TAM73F
07-20-2013, 10:03 PM
Đường Trần Quang Khải, khu Tân Định chỉ là một con đường nhỏ độ vài trăm thước, Giới hạn đầu đường là đường Hai Bà Trưng, cuối đường là đường Đinh Tiên Hoàng, thế mà có rất nhiều cửa hàng, cửa tiệm, bán các món ăn, thức uống nổi tiếng và hấp dẫn. Tuy nhiên, nói về món chè thì bất cứ học sinh nào ở Sài gòn cũng đều công nhận và tấm tắc khen ngợi chè Huỳnh Thị Ngà là không thể chê vào đâu và cũng không nơi nào sánh đuợc. Ăn một lần là nhớ suốt đời. Ăn rồi cứ muốn ăn hoài. Nếu chưa ăn là coi như thiếu sót trong đời học sinh.
Tại sao lại có tên là chè Huỳnh Thị Ngà, có lẽ không ai có thể trả lời được. Theo tôi, vì xe chè nằm trên đường Trần Nhật Duật, có trường trung học tư thục do bà Huỳnh Thị Ngà làm Hiệu Trưởng, nên bà con tự đặt tên là chè Huỳnh Thi.Ngà cho tiện.
Xe chè nằm ở góc đường Trần Quang Khải và Trần Nhật Duật, đối diện phía bên kia đường là đường Bà Lê Chân có tiệm bán dụng cụ học sinh Kim Thạch , có bà Sáu già bán trà Huế và hai bàn đá banh, kế bên là quán cơm tấm chả, bì, sườn nướng, hột gà ốp là của vợ chồng con trai nghệ sĩ cải lương Bảy Nhiêu (Trung úy Huỳnh Tấn Ngọc, cựu chánh văn phòng TMT/KTTV/BTLKQ)
Lúc đầu tiên xe chè nằm phía bên trường Huỳnh Thị Ngà, cạnh bên có xe bán và đổ xí ngầu ăn bò viên của một người Hoa. Về sau, xe chè dời sang phía đối diện, nhưng cũng nằm trên đuờng Trần Nhật Duật, nhìn sang là Đình Phú Hoà, có cà phê bình dân của chi Tư, nơi học sinh các lớp Đệ nhị cấp Huỳnh Thị Ngà thường tụ tập, la ó, chọc ghẹo các nữ sinh bất cứ trường nào đi ngang qua và sau đó tất cả các em đều âm thầm, lặng lẽ vào Thứ Bảy khi những chàng Alpha Thủ Đức, còn gọi là các con kiến vàng được về phép cuối tuần xuất hiện. Các chàng đến đón các em đệ nhất, đệ tam, đệ nhị và cả các em đệ tứ để đi dạo phố, xi nê hay ăn kem. Mỗi khì như thế, các đàn anh nhìn đám con trai nhóc tì tụ tập, hình như thầm nhắn nhủ. Các em muốn được như các QUA bây giờ, thì hãy lo học kiếm cái Tú Tài một, để đi sĩ quan, mà được đeo cái quai chảo, còn lơ tơ mơ, ham cua đào,cua ghệ không chịu học là mang cánh gà chiên bơ hay đơ dèm cùi bắp đó nghen !!!
Bà chủ chè người miền Bắc di cư năm 1954, trên đầu lúc nào cũng quấn khăn. Cách bày trí xe chè rất giản dị, gồm các hủ keo lớn đựng đâu xanh, đâu đen, bánh lọt nước dừa, nước đường. Ngoài ra, cũng bán thêm một ít suơng sa, sương sáo và chanh muối. Cách làm đậu xanh và đậu đen của bà phải nói là một nghệ thuật điêu luyện, không ai tài nào có thể bắt chước vào đâu đươc. Đặc biệt là món bánh lọt nước dừa thì tuyệt cú mèo và cách thắng đường ai cũng đưa hai tay bái phục, thật ngọt ngào và thơm phưng phức. Học sinh từ các nơi, mỗi khi tan học thường nườm nượp kéo đến đây như đi xem hội chợ, nào trường Văn Lang, Văn Hiến, Văn Học, Les lauriers, Lê Văn Duyệt, Lê Bảo Tịnh, Gia Long, Trưng Vương, Võ Trường Toản, Cao Thắng, Taberd, Vương Gia Cần, Saint Thomas, Hồ Ngọc Cẩn , Bồ Đề, Nguyễn Ngọc Linh, Chu Văn An, Marie Curie, Trần Lục, Nguyễn Trải, Đạt Đức, và có cả Mạc Đỉnh Chi ở mãi tận Phú Lâm nửa.. Trong lúc đứng chờ chè, liếc qua, nhìn lại, rồi kênh nhau, hoặc lấy le với các em nữ sinh, để chứng tỏ là ta đây, nên đôi khi xãy ra đánh lộn, nhưng chỉ dùng tay, dùng chân mà thôi. Tuyệt đối không bao giờ dùng đến dao hay bất cứ hung khí nào khác. Thường thường là bạt co tay đôi. Võ đài dã chiến được thiết lập ngay tức thì. Một khoảnh đất rộng, lấy các cặp táp phân chia ranh giới. Hai đối thủ đứng hai bên, lè lưỡi, cung hai đấm tay, lấy hai ngón tay trỏ và giữa kẹp ngón tay cái, cùng đứng thủ thế, nhún nha, nhún nhảy, nhích bên trái, rồi nhích bên phải. Trong khi đó, bên ngoài các cổ động viên hai phe reo hò inh ỏi và cùng hô lên:” Đứa nào đánh trước làm cha, đứa nào đánh sau làm con.” Bỗng nhiên, hai chàng học sinh trong chốc lát , một đứa được làm cha, còn một đứa bị làm con. Thế rồi hai đối thủ hít qua, hít lại, hít tới, hít lui, sau đó là một màn quần thảo nhau và cuối cùng cả hai ngã lăn kềnh xuống đất. Đến khi người lớn can ngăn đươc thì một anh quần áo rách tả tơi, đầu tóc luôm thuộm, một anh thì trầy chân, sướt tay,sứt trán, lổ mũi ăn trầu. Sau đó giảng hoà và bắt tay huề nhau. Các cô nữ sinh đứng xem, được dịp đưa tay che mũi cười mím chi. Riêng, hai anh chàng một phút bốc đồng, hăng tiết vịt về nhà chắc là bị ba má đánh đòn.
Chè Huỳnh thị Ngà đã đem đến bao nhiêu mối tình thuở học trò, đã có trường hợp hai cô cậu nhờ xe chè mà trở nên duyên vợ chồng. Xe chè đúng là sợi dây tơ hồng cột hai trẻ ăn chưa no, lo chưa tới,
Hồi còn là học sinh trung học đệ nhất cấp trường HuỳnhThị Ngà, mỗi khi học sinh kéo đến đông, bà chủ xe chè trở tay không kịp, bà thường nhờ tôi bào đá, rửa ly và thối tiền giùm bà. Hồi nhỏ thế mà tôi đã có uy tín về tiền bạc rồi đó!!! Sau khi học sinh và khách về hết, thu dọn chiến trường xong, bà cho tôi năm cắc và thưởng cho tôi một ly đá bào, nhận thật đầy, cho thêm vào một chút xíu si rô và một lát chanh muối. Tôi nhắm mắt thưởng thức, tưởng như mình đang được lên thiên đàng. Ôi! sao mà hạnh phúc trong tầm tay quá !!!
Sau này, khi bước chân vào đời quân ngũ, mỗi lần được về phép tôi cũng bằng mọi cách dành thời gian đến thăm quán chè của bà, it nhất là một lần. Mỗi lần ăn xong, tôi cũng đều mua thêm vài bịt chè, bỏ trong bao nylon sẳn, mang về nhà cho anh em trong gia đình thưởng thức.
Dù trải qua bao nhiêu năm tháng, vật đổi, sao dời, thế mà chất lương chè Huỳnh Thị Ngà cũng không thay đổi một chút nào hết!
Sau năm 1975, bà bán chè lớn tuổi và bắt đầu mệt mỏi, nên giao lại cho cô con gái duy nhất tiếp tục sự nghiệp. Lúc này khách đến ủng hộ không còn đông như trưóc ,vì người ta còn phải chạy lo cơm gạo hàng ngày, lấy đâu mà dám mơ tưởng đến cháo với chè.
Khoảng đầu năm 2006, tôi có dịp về Saigon, khi ghé ăn chè, cô cho biết dạo này bán buôn ế ẩm lắm, thuế má, vật giá mỗi ngày một gia tăng khủng khiếp, chịu không thấu, chắc là phải dẹp thôi. Được ít lâu sau, tôi nghe tin xe chè không còn tồn tại nửa. Tôi thoáng buồn trong giây lát như mất mát một cái gì quý giá trong đời.
Cuối năm 2009, tình cờ gặp lại cô bán chè tại chợ Tân Định, nay đã là bà ngoại, bà nội. cô cho biết không thể tiếp tục bán nửa vì hết vốn, vì vắng khách, vì bị dẹp lòng lề đường,vì bận bịu con đàn,cháu đống và quá chán nản.
Ngẫm nghĩ lại, xe chè Huỳnh Thi Ngà đã xuất hiện trên đường Trần Nhật Duật, khu Tân Định, thấm thoát được gần hơn nửa thế kỷ. Xe chè đã đem lại cho bao nhiêu tuổi hồn nhiên, hoa mộng những kỹ niệm đẹp của một thời thơ ngây cắp sách đến trường, mà bây giờ ai nấy cũng đã ngoài 50, 60 thậm chí 70 tuổi, một chút bâng khuâng, bồi hồi, rung động và nuối tiếc.
Chia tay cô bán chè, tôi vừa đi vừa khẽ hát nho nhỏ:
“Tuổi học trò, còn buồn bơ vơ.Thức bao đêm làm thơ, rồi đợi chờ
Hoa trắng len vào khung cửa nhỏ Ngỡ thầm là người thơ qua trong mơ.”
( Bài hát Vọng gác Đêm Sương)
Trần Đình Phước
( San José - California )
__._,_.___
(Ghi chú: Ai có một thuở học cours Pháp văn với Ông Chánh ( Cha của Bác Sỷ TRẦN- LỮ- Y ) dạy tại một phòng lớn tại Trường Huỳnh Thị Ngà . Một kỷ niệm khó quên).
Tại sao lại có tên là chè Huỳnh Thị Ngà, có lẽ không ai có thể trả lời được. Theo tôi, vì xe chè nằm trên đường Trần Nhật Duật, có trường trung học tư thục do bà Huỳnh Thị Ngà làm Hiệu Trưởng, nên bà con tự đặt tên là chè Huỳnh Thi.Ngà cho tiện.
Xe chè nằm ở góc đường Trần Quang Khải và Trần Nhật Duật, đối diện phía bên kia đường là đường Bà Lê Chân có tiệm bán dụng cụ học sinh Kim Thạch , có bà Sáu già bán trà Huế và hai bàn đá banh, kế bên là quán cơm tấm chả, bì, sườn nướng, hột gà ốp là của vợ chồng con trai nghệ sĩ cải lương Bảy Nhiêu (Trung úy Huỳnh Tấn Ngọc, cựu chánh văn phòng TMT/KTTV/BTLKQ)
Lúc đầu tiên xe chè nằm phía bên trường Huỳnh Thị Ngà, cạnh bên có xe bán và đổ xí ngầu ăn bò viên của một người Hoa. Về sau, xe chè dời sang phía đối diện, nhưng cũng nằm trên đuờng Trần Nhật Duật, nhìn sang là Đình Phú Hoà, có cà phê bình dân của chi Tư, nơi học sinh các lớp Đệ nhị cấp Huỳnh Thị Ngà thường tụ tập, la ó, chọc ghẹo các nữ sinh bất cứ trường nào đi ngang qua và sau đó tất cả các em đều âm thầm, lặng lẽ vào Thứ Bảy khi những chàng Alpha Thủ Đức, còn gọi là các con kiến vàng được về phép cuối tuần xuất hiện. Các chàng đến đón các em đệ nhất, đệ tam, đệ nhị và cả các em đệ tứ để đi dạo phố, xi nê hay ăn kem. Mỗi khì như thế, các đàn anh nhìn đám con trai nhóc tì tụ tập, hình như thầm nhắn nhủ. Các em muốn được như các QUA bây giờ, thì hãy lo học kiếm cái Tú Tài một, để đi sĩ quan, mà được đeo cái quai chảo, còn lơ tơ mơ, ham cua đào,cua ghệ không chịu học là mang cánh gà chiên bơ hay đơ dèm cùi bắp đó nghen !!!
Bà chủ chè người miền Bắc di cư năm 1954, trên đầu lúc nào cũng quấn khăn. Cách bày trí xe chè rất giản dị, gồm các hủ keo lớn đựng đâu xanh, đâu đen, bánh lọt nước dừa, nước đường. Ngoài ra, cũng bán thêm một ít suơng sa, sương sáo và chanh muối. Cách làm đậu xanh và đậu đen của bà phải nói là một nghệ thuật điêu luyện, không ai tài nào có thể bắt chước vào đâu đươc. Đặc biệt là món bánh lọt nước dừa thì tuyệt cú mèo và cách thắng đường ai cũng đưa hai tay bái phục, thật ngọt ngào và thơm phưng phức. Học sinh từ các nơi, mỗi khi tan học thường nườm nượp kéo đến đây như đi xem hội chợ, nào trường Văn Lang, Văn Hiến, Văn Học, Les lauriers, Lê Văn Duyệt, Lê Bảo Tịnh, Gia Long, Trưng Vương, Võ Trường Toản, Cao Thắng, Taberd, Vương Gia Cần, Saint Thomas, Hồ Ngọc Cẩn , Bồ Đề, Nguyễn Ngọc Linh, Chu Văn An, Marie Curie, Trần Lục, Nguyễn Trải, Đạt Đức, và có cả Mạc Đỉnh Chi ở mãi tận Phú Lâm nửa.. Trong lúc đứng chờ chè, liếc qua, nhìn lại, rồi kênh nhau, hoặc lấy le với các em nữ sinh, để chứng tỏ là ta đây, nên đôi khi xãy ra đánh lộn, nhưng chỉ dùng tay, dùng chân mà thôi. Tuyệt đối không bao giờ dùng đến dao hay bất cứ hung khí nào khác. Thường thường là bạt co tay đôi. Võ đài dã chiến được thiết lập ngay tức thì. Một khoảnh đất rộng, lấy các cặp táp phân chia ranh giới. Hai đối thủ đứng hai bên, lè lưỡi, cung hai đấm tay, lấy hai ngón tay trỏ và giữa kẹp ngón tay cái, cùng đứng thủ thế, nhún nha, nhún nhảy, nhích bên trái, rồi nhích bên phải. Trong khi đó, bên ngoài các cổ động viên hai phe reo hò inh ỏi và cùng hô lên:” Đứa nào đánh trước làm cha, đứa nào đánh sau làm con.” Bỗng nhiên, hai chàng học sinh trong chốc lát , một đứa được làm cha, còn một đứa bị làm con. Thế rồi hai đối thủ hít qua, hít lại, hít tới, hít lui, sau đó là một màn quần thảo nhau và cuối cùng cả hai ngã lăn kềnh xuống đất. Đến khi người lớn can ngăn đươc thì một anh quần áo rách tả tơi, đầu tóc luôm thuộm, một anh thì trầy chân, sướt tay,sứt trán, lổ mũi ăn trầu. Sau đó giảng hoà và bắt tay huề nhau. Các cô nữ sinh đứng xem, được dịp đưa tay che mũi cười mím chi. Riêng, hai anh chàng một phút bốc đồng, hăng tiết vịt về nhà chắc là bị ba má đánh đòn.
Chè Huỳnh thị Ngà đã đem đến bao nhiêu mối tình thuở học trò, đã có trường hợp hai cô cậu nhờ xe chè mà trở nên duyên vợ chồng. Xe chè đúng là sợi dây tơ hồng cột hai trẻ ăn chưa no, lo chưa tới,
Hồi còn là học sinh trung học đệ nhất cấp trường HuỳnhThị Ngà, mỗi khi học sinh kéo đến đông, bà chủ xe chè trở tay không kịp, bà thường nhờ tôi bào đá, rửa ly và thối tiền giùm bà. Hồi nhỏ thế mà tôi đã có uy tín về tiền bạc rồi đó!!! Sau khi học sinh và khách về hết, thu dọn chiến trường xong, bà cho tôi năm cắc và thưởng cho tôi một ly đá bào, nhận thật đầy, cho thêm vào một chút xíu si rô và một lát chanh muối. Tôi nhắm mắt thưởng thức, tưởng như mình đang được lên thiên đàng. Ôi! sao mà hạnh phúc trong tầm tay quá !!!
Sau này, khi bước chân vào đời quân ngũ, mỗi lần được về phép tôi cũng bằng mọi cách dành thời gian đến thăm quán chè của bà, it nhất là một lần. Mỗi lần ăn xong, tôi cũng đều mua thêm vài bịt chè, bỏ trong bao nylon sẳn, mang về nhà cho anh em trong gia đình thưởng thức.
Dù trải qua bao nhiêu năm tháng, vật đổi, sao dời, thế mà chất lương chè Huỳnh Thị Ngà cũng không thay đổi một chút nào hết!
Sau năm 1975, bà bán chè lớn tuổi và bắt đầu mệt mỏi, nên giao lại cho cô con gái duy nhất tiếp tục sự nghiệp. Lúc này khách đến ủng hộ không còn đông như trưóc ,vì người ta còn phải chạy lo cơm gạo hàng ngày, lấy đâu mà dám mơ tưởng đến cháo với chè.
Khoảng đầu năm 2006, tôi có dịp về Saigon, khi ghé ăn chè, cô cho biết dạo này bán buôn ế ẩm lắm, thuế má, vật giá mỗi ngày một gia tăng khủng khiếp, chịu không thấu, chắc là phải dẹp thôi. Được ít lâu sau, tôi nghe tin xe chè không còn tồn tại nửa. Tôi thoáng buồn trong giây lát như mất mát một cái gì quý giá trong đời.
Cuối năm 2009, tình cờ gặp lại cô bán chè tại chợ Tân Định, nay đã là bà ngoại, bà nội. cô cho biết không thể tiếp tục bán nửa vì hết vốn, vì vắng khách, vì bị dẹp lòng lề đường,vì bận bịu con đàn,cháu đống và quá chán nản.
Ngẫm nghĩ lại, xe chè Huỳnh Thi Ngà đã xuất hiện trên đường Trần Nhật Duật, khu Tân Định, thấm thoát được gần hơn nửa thế kỷ. Xe chè đã đem lại cho bao nhiêu tuổi hồn nhiên, hoa mộng những kỹ niệm đẹp của một thời thơ ngây cắp sách đến trường, mà bây giờ ai nấy cũng đã ngoài 50, 60 thậm chí 70 tuổi, một chút bâng khuâng, bồi hồi, rung động và nuối tiếc.
Chia tay cô bán chè, tôi vừa đi vừa khẽ hát nho nhỏ:
“Tuổi học trò, còn buồn bơ vơ.Thức bao đêm làm thơ, rồi đợi chờ
Hoa trắng len vào khung cửa nhỏ Ngỡ thầm là người thơ qua trong mơ.”
( Bài hát Vọng gác Đêm Sương)
Trần Đình Phước
( San José - California )
__._,_.___
(Ghi chú: Ai có một thuở học cours Pháp văn với Ông Chánh ( Cha của Bác Sỷ TRẦN- LỮ- Y ) dạy tại một phòng lớn tại Trường Huỳnh Thị Ngà . Một kỷ niệm khó quên).