộc hành quân có tính cách vô cùng quan trọng này, nhưng chúng tôi cũng có nhiều lo âu suy-nghĩ.
Sự lo âu đây là lo âu chắc chắn là sẽ có tổn-thất lớn lao về nhân-mạng. Mục tiêu là một vị trí trọng yếu được Bộ Tư Lệnh/SĐ3 tổ chức phòng thủ rất kiên-cố trước khi Việt Cộng chiếm.
Tôi đã có dịp vào họp tại Cổ thành trước ngày 01-05-72. Xung quanh là tường thành cao và có hào nước sâu bao bọc chung quanh.
Lực-lượng địch trong khu-vực lại hơn ta gấp 4 lần có ưu-thế về pháo-binh tầm xa, 2 Trung-đoàn chiến-xa, nhiều đơn vị phòng không.
Chúng lại có một kho tiếp vận vũ-khí và đạn-dược ở Đông-Hà, hàng ngày có nhiều tầu chở tiếp-liệu vào cảng Cửa-Việt để đưa chiến-cụ và vũ-khí vào cho các đơn vị của chúng ở Quảng Trị.
Bên ta có ưu-thế về không-quân chiến-lược, chiến-thuật và hải pháo.
Công tâm và trung thực mà nói thì cuộc tái chiếm Quảng Trị là một cuộc chiến kinh-hoàng nhất và tổn-thất nhiều nhất cho cả 2 bên trong chiến-tranh Việt Nam.
Cũng có một số người vì lý do này hay lý do kia không công-bằng khi nói tới chiến thắng này. Quảng Trị hàng ngày có mưa bom, mưa pháo không ngừng nghỉ, địa-thế lúc nào cũng rung chuyển như là đang có động đất.Để đo lường được thế nào là cuộc chiến kinh-hoàng nhất thì phải dựa theo sự tổnthất. Sau 48 ngày kể từ ngày thay thế SĐ/Nhẩy Dù (27-7-1972) đến ngày hoàn-thành nhiệm-vụ, đã có trên 3500 quân-nhân TQLC hy-sinh, nhiều ngàn người bị thương.
Trong khi đó, về phiá quân-đội Bắc-Việt thì các Sư Đoàn 308, 304, 325 và các Trung đoàn chiến-xa đã bị tổn-thất nặng nề. Riêng Trung-đoàn 48 phòng-thủ trong cổ-thành coi như bị xoá sổ: 5542 quân Bắc Việt bị chết tại trận, 83 bị bắt sống làm tù binh, vũ khí tịch thu được đủ loại chất thành đống.
Tất cả 9 Tiểu Đoàn-TQLC đều trực-tiếp tham-chiến, được luân-phiên điều động lên tuyến dầu, do đó TĐ3 và TĐ6 đã vào được cổ thành và cùng cắm cờ Vàng 3 sọc đỏ lên tường thành ngày 15-9-1972.
http://thuduc-ontario.ca/lt13/mot1.jpg
Nhưng lễ thượng kỳ chính thì được tổ-chức vào hồi 12 giờ 45 ngày 16-9-72. Tin TQLC đã tái chiếm Quảng Trị được báo cáo về Saigon. Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu đã triệu tập khẩn cấp nội các chính phủ để gửi điện khen ngợi đến Chuẩn tướng Bùi Thế Lân và toàn thể chiến sĩ TQLC đã lập chiến công oanh liệt nhất trong cuộc chiến. Ông cho biết sẽ ra thăm tất cả các anh em tại Quảng Trị. Ngày 20 tháng 9,1972, Tổng thống đã đến thăm TQLC ngay tại cổ thành.
Tôi được vinh dự đã lái xe đưa Tổng Thống đến cổ thành, có Trung Tướng Tư Lệnh Quân Ðoàn 1 và Chuẩn Tướng Tư Lệnh TQLC tháp tùng. Phái đoàn có cả Ðại Tướng Tổng Tham Mưu Trưởng Cao Văn Viên và các cấp trong chính phủ.
Nhân dịp viếng thăm này Tổng Thống cũng ân-thưởng huy-chương và thăng-cấp cho nhiều quân-nhân trong Sư-Đoàn.
Trong chiến thắng Quảng Trị quân Bắc Việt đã bị thiệt hại nặng.
Tôi nghĩ rằng nếu Lữ đoàn 369 TQLC của Ðại tá Chung không chặn được các lực lượng quân Bắc Việt ở Tuyến Mỹ Chánh thì hành quân tái chiếm Quảng Trị đã không xẩy ra. Vì địch đã có khả năng tiến thẳng đến Huế và Ðà Nẵng từ đầu tháng 5 /1972.
Có thể nói là nhờ chiến thắng Quảng Trị mà số phận miền Nam Việt Nam kéo dài được thêm 3 năm.
Cựu Ðại Tá Gerald H. Turley là cố vấn TQLC rời Quảng Trị sau cùng trước khi thị xã lọt vào tay Cộng sản (01-05-72). Sau khi về Mỹ đảm nhiệm chức phụ tá Bộ Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ, ông đã viết cuốn sách tựa đề là The Easter Offensive. Trong đó, Ông hết lời ca tụng cấp chỉ huy và quân nhân TQLC các cấp đã chiến đấu rất anh dũng. Trong những điều kiện gian khổ khó khăn, Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà đã đánh bại quân xâm lăng Bắc Việt được Nga-Tàu trang bị tối tân. Thủy Quân Lục Chiến Việt Nam qua nhận định của tác giả, đã chiến đấu giỏi không thua bất cứ binh chủng TQLC nào trên thế giới.
Nhân dịp viết lại kỷ niệm của trận đánh 30 năm trước, tôi xin gửi lời cảm ơn tới những người bạn TQLC Hoa Kỳ đã hết lòng giúp đỡ chúng tôi trong trận Quảng Trị 72.
Sau khi các bạn Hoa Kỳ trở về Mỹ một thời gian, trong số sĩ quan cố vấn TQLC đã có 27 người thăng cấp Tướng: Trong số này có 5 vị được thăng cấp Đại Tướng 4 sao:
1. Trung Úy Joseph Hoar, cố vấn phó TĐ2 cuối năm 1966.
2. Đại Úy Anthony Zinni, cố vấn TĐ4 năm 1967.
3. Đại Úy John Sheehan, cố vấn TĐ2 năm 1968-1969.
4. Thiếu Tá Walter Boomer, cố vấn TĐ4 năm 1971.
5. Richard Neal, cố vấn TQLCVN năm 1970.
Thiếu Tá James D. Beans, cố vấn Tiểu đoàn 9 lên Thiếu tướng, Ðại Úy Ray Smith, cố vấn Tiểu Ðoàn 6, Ðại Úy Lawrence Livingston, cố vấn Tiểu đoàn 1 v.v... đều trở thành các tướng lãnh của Quân Lực Hoa Kỳ.
Các vị này lần lượt đã chỉ huy các cấp Sư đoàn và Quân đoàn Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ trong cuộc chiến thắng vùng Vịnh năm 1991. Họ luôn luôn nói rằng chiến thắng mà họ có được là nhờ những kinh nghiệm học hỏi được khi làm cố vấn cho các đơn vị Thủy Quân Lục Chiến ở Việt Nam. Ðó cũng là điều chúng ta hãnh diện.
Trận Quảng Trị đã làm hao tổn nhiều xương máu nhất trong Quân sử Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa và trong Binh chủng TQLC Việt Nam. Tuy nhiên, sự hy sinh lớn lao gấp bội của những người Việt Nam bên kia chiến tuyến cũng là điều đáng lưu ý. Hiện nay trong các bài báo của cộng sản Hà Nội đôi khi họ vẫn nhắc lại những ngày tháng kinh hoàng sống chết ở Quảng Trị.
Về phần chúng ta, tôi mong được ghi lại cho thế hệ con em biết về chiến công oanh liệt của VNCH tại Quảng Trị ngày 16-9-72, một ngày phải được ghi vào lịch sử chiến tranh Việt Nam.
Riêng tôi, lúc nào cũng hãnh-diện đã là một sĩ quan TQLC Việt Nam được tham dự vào những giờ phút vinh quang của trận Cổ Thành. Tôi rất may mắn vẫn còn được mang niềm hãnh diện Quảng Trị trong tuổi cao niên hiện nay. Không bao giờ tôi quên được 3,500 Thủy Quân Lục Chiến Việt Nam chết ở thị xã và Cổ Thành. Hầu hết còn rất trẻ kể cả vị Trung tá Ðỗ Hữu Tùng, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 6 TQLC. Ðơn vị của anh là mũi xung phong chính của cuộc tấn công Quảng Trị. Anh đứng với tôi trong một tấm hình chụp sáng ngày 16 tháng 9, 1972. Ba năm sau, hai anh bạn trẻ cùng khóa 16 Võ Bị Nguyễn Xuân Phúc, Lữ đoàn trưởng và Ðỗ Hữu Tùng, Lữ đoàn phó 369 cùng mất tích trên bãi biển Ðà Nẵng ngày 29 tháng 3,1975. Cả hai mới ngoài 30 tuổi. Bài viết này dành tặng riêng cho các bạn cùng khóa Cương Quyết của tôi và cũng để tưởng nhớ Ðỗ Hữu Tùng và Nguyễn Xuân Phúc. Chẳng bao giờ chúng ta còn đứng bên nhau như thế nữa.
Ngô Văn Ðịnh
San Jose năm 2003