Longhai
06-19-2013, 04:08 AM
Hạnh Phúc Tôi
Du Tử Nguyễn Định
Tác giả là cựu Sĩ quan VNCH, khoá 8/68 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức, phục vụ tại Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn II, bị bắt tại Ban Mê Thuột ngày 14 tháng 3 năm 1975; Đến Mỹ tháng 4/2005, hiện cư ngụ tại Carlsbad, California. Hai bài viết về nước Mỹ mới đây của ông kể chuyện một ông bố cựu sĩ quan VNCH bị con ruột đuổi ra khỏi nhà, tìm được việc làm trong một gia đình đồng hương tử tế, công việc hàng ngày là chăm sóc một ông cụ già bệnh. Bài mới kể thêm về tâm sự ông bố.
***
Thế là tôi đã săn sóc ông cụ được hơn 6 tháng, sáu tháng trời trôi qua như một giấc mơ. Một vài người bạn biết tôi làm công việc này đã không thể nào ngờ tôi lại làm được lâu đến như thế mà chưa bỏ đi. Quả thật ở đời có nhiều chuyện không thể nào ngờ được, ngay cả bản thân tôi, ngày đầu nhận việc, tôi cũng chưa đủ lòng tin ở chính mình.
Cứ mỗi sáng tinh mơ, tôi thức dậy như một cái máy, pha hai ly cà phê. Trong lúc chờ nguội, tôi đến đánh thức ông cụ bằng cách xoa bóp tay chân và các cơ bắp cho ông cụ, đưa hai chân co lên rồi duỗi ra, đến tập hai tay đưa lên và hạ xuống... Liếc nhìn đồng hộ đúng 10 phút, tôi đỡ ông cụ dậy, giúp cụ làm vệ sinh cá nhân, rồi bắt đầu vừa uống cà phê vừa đi bộ trong nhà cho đến hết ly càfe lại từ từ bách bộ quanh sân. Công việc cứ thế đều đặn từng ngày, uống cà phê, đi bộ, ăn sáng, xem TV hay nghe nhạc, ăn trưa, rồi chiều tối... cứ tiếp nối nhau.
Đã 6 tháng 3 tuần trôi qua, tôi làm việc đó như không để ý tới ngày mai, ngày mai bỗng nhiên như xa lạ với tôi trong lúc này, mà cũng dường như tôi chưa hề nghe thấy ngôn ngữ ấy đã từ lâu, hay ít ra là từ lúc tôi bỏ nước ra đi để đặt chân đến xứ này, xứ sở mà văn chương bây giờ đặt tên cho là đất nước tạm dung. Tôi cũng ngạc nhiên tự hỏi mình, tai sao người nào đó đầu tiên lại đặt tên cho 2 chữ tạm dung. Chẳng là Chúa hay Phật cũng dạy rằng "Sinh ký, tử qui", sống gởi, thác về, và "Con người là tro bụi, sẽ trở về bụi tro" đó hay sao. Và như vậy thì bất cứ nơi đâu, bất cứ đất nước nào trên thế gian này, dù là tại quê cha đất tổ, đã chẳng phải đều là chốn tạm dung cả hay sao, sao chúng ta con so đo ngần ngại.
Thôi thì, hãy để mọi việc xảy ra theo tự nhiên cho tâm hồn được nhẹ nhàng và bình thản, và hạnh phúc chính là đó, khi ta biết được ta từ đâu đến để lại trở về, để biết đem lòng quí mến những gì quanh ta, những cái ta đang có. Với lối suy nghĩ này, tôi đem lòng yêu tất cả những gì quanh tôi, tôi vui thích việc tôi đang làm, và từng ngày, tôi nghe hạnh phúc đến cùng tôi mỗi sáng mai khi dìu ông cụ đi bộ quanh sân mà tâm hồn thật bình thản, nghe tiếng chim buổi sáng chào nhau ríu rít trên mấy hàng cây trong vườn.
***
Mấy tuần nay bỗng nhiên trời trở lạnh, hoàng hôn không nhẹ nhàng thoáng mát như những tuần qua, và sáng mai hơi lạnh nhuốm đầy. Thời tiết giao mùa, làm thay đổi những sinh hoạt thường ngày của ông cụ, sáng sớm cụ luôn ôm lấy tấm chăn, không buồn uống cà phê, và dầu tôi cố gắng lắm, ông cụ cũng không thích đi bộ và về đêm ông cụ ho nhiều, hơi thở nồng nặc và giọng đàm.
Cũng đã 6 tháng hơn chăm sóc ông cụ, tôi nhìn ra những thay đổi của cụ, từ miếng ăn, giấc ngủ, đến điệu đi dáng đứng. Thoạt đầu, tôi nghĩ là thời tiết thay đổi, nhất là thời gian giữa Thu Đông làm cụ nhiễm cảm cúm, tôi để cụ uống Advil rồi thay qua Mapap và uống thêm Promethazine, nhưng bệnh không thay đổi, vẫn ho nhiều về đêm cộng thêm tiếng khò khè, nhiều sáng thức dậy, cụ ú ớ như mất tiếng.
Tôi nhớ đâu đó có lần đọc về bệnh suyễn, và triệu chứng của dị ứng thời tiết, tôi vào các trang web tìm tài liệu và nói với cô chủ mua Aprodine cho cụ uống, loại thuốc bán không cần toa bác sĩ (OTC), bỗng nhiên tiếng khò khè bớt đi, và giọng đờm cũng nhẹ đi, tôi liền xin chủ nhà đưa cụ đi bác sĩ, vì trong trường hợp này, cần có Combivent hay ProAir là loại thuốc chữa bệnh suyễn và cần bác sĩ chẩn đoán cho cụ. Quả nhiên bác sĩ chẩn đoán cụ bị hen suyễn, cho mua Combivent và thêm QVar.
Bệnh suyễn rất dễ nhận biết, nếu ta để ý tới. Thoạt đầu là khó thở, thở khò khè và đàm cùng với chất nhờn tiết ra quá nhiều làm tắc ở họng, nên cứ khạc hoài mà không ra đàm. Đôi khi tức ngực, lồng ngực như ai bó chặt, rất khó chịu. Nguyên nhân dĩ nhiên là phổi, mà đặc biệt là lúc khí hậu thay đổi của mỗi mùa, mùi mốc của thảm cũ trong nhà, mùi ẩm thấp, lông của mèo hay chó, và có khi là len hay vải sợi v. v... gây ra dị ứng là nguyên nhân của bệnh suyễn. Theo Y học hiện thời, chưa có thuốc trị dứt bệnh suyễn, những loại như ProAir, Combivent (Fast acting), Qvar, Advair Diskus, Serevent, Singulair, chỉ ngăn chận bệnh suyễn lên cơn và làm cho bệnh nhân dễ thở mà thôi.
Bây giờ, việc tìm kiếm một loại thuốc hay tìm hiểu về một loại bệnh, triệu chứng hay hiện tượng ban đầu, mà y học gọi là lâm sàng, đều có đầy đủ trên các trang web, chỉ cần bạn đánh tên thuốc, hay triệu chứng như COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) vào Search, là sẽ có rất nhiều số liệu cung cấp cho bạn, hay bạn cũng có thể vào các trang như MedlinePlus, Medical, Pharmaceutical Drug... để tìm hiểu về một căn bệnh.
Riêng đối với thân nhân của ông cụ, thấy tôi săn sóc ông cụ tận tình, cũng như đối với hai đứa nhỏ con cô chủ, nên sự gần gũi cảm thông nhau càng thân mật hơn.
Có những buổi chiều, hai đứa nhỏ đi học về là chạy thẳng vào phòng tôi để khoe hôm nay được cô giáo khen giỏi và điểm homework được 100%, những cung cách này làm tôi càng nhớ đến hai đứa cháu của tôi nhiều hơn, nhưng nào biết làm sao, ruột thật không nỡ bỏ ra, nhưng là da tốt thì vẫn đem lòng ôm vào, có lẽ âu cũng là duyên nghiệp.
Cứ mỗi tuần, tôi có một ngày thứ 7 rỗi rảnh, theo như thỏa thuận lúc đầu, ngày thứ 7 tôi có thể về nhà mình cho đến sáng Chủ nhật mới trở lại với ông cụ, nhưng đã biết bao nhiêu thứ 7, tôi chỉ dạo quanh khu phố gần nhà, buổi trưa vào một Mc Donald’s đâu đó, hay một quán VN ăn một chút gì, rồi lại thả bộ quanh khu phố quen thuộc. Lúc đầu gia đình cô chủ không hay, nhưng lâu rồi cô cũng biết, nên cô bảo tôi cứ ở lại trong nhà, hãy coi gia đình cô như là gia đình con cháu của tôi. Mỗi khi nghe câu nói này, tôi lại mủi lòng rơi lệ, phải vội vàng tìm cách chống chế để giấu đi niềm xúc động của mình. Nỗi cô đơn lẻ loi giữa xứ người xa lạ như một vết thương không ngưng rỉ máu trong lòng, mà cũng có lẽ vì vậy mà tôi lấy công việc này để quên đi đau khổ hay lấy đó làm nguồn an ủi mỗi ngay cho cuộc đời này của tôi.
Nhưng dầu muốn dầu không, với cái nhìn của người Việt, đi ở đợ, coi trẻ con hay coi người già vẫn là một nghề hạ bạc, người Việt chưa quen với chữ "Care", CareGiver, Adult Care hay Child Care đều phải đi học, đều phải có Licence. Cũng như người ta thích nói con mình là Doctor, chồng mình là doctor, là Lawyer... Có lẽ không một nước nào mà người Việt có nhiều Doctors như ở Mỹ. Có rất nhiều gia đình người Việt ở Mỹ, các con đều là bác sĩ hết. Ví dụ như ông Chief cũ của tôi ngày xưa, gia đình có 6 ông con trai đều là bác sĩ, kèm thêm 6 cô con dâu cũng là bác sĩ luôn, nhà có thể mở bệnh xá, vì có tới 12 bác sĩ trong nhà, nhưng thật không may, ông già đi đâu cũng mang theo bình Oxy để thở, trong túi lúc nào cũng đủ Combivent hay ProAir.
Nhìn một xã hội mà trí thức nhiều hơn thành phần lao động, một cộng đồng mà giai cấp thượng lưu nhiều hơn giới bình dân thực cũng đáng mừng. Sự thành đạt của người Việt trên xứ người cũng làm mình được thơm lây, và với cái nhìn đó, tôi thật không xóa bỏ được mặc cảm của mình, không dám ra đường, sợ gặp phải bạn bè hay người quen, không dám đem tâm sự mình gởi gắm cho người, vì sợ rằng có khi không tìm được an ủi, mà còn tìm lấy những mỉa mai, như một thời ăn cơm công viên, đã trót dại cởi bỏ một chút tâm sự với một đồng hương để rồi nghe được câu "quả là ông vô phúc thật" mà âm thanh câu nói ấy còn vang dội trong tâm thức để đau đớn đến tận hôm nay.
Có những đêm tôi nằm không hề chợp mắt được, tâm trí nghĩ mông lung bao nhiêu sự việc, rồi nhớ lại đám bạn bè, người gặp đoạn trường này, kẻ gặp tai ương khác, riêng tôi thì là một đứa vô phúc, bỗng nghe lòng mình trũng xuống như chìm vào một vực sâu không đáy. Điều tự an ủi là nhờ đêm không ngủ mà làm được chút việc tốt, khi khám phá ra ông cụ bị asthma qua tiếng khò khè (Wheezing) của ông cụ.
Cái tôi và quá khứ nghề nghiệp đã là đường mòn trong đầu óc mình, tôi chưa cách nào đào bới để đem đổ đi được, nên nhiều đêm đã xưng tội với chính mình và thấm thía lời người đồng hương nói ngày nào ở công viên, quả thấy mình vô phúc thật.
Những đêm như thế, tôi chỉ biết cầu mong cho trời mau sáng, để sớm thấy được ánh dương quang, để cùng tri âm bách bộ quanh sân mà thiêu đi những u ám của đêm trường. Hạnh phúc hôm nay của tôi là mỗi ngày mở mắt thức dậy, thấy mọi việc quanh mình vẫn không có gì thay đổi, để sáng sáng chiều chiều, tôi được dạo mát quanh sân mà chiêm ngưỡng những gì tôi đang có thể thấy trước mắt.
Du Tử Nguyễn Định
__________
Ông Chú Ngoại
Du Tử Nguyễn Định
Tác giả là cựu Sĩ quan VNCH, khoá 8/68 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức, phục vụ tại Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn II, bị bắt tại Ban Mê Thuột ngày 14 tháng 3 năm 1975. Đến Mỹ tháng 4/2005, hiện cư ngụ tại Carlsbad, California. Loạt bài viết về nước Mỹ của ông kể chuyện một ông bố cựu sĩ quan VNCH bị con ruột đuổi ra khỏi nhà, tìm được việc làm trong một gia đình đồng hương tử tế, công việc hàng ngày là chăm sóc một ông cụ già bệnh. Sau đây là bài mới.
***
Tôi được gọi là ông Chú Ngoại kể từ ngày con gái lớn của cô chủ về ở chung trong gia đình. Trước đây cô ở với vợ chồng người bác không có con, đã xin nuôi cô từ tấm bé.
Thoạt đầu nhìn cô thật khó mà nhận ra cô là người Mễ hay người Phi, hoặc có thể là người Tàu mà không có một vẻ nét nào của người Việt. Lối trang điểm mà người Việt Nam quen gọi là "dân bụi" đã xóa đi nét ngây thơ và hồn nhiên của lứa tuổi 15; Và với cách ăn mặc và nữ trang cô đeo, thật dễ dàng nhận ra cô là loại con cưng mà các cụ ngày xưa vẫn gọi "Là con cầu, con khẩn", nhưng một điều rất may là cô nói tiếng Việt thật sành sỏi. Khi tiếp xúc với người lớn tuổi, lại rất nhã nhặn và lễ độ, cung cách ấy làm cho người tiếp xúc cảm nhận được sự thân thiện và dễ gần gũi, xóa tan đi vẻ xa lạ của buổi đầu gặp mặt.
Và điều làm tôi ngạc nhiên hơn là vào bữa cơm đầu tiên của gia đình, tôi thấy cô làm dấu trước khi ăn, một nghi thức của những người theo đạo Thiên Chúa mà tôi ít bắt gặp kể từ ngày đặt chân đến xứ sở này. Chính điều này đã cho tôi một mỹ cảm về cô cháu "người dưng" gọi tôi bằng Ông Chú Ngoại.
Công việc hàng ngày của tôi vẫn đều đặn và tuần tự, một ngày như mọi ngày, trừ ngày Chủ nhật, tôi được nghỉ, nên thường giúp hai cháu nhỏ làm Homework cho qua thì giờ. Những khi như vậy, con gái lớn của cô chủ vẫn ngồi chung bàn nghe tôi giải thích cho hai em, rồi một hôm cô hỏi tôi :
- Ông có thể giúp cháu làm bài này được không ?
- Không biết tôi còn nhớ không, cho tôi xem thử.
- Cháu phải cân bằng các phương trình Hóa học này mà cháu không hiểu lắm.
(1) - S + O2? SO3? (2) - C + (x?)? CO2
(3) - Zn +HCl? ZnCl+ H2? (4) - Cu + HCl? CuCl+ H2?
Muốn cân bằng một phương trình hóa học, cháu phải biết công thức hóa học của các chất, đơn chất và hợp chất (Compound) và hóa trị (Valency) của chúng,
Và luôn luôn nhớ rằng, một phân tử gam (mole) của bất cứ chất nào cũng bằng 6.022x10>23 phân tử (Molecules) của chất đó. (Dịnh luật Avogadro)
Bây giờ thử cân bằng Phương trình: S + O2? SO3 Sulfur+Oxygen gas ? Sulfur Trioxide) ,
- Trước hết Cháu chọn chất có chỉ số lớn nhất trong phương trình (Ở vế bên trái hay bên phải),
Phương trình trên có O3 bên phải, (Và bên trái có O2), nghĩa là O có chỉ số lớn nhất = 3
- Cháu thêm 2 vào trước SO3 ở vế bên phải để có 6O, (2x3=6), -- S+O2? 2SO3
- và thêm 3 vào trước O2 ở vế bên trái để có 6 O, (3x2=6),---------- S+3O2? 2SO3
Như vậy tổng số O ở hai vế đều bằng nhau :
S + 3O2? 2 SO3,
Bây giờ cân bằng nguyên tử Sulfur (S):
Bên phải có 2 S tức là( 2SO3 ) - bên trái chỉ có S tức là chỉ có 1S, cháu cân bằng S bằng cách thêm 2 vào phía trước S để phương trình cân bằng:
2S + 3O2 = 2SO3.
Tương tự như vậy,
Zn + HCl? ZnCl+ H2 (Zinc + Hydrochloric acid Zinc Chloride +H2)
Nguyên tử hydrogen có 2 ở vế phải, cháu cân bằng Hydrogen bằng cách thêm 2 vào trước HCl :
Zn+2HCl? ZnCl+H2
Và như vậy, cháu có 2HCl, tức 2 H và 2 Cl,nhưng bên trái chỉ có 1 Cl : ( ZnCl),
Thêm 2 vào trước ZnCl: Zn+2HCl?2ZnCl+H2
Và cuối cùng là Zn, Zn chỉ có 1 (bên trái), cháu thêm 2 vào trước Zn, (Zn+2HCl), để có 2Zn, và Phương trình cân bằng là :
2Zn+ 2HCl = 2ZnCl+ H2
Các phương trình khác cháu tự làm, không hiểu thì hỏi ông, để xem cháu có hiểu những điều ông nói không.
Sự gần gũi và thấu hiểu nhau bắt đầu từ những bài homework, và tình cảm ông cháu ngày càng đậm đà, những săn sóc nho nhỏ như lời hỏi thăm, tiếng gọi "ông Chú ơi" càng làm tôi thương mến chúng như những đứa cháu ruột thịt của mình mà mấy tháng nay tôi chưa gặp mặt.
Những lúc ngồi một mình buồn bã, tôi lật lại cuốn album gia đình ngày cũ, xem những tấm hình "Happy Birthday Grandpa", trên chiếc bánh mừng sinh nhật năm nào, tôi đã không cầm được nước mắt vì tưởng nhớ cháu mình. Nhưng một điều lạ lùng là khi xem đến tấm hình con gái "Chúc mừng sinh nhật Ba", tôi nghe một cảm giác xa lạ, đến ngỡ ngàng, xuất phát từ trái tim, chạy quanh lồng ngực rồi lên đến đỉnh đầu, lan tỏa ra khắp cơ thể và chân tay, làm tôi rã rời và đau nhói trong tim, tôi vội vàng đóng cuốn album lai, hít một hơi thật sâu, giữ lại mấy giây rồi mới thở ra, để xua tan đi cảm giác lạ lùng ấy.
Đã biết bao lần tôi cố xua đi những suy nghĩ về sự liên hệ giữa tôi và con, tôi luôn thấy mình đã làm hết những điều tôi có thể làm cho con mình, và an tâm khi nghĩ tới bổn phận của mình đối với con. Tôi hiểu rằng, tôi và con thiếu gần gũi, con sinh ra khi tôi còn trong tù, tôi trở về thì con đã học lớp Một, thời gian ấy tôi lại vất vả vì cuộc sống của gia đình, một ngày đi dạy 3 buổi, sáng, chiều và tối, chỉ thấy mặt con, mà không có thời gian trò chuyện. Dù có khổ cực và vất vả, tôi vẫn luôn tự nói với mình hãy cố gắng để cho con có một cuộc sống tương đối và ổn định. Trong bao nhiêu thư viết cho con, tôi luôn khuyên con hãy rán học hành, xong đại học rồi con muốn làm gì ba cũng không can thiệp, và thực sự tôi đã tận sức, từ mọi thứ tôi có thể làm được. Suốt những năm đi làm, tôi chưa hề uống một ly cà phê, hay ăn uống một thứ gì ngoài bữa cơm tại nhà, chỉ với một tâm ý là cố nhịn, để đem tiền về cho con có thể mua thêm được một cái gì đó cho nó vui với bạn bè và học hành.
Mỗi lần nghĩ tới việc này, tôi thực sự vô cùng xúc động, một đôi khi, cô cháu "Người dưng" bắt gặp vẫn hỏi tôi là ông nhớ gia đình? Tôi nhìn cháu mỉm cười cho qua chuyện, và coi những đứa cháu bên cạnh tôi như nguồn an ủi và niềm vui của mình, và cũng vì vậy, mà tôi tận tâm tận ý đem mọi điều tôi hiểu biết để giúp các cháu trong việc học hành, bất cứ lúc nào chúng nhờ đến, có những lúc tôi nằm nghỉ, chúng vẫn không ngần ngại dựng tôi dậy để chỉ chúng một bài toán nhỏ, một câu hỏi vụn vặt như là tại sao ông lại chịu tắm cho ông Ngoại vậy? Nghe câu hỏi, bỗng nhiên tôi cũng mỉm cười và vui với cái vô tư của trẻ con.
Và rồi từ đó, tôi luôn bận rộn mỗi ngày Chủ nhật với những bài tập về các chuyển động, các lực và các định luật Newton, và có lẽ còn bận rộn lâu dài với chương trình Lý Hóa của High School, nhưng không sao, tôi thực sự vui thích để làm công việc này, nó đưa tôi về với dĩ vãng và trường lớp dấu yêu, hay mùi sách vở học trò, mà có lẽ suốt đời, dù cho trước phút lâm chung, tôi vẫn âu yếm nó.
Trong đời của mỗi con người, có lẽ ai cũng có những quảng đời thơ mộng, một thời để nhớ và để yêu, và với tôi, đó là bụi phấn và bảng đen, là những mùa thi, khi biết học trò mình đậu nhiều, hay ít ra là không bị rơi môn Vật Lý. Cảm giác đó và cảm xúc ấy, thật không dễ gì diễn tả, nhưng đến nay vẫn còn in đậm trong ký ức tôi, mà có những lúc, tôi ngồi một mình ôn lại kỷ niệm, vẫn ngỡ như rằng tất cả chỉ mới vừa qua đi đâu đây, lúc nãy, khi tôi cầm bút viết những dòng chữ này.
Quả thật khi để hồn lắng về kỷ niệm, ta mới thấy được rằng, đã là kỷ niệm, thì kỷ niệm nào cũng êm ái nên thơ, kể cả khi ngồi trong phòng biệt giam cách ly với đồng đội và bạn bè, bây giờ nhớ lại, vẫn cảm được nỗi bâng khuâng như bao nhiêu kỷ niệm ấu thơ êm ái khác.
Một hôm cô cháu "Người dưng" hỏi tôi :
- Theo ông cháu nên học ngành nào khi hết Trung học ?
- Cháu thích môn nào ở Trung học ?
- Bio, cháu thích học về cơ thể học, cháu thấy thật hấp dẫn khi biết được các hoạt động của những bộ phận của con người.
- Cháu học Bio có rất nhiều đường để đi như Y khoa, Nha khoa, Dược khoa, Nghiên cứu về thuốc (Pharmaceutical Research), Vi trùng học, các phòng Lab. Tất cả những ngành này đều dễ xin việc làm và giúp cháu có một việc làm ổn định để lo cho cuộc sống của gia đình cháu sau này.
Nhưng nói như thế, không phải chỉ có Y, Nha, Dược mới có công việc làm tốt và lương cao, hay là nói theo tập dao Việt nam thời sau 75 nghe được tại miền Nam là "Nhất Y, nhì Dược, Bách Khoa tạm được, Sư phạm bỏ qua", mà còn rất nhiều ngành nghề khác cũng không kém thú vị. Như các cụ ngày xưa vẫn nói "Nghề nào cũng có Trạng nguyên", nghề nào cũng có người giỏi.
Các ngành như Kế Toán, Thư viện, Thư ký Ngân hàng, mà làm cho các công ty lớn hay chính phủ vẫn thoải mái như thường, nhưng chỉ tiếc số lượng tuyển dụng quá ít, bất quá mỗi công ty chỉ cần 5, 3 người kế toán mà thôi. Còn các nghề như Kỷ sư, Điện, Điên tử, Computer,... mỗi công ty có khi cần tới hàng trăm người. Vã lại, với những phát minh cực kỳ tinh xảo của computer, chẳng đã giúp cho nhiều người thành danh như các ông Microsft, Google, Yahoo đều là những tỷ phú cả hay sao ?
Một ngành nghề mà ai cũng biết tiếng tăm là nghề tạo mẫu, (Designer). Mặt khác có những ngành nghề thực sự đòi hỏi năng khiếu và tài năng, như tài tử, ca sĩ, đạo diễn ... cháu thấy mấy người này, lương năm của họ phải tính đến tiền triệu. Nhưng nếu cháu thích Bio thì như rằng, năng khiếu của cháu đã thể hiện, và theo ông thì các ngành thuộc phạm vi healthcare đều rất tốt vì tính cách nhân ái của nó. Vã chăng, Khoa học Kỷ thuật phát triển và thay đổi từng ngày, năm rồi là window XP, rồi Vista, Window 7, và mai mốt không hiểu là gì nữa. Còn cơ thể học của cháu thì nhất định không thay đổi, mà nói về bệnh lại là phạm vi của vi trùng học, thuộc một ngành khác, không phải là công việc của các doctor chẩn đoán hay chuyên khoa, và Dược học lại thuộc về pharmaceutical Research, không phải là công việc của mấy ông Doctor of Pharmacy bán thuốc ở các Pharmacy. Cháu mà giỏi môn Cơ thể học là thật may mắn.
Những tiếp xúc và gần gũi hàng ngày, qua những bài Homework, tình cảm ông cháu nhiều khi đã thành tình cảm của một người bạn vong niên. Những khi đi đâu, chúng thường hỏi ông thích gì để cháu mua cho, và mỗi lần như thế, chúng thường mua cho tôi một chút quà nhỏ, có khi là phong bánh đậu xanh mà tôi thích, khi thì áo lạnh mùa đông, đôi dép dùng trong nhà ... những thứ mà tôi chưa hề có được từ con gái mình. Mối quan tâm đó cho tôi niềm an ủi vô cùng, tôi mang cảm giác ấm cúng của một gia đình, và dòng tâm sự trong lòng với nỗi sầu muộn dường như cũng vơi đi.
Một buổi sáng cuối tuần, cháu theo tôi và ông cụ dạo quanh vườn sau sân nhà, cháu kể chuyện trường lớp, chuyện bạn bè rồi chuyện tình yêu của bạn mình và cháu hỏi tôi :
- Ngày xưa lúc còn đi học ông có yêu ai cùng lớp hay cùng trường không ?
- Thời xưa, ông hay những người học trò ngày đó nhát và ngây thơ lắm, có thích ai cũng cứ giấu trong lòng, không dám bày tỏ, vì cứ sợ bày tỏ rồi mà người ta từ chối thì không biết làm sao mà nhìn mặt nhau, mà nhất là đám bạn bè biết được thì càng xấu hổ hơn, nhất là con gái, đôi khi cô ấy cũng thích mình, nhưng thư thì không dám nhận, mắc cở và xấu hổ, không phải như các cháu ngày nay.
- Vậy rồi làm sao quen nhau ?
- Thông thường là viết thư, thư viết rồi ghim vào tập vở, giả bộ cho mượn tập xem bài, nếu là học chung lớp, còn chung trường thì nhờ bạn thân, rồi cũng là giả vở cho mượn chuyện đọc hay thơ, nhạc sưu tầm. Thực ra tình yêu thủa đó đối với lứa tuổi của ông rất đơn sơ và thuần khiết, Quan điểm tình yêu thời đó nhiễm một tư tưởng lảng mạn, mà lại bị ràng buộc bởi lễ giáo rất nghiêm, nên tuổi trẻ coi tình yêu thật là tuyệt đối và có tính cách tôn thờ, yêu là hy sinh cho tình yêu, cho người yêu, mà không phải yêu là chiếm hữu, thực tế như bây giờ. Cháu nghe những bài hát diễn tả tình yêu ngày đó như chuyện tình Lan và Điệp, Hàn Măc Tử, và một chuyện tình nổi tiếng bằng mấy bài thơ làm xúc động lòng người, đó là TTKh. Bài thơ Hai sắc hoa Ti-gôn được phổ nhạc mà cháu đã nghe, rồi các bài như Đan áo cho chồng, Bài thơ thứ nhất, Bài thơ cuối cùng, là những chuyện tình lảng mạn và thơ mộng thời đó. Nói tới thơ, nhạc thời ấy thì quả thật là lời văn rất bóng bẩy, hoa mỹ và sâu xa, nhẹ nhàng, nhưng lại rất tha thiết, lời êm như ru, mà nhạc thì du dương như rót vào hồn. Đặc biệt là dòng nhạc tiền chiến mà hình như tuổi trẻ bây giờ không mấy yêu thích.
Và trong thời chiến tranh ở 36 năm trước đây, tình yêu nam nữ vẫn còn tuân giữ giềng mối phong tục và đạo đức, mang sắc thái tiền chiến, nên thơ nhạc cũng rất êm ái, lời rất hoa mỹ nhẹ nhàng mà tư tưởng vẫn sâu xa. Những bài hát làm người lính nhớ đời vẫn ngọt ngào hay da diết như, Ai lên Xứ Hoa Đào, Chiều mưa Biên Giới, Sao Chưa Thấy Hồi Âm, Vườn Tao ngộ ... Và rất nhiều những tập thơ mà các ông yêu thích thời đó như là, "Thủa Làm Thơ Yêu Em" "Đường vào Tình Sử”, “Chuyện Chúng Mình "...
Có lẽ tại lòng ông hoài cổ, hay yêu thích những cái đã mất, nên ông chưa tìm thấy một thanh sắc nhẹ nhàng, êm ái và bâng khuâng, ngọt ngào mà da diết, mang sắc thái hay văn phong như thời tiền chiến hoặc thời chiến tranh ở giai đoạn vừa qua.
Và theo ông, tuổi học trò thời nào cũng là mộng mị đáng yêu, những giấc mộng hồng của đời người chính là quảng đời niên thiếu với lứa tuổi học trò, yêu nhau rồi làm thơ, cho nên người ta đã gọi là thơ tình tuổi học trò, hoặc để đánh dấu một thời thơ mộng của con người, hay để mỉa mai những cuộc tình khờ dại, mà thực ra nhiều mối tình học trò, đến mãi bây giờ, đã bao nhiêu người quên được, vì vậy nên ông thích hai câu thơ này lắm, nhưng bỗng chốc đã quên mất không biết là của ai :
"Cái thủa ban đầu lưu luyến ấy
Ngàn năm chưa dễ mấy ai quên".
- Nghe ông kể chuyện, cháu tưởng là ông dạy Văn chương hơn là dạy Vật Lý.
- Văn chương mà kiểu như ông, trước 1975 tại miền Nam, cháu chém 3 năm cũng chưa hết.
- Hôm nào cháu lại xin ông kể chuyện người yêu của lính cho cháu nghe nha, ông hứa đi.
- Vâng để rồi có dịp ông sẽ kể chuyện tình đời lính cho cháu, cháu nghe để hiểu biết về tâm hồn và đời sống của những người lính như ông ngày đó.
Và rồi ông chú Ngoại như tôi bây giờ không phải chỉ làm công việc chăm sóc người mất trí, mà còn là người giải Homework và kể chuyện đời xưa, nhưng tất cả sinh hoạt ấy đã giúp tôi thấy lại chút tình đời, thú vị của kiếp người, trên mảnh đất mà tôi đành chọn làm chốn tạm dung.
Du tử Nguyễn Định
_________
Nơi Ta Đi Về
Du tử Nguyễn Định
Tác giả là cựu Sĩ quan VNCH, khoá 8/68 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức, phục vụ tại Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn II, bị bắt tại Ban Mê Thuột ngày 14 tháng 3 năm 1975; Đến Mỹ tháng 4/2005, hiện cư ngụ tại Carlsbad, California. Bài viết về nước Mỹ đầu tiên của ông là “Phúc Ấm Con Ban” kể chuyện một ông bố cựu Sĩ quan VNCH bị con ruột đuổi ra khỏi nhà. Bài thứ hai, “Người Bạn Già Mất Trí” kể việc ông bố nhận công việc chăm sóc một cụ già mất trí. Bài thứ ba, “Ông Chú Ngoại”, kể việc ông giúp kèm học cho lũ trẻ trong nhà chủ. Bài mới nhất là phần cuối. Chuyện cuối đời lưu vong, dù buồn vẫn sáng lên tình người tử tế với người.
***
Thế là ông cụ đã ra đi, như bao nhiêu người đã ra đi từ trước, như những người sẽ phải đi sau này, và cả tôi nữa, nhưng sao lòng tôi sầu não không cùng. Tôi nghe rõ tiếng bụi đất rơi xuống lòng huyệt khô khốc đến lạnh lùng. Tôi cầm nắm đất cuối cùng bỏ lên nắp quan cũng là khi những người lo công việc an táng khỏa bằng mộ huyệt. Tôi đứng lên đi ra khỏi ngôi mộ mới.
Chiều nay mây rất trắng và nắng rất gay gắt, những hàng cây xanh trên nghĩa trang không đủ bóng mát che cho nóng bức mà cũng không đem được gió tới làm mát mặt con người, cũng như anh và tôi, tất cả chúng ta không ai cưỡng lại được sự chết. Chết là hết, chết đi là phủi tay quên hết mọi sự trên đời, đóng khung tất cả hạnh phúc hay đau khổ của một đời người ! Tôi bỗng thầm ước tại sao tôi không thể thay thế cụ, tại sao là cụ mà không phải là tôi ? Để cho tôi thay thế cụ đi vào thế giới bên kia của con người, vì nhưng hiện hữu quanh tôi đâu có gì vui thích, những thực tại bên tôi là bao nhiêu buồn tủi, và cô đơn bủa ngập tâm hồn lẫn cuộc sống ! Cụ đang sống giữa tình thân và lòng thương yêu của các con và đoàn cháu, cũng không phải bận tâm hay lo lắng một điều gì, không biết yêu thích hay hờn giận, cụ hạnh phúc nhất trên cuộc đời hạnh phúc, hơn cả những con người hạnh phúc ta bắt gặp.
Bao nhiêu tư tưởng đổ về trong đầu tôi với hai chữ ngày mai quen thuộc. Nhẩm tính khoản tiền dành dụm bấy lâu nay và tiền trợ cấp An sinh mà tôi được lãnh lần đầu vào tháng tới như thông báo, tất cả vẫn còn cất trong ba lô học trò, chiếc ba lô mà tôi mang theo khi rời bỏ căn phòng là closet buồn tủi trước đây. Một căn nhà 6 bed, 3 Garages dĩ nhiên là closet rất rộng, đủ cho tôi gói gém một đời sống cô độc bên cạnh người thân mà thật ra rất lạ ! Tư tưởng này làm tôi lại rơi nước mắt và rỉ máu trong tim, mà không chắc gì một ai trên đời này đã hiểu, có thể thông cảm và phải chịu đựng như tôi.
Ngày gặp được cụ, tôi cứ ngỡ đây là nơi tôi đã đến, và mơ tưởng đoạn đường êm ái này sẽ để tôi đi trong một khúc rất dài, ở những bước cuối của kiếp người, nhưng tất cả chỉ là tôi cố tưởng, như ao ước của một đời người đã quá nhiều chua xót mà không phải là Thánh ý.
Tôi bước chậm rãi, ra khỏi Nghĩa Trang lúc nào không rõ và đứa "Cháu lớn" của “Ông Chú Ngoại" vẫn âm thầm theo sau, trên đầu vẫn còn đội tấm lúp trắng,
- Ông ơi thôi đi về, cháu cũng buồn lắm, tiếng nói của cháu lạc đi vì nước mắt. Tôi quay lại nhìn cháu,
- Vâng chúng ta về.
Một tư tưởng thoáng qua trí óc tôi thật nhanh, "Về đâu ?" Tôi về đâu khi ông cụ đã mất !
- Ông ơi thôi mình về đi, đứa cháu "Người dưng" gọi tôi lần nữa, tôi quay lai cầm hai tay cháu như để chuyển qua cho cháu nỗi cô đơn trong lòng tôi hay là để cùng cháu chia nhau nỗi mất mát đau đớn trong lòng,
- Vâng thì chúng ta về.
Chiếc xe Van của vợ chồng cô chủ vẫn chầm chậm theo sau chúng tôi, tôi dắt cháu bước lên xe, cô chủ liền bảo,
- Chú cũng mệt lắm rồi phải không ? Cháu cũng vậy. Khi ba còn sống lúc nào cháu cũng lo có ngày này, nhất là từ lúc bệnh ba trở nặng, hơn một năm trước ngày chú đến, gia đình cháu đã nhờ hai ba người đến coi sóc ba, nhưng không người nào làm hết một tuần, ông cụ rất khó chịu, luôn luôn đập bể đồ đạc, cho tới lúc chú đến, gặp chú, ba cháu như vui hơn, như khỏe hẳn ra, da mặt hồng hào và ăn uống đi đứng ra chiều cứng cáp hơn, cháu đã mừng thầm, đâu có ngờ ba lại bỏ đi . . .
- Cô ơi ai rồi cũng phải đi. Người đi bao giờ cũng thanh thản nhẹ nhàng, chỉ có người ở lại là nặng nề đau khổ mà thôi.
- Cháu đã cố không khóc, nhưng khi nghĩ tới ba cháu đã không cầm lòng được, những ngày cuối cùng của ba mà cháu vẫn không nhìn ra để cứ lo đi làm, cho đến ngày chú nhắc cháu mới ở nhà với ba được vài ngày, thành ra làm con mà bất hiếu không hiểu ba hơn chú ... rồi cô cúi đầu lên thành ghế phía trước khóc tức tưởi ...các con cô cũng khóc theo.
- Ông cụ ra đi như thế là hạnh phúc lắm rồi, lúc ra đi có các con các cháu quây quần bên giường, hồn cụ linh thiêng nơi chốn cửu tuyền tất cũng an ủi, có biết bao nhiêu người đã phải lặng lẽ ra đi không nhang khói, cô đơn không người thân ... Nhưng không sao, chết đi là phủi tay quên hết mọi sự.
Có lẽ cô chủ lại sợ tôi mủi lòng, nên cô nín khóc, dùng khăn tang lau nước mắt và bảo,
- Chú đừng suy nghĩ nhiều quá, những người thấy như cô đơn, chưa chắc đã cô đơn, những người thấy quây quần chưa chắc đã hiệp nhất...
Chúng tôi mãi lo tâm sự thì chiếc xe đã về đến nhà, tôi bước xuống vòng ra sân sau, bỗng nghe bước chân mình như nặng nề không bước nổi, tử khí và cô đơn quanh quất đâu đây. Trong không khí, mùi nhang và đèn cầy còn phảng phất đâu đó, khu vườn sau bổng nhuốm màu thê lương của buổi cuối chiều.
Bước vào căn phòng, tôi nghe cảm giác lành lạnh rùng mình, tương tự như thủa nào tôi đến Nhà Vĩnh Biệt để viếng linh cửu người đồng đội tại Quân Y Viện 72 Quân Y Pleiku.
Căn phòng vẫn đó, nhưng người đã đi rồi. Nơi đây tôi và ông cụ chung đụng với nhau gần hai năm, từ người săn sóc trở thành kẻ đồng hành, từ người mất ký ức trở thành tri âm để cho tôi trao gởi tâm sự của mình.
Tôi chợt nghe như ẩn hiện quanh bức tường, tiếng thở của ông cụ nặng nề mệt nhọc, hình bóng ông cụ nằm đó, tôi xoa bóp tay trái chưa xong, ông cụ đã mau mắn đưa tay phải, rồi co hai chân lên, hình ảnh cong queo của một thân xác còm cõi đập vào mắt tôi ngày nào bây giờ hiện ra mồn một. Tôi bước nhanh ra khỏi căn phòng, cố ngăn không cho nước mắt trào ra.
- Ông ơi ba mẹ mời ông vào,
- Vâng để ông vào .
Tôi theo cháu bước sang phòng ăn, cả gia đình cô chủ đã ngồi quây quần bên hai chiếc bàn tròn và bàn ăn 12 ghế, con cháu đủ mặt. Trẻ con vô tư vẫn đùa giỡn với nhau, nhưng người lớn ai cũng nặng nề u uất. Mấy người đàn bà đang bày thức ăn mua sẵn ra bàn, có bia và rượu.
- Mời chú dùng cơm với các cháu. Xin chú hãy tự nhiên như khi ba cháu còn sống. Chú thương ba cháu thế nào, các cháu quí trọng chú như vậy.
Cô em gái của cô chủ nói đến đây bỗng nghẹn ngào, cô chủ bèn tiếp lời,
- Em cháu nói phải, các cháu xin được cư xử với chú như bậc trưởng bối trong gia đình.
Rồi cô nói tiếp, cháu biết chú thương ba cháu lắm, mà ba cháu cũng rất thương chú, cháu thấy rõ phút cuối cùng ba cháu vẫn nắm chặt bàn tay chú không muốn buông ra, cháu cảm nhận được lời trăn trối của ba cháu trong cử chỉ ấy. Bây giờ ba cháu đã ra đi, nhưng các con của cháu còn nhỏ, vợ chồng cháu lại phải đi làm, không ai đưa đón các cháu đến trường, các cháu lại học hành không giỏi, nhưng từ ngày chú dạy chúng, chúng đã rất ngoan và học hành trở nên chăm chỉ. Cháu thật lòng xin chú ở lại với gia đình cháu, giúp đưa đón các cháu đến trường và chỉ cho chúng học hành, bất cứ lúc nào chú thấy mệt mỏi, muốn nghỉ ngơi cứ cho các cháu biết, các cháu sẽ thay phiên xin nghỉ để đưa đón chúng tới trường.
Có khi cháu nói như thế hơi vội trong lúc này, nhưng em cháu đã mở lời nên cháu nói ra những suy nghĩ trong lòng cháu mà thôi. Cháu cũng hiểu lúc này có lẽ chú muốn ra đi cho khuây khỏa trong lòng...
- Vâng cô nói đúng lắm. Khi tôi bước vào phòng ngủ, vẫn cảm thấy như ông cụ còn đó, lòng rất xúc động
- Cháu hiểu lắm. Chú hãy coi vợ chồng cháu như là con của chú, ba đứa nhỏ của cháu xin chú hãy coi như là cháu của chú...
- Thôi thì hãy để tôi nghĩ lại. Nhưng trong vài ngày tới, có khi là một hai tuần hay tháng, tôi muốn đến cùng bạn bè tìm lấy những thay đổi may ra lòng dịu lại.
- Vâng, chú chịu ở lại với các cháu là được rồi.
Sau bữa cơm, tôi quay về phòng đi quanh quẩn trong phòng như khi ông cụ còn sống, tâm trí tôi như hoang mang vô định, đi hoài đến khi mỏi chân, nhìn đồng hồ đã 10 giờ rưỡi, nhà trên vẫn còn chuyện trò chưa ngủ. Tôi nằm xuống, cố nhắm mắt tìm giấc ngủ, nhưng không thể nào. Bao nhiêu ý nghĩ vụt về trong trí óc tôi, hai chữ "Ngày mai" cứ lởn vỡn trong đầu. Tôi tự hỏi mình, ngày mai khi tôi lâm chung, phút sinh thì có ai bên cạnh, ai sẽ nghe tôi nói được lời nói sau cùng của tiếng người, và tôi sẽ nói điều gì ? Có ai cho tôi cầm lấy bàn tay như cố giữ lấy hơi ấm và sinh khí của sự sống lúc bấy giờ ... Chắc hẳn là không có ai, cũng như người lính bị đạn, vùng vẫy phút cuối một mình, trong lúc đồng đội vẫn còn lo chống trả với quân thù, rồi cô đơn ra đi về bên kia thế giới mãi mãi biệt tăm ! Vâng thì cũng được vì tôi là lính, người lính mất nước lạc loài trên xứ người sẽ ra đi cô đơn như đã âm thầm đến, còn có ai để bận tâm.
Hôm sau khi thức dậy, tôi nói với cô chủ là tôi muốn đến nghĩa trang nhìn ông cụ một lần, rồi sẽ đến trạm xe buýt đường dài đi rong chơi một lúc, tôi không muốn đợi đến ngày thứ 3 mà người xưa bảo là mở cửa mả, hay tuần Ba, tuần Bảy của tục lệ, vì như thế tôi sẽ nghĩ tới thân phận mình và chắc là tôi sẽ khóc!
Cô chủ hiểu được ý nghĩ của tôi, liền lên lầu bảo ba đứa con xuống chào tiễn biệt "Ông chú ngoại", ba đứa nhỏ ôm lấy tôi, đứa lớn nhất đã khóc,
- Ông ơi ông phải trở về nha ông,
- Ông đừng bỏ các cháu nha ông ! Đứa thứ hai nói vào.
- Vâng ông sẽ trở về, các cháu hãy ngoan ngoãn, nghe lời ba má và chăm học nhé.
Tôi bước ra ngoài sân để cô chủ đưa tới nghĩa trang, đứa cháu lớn chạy theo níu tay tôi vừa khóc vừa nói,
- Ông đừng bỏ các cháu nha !
- Ông đã hứa rồi đó.
- Vâng ông hứa sẽ cố gắng.
Tôi bước ra khỏi nghĩa trang, quay lại nhìn hàng mộ nơi ông cụ yên nghỉ lần cuối, mà tâm hồn như bỏ xuống được gánh nặng trong lòng. Bỗng nhiên tôi thật bình tĩnh nói với cô chủ lời từ biệt, rồi bước tới trạm xe buýt đường dài. Cô ôm tôi mắt rưng rưng, làm tôi thấy lòng mình mềm nhũn.
Một tháng sau cô chủ nhận được thư của bác Thụy, Cô vừa đọc vừa khóc, cô thương bác như thương ba cô vì tấm lòng của bác, và con người dễ gần gũi của bác,
Cô Lan thân mến,
Cuối cùng rồi tôi cũng tìm được nơi tôi phải đi và chỗ tôi phải đến để có lại được chính bản thân mình với những tôn nghiêm của một con người. Cám ơn cô và gia đình cô đã cưu mang tôi trong một thời gian dài, thời gian đó tôi thực sự đã được nghỉ ngơi, đã quên được bao mệt mỏi chán chường trong tâm hồn, và đặc biệt là tôi đã tìm được nguồn vui qua ba cháu nhỏ.
Tuy nhiên trong suốt thời gian mà tôi coi là tịnh tâm đó, một đôi khi tôi vẫn nghe lòng mình khắc khoải băn khoăn, như đang tìm kiếm hay đang thiếu thốn một điều gì mà nhiều lúc tôi tự vấn lòng mình, tôi vẫn không sao hiểu được hoặc trả lời được. Có những buổi chiều, khi ông cụ nghỉ ngơi, tôi một mình đi thơ thẩn ở vườn sau, tâm hồn chợt nghe trống vắng lạ thường, như đâu đó, văng vẳng tiếng ai gọi mình từ một nơi nào rất xa, mà âm vang đồng vọng dội vào lòng, để rồi hôm nay ngẫu nhiên hay tình cờ mà bỗng dưng tôi tìm đến được nơi đây, và rồi tôi hiểu rõ mọi việc, hiểu được nơi đâu tôi phải đến và chốn nào tôi phải đi về , cũng như hiểu ra điều tôi đang tìm kiếm, đó là sự thanh tịnh của tâm hồn và sự gần gũi với tự nhiên.
Ở đây mỗi buổi chiều, khi hoàng hôn về muộn, ráng vàng tụ lại cuối chân trời, tiếng chuông tu viện ngân lên rồi đồng vọng vang xa để tan dần vào không gian, tôi nghe hồn mình như hòa lẫn với tiếng chuông rồi cũng loảng tan trong không gian, tâm hồn tôi bỗng như nhẹ nhàng và thanh thản lạ thường, bao nhiêu sầu muộn lo âu của cuộc đời và kiếp làm người cũng tiêu tan mất hết, tôi thực sự đã tìm thấy hạnh phúc và hiểu được nơi tôi phải tới.
Tôi thực lòng cám ơn cô và gia đình. Xin cô giải thích với các cháu giúp tôi. Tôi vẫn thường thấy chúng trong những giờ cơm và trước lúc đi ngủ, "Ông làm dấu Thánh giá chưa?". Bất cứ lúc nào các cháu gặp khó khăn về môn học, xin cứ email cho tôi, tôi lấy việc giúp các cháu là niềm vui của mình.
Cũng chẳng còn bao lâu nữa, tôi hiểu rõ điều này, và cũng như bao nhiêu người khác, rồi tôi cũng đến nơi tôi phải đi về.
Cầu chúc cô và bửu quyến luôn an vui hạnh phúc, các cháu ngoan, học giỏi và thành đạt.
Thân mến,
Chú Thụy
Cô chủ đặt lá thư lên bàn, lau những giọt nước mắt trên má, miệng thì thầm, chú nói đúng lắm, "Rồi ai cũng đến nơi ta phải đi về " Thì thôi bao nhiêu Phúc Ấm Con Ban xin cũng quên đi.
Du Tử Nguyễn Định
Du Tử Nguyễn Định
Tác giả là cựu Sĩ quan VNCH, khoá 8/68 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức, phục vụ tại Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn II, bị bắt tại Ban Mê Thuột ngày 14 tháng 3 năm 1975; Đến Mỹ tháng 4/2005, hiện cư ngụ tại Carlsbad, California. Hai bài viết về nước Mỹ mới đây của ông kể chuyện một ông bố cựu sĩ quan VNCH bị con ruột đuổi ra khỏi nhà, tìm được việc làm trong một gia đình đồng hương tử tế, công việc hàng ngày là chăm sóc một ông cụ già bệnh. Bài mới kể thêm về tâm sự ông bố.
***
Thế là tôi đã săn sóc ông cụ được hơn 6 tháng, sáu tháng trời trôi qua như một giấc mơ. Một vài người bạn biết tôi làm công việc này đã không thể nào ngờ tôi lại làm được lâu đến như thế mà chưa bỏ đi. Quả thật ở đời có nhiều chuyện không thể nào ngờ được, ngay cả bản thân tôi, ngày đầu nhận việc, tôi cũng chưa đủ lòng tin ở chính mình.
Cứ mỗi sáng tinh mơ, tôi thức dậy như một cái máy, pha hai ly cà phê. Trong lúc chờ nguội, tôi đến đánh thức ông cụ bằng cách xoa bóp tay chân và các cơ bắp cho ông cụ, đưa hai chân co lên rồi duỗi ra, đến tập hai tay đưa lên và hạ xuống... Liếc nhìn đồng hộ đúng 10 phút, tôi đỡ ông cụ dậy, giúp cụ làm vệ sinh cá nhân, rồi bắt đầu vừa uống cà phê vừa đi bộ trong nhà cho đến hết ly càfe lại từ từ bách bộ quanh sân. Công việc cứ thế đều đặn từng ngày, uống cà phê, đi bộ, ăn sáng, xem TV hay nghe nhạc, ăn trưa, rồi chiều tối... cứ tiếp nối nhau.
Đã 6 tháng 3 tuần trôi qua, tôi làm việc đó như không để ý tới ngày mai, ngày mai bỗng nhiên như xa lạ với tôi trong lúc này, mà cũng dường như tôi chưa hề nghe thấy ngôn ngữ ấy đã từ lâu, hay ít ra là từ lúc tôi bỏ nước ra đi để đặt chân đến xứ này, xứ sở mà văn chương bây giờ đặt tên cho là đất nước tạm dung. Tôi cũng ngạc nhiên tự hỏi mình, tai sao người nào đó đầu tiên lại đặt tên cho 2 chữ tạm dung. Chẳng là Chúa hay Phật cũng dạy rằng "Sinh ký, tử qui", sống gởi, thác về, và "Con người là tro bụi, sẽ trở về bụi tro" đó hay sao. Và như vậy thì bất cứ nơi đâu, bất cứ đất nước nào trên thế gian này, dù là tại quê cha đất tổ, đã chẳng phải đều là chốn tạm dung cả hay sao, sao chúng ta con so đo ngần ngại.
Thôi thì, hãy để mọi việc xảy ra theo tự nhiên cho tâm hồn được nhẹ nhàng và bình thản, và hạnh phúc chính là đó, khi ta biết được ta từ đâu đến để lại trở về, để biết đem lòng quí mến những gì quanh ta, những cái ta đang có. Với lối suy nghĩ này, tôi đem lòng yêu tất cả những gì quanh tôi, tôi vui thích việc tôi đang làm, và từng ngày, tôi nghe hạnh phúc đến cùng tôi mỗi sáng mai khi dìu ông cụ đi bộ quanh sân mà tâm hồn thật bình thản, nghe tiếng chim buổi sáng chào nhau ríu rít trên mấy hàng cây trong vườn.
***
Mấy tuần nay bỗng nhiên trời trở lạnh, hoàng hôn không nhẹ nhàng thoáng mát như những tuần qua, và sáng mai hơi lạnh nhuốm đầy. Thời tiết giao mùa, làm thay đổi những sinh hoạt thường ngày của ông cụ, sáng sớm cụ luôn ôm lấy tấm chăn, không buồn uống cà phê, và dầu tôi cố gắng lắm, ông cụ cũng không thích đi bộ và về đêm ông cụ ho nhiều, hơi thở nồng nặc và giọng đàm.
Cũng đã 6 tháng hơn chăm sóc ông cụ, tôi nhìn ra những thay đổi của cụ, từ miếng ăn, giấc ngủ, đến điệu đi dáng đứng. Thoạt đầu, tôi nghĩ là thời tiết thay đổi, nhất là thời gian giữa Thu Đông làm cụ nhiễm cảm cúm, tôi để cụ uống Advil rồi thay qua Mapap và uống thêm Promethazine, nhưng bệnh không thay đổi, vẫn ho nhiều về đêm cộng thêm tiếng khò khè, nhiều sáng thức dậy, cụ ú ớ như mất tiếng.
Tôi nhớ đâu đó có lần đọc về bệnh suyễn, và triệu chứng của dị ứng thời tiết, tôi vào các trang web tìm tài liệu và nói với cô chủ mua Aprodine cho cụ uống, loại thuốc bán không cần toa bác sĩ (OTC), bỗng nhiên tiếng khò khè bớt đi, và giọng đờm cũng nhẹ đi, tôi liền xin chủ nhà đưa cụ đi bác sĩ, vì trong trường hợp này, cần có Combivent hay ProAir là loại thuốc chữa bệnh suyễn và cần bác sĩ chẩn đoán cho cụ. Quả nhiên bác sĩ chẩn đoán cụ bị hen suyễn, cho mua Combivent và thêm QVar.
Bệnh suyễn rất dễ nhận biết, nếu ta để ý tới. Thoạt đầu là khó thở, thở khò khè và đàm cùng với chất nhờn tiết ra quá nhiều làm tắc ở họng, nên cứ khạc hoài mà không ra đàm. Đôi khi tức ngực, lồng ngực như ai bó chặt, rất khó chịu. Nguyên nhân dĩ nhiên là phổi, mà đặc biệt là lúc khí hậu thay đổi của mỗi mùa, mùi mốc của thảm cũ trong nhà, mùi ẩm thấp, lông của mèo hay chó, và có khi là len hay vải sợi v. v... gây ra dị ứng là nguyên nhân của bệnh suyễn. Theo Y học hiện thời, chưa có thuốc trị dứt bệnh suyễn, những loại như ProAir, Combivent (Fast acting), Qvar, Advair Diskus, Serevent, Singulair, chỉ ngăn chận bệnh suyễn lên cơn và làm cho bệnh nhân dễ thở mà thôi.
Bây giờ, việc tìm kiếm một loại thuốc hay tìm hiểu về một loại bệnh, triệu chứng hay hiện tượng ban đầu, mà y học gọi là lâm sàng, đều có đầy đủ trên các trang web, chỉ cần bạn đánh tên thuốc, hay triệu chứng như COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) vào Search, là sẽ có rất nhiều số liệu cung cấp cho bạn, hay bạn cũng có thể vào các trang như MedlinePlus, Medical, Pharmaceutical Drug... để tìm hiểu về một căn bệnh.
Riêng đối với thân nhân của ông cụ, thấy tôi săn sóc ông cụ tận tình, cũng như đối với hai đứa nhỏ con cô chủ, nên sự gần gũi cảm thông nhau càng thân mật hơn.
Có những buổi chiều, hai đứa nhỏ đi học về là chạy thẳng vào phòng tôi để khoe hôm nay được cô giáo khen giỏi và điểm homework được 100%, những cung cách này làm tôi càng nhớ đến hai đứa cháu của tôi nhiều hơn, nhưng nào biết làm sao, ruột thật không nỡ bỏ ra, nhưng là da tốt thì vẫn đem lòng ôm vào, có lẽ âu cũng là duyên nghiệp.
Cứ mỗi tuần, tôi có một ngày thứ 7 rỗi rảnh, theo như thỏa thuận lúc đầu, ngày thứ 7 tôi có thể về nhà mình cho đến sáng Chủ nhật mới trở lại với ông cụ, nhưng đã biết bao nhiêu thứ 7, tôi chỉ dạo quanh khu phố gần nhà, buổi trưa vào một Mc Donald’s đâu đó, hay một quán VN ăn một chút gì, rồi lại thả bộ quanh khu phố quen thuộc. Lúc đầu gia đình cô chủ không hay, nhưng lâu rồi cô cũng biết, nên cô bảo tôi cứ ở lại trong nhà, hãy coi gia đình cô như là gia đình con cháu của tôi. Mỗi khi nghe câu nói này, tôi lại mủi lòng rơi lệ, phải vội vàng tìm cách chống chế để giấu đi niềm xúc động của mình. Nỗi cô đơn lẻ loi giữa xứ người xa lạ như một vết thương không ngưng rỉ máu trong lòng, mà cũng có lẽ vì vậy mà tôi lấy công việc này để quên đi đau khổ hay lấy đó làm nguồn an ủi mỗi ngay cho cuộc đời này của tôi.
Nhưng dầu muốn dầu không, với cái nhìn của người Việt, đi ở đợ, coi trẻ con hay coi người già vẫn là một nghề hạ bạc, người Việt chưa quen với chữ "Care", CareGiver, Adult Care hay Child Care đều phải đi học, đều phải có Licence. Cũng như người ta thích nói con mình là Doctor, chồng mình là doctor, là Lawyer... Có lẽ không một nước nào mà người Việt có nhiều Doctors như ở Mỹ. Có rất nhiều gia đình người Việt ở Mỹ, các con đều là bác sĩ hết. Ví dụ như ông Chief cũ của tôi ngày xưa, gia đình có 6 ông con trai đều là bác sĩ, kèm thêm 6 cô con dâu cũng là bác sĩ luôn, nhà có thể mở bệnh xá, vì có tới 12 bác sĩ trong nhà, nhưng thật không may, ông già đi đâu cũng mang theo bình Oxy để thở, trong túi lúc nào cũng đủ Combivent hay ProAir.
Nhìn một xã hội mà trí thức nhiều hơn thành phần lao động, một cộng đồng mà giai cấp thượng lưu nhiều hơn giới bình dân thực cũng đáng mừng. Sự thành đạt của người Việt trên xứ người cũng làm mình được thơm lây, và với cái nhìn đó, tôi thật không xóa bỏ được mặc cảm của mình, không dám ra đường, sợ gặp phải bạn bè hay người quen, không dám đem tâm sự mình gởi gắm cho người, vì sợ rằng có khi không tìm được an ủi, mà còn tìm lấy những mỉa mai, như một thời ăn cơm công viên, đã trót dại cởi bỏ một chút tâm sự với một đồng hương để rồi nghe được câu "quả là ông vô phúc thật" mà âm thanh câu nói ấy còn vang dội trong tâm thức để đau đớn đến tận hôm nay.
Có những đêm tôi nằm không hề chợp mắt được, tâm trí nghĩ mông lung bao nhiêu sự việc, rồi nhớ lại đám bạn bè, người gặp đoạn trường này, kẻ gặp tai ương khác, riêng tôi thì là một đứa vô phúc, bỗng nghe lòng mình trũng xuống như chìm vào một vực sâu không đáy. Điều tự an ủi là nhờ đêm không ngủ mà làm được chút việc tốt, khi khám phá ra ông cụ bị asthma qua tiếng khò khè (Wheezing) của ông cụ.
Cái tôi và quá khứ nghề nghiệp đã là đường mòn trong đầu óc mình, tôi chưa cách nào đào bới để đem đổ đi được, nên nhiều đêm đã xưng tội với chính mình và thấm thía lời người đồng hương nói ngày nào ở công viên, quả thấy mình vô phúc thật.
Những đêm như thế, tôi chỉ biết cầu mong cho trời mau sáng, để sớm thấy được ánh dương quang, để cùng tri âm bách bộ quanh sân mà thiêu đi những u ám của đêm trường. Hạnh phúc hôm nay của tôi là mỗi ngày mở mắt thức dậy, thấy mọi việc quanh mình vẫn không có gì thay đổi, để sáng sáng chiều chiều, tôi được dạo mát quanh sân mà chiêm ngưỡng những gì tôi đang có thể thấy trước mắt.
Du Tử Nguyễn Định
__________
Ông Chú Ngoại
Du Tử Nguyễn Định
Tác giả là cựu Sĩ quan VNCH, khoá 8/68 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức, phục vụ tại Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn II, bị bắt tại Ban Mê Thuột ngày 14 tháng 3 năm 1975. Đến Mỹ tháng 4/2005, hiện cư ngụ tại Carlsbad, California. Loạt bài viết về nước Mỹ của ông kể chuyện một ông bố cựu sĩ quan VNCH bị con ruột đuổi ra khỏi nhà, tìm được việc làm trong một gia đình đồng hương tử tế, công việc hàng ngày là chăm sóc một ông cụ già bệnh. Sau đây là bài mới.
***
Tôi được gọi là ông Chú Ngoại kể từ ngày con gái lớn của cô chủ về ở chung trong gia đình. Trước đây cô ở với vợ chồng người bác không có con, đã xin nuôi cô từ tấm bé.
Thoạt đầu nhìn cô thật khó mà nhận ra cô là người Mễ hay người Phi, hoặc có thể là người Tàu mà không có một vẻ nét nào của người Việt. Lối trang điểm mà người Việt Nam quen gọi là "dân bụi" đã xóa đi nét ngây thơ và hồn nhiên của lứa tuổi 15; Và với cách ăn mặc và nữ trang cô đeo, thật dễ dàng nhận ra cô là loại con cưng mà các cụ ngày xưa vẫn gọi "Là con cầu, con khẩn", nhưng một điều rất may là cô nói tiếng Việt thật sành sỏi. Khi tiếp xúc với người lớn tuổi, lại rất nhã nhặn và lễ độ, cung cách ấy làm cho người tiếp xúc cảm nhận được sự thân thiện và dễ gần gũi, xóa tan đi vẻ xa lạ của buổi đầu gặp mặt.
Và điều làm tôi ngạc nhiên hơn là vào bữa cơm đầu tiên của gia đình, tôi thấy cô làm dấu trước khi ăn, một nghi thức của những người theo đạo Thiên Chúa mà tôi ít bắt gặp kể từ ngày đặt chân đến xứ sở này. Chính điều này đã cho tôi một mỹ cảm về cô cháu "người dưng" gọi tôi bằng Ông Chú Ngoại.
Công việc hàng ngày của tôi vẫn đều đặn và tuần tự, một ngày như mọi ngày, trừ ngày Chủ nhật, tôi được nghỉ, nên thường giúp hai cháu nhỏ làm Homework cho qua thì giờ. Những khi như vậy, con gái lớn của cô chủ vẫn ngồi chung bàn nghe tôi giải thích cho hai em, rồi một hôm cô hỏi tôi :
- Ông có thể giúp cháu làm bài này được không ?
- Không biết tôi còn nhớ không, cho tôi xem thử.
- Cháu phải cân bằng các phương trình Hóa học này mà cháu không hiểu lắm.
(1) - S + O2? SO3? (2) - C + (x?)? CO2
(3) - Zn +HCl? ZnCl+ H2? (4) - Cu + HCl? CuCl+ H2?
Muốn cân bằng một phương trình hóa học, cháu phải biết công thức hóa học của các chất, đơn chất và hợp chất (Compound) và hóa trị (Valency) của chúng,
Và luôn luôn nhớ rằng, một phân tử gam (mole) của bất cứ chất nào cũng bằng 6.022x10>23 phân tử (Molecules) của chất đó. (Dịnh luật Avogadro)
Bây giờ thử cân bằng Phương trình: S + O2? SO3 Sulfur+Oxygen gas ? Sulfur Trioxide) ,
- Trước hết Cháu chọn chất có chỉ số lớn nhất trong phương trình (Ở vế bên trái hay bên phải),
Phương trình trên có O3 bên phải, (Và bên trái có O2), nghĩa là O có chỉ số lớn nhất = 3
- Cháu thêm 2 vào trước SO3 ở vế bên phải để có 6O, (2x3=6), -- S+O2? 2SO3
- và thêm 3 vào trước O2 ở vế bên trái để có 6 O, (3x2=6),---------- S+3O2? 2SO3
Như vậy tổng số O ở hai vế đều bằng nhau :
S + 3O2? 2 SO3,
Bây giờ cân bằng nguyên tử Sulfur (S):
Bên phải có 2 S tức là( 2SO3 ) - bên trái chỉ có S tức là chỉ có 1S, cháu cân bằng S bằng cách thêm 2 vào phía trước S để phương trình cân bằng:
2S + 3O2 = 2SO3.
Tương tự như vậy,
Zn + HCl? ZnCl+ H2 (Zinc + Hydrochloric acid Zinc Chloride +H2)
Nguyên tử hydrogen có 2 ở vế phải, cháu cân bằng Hydrogen bằng cách thêm 2 vào trước HCl :
Zn+2HCl? ZnCl+H2
Và như vậy, cháu có 2HCl, tức 2 H và 2 Cl,nhưng bên trái chỉ có 1 Cl : ( ZnCl),
Thêm 2 vào trước ZnCl: Zn+2HCl?2ZnCl+H2
Và cuối cùng là Zn, Zn chỉ có 1 (bên trái), cháu thêm 2 vào trước Zn, (Zn+2HCl), để có 2Zn, và Phương trình cân bằng là :
2Zn+ 2HCl = 2ZnCl+ H2
Các phương trình khác cháu tự làm, không hiểu thì hỏi ông, để xem cháu có hiểu những điều ông nói không.
Sự gần gũi và thấu hiểu nhau bắt đầu từ những bài homework, và tình cảm ông cháu ngày càng đậm đà, những săn sóc nho nhỏ như lời hỏi thăm, tiếng gọi "ông Chú ơi" càng làm tôi thương mến chúng như những đứa cháu ruột thịt của mình mà mấy tháng nay tôi chưa gặp mặt.
Những lúc ngồi một mình buồn bã, tôi lật lại cuốn album gia đình ngày cũ, xem những tấm hình "Happy Birthday Grandpa", trên chiếc bánh mừng sinh nhật năm nào, tôi đã không cầm được nước mắt vì tưởng nhớ cháu mình. Nhưng một điều lạ lùng là khi xem đến tấm hình con gái "Chúc mừng sinh nhật Ba", tôi nghe một cảm giác xa lạ, đến ngỡ ngàng, xuất phát từ trái tim, chạy quanh lồng ngực rồi lên đến đỉnh đầu, lan tỏa ra khắp cơ thể và chân tay, làm tôi rã rời và đau nhói trong tim, tôi vội vàng đóng cuốn album lai, hít một hơi thật sâu, giữ lại mấy giây rồi mới thở ra, để xua tan đi cảm giác lạ lùng ấy.
Đã biết bao lần tôi cố xua đi những suy nghĩ về sự liên hệ giữa tôi và con, tôi luôn thấy mình đã làm hết những điều tôi có thể làm cho con mình, và an tâm khi nghĩ tới bổn phận của mình đối với con. Tôi hiểu rằng, tôi và con thiếu gần gũi, con sinh ra khi tôi còn trong tù, tôi trở về thì con đã học lớp Một, thời gian ấy tôi lại vất vả vì cuộc sống của gia đình, một ngày đi dạy 3 buổi, sáng, chiều và tối, chỉ thấy mặt con, mà không có thời gian trò chuyện. Dù có khổ cực và vất vả, tôi vẫn luôn tự nói với mình hãy cố gắng để cho con có một cuộc sống tương đối và ổn định. Trong bao nhiêu thư viết cho con, tôi luôn khuyên con hãy rán học hành, xong đại học rồi con muốn làm gì ba cũng không can thiệp, và thực sự tôi đã tận sức, từ mọi thứ tôi có thể làm được. Suốt những năm đi làm, tôi chưa hề uống một ly cà phê, hay ăn uống một thứ gì ngoài bữa cơm tại nhà, chỉ với một tâm ý là cố nhịn, để đem tiền về cho con có thể mua thêm được một cái gì đó cho nó vui với bạn bè và học hành.
Mỗi lần nghĩ tới việc này, tôi thực sự vô cùng xúc động, một đôi khi, cô cháu "Người dưng" bắt gặp vẫn hỏi tôi là ông nhớ gia đình? Tôi nhìn cháu mỉm cười cho qua chuyện, và coi những đứa cháu bên cạnh tôi như nguồn an ủi và niềm vui của mình, và cũng vì vậy, mà tôi tận tâm tận ý đem mọi điều tôi hiểu biết để giúp các cháu trong việc học hành, bất cứ lúc nào chúng nhờ đến, có những lúc tôi nằm nghỉ, chúng vẫn không ngần ngại dựng tôi dậy để chỉ chúng một bài toán nhỏ, một câu hỏi vụn vặt như là tại sao ông lại chịu tắm cho ông Ngoại vậy? Nghe câu hỏi, bỗng nhiên tôi cũng mỉm cười và vui với cái vô tư của trẻ con.
Và rồi từ đó, tôi luôn bận rộn mỗi ngày Chủ nhật với những bài tập về các chuyển động, các lực và các định luật Newton, và có lẽ còn bận rộn lâu dài với chương trình Lý Hóa của High School, nhưng không sao, tôi thực sự vui thích để làm công việc này, nó đưa tôi về với dĩ vãng và trường lớp dấu yêu, hay mùi sách vở học trò, mà có lẽ suốt đời, dù cho trước phút lâm chung, tôi vẫn âu yếm nó.
Trong đời của mỗi con người, có lẽ ai cũng có những quảng đời thơ mộng, một thời để nhớ và để yêu, và với tôi, đó là bụi phấn và bảng đen, là những mùa thi, khi biết học trò mình đậu nhiều, hay ít ra là không bị rơi môn Vật Lý. Cảm giác đó và cảm xúc ấy, thật không dễ gì diễn tả, nhưng đến nay vẫn còn in đậm trong ký ức tôi, mà có những lúc, tôi ngồi một mình ôn lại kỷ niệm, vẫn ngỡ như rằng tất cả chỉ mới vừa qua đi đâu đây, lúc nãy, khi tôi cầm bút viết những dòng chữ này.
Quả thật khi để hồn lắng về kỷ niệm, ta mới thấy được rằng, đã là kỷ niệm, thì kỷ niệm nào cũng êm ái nên thơ, kể cả khi ngồi trong phòng biệt giam cách ly với đồng đội và bạn bè, bây giờ nhớ lại, vẫn cảm được nỗi bâng khuâng như bao nhiêu kỷ niệm ấu thơ êm ái khác.
Một hôm cô cháu "Người dưng" hỏi tôi :
- Theo ông cháu nên học ngành nào khi hết Trung học ?
- Cháu thích môn nào ở Trung học ?
- Bio, cháu thích học về cơ thể học, cháu thấy thật hấp dẫn khi biết được các hoạt động của những bộ phận của con người.
- Cháu học Bio có rất nhiều đường để đi như Y khoa, Nha khoa, Dược khoa, Nghiên cứu về thuốc (Pharmaceutical Research), Vi trùng học, các phòng Lab. Tất cả những ngành này đều dễ xin việc làm và giúp cháu có một việc làm ổn định để lo cho cuộc sống của gia đình cháu sau này.
Nhưng nói như thế, không phải chỉ có Y, Nha, Dược mới có công việc làm tốt và lương cao, hay là nói theo tập dao Việt nam thời sau 75 nghe được tại miền Nam là "Nhất Y, nhì Dược, Bách Khoa tạm được, Sư phạm bỏ qua", mà còn rất nhiều ngành nghề khác cũng không kém thú vị. Như các cụ ngày xưa vẫn nói "Nghề nào cũng có Trạng nguyên", nghề nào cũng có người giỏi.
Các ngành như Kế Toán, Thư viện, Thư ký Ngân hàng, mà làm cho các công ty lớn hay chính phủ vẫn thoải mái như thường, nhưng chỉ tiếc số lượng tuyển dụng quá ít, bất quá mỗi công ty chỉ cần 5, 3 người kế toán mà thôi. Còn các nghề như Kỷ sư, Điện, Điên tử, Computer,... mỗi công ty có khi cần tới hàng trăm người. Vã lại, với những phát minh cực kỳ tinh xảo của computer, chẳng đã giúp cho nhiều người thành danh như các ông Microsft, Google, Yahoo đều là những tỷ phú cả hay sao ?
Một ngành nghề mà ai cũng biết tiếng tăm là nghề tạo mẫu, (Designer). Mặt khác có những ngành nghề thực sự đòi hỏi năng khiếu và tài năng, như tài tử, ca sĩ, đạo diễn ... cháu thấy mấy người này, lương năm của họ phải tính đến tiền triệu. Nhưng nếu cháu thích Bio thì như rằng, năng khiếu của cháu đã thể hiện, và theo ông thì các ngành thuộc phạm vi healthcare đều rất tốt vì tính cách nhân ái của nó. Vã chăng, Khoa học Kỷ thuật phát triển và thay đổi từng ngày, năm rồi là window XP, rồi Vista, Window 7, và mai mốt không hiểu là gì nữa. Còn cơ thể học của cháu thì nhất định không thay đổi, mà nói về bệnh lại là phạm vi của vi trùng học, thuộc một ngành khác, không phải là công việc của các doctor chẩn đoán hay chuyên khoa, và Dược học lại thuộc về pharmaceutical Research, không phải là công việc của mấy ông Doctor of Pharmacy bán thuốc ở các Pharmacy. Cháu mà giỏi môn Cơ thể học là thật may mắn.
Những tiếp xúc và gần gũi hàng ngày, qua những bài Homework, tình cảm ông cháu nhiều khi đã thành tình cảm của một người bạn vong niên. Những khi đi đâu, chúng thường hỏi ông thích gì để cháu mua cho, và mỗi lần như thế, chúng thường mua cho tôi một chút quà nhỏ, có khi là phong bánh đậu xanh mà tôi thích, khi thì áo lạnh mùa đông, đôi dép dùng trong nhà ... những thứ mà tôi chưa hề có được từ con gái mình. Mối quan tâm đó cho tôi niềm an ủi vô cùng, tôi mang cảm giác ấm cúng của một gia đình, và dòng tâm sự trong lòng với nỗi sầu muộn dường như cũng vơi đi.
Một buổi sáng cuối tuần, cháu theo tôi và ông cụ dạo quanh vườn sau sân nhà, cháu kể chuyện trường lớp, chuyện bạn bè rồi chuyện tình yêu của bạn mình và cháu hỏi tôi :
- Ngày xưa lúc còn đi học ông có yêu ai cùng lớp hay cùng trường không ?
- Thời xưa, ông hay những người học trò ngày đó nhát và ngây thơ lắm, có thích ai cũng cứ giấu trong lòng, không dám bày tỏ, vì cứ sợ bày tỏ rồi mà người ta từ chối thì không biết làm sao mà nhìn mặt nhau, mà nhất là đám bạn bè biết được thì càng xấu hổ hơn, nhất là con gái, đôi khi cô ấy cũng thích mình, nhưng thư thì không dám nhận, mắc cở và xấu hổ, không phải như các cháu ngày nay.
- Vậy rồi làm sao quen nhau ?
- Thông thường là viết thư, thư viết rồi ghim vào tập vở, giả bộ cho mượn tập xem bài, nếu là học chung lớp, còn chung trường thì nhờ bạn thân, rồi cũng là giả vở cho mượn chuyện đọc hay thơ, nhạc sưu tầm. Thực ra tình yêu thủa đó đối với lứa tuổi của ông rất đơn sơ và thuần khiết, Quan điểm tình yêu thời đó nhiễm một tư tưởng lảng mạn, mà lại bị ràng buộc bởi lễ giáo rất nghiêm, nên tuổi trẻ coi tình yêu thật là tuyệt đối và có tính cách tôn thờ, yêu là hy sinh cho tình yêu, cho người yêu, mà không phải yêu là chiếm hữu, thực tế như bây giờ. Cháu nghe những bài hát diễn tả tình yêu ngày đó như chuyện tình Lan và Điệp, Hàn Măc Tử, và một chuyện tình nổi tiếng bằng mấy bài thơ làm xúc động lòng người, đó là TTKh. Bài thơ Hai sắc hoa Ti-gôn được phổ nhạc mà cháu đã nghe, rồi các bài như Đan áo cho chồng, Bài thơ thứ nhất, Bài thơ cuối cùng, là những chuyện tình lảng mạn và thơ mộng thời đó. Nói tới thơ, nhạc thời ấy thì quả thật là lời văn rất bóng bẩy, hoa mỹ và sâu xa, nhẹ nhàng, nhưng lại rất tha thiết, lời êm như ru, mà nhạc thì du dương như rót vào hồn. Đặc biệt là dòng nhạc tiền chiến mà hình như tuổi trẻ bây giờ không mấy yêu thích.
Và trong thời chiến tranh ở 36 năm trước đây, tình yêu nam nữ vẫn còn tuân giữ giềng mối phong tục và đạo đức, mang sắc thái tiền chiến, nên thơ nhạc cũng rất êm ái, lời rất hoa mỹ nhẹ nhàng mà tư tưởng vẫn sâu xa. Những bài hát làm người lính nhớ đời vẫn ngọt ngào hay da diết như, Ai lên Xứ Hoa Đào, Chiều mưa Biên Giới, Sao Chưa Thấy Hồi Âm, Vườn Tao ngộ ... Và rất nhiều những tập thơ mà các ông yêu thích thời đó như là, "Thủa Làm Thơ Yêu Em" "Đường vào Tình Sử”, “Chuyện Chúng Mình "...
Có lẽ tại lòng ông hoài cổ, hay yêu thích những cái đã mất, nên ông chưa tìm thấy một thanh sắc nhẹ nhàng, êm ái và bâng khuâng, ngọt ngào mà da diết, mang sắc thái hay văn phong như thời tiền chiến hoặc thời chiến tranh ở giai đoạn vừa qua.
Và theo ông, tuổi học trò thời nào cũng là mộng mị đáng yêu, những giấc mộng hồng của đời người chính là quảng đời niên thiếu với lứa tuổi học trò, yêu nhau rồi làm thơ, cho nên người ta đã gọi là thơ tình tuổi học trò, hoặc để đánh dấu một thời thơ mộng của con người, hay để mỉa mai những cuộc tình khờ dại, mà thực ra nhiều mối tình học trò, đến mãi bây giờ, đã bao nhiêu người quên được, vì vậy nên ông thích hai câu thơ này lắm, nhưng bỗng chốc đã quên mất không biết là của ai :
"Cái thủa ban đầu lưu luyến ấy
Ngàn năm chưa dễ mấy ai quên".
- Nghe ông kể chuyện, cháu tưởng là ông dạy Văn chương hơn là dạy Vật Lý.
- Văn chương mà kiểu như ông, trước 1975 tại miền Nam, cháu chém 3 năm cũng chưa hết.
- Hôm nào cháu lại xin ông kể chuyện người yêu của lính cho cháu nghe nha, ông hứa đi.
- Vâng để rồi có dịp ông sẽ kể chuyện tình đời lính cho cháu, cháu nghe để hiểu biết về tâm hồn và đời sống của những người lính như ông ngày đó.
Và rồi ông chú Ngoại như tôi bây giờ không phải chỉ làm công việc chăm sóc người mất trí, mà còn là người giải Homework và kể chuyện đời xưa, nhưng tất cả sinh hoạt ấy đã giúp tôi thấy lại chút tình đời, thú vị của kiếp người, trên mảnh đất mà tôi đành chọn làm chốn tạm dung.
Du tử Nguyễn Định
_________
Nơi Ta Đi Về
Du tử Nguyễn Định
Tác giả là cựu Sĩ quan VNCH, khoá 8/68 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức, phục vụ tại Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn II, bị bắt tại Ban Mê Thuột ngày 14 tháng 3 năm 1975; Đến Mỹ tháng 4/2005, hiện cư ngụ tại Carlsbad, California. Bài viết về nước Mỹ đầu tiên của ông là “Phúc Ấm Con Ban” kể chuyện một ông bố cựu Sĩ quan VNCH bị con ruột đuổi ra khỏi nhà. Bài thứ hai, “Người Bạn Già Mất Trí” kể việc ông bố nhận công việc chăm sóc một cụ già mất trí. Bài thứ ba, “Ông Chú Ngoại”, kể việc ông giúp kèm học cho lũ trẻ trong nhà chủ. Bài mới nhất là phần cuối. Chuyện cuối đời lưu vong, dù buồn vẫn sáng lên tình người tử tế với người.
***
Thế là ông cụ đã ra đi, như bao nhiêu người đã ra đi từ trước, như những người sẽ phải đi sau này, và cả tôi nữa, nhưng sao lòng tôi sầu não không cùng. Tôi nghe rõ tiếng bụi đất rơi xuống lòng huyệt khô khốc đến lạnh lùng. Tôi cầm nắm đất cuối cùng bỏ lên nắp quan cũng là khi những người lo công việc an táng khỏa bằng mộ huyệt. Tôi đứng lên đi ra khỏi ngôi mộ mới.
Chiều nay mây rất trắng và nắng rất gay gắt, những hàng cây xanh trên nghĩa trang không đủ bóng mát che cho nóng bức mà cũng không đem được gió tới làm mát mặt con người, cũng như anh và tôi, tất cả chúng ta không ai cưỡng lại được sự chết. Chết là hết, chết đi là phủi tay quên hết mọi sự trên đời, đóng khung tất cả hạnh phúc hay đau khổ của một đời người ! Tôi bỗng thầm ước tại sao tôi không thể thay thế cụ, tại sao là cụ mà không phải là tôi ? Để cho tôi thay thế cụ đi vào thế giới bên kia của con người, vì nhưng hiện hữu quanh tôi đâu có gì vui thích, những thực tại bên tôi là bao nhiêu buồn tủi, và cô đơn bủa ngập tâm hồn lẫn cuộc sống ! Cụ đang sống giữa tình thân và lòng thương yêu của các con và đoàn cháu, cũng không phải bận tâm hay lo lắng một điều gì, không biết yêu thích hay hờn giận, cụ hạnh phúc nhất trên cuộc đời hạnh phúc, hơn cả những con người hạnh phúc ta bắt gặp.
Bao nhiêu tư tưởng đổ về trong đầu tôi với hai chữ ngày mai quen thuộc. Nhẩm tính khoản tiền dành dụm bấy lâu nay và tiền trợ cấp An sinh mà tôi được lãnh lần đầu vào tháng tới như thông báo, tất cả vẫn còn cất trong ba lô học trò, chiếc ba lô mà tôi mang theo khi rời bỏ căn phòng là closet buồn tủi trước đây. Một căn nhà 6 bed, 3 Garages dĩ nhiên là closet rất rộng, đủ cho tôi gói gém một đời sống cô độc bên cạnh người thân mà thật ra rất lạ ! Tư tưởng này làm tôi lại rơi nước mắt và rỉ máu trong tim, mà không chắc gì một ai trên đời này đã hiểu, có thể thông cảm và phải chịu đựng như tôi.
Ngày gặp được cụ, tôi cứ ngỡ đây là nơi tôi đã đến, và mơ tưởng đoạn đường êm ái này sẽ để tôi đi trong một khúc rất dài, ở những bước cuối của kiếp người, nhưng tất cả chỉ là tôi cố tưởng, như ao ước của một đời người đã quá nhiều chua xót mà không phải là Thánh ý.
Tôi bước chậm rãi, ra khỏi Nghĩa Trang lúc nào không rõ và đứa "Cháu lớn" của “Ông Chú Ngoại" vẫn âm thầm theo sau, trên đầu vẫn còn đội tấm lúp trắng,
- Ông ơi thôi đi về, cháu cũng buồn lắm, tiếng nói của cháu lạc đi vì nước mắt. Tôi quay lại nhìn cháu,
- Vâng chúng ta về.
Một tư tưởng thoáng qua trí óc tôi thật nhanh, "Về đâu ?" Tôi về đâu khi ông cụ đã mất !
- Ông ơi thôi mình về đi, đứa cháu "Người dưng" gọi tôi lần nữa, tôi quay lai cầm hai tay cháu như để chuyển qua cho cháu nỗi cô đơn trong lòng tôi hay là để cùng cháu chia nhau nỗi mất mát đau đớn trong lòng,
- Vâng thì chúng ta về.
Chiếc xe Van của vợ chồng cô chủ vẫn chầm chậm theo sau chúng tôi, tôi dắt cháu bước lên xe, cô chủ liền bảo,
- Chú cũng mệt lắm rồi phải không ? Cháu cũng vậy. Khi ba còn sống lúc nào cháu cũng lo có ngày này, nhất là từ lúc bệnh ba trở nặng, hơn một năm trước ngày chú đến, gia đình cháu đã nhờ hai ba người đến coi sóc ba, nhưng không người nào làm hết một tuần, ông cụ rất khó chịu, luôn luôn đập bể đồ đạc, cho tới lúc chú đến, gặp chú, ba cháu như vui hơn, như khỏe hẳn ra, da mặt hồng hào và ăn uống đi đứng ra chiều cứng cáp hơn, cháu đã mừng thầm, đâu có ngờ ba lại bỏ đi . . .
- Cô ơi ai rồi cũng phải đi. Người đi bao giờ cũng thanh thản nhẹ nhàng, chỉ có người ở lại là nặng nề đau khổ mà thôi.
- Cháu đã cố không khóc, nhưng khi nghĩ tới ba cháu đã không cầm lòng được, những ngày cuối cùng của ba mà cháu vẫn không nhìn ra để cứ lo đi làm, cho đến ngày chú nhắc cháu mới ở nhà với ba được vài ngày, thành ra làm con mà bất hiếu không hiểu ba hơn chú ... rồi cô cúi đầu lên thành ghế phía trước khóc tức tưởi ...các con cô cũng khóc theo.
- Ông cụ ra đi như thế là hạnh phúc lắm rồi, lúc ra đi có các con các cháu quây quần bên giường, hồn cụ linh thiêng nơi chốn cửu tuyền tất cũng an ủi, có biết bao nhiêu người đã phải lặng lẽ ra đi không nhang khói, cô đơn không người thân ... Nhưng không sao, chết đi là phủi tay quên hết mọi sự.
Có lẽ cô chủ lại sợ tôi mủi lòng, nên cô nín khóc, dùng khăn tang lau nước mắt và bảo,
- Chú đừng suy nghĩ nhiều quá, những người thấy như cô đơn, chưa chắc đã cô đơn, những người thấy quây quần chưa chắc đã hiệp nhất...
Chúng tôi mãi lo tâm sự thì chiếc xe đã về đến nhà, tôi bước xuống vòng ra sân sau, bỗng nghe bước chân mình như nặng nề không bước nổi, tử khí và cô đơn quanh quất đâu đây. Trong không khí, mùi nhang và đèn cầy còn phảng phất đâu đó, khu vườn sau bổng nhuốm màu thê lương của buổi cuối chiều.
Bước vào căn phòng, tôi nghe cảm giác lành lạnh rùng mình, tương tự như thủa nào tôi đến Nhà Vĩnh Biệt để viếng linh cửu người đồng đội tại Quân Y Viện 72 Quân Y Pleiku.
Căn phòng vẫn đó, nhưng người đã đi rồi. Nơi đây tôi và ông cụ chung đụng với nhau gần hai năm, từ người săn sóc trở thành kẻ đồng hành, từ người mất ký ức trở thành tri âm để cho tôi trao gởi tâm sự của mình.
Tôi chợt nghe như ẩn hiện quanh bức tường, tiếng thở của ông cụ nặng nề mệt nhọc, hình bóng ông cụ nằm đó, tôi xoa bóp tay trái chưa xong, ông cụ đã mau mắn đưa tay phải, rồi co hai chân lên, hình ảnh cong queo của một thân xác còm cõi đập vào mắt tôi ngày nào bây giờ hiện ra mồn một. Tôi bước nhanh ra khỏi căn phòng, cố ngăn không cho nước mắt trào ra.
- Ông ơi ba mẹ mời ông vào,
- Vâng để ông vào .
Tôi theo cháu bước sang phòng ăn, cả gia đình cô chủ đã ngồi quây quần bên hai chiếc bàn tròn và bàn ăn 12 ghế, con cháu đủ mặt. Trẻ con vô tư vẫn đùa giỡn với nhau, nhưng người lớn ai cũng nặng nề u uất. Mấy người đàn bà đang bày thức ăn mua sẵn ra bàn, có bia và rượu.
- Mời chú dùng cơm với các cháu. Xin chú hãy tự nhiên như khi ba cháu còn sống. Chú thương ba cháu thế nào, các cháu quí trọng chú như vậy.
Cô em gái của cô chủ nói đến đây bỗng nghẹn ngào, cô chủ bèn tiếp lời,
- Em cháu nói phải, các cháu xin được cư xử với chú như bậc trưởng bối trong gia đình.
Rồi cô nói tiếp, cháu biết chú thương ba cháu lắm, mà ba cháu cũng rất thương chú, cháu thấy rõ phút cuối cùng ba cháu vẫn nắm chặt bàn tay chú không muốn buông ra, cháu cảm nhận được lời trăn trối của ba cháu trong cử chỉ ấy. Bây giờ ba cháu đã ra đi, nhưng các con của cháu còn nhỏ, vợ chồng cháu lại phải đi làm, không ai đưa đón các cháu đến trường, các cháu lại học hành không giỏi, nhưng từ ngày chú dạy chúng, chúng đã rất ngoan và học hành trở nên chăm chỉ. Cháu thật lòng xin chú ở lại với gia đình cháu, giúp đưa đón các cháu đến trường và chỉ cho chúng học hành, bất cứ lúc nào chú thấy mệt mỏi, muốn nghỉ ngơi cứ cho các cháu biết, các cháu sẽ thay phiên xin nghỉ để đưa đón chúng tới trường.
Có khi cháu nói như thế hơi vội trong lúc này, nhưng em cháu đã mở lời nên cháu nói ra những suy nghĩ trong lòng cháu mà thôi. Cháu cũng hiểu lúc này có lẽ chú muốn ra đi cho khuây khỏa trong lòng...
- Vâng cô nói đúng lắm. Khi tôi bước vào phòng ngủ, vẫn cảm thấy như ông cụ còn đó, lòng rất xúc động
- Cháu hiểu lắm. Chú hãy coi vợ chồng cháu như là con của chú, ba đứa nhỏ của cháu xin chú hãy coi như là cháu của chú...
- Thôi thì hãy để tôi nghĩ lại. Nhưng trong vài ngày tới, có khi là một hai tuần hay tháng, tôi muốn đến cùng bạn bè tìm lấy những thay đổi may ra lòng dịu lại.
- Vâng, chú chịu ở lại với các cháu là được rồi.
Sau bữa cơm, tôi quay về phòng đi quanh quẩn trong phòng như khi ông cụ còn sống, tâm trí tôi như hoang mang vô định, đi hoài đến khi mỏi chân, nhìn đồng hồ đã 10 giờ rưỡi, nhà trên vẫn còn chuyện trò chưa ngủ. Tôi nằm xuống, cố nhắm mắt tìm giấc ngủ, nhưng không thể nào. Bao nhiêu ý nghĩ vụt về trong trí óc tôi, hai chữ "Ngày mai" cứ lởn vỡn trong đầu. Tôi tự hỏi mình, ngày mai khi tôi lâm chung, phút sinh thì có ai bên cạnh, ai sẽ nghe tôi nói được lời nói sau cùng của tiếng người, và tôi sẽ nói điều gì ? Có ai cho tôi cầm lấy bàn tay như cố giữ lấy hơi ấm và sinh khí của sự sống lúc bấy giờ ... Chắc hẳn là không có ai, cũng như người lính bị đạn, vùng vẫy phút cuối một mình, trong lúc đồng đội vẫn còn lo chống trả với quân thù, rồi cô đơn ra đi về bên kia thế giới mãi mãi biệt tăm ! Vâng thì cũng được vì tôi là lính, người lính mất nước lạc loài trên xứ người sẽ ra đi cô đơn như đã âm thầm đến, còn có ai để bận tâm.
Hôm sau khi thức dậy, tôi nói với cô chủ là tôi muốn đến nghĩa trang nhìn ông cụ một lần, rồi sẽ đến trạm xe buýt đường dài đi rong chơi một lúc, tôi không muốn đợi đến ngày thứ 3 mà người xưa bảo là mở cửa mả, hay tuần Ba, tuần Bảy của tục lệ, vì như thế tôi sẽ nghĩ tới thân phận mình và chắc là tôi sẽ khóc!
Cô chủ hiểu được ý nghĩ của tôi, liền lên lầu bảo ba đứa con xuống chào tiễn biệt "Ông chú ngoại", ba đứa nhỏ ôm lấy tôi, đứa lớn nhất đã khóc,
- Ông ơi ông phải trở về nha ông,
- Ông đừng bỏ các cháu nha ông ! Đứa thứ hai nói vào.
- Vâng ông sẽ trở về, các cháu hãy ngoan ngoãn, nghe lời ba má và chăm học nhé.
Tôi bước ra ngoài sân để cô chủ đưa tới nghĩa trang, đứa cháu lớn chạy theo níu tay tôi vừa khóc vừa nói,
- Ông đừng bỏ các cháu nha !
- Ông đã hứa rồi đó.
- Vâng ông hứa sẽ cố gắng.
Tôi bước ra khỏi nghĩa trang, quay lại nhìn hàng mộ nơi ông cụ yên nghỉ lần cuối, mà tâm hồn như bỏ xuống được gánh nặng trong lòng. Bỗng nhiên tôi thật bình tĩnh nói với cô chủ lời từ biệt, rồi bước tới trạm xe buýt đường dài. Cô ôm tôi mắt rưng rưng, làm tôi thấy lòng mình mềm nhũn.
Một tháng sau cô chủ nhận được thư của bác Thụy, Cô vừa đọc vừa khóc, cô thương bác như thương ba cô vì tấm lòng của bác, và con người dễ gần gũi của bác,
Cô Lan thân mến,
Cuối cùng rồi tôi cũng tìm được nơi tôi phải đi và chỗ tôi phải đến để có lại được chính bản thân mình với những tôn nghiêm của một con người. Cám ơn cô và gia đình cô đã cưu mang tôi trong một thời gian dài, thời gian đó tôi thực sự đã được nghỉ ngơi, đã quên được bao mệt mỏi chán chường trong tâm hồn, và đặc biệt là tôi đã tìm được nguồn vui qua ba cháu nhỏ.
Tuy nhiên trong suốt thời gian mà tôi coi là tịnh tâm đó, một đôi khi tôi vẫn nghe lòng mình khắc khoải băn khoăn, như đang tìm kiếm hay đang thiếu thốn một điều gì mà nhiều lúc tôi tự vấn lòng mình, tôi vẫn không sao hiểu được hoặc trả lời được. Có những buổi chiều, khi ông cụ nghỉ ngơi, tôi một mình đi thơ thẩn ở vườn sau, tâm hồn chợt nghe trống vắng lạ thường, như đâu đó, văng vẳng tiếng ai gọi mình từ một nơi nào rất xa, mà âm vang đồng vọng dội vào lòng, để rồi hôm nay ngẫu nhiên hay tình cờ mà bỗng dưng tôi tìm đến được nơi đây, và rồi tôi hiểu rõ mọi việc, hiểu được nơi đâu tôi phải đến và chốn nào tôi phải đi về , cũng như hiểu ra điều tôi đang tìm kiếm, đó là sự thanh tịnh của tâm hồn và sự gần gũi với tự nhiên.
Ở đây mỗi buổi chiều, khi hoàng hôn về muộn, ráng vàng tụ lại cuối chân trời, tiếng chuông tu viện ngân lên rồi đồng vọng vang xa để tan dần vào không gian, tôi nghe hồn mình như hòa lẫn với tiếng chuông rồi cũng loảng tan trong không gian, tâm hồn tôi bỗng như nhẹ nhàng và thanh thản lạ thường, bao nhiêu sầu muộn lo âu của cuộc đời và kiếp làm người cũng tiêu tan mất hết, tôi thực sự đã tìm thấy hạnh phúc và hiểu được nơi tôi phải tới.
Tôi thực lòng cám ơn cô và gia đình. Xin cô giải thích với các cháu giúp tôi. Tôi vẫn thường thấy chúng trong những giờ cơm và trước lúc đi ngủ, "Ông làm dấu Thánh giá chưa?". Bất cứ lúc nào các cháu gặp khó khăn về môn học, xin cứ email cho tôi, tôi lấy việc giúp các cháu là niềm vui của mình.
Cũng chẳng còn bao lâu nữa, tôi hiểu rõ điều này, và cũng như bao nhiêu người khác, rồi tôi cũng đến nơi tôi phải đi về.
Cầu chúc cô và bửu quyến luôn an vui hạnh phúc, các cháu ngoan, học giỏi và thành đạt.
Thân mến,
Chú Thụy
Cô chủ đặt lá thư lên bàn, lau những giọt nước mắt trên má, miệng thì thầm, chú nói đúng lắm, "Rồi ai cũng đến nơi ta phải đi về " Thì thôi bao nhiêu Phúc Ấm Con Ban xin cũng quên đi.
Du Tử Nguyễn Định