Thông báo

Collapse
No announcement yet.

Góc Truyện Tình HOÀI HƯƠNG...

Collapse
X

Góc Truyện Tình HOÀI HƯƠNG...

Collapse
 
  • Filter
  • Giờ
  • Show
Clear All
new posts

  • #61
    Có Tui... (Còn Ai Vô Đây)!


    Last edited by Tinh Hoai Huong; 03-22-2017, 11:49 PM.
    Bút trần nào tả được lưu luyến!
    Thơ trần đành cam chịu vô duyên...
    Tình Hoài Hương

    Comment


    • #62
      Từ Tình Đời đến Tự Do



      Từ Tình Đời đến Tự Do


      Đà Lạt. Thành phố mệnh danh là quê hương tình ái, nơi trai tài gái sắc lý tưởng hẹn hò. Thành phố ấy thơ mộng không kém phần thi vị lãng mạn cho bao cặp tình đắm đuối yêu nhau. Họ thích che chung một chiếc dù, dìu nhau đi thật chậm trên những con đường mòn vòng vèo vắng ngắt, quanh co uốn khúc cao thấp nhấp nhô như những lượn sóng.

      Đà Lạt muôn thuở trầm lắng nghe tiếng thơ trữ tình thì thầm thở khúc nhạc du dương trong suối mộng hồ mơ, bên thác nước đỗ muôn trùng diệu vợi lờ lững trôi về nơi xa xăm. Bao gốc thông tuy già cỗi vẫn xanh ngắt ngút ngàn bốn mùa nhã nhạc reo vi vu qua kẽ lá cành cây xôn xao gọi mời. Nơi có những luống hoa muôn màu rực rỡ, nhiều hoa dại bụi sim rừng tim tím, cùng muôn thú và bầy sơn ca lả lướt tự do hoà ái uyển chuyển tấu khúc nghê thường.

      Đà Lạt tĩnh mịch quyến rũ đầy vinh sang với xe nhà bóng loáng lượn trên lưng đèo, có nhiều ngôi biệt thự xinh xinh thấp thoáng, ẩn hiện dưới bao đồi thông giao nhánh reo vui trong gió rì rào. Có những cỗ xe ngựa lóc cóc gõ nhịp trên đường mỗi sang, trưa, khuya, chiều êm ả. Thành phố ấy chìm trong giếng mắt u hoài vẫy gọi tôi muốn quay về cùng với giấc mộng quan hoài. Nơi mẹ từng à ơi ru con từ chiếc nôi đời hồng hoang trinh nguyên, võng tình đong đưa muôn sợi nhớ, nghìn luyến thương gợn sóng lăn tăn dồn dập canh cánh bên lòng, dập dìu ríu rít níu con tìm về chốn cũ. Nơi ấp ủ một đời thúc giục đôi chân hải hồ tôi dừng bước bên thềm hoang sơ (dù tất cả những tiếng nhạc du dương từ tình yêu luyến nhớ năm xưa, giờ chỉ rớt lại cái quá khứ còn nóng bỏng, nghẹn ngào, ngậm ngùi đầy chua xót).

      Ngày thứ Bảy, từ 26-10-1963 đến ngày thứ Hai, người dân thị xã Đà Lạt và ở trong nước hân hoan vui mừng, nô nức khánh thành Trung Tâm Nguyên Tử Lực Cuộc Đà Lạt. Rất đông đủ quan khách hiện diện. Đặc biệt nhất là có Tổng Thống Ngô Đình Diệm. Ông Bửu Hội. Đại Sứ Henry Cabot Lodge và các hàng Tổng Bộ Trưởng … đã quy tụ về Đà Lạt để tưng bừng khai hội. Ấy thế mà chỉ cùng giao thời nầy: thì tình hình chính trị sục sôi kỳ lạ. Nhiều vụ xuống đường rầm rộ đó đây. Những người cầm đầu cuộc cách mạng kêu gọi người khác vùng dậy, đứng lên đập tan cuộc sống cũ. Họ dũng cảm muốn dành lại tự do no ấm cho con người thôi!

      Từ khoảng mùa mưa năm 1963 thượng tọa Thích Quãng Đức lên giàn tự thiêu giữa ngã tư Phan Đình Phùng và Lê văn Duyệt: đòi hỏi tự do tôn giáo. Thật tuyệt vời! Rồi bao nhiêu bàn thờ tiên sinh, ông bà, cha mẹ: do con cháu rầm rộ dọn ra ngoài đường. Sinh viên, học sinh, và một số dân cư xông xáo xuống đường biểu tình đòi: Tự do tín ngưỡng. Tự do báo chí. Tự do ngôn luận. Tự do đi lại suốt. Họ đã và đang làm một cuộc cách mạng như Littré nói:
      - “Cách mạng là gạch nối giữa trật tự cũ tan rã, và trật tự mới được dựng lên bằng những vết máu, thay vết son”.

      Cuộc cách mạng đảo chánh “gia đình trị” đưa quan niệm tự do hạnh phúc đi sâu vào lòng người dân. Chính nghĩa vong yểu như xứ sở thân yêu từng mang dấu tích hùng sử ca diễn ra ác liệt tại thủ đô Sài Gòn, bị lên án gắt gao, bị tiêu diệt, đã xoá nhoà dấu vết cũ dưới rừng cờ hoa phất phới tung bay trong nền trời xanh bao la, để chào mừng ngày đại thắng. Trước cửa ngỏ cuộc chiến mới, người ta say sưa hoan ca men chiến thắng túy lúy với nhau. Họ háo hức kể cho nhau nhiều tin thổi phồng rất giựt gân.

      Đồng thời đồn đại những tin huyễn hoặc thất thiệt. Dù chỉ hàng tít nho nhỏ chạy trên nhật báo, cũng khiến người dân giật nẫy mình, hoang mang, kích động tính, hăng say nổi máu anh hùng lên. Người ta nức lòng mong chờ từng giây phút hoà bình tự do đến, nơi mà các vị tiền bối, cha ông chúng ta đã dày công dựng xây, đã làm, vẫn được thực thi. Dẫu rằng có ảnh hưởng sâu sắc ít nhiều đến cư dân thị thành, cùng tất cả dân quê trên toàn lãnh thổ Việt Nam thăng trầm qua bao thế kỷ.

      Đúng là Ý Trời! Nền Đệ Nhất Cộng Hoà Việt Nam hoàn toàn sụp đỗ rồi đó! Giấc mộng cũ, chế độ cũ cùng chiến tranh tàn khốc đã từng theo đóm ăn tàn, mang bạn bè người than, ông bà, chú bác, anh chị em… ra đi biền biệt, gieo đau thương tang tóc khổ sầu cho hàng ngàn gia đình vừa cáo chung. Tôi chua xót nghĩ thầm:
      {Tôi thấy mặt trời mặt trăng, chưa hẳn là mắt sáng. Tôi thấy sóng vỗ, gió gào rền vang đó đây; chưa hẳn tôi đã thấu hiểu hết mọi điều. “Các ông” có thể chế ngự đời sống của tôi bằng mọi hình thức, nhưng không thể khống-chế sự tự do trong tư tưởng của tôi. Dù các ông có đi đêm với ai thành công. Đi với Tàu. Với Tây. Với Mỹ hay với Ta. Thì có lẽ đất nước nầy cũng thất bại. Vì hàng rào Ấp Chiến Lược (Strategic Hamlets) đắc sách kiên cố kia: thừa nước đục thả câu, đã bị nhổ phăng đi, nay bị sụp. Không thể sàng lọc trắng đen ra môn ra khoai - Thì tiêu tùng cả đời nhà họ “Mạt” ấy chứ chả chơi!} Thiện tai!

      “Ông” đắc thắng nào (lên thay thế “ông” chiến bại), cũng vỗ ngực tự hào ta là nhất. Rồi căn cứ vào điều luật cũ, tái lập điều chỉnh nên dự luật mới. Có khi sáng tạo, thêm bớt, sửa đổi, vá víu lại… cho hợp tình hợp lý với thời cuộc. Giống như người cỡi con lừa một tay cầm cây roi, có bó cỏ khô với củ cà rốt móc lủng lẳng ở trước càng xe. Họ đang quay lưng về phía trước, còn một tay kia túm lấy đuôi lừa. Họ ung dung nhìn lại nơi đã toàn thắng mỹ mãn vừa đi qua. Chả cần chung vai đấu cật, góp sức an hoà, đoàn kết vạch định tương lai sẽ cam go, hay cùng nhau nhìn về một hướng phải đưa dân tộc đến.

      Nếu họ chịu khó nhìn về dĩ vãng… để cùng nhau hướng tới tương lai: xây dựng một quốc gia hùng mạnh, thì quá tốt. (Họ sẽ cai trị muôn dân như Đường Minh Hoàng vương quốc đời Tần. Hay sẽ như Thiers lãnh tụ Cộng Hoà Pháp đàn áp đẫm máu Công Xã Paris? Nào ai biết được ngày mai sẽ ra sao?) Còn con lừa già thì cứ gồnh mình lên ra sức cố lôi chiếc xe thổ mộ cọc cạch, nó mở to đôi mắt trợn trừng mà bò lết tới trước, nó chỉ mong ước và hy vọng “tợp” được bó cỏ hay củ cà rốt, ăn đỡ lòng.

      Tôi rất ghét và thù chiến tranh hay chuyện “chính chị chính em”, xin cúi đầu an phận làm phó thường dân nam bộ thấp hèn. Tôi cũng không bao giờ dám mơ tưởng mình sẽ là một người đẹp nổi tiếng viết văn, làm thơ. Càng không bao giờ tôi dám tự hào mình sẽ cầm cây bút chiến: để viết văn nghị luận hùng biện hay ho. Chữ đẹp tốt, văn thơ giỏi mà làm chi!? (mặc dù chữ viết cuả tôi khá đẹp). Tôi muốn thực tế ghi lại những điều quá thật: càng không vì thù giận ai, không chỉ trích, không bon chen, không a dua lừa dối ai.

      Chỉ vì cuộc sống ấy có phần gián tiếp ảnh hưởng sâu sắc đến số phận riêng mình, vì những sự kiện qúa thật, khiến tôi đau lòng khổ sở không ít. Tôi rất đồng ý: “quân tử trọng danh khinh tử”, thì họ và các ông không cùng quan điểm là lẽ thường. Thân cây thông tuy cứng cáp chắc chắn và tròn trịa, thẳng đứng, nhưng khi ta róc hết vỏ, trau chuốt, bào láng, coi thật đẹp, mà chỉ có ba cây thông chôn ở ba góc, thì không thể chống nỗi một mái nhà.

      Trong gia đình cũng thế, nếu cha muốn làm gì, đi đâu, là quyền tự do của cha, rất có thể các con không ai có thể cản. Phần con, nếu cha thấy con có chỗ nào không tốt, là có thể chứng minh một phần cha đã giáo dục con có chỗ sai. Đời người như một ván cờ lớn, chưa biết sự lựa chọn, đặt để của cha và con đúng hay sai. Thì cũng ví như căn nhà ấy có hai cửa sổ đã xoay nhìn về hai hướng cố định: Hướng đông và hướng tây. Đứng ở cửa sổ nhìn về hướng tây: con thấy vườn hoa dưới ráng hoàng hôn bảng lảng rất đẹp. Còn nơi ô cửa kia khi mở rộng ra, chưa chắc hợp với suy tư và nhãn quan mình.

      Vậy thì, phạm trù cách mạng riêng đối với tôi, nào có ích gì! Phe chế độ cũ có sụm bà chè. Phe cách mạng mới có “phừng phưng” đứng lên - Có quật khởi. Trường tồn. Tiêu vong; thật chả là gì - khi đa số dân chúng vẫn chạy ăn từng bữa một. Mồ hôi và nước mắt chan hoà trên bát cơm, biết bao khuôn mặt hãi hùng âu lo thời tao loạn. -Chiến tranh, chết chóc, đau khổ và cơm áo- Những thứ nầy cứ quyện chặt vào nhau, thì lấy đâu ra có ngày giờ nghĩ đến việc hó hé chống đối ai kia chớ!

      Chiếc cầu vồng bảy sắc sinh động nối mạch tình quyến luyến giữa con người và con người, mà tôi thân thiết gọi là “lòng nhân ái đùm bọc chí tình yêu thương nhau xiết đỗi” – đã nhạt phai trong tôi ít nhiều. Không còn đậm đà như những năm tôi sống trong vùng khói lửa chiến tranh liên miên, từ: Quảng Trị. Mộ Đức. Minh Long. A Sao. A Lưới. Sa Huỳnh. Tà Biên... nữa rồi. Do đã từng chứng kiến cảnh chiến tranh đau thương vô vàn để lại trong đời. Cảnh người dân chất phác nghèo khó cơ cực nhọc nhằn… và người lính vô tội vì quê hương và dân tộc, họ phải chết bờ chết bụi thảm thiết, thây vùi nông một nấm mộ vội vã bên đường. Thấy cảnh con người ốm đau bệnh tật lê lết không thang thuốc đầy nhóc ở xó xỉnh mấy thôn làng hẻo lánh, họ cố kéo lết cuộc đời thấp hèn, đớn nghèo luôn bám riết sau lũy tre xanh quê hương.

      Tôi đã biết thế nào là lễ độ, khi mặt trời ở phương đông vẫn hào phóng tỏa những vầng hào quang tuôn chảy xuống vạn vật, lóng lánh trên những tàng cây xanh um bóng mát, tạo thành những dòng sáng lung linh rực rỡ trường tồn miên viễn rạng ngời. Trái lại, trong tôi bùng lên cuộc tình buồn kèm theo nỗi hận căm cuộc chiến đấu mưu cầu cho tự do! Dù rằng đối với tôi tự do vẫn tuyệt vời thoải mái hơn tù tội, gò bó, o ép... Hoà bình vẫn sung sướng trân quý hơn chiến tranh. Chiến tranh đem lại giết hại, thù hận huynh đệ tương tàn điên cuồng, tàn ác thẳng tay chém giết lẫn nhau. Vết xe cũ đã lăn, và đang lăn trên con đường gian khó. Khiến lòng ta thêm đau đớn xót xa hơn.

      Tự do! Hai tiếng nầy vang lên nghe dạt dào quyến rũ, thân thương, truyền cảm, trìu mến, bao dung, ngọt ngào, thú vị, hay hay, lý tưởng, hoài bão, dấn thân, tha thiết mời gọi nhau thế nào ấy! Vai trò “Cách mạng, đảo chánh” hay đỉnh đạt hơn: “Dành lại quyền tự do thống trị”… từ tay kẻ khác ; không hàm hậu ý chế nhạo ai, nghĩa là chung vai góp sức làm sao cho đời sống cũ tốt đẹp hơn, ngỏ hầu nâng con người cùng khổ lên cao. Họ sẽ có cuộc sống ấm no và hạnh phúc, mong cho đất nước mau thoát ra cảnh chiến tranh tương tàn, vì chiến tranh luôn đè nặng lên lương dân vô tội. Tự do rất trân quý và đầy kính trọng, ngưỡng phục.

      Từ ngày mất nước thì… chuyện tình đời và hai chữ tự do ấy đã quá xưa, cũ rích như trái đất rồi. Tôi và có thể hầu hết mọi người Việt Nam thân thương đều thiết tha, bao dung, và độ lượng; khi định nghĩa tổng quát về danh ngữ hay tính ngữ: “Tự Do”: Đó là phạm trù triết học, biểu hiện một quy luật nhịp nhàng, có tự do trong quy định trật tự, ôn nhu, tiết độ, vững bền của một quốc gia. Sự phát sinh tự do qua lập trường, hoài bão, suy tư, ý chí, hành động của con người và xã hội, nhân quần. Tôn trọng các quyền phát huy tự do cụ thể, rất căn bản (nghĩa là không bị cấm đoán, cưỡng ép, hay bị ràng buộc khắt khe bởi: những quy chế độc tài: hiến pháp, lập pháp, luật pháp, tư pháp, hành pháp… gắt gao; nói chung chung).

      Tự do - nhưng phải tôn trọng quyền công dân trong một quốc gia độc lập, có căn bản, rất trật tự, có đạo đức, mềm dẽo, tiết chế ôn nhu, - mọi người phải hành xử chính xác và hợp lý. Không được thoát ra ngoài cương lĩnh và cương vị cuả một con người tôn trọng nhân sinh – từ quốc gia tự do có chủ quyền và độc lập. Thế thôi.
      _ * _


      Tình Hoài Hương
      Last edited by Tinh Hoai Huong; 03-22-2017, 11:58 PM.
      Bút trần nào tả được lưu luyến!
      Thơ trần đành cam chịu vô duyên...
      Tình Hoài Hương

      Comment


      • #63
        Xin chia sẻ với THH :
        Tôi thấy mặt trời mặt trăng, chưa hẳn là mắt sáng. Tôi thấy sóng vỗ, gió gào rền vang đó đây; chưa hẳn tôi đã thấu hiểu hết mọi điều. “Các ông” có thể chế ngự đời sống của tôi bằng mọi hình thức, nhưng không thể khống-chế sự tự do trong tư tưởng của tôi. Dù các ông có đi đêm với ai thành công. Đi với Tàu. Với Tây. Với Mỹ hay với Ta. Thì có lẽ đất nước nầy cũng thất bại. Vì hàng rào Ấp Chiến Lược (Strategic Hamlets) đắc sách kiên cố kia: thừa nước đục thả câu, đã bị nhổ phăng đi, nay bị sụp. Không thể sàng lọc trắng đen ra môn ra khoai - Thì tiêu tùng cả đời nhà họ “Mạt” ấy chứ chả chơi!} Thiện tai!
        ........Trong gia đình cũng thế, nếu cha muốn làm gì, đi đâu, là quyền tự do của cha, rất có thể các con không ai có thể cản. Phần con, nếu cha thấy con có chỗ nào không tốt, là có thể chứng minh một phần cha đã giáo dục con có chỗ sai. Đời người như một ván cờ lớn, chưa biết sự lựa chọn, đặt để của cha và con đúng hay sai. Thì cũng ví như căn nhà ấy có hai cửa sổ đã xoay nhìn về hai hướng cố định: Hướng đông và hướng tây. Đứng ở cửa sổ nhìn về hướng tây: con thấy vườn hoa dưới ráng hoàng hôn bảng lảng rất đẹp. Còn nơi ô cửa kia khi mở rộng ra, chưa chắc hợp với suy tư và nhãn quan mình.

        Comment


        • #64
          THH cảm động

          Nguyên văn bởi muahong View Post
          Xin chia sẻ với THH :
          Tôi thấy mặt trời mặt trăng, chưa hẳn là mắt sáng. Tôi thấy sóng vỗ, gió gào rền vang đó đây; chưa hẳn tôi đã thấu hiểu hết mọi điều. “Các ông” có thể chế ngự đời sống của tôi bằng mọi hình thức, nhưng không thể khống-chế sự tự do trong tư tưởng của tôi. Dù các ông có đi đêm với ai thành công. Đi với Tàu. Với Tây. Với Mỹ hay với Ta. Thì có lẽ đất nước nầy cũng thất bại. Vì hàng rào Ấp Chiến Lược (Strategic Hamlets) đắc sách kiên cố kia: thừa nước đục thả câu, đã bị nhổ phăng đi, nay bị sụp. Không thể sàng lọc trắng đen ra môn ra khoai - Thì tiêu tùng cả đời nhà họ “Mạt” ấy chứ chả chơi!} Thiện tai!
          ........Trong gia đình cũng thế, nếu cha muốn làm gì, đi đâu, là quyền tự do của cha, rất có thể các con không ai có thể cản. Phần con, nếu cha thấy con có chỗ nào không tốt, là có thể chứng minh một phần cha đã giáo dục con có chỗ sai. Đời người như một ván cờ lớn, chưa biết sự lựa chọn, đặt để của cha và con đúng hay sai. Thì cũng ví như căn nhà ấy có hai cửa sổ đã xoay nhìn về hai hướng cố định: Hướng đông và hướng tây. Đứng ở cửa sổ nhìn về hướng tây: con thấy vườn hoa dưới ráng hoàng hôn bảng lảng rất đẹp. Còn nơi ô cửa kia khi mở rộng ra, chưa chắc hợp với suy tư và nhãn quan mình.
          ***
          Last edited by Tinh Hoai Huong; 03-23-2017, 12:04 AM.
          Bút trần nào tả được lưu luyến!
          Thơ trần đành cam chịu vô duyên...
          Tình Hoài Hương

          Comment


          • #65
            Ngày 2 tháng 11 năm 1963: Dấu Ấn Lịch Sử Dài Nhất Thế Kỷ


            Dấu Ấn Lịch Sử Dài Nhất Thế Kỷ
            Tình Hoài Hương
            *


            Sau những chấn động kinh khủng xảy từ vụ hăng say hoạt động cách mạng, chống đối, xuống đường biểu tình biểu tọt liên miên bùng nổ, thì lúc nầy tình hình chính trị tại miền Nam Việt Nam như chiếc ghế cũ chỉ còn ba chân gập ghềnh càng ở vào giai đoạn “dầu sôi lửa bỏng”. Vì Dân nghiệm thấy đằng sau hậu trường có bóng dáng những tay “mưu đồ chuyên nghiệp”, họ đã giựt dây ngầm tạo ra vô tổ chức về sự bạo loạn. Có tình trạng “rất hỗn”, hầu lợi dụng thời cơ… thừa nước đục thả câu. Nói chung, tình hình lúc đó quả thật là một xã hội đang trôi bồng bềnh trên biển cả, giống như một chiếc tàu không người lái. Mặc ai muốn làm gì thì làm. Luật pháp bị xô ngã, nhường bước cho sức mạnh bạo lực lên nắm chính quyền điều hành.

            Vì Dân dạo ấy tuy còn rất trẻ và cùng bạn sinh viên năm thứ Hai Văn Khoa, nhưng nàng có nhiều băn khoăn, đắn đo, bâng khuâng suy nghĩ về khả năng, tài đức của những vị “lãnh đạo cách mạng” nầy. Thêm vào đó dựa vào một vài dữ kiện đáng ghi nhớ xảy ra về sự kiện lịch sử cay đắng đến xót xa bàng hoàng, khiến nó mất đi tất cả lý-tưởng tín-trung vào cuộc đấu tranh trung-dũng. Vì Dân cảm thấy cách mạng nhạt nhẽo mù mờ vô bổ từ đó. Hơn nữa, chính lúc nầy chuyện bè phái chính trị hoàn toàn không phù hợp với quan niệm, hoài bão, lập trường của Vì Dân.

            Dân muốn tìm riêng cho mình sự thảnh thơi bình lặng trong đời sống, quyết giữ tinh thần ôn nhu trong sáng, tìm một cuộc sống vô-tư-lự, thanh thản, hữu hiệu, thật sự đáng sống; để góp phần nho nhỏ giúp ích trong cuộc đời, một cuộc đời thực sự bình dị mến thương nhau. Ôn hoà, an lành có nghĩa có tình như mọi công dân hiền hậu khác: Không oán ghét, chẳng vò xé hận thù. Không vướng mắc mọi ưu tư trong lòng.

            Do một tuần lễ công tác trong Tổng-hội sinh-viên Việt Nam ở Huế, đã gây cho Vì Dân bao điều băn khoăn, nghẹn ngào, xót xa quá cay đắng. Khi cùng làm việc với Vì Dân trong tuần lễ đó, có một anh sinh viên sống tại Huế rất qúy mến bạn. Anh ta ngầm ngầm báo với Vì Dân là:

            - Hãy hết sức cẩn thận. Đề phòng. Tính mạng của các anh chị hiện đang nằm gọn trong tay “họ”.

            Thú thật, nàng Vì Dân không hiểu nỗi mình đã làm gì sai? Và, khi anh ta nhấn mạnh ở điều nầy, thì nàng chẳng thể biết ra sao. Nàng không hình dung chữ “Họ” ở đây, là anh ta muốn “ám chỉ” về ai? Ai? Bởi vậy, ban ngày Vì Dân và các bạn lo ghi tên ở khách sạn, nhưng ban đêm cùng nhau đi ẩn nấp chui rúc nơi bờ bụi như lũ chuột, khi ngủ chỗ nầy, khi ngủ dưới ghe bà Nẫm, đến khuya lại cho ghe neo đi chỗ khác.

            Lúc thì lên gần gầm cầu Bạch Hổ, khi chạy về khu Gia Hội. Vân vân... Đồng thời, Dân rất buồn vì chuyện tình yêu giữa “chàng và nàng” bị đổ vỡ vô cớ. Kèm theo chuyện chính trị náo loạn dị kỳ. Dân quá chán ngán không muốn mọi thứ ấy luôn thọc mũi dùi vào đời sống sinh viên, quấy rối lòng mình nữa! Bởi vì; (tất nhiên trong đó có cả các anh bạn và nhất là có người yêu dấu của Vì Dân):

            Vì Dân cảm nhận ra rằng ở tại miền Trung bấy giờ hoàn toàn do nhóm sinh viên sừng sỏ hùng hậu chi phối chính quyền. Đấy là dấu hiệu “loạn” đã lên cao độ rồi. Cái nền độc lập tự do dân chủ vừa mới sơ sinh, mà manh nha thủ đoạn “rối” như thế nầy, thì… tương lai đất nước sẽ tối đen như đêm ba mươi Tết.

            Theo thiển ý cuả Dân tham gia làm cách mạng (vì thực sự yêu nước, muốn cùng nhau xây dựng một quốc gia hùng cường, một đất nước tự do hưng thịnh, vinh sang và trường tồn; ta không chỉ chìm đắm bới móc quá khứ và ôm hận thù, điều cần thiết và cấp bách muốn thực thi cách mạng trước tiên ta cần phải an-nội. Thế nhưng giờ đây thanh niên là rường cột của quốc gia đang giống như con dao hai lưỡi. Rồi mọi chuyện sẽ đến đâu? đi đâu? về đâu? Vì Dân cảm thấy buồn bã chán nản lên tột đỉnh. Cúi đầu nhanh nhẹn quay gót lo thụt lùi lui xa chính trường, Vì Dân không hề dám ngoảnh lại len lén liếc nhìn…
            * * *

            Bởi, Vì Dân còn nhớ rất rõ: Buổi chiều đó, một buổi chiều có mây trắng bồng bềnh bay bay trên lưng trời, có nắng nhạt nhè nhẹ rót xuống thế trần, có gió mơn man trên đầu cây ngọn cỏ, cảnh vật êm ả bình thường như bao buổi chiều khác. Có khác chăng là một tí nữa đây Vì Dân và hai anh bạn sẽ được vinh dự trở thành số ít người hiếm hoi, tận mắt chứng kiến một sự việc đặt biệt ghi đậm nét như một dấu ấn lịch sử: Từ đầu đến cuối sự kiện trọng đại nầy: đã có nhiều dư luận, có nhiều lý thuyết, có nhiều phán đoán, có nhiều nghi vấn. Nhưng “trăm nghe không bằng mắt thấy” về những nhân vật trọng đại liên hệ đến lịch sử. Đó là một buổi chiều định mệnh… vô cùng đớn đau bi thảm vào đầu tháng 11 năm 1963.

            Đúng hơn là buổi sáng ngày 02 tháng 11 năm 1963, ông Trần Trung Dung (nguyên Bộ Trưởng Quốc Phòng, dưới thời Tổng Thống Ngô Đình Diệm). Ông Dung đã gọi phone đến nhà Năm. Trong nhà có thêm bạn: Trung, Thạch, và Vì Dân ngồi gần bàn làm việc. Năm bắt phone và chuyển sang cho ông Ba chủ trại hòm Tobia. Sau một hồi trao đổi, giọng ông Ba trở nên lo lắng. Bối rối. Quắt quay. Bồn chồn. Như có điều gì bức bách lắm. Cuối cùng ông Ba thở dài, buông phone xuống, e dè nhìn mọi người hiện diện, đôi mắt ông rướm lệ rồi ngập ngừng nói nhỏ:

            - Tổng thống, và ông cố vấn đã chết trong chiếc thiết vận xa M113 mang số 80.989, bởi lệnh của ông Dương văn Minh, do sát thủ là Nguyễn văn Nhung giết hại rùi.

            Sửng sốt bàng hoàng. Mọi người ngơ ngác nhìn nhau, tất cả túc trực trong phòng khách vội mở radio lên nghe. Hội đồng tướng lãnh do Trung-tướng Dương Văn Minh đứng đầu đảo chánh đã thành công. Ông Minh tuyên bố: “Tạm thờ lãnh đạo quốc gia”. Đài Phát Thanh Sài Gòn chỉ mở nhạc hoà tấu, luôn luôn nói đi nói lại là: “Anh em ông Diệm đang ẩn nấp, hoặc tẩu thoát đâu đó”…

            Chẳng nói chẳng rằng, ông Ba vội vã kiếm người đi gọi đạo tỳ đến xưởng hòm để chuẩn bị “hậu sự” cho Tổng Thống Diệm và ông cố-vấn Nhu. Ở nhà kho của ông Ba có nhiều hòm tuy đẹp, đắt tiền. Nhưng không mấy xuất sắc. Chỉ còn một cái hòm tốt nhất bằng gỗ gia tỵ rất quý hiếm, có bọc sẵn thêm cái hòm kẽm ở bên trong. Ý ông Ba muốn để cái hòm nầy cho ông cố vấn Nhu. Ngoài ra, còn một cái hòm nhôm mới toanh láng cón của quân đội Mỹ. Chiếc quan tài nầy rất đẹp, làm bằng nhôm nhẹ, có hai lớp. Bên ngoài mạ lớp sơn bóng loáng, bên trong bọc một lớp đệm nhung mỏng, êm ái như tấm đệm giường ngủ, có thể mở nắp ra đóng vào bằng kính dễ dàng, lộ cả khuôn mặt người quá cố cho mình nhìn tiễn biệt phút cuối cùng, có chốt cài bên hông.

            Nếu là xác đã ướp lạnh, có thể để lộ hẳn ra ngoài. Ở Việt Nam chưa xuất hiện loại hòm tân thời như thế. Lẽ ra là chiếc hòm rất sang trọng đẹp đẽ qúy hiếm nầy sẽ đựng thi hài một viên Tá người Mỹ đã từ trần tại Việt Nam. Nhưng không hiểu sao họ mang vứt bỏ chiếc quan tài ở bên hông nhà ướp lạnh trong phi trường Tân Sơn Nhất. Tình cờ ông Ba đi làm việc đã thấy. Tiếc quá nên ông Ba nài nỉ, thương lượng với tên quản lý nhà xác, và đã mua lại. Ông Ba đem về trưng bày trong tiệm cuả mình coi chơi. Ai đến mua giá cao cỡ nào, ông cũng không bán. Thế là ông Ba quyết định:

            - Chỉ có Tổng Thống Ngô Đình Diệm mới xứng đáng nằm an nghỉ trong đó thôi.

            Cả hai khuôn hòm được mang ra lau chùi bóng loáng, sát trùng sạch sẽ, họ chuẩn bị sẵn sàng chờ lệnh. Gần 11 giờ trưa phone của ông Trần Trung Dung gọi báo:

            - Nhờ ông vui lòng mang khuôn hòm đến nhà xác bệnh viện Saint Paul. Ở đường Tú Xương. Tuyệt đối không cho đông ngườI đi và ai lạ tháp tùng. Xe chỉ chở một lần một quan tài đến đó trước.
            Ông Ba nêu ý kiến:
            - Có nên lấy thêm một xe nữa. Đi theo phía sau xa xa. Hay không?
            - Chở từng cái một. Mang cái “đầu tiên” trước.

            Ông Ba tuân lệnh. Đem cái hòm đặc biệt “đầu tiên” đi. (ý họ muốn nói đến “cái đầu tiên”, là khuôn hòm của Tổng-thống Diệm, người sẽ liệm trước tiên). Chiếc xe tang từ từ lăn bánh. Trên xe có Bà chủ tiệm hòm, Năm, Vì Dân, Thạch, Trung, cộng thêm bốn người đạo tỳ. Xe lao vào đường phố vắng tanh như đi trong thành phố chết, hoặc đang vào giờ giới nghiêm, thiết quân luật vậy. Đến đường Tú Xương, Vì Dân mới thấy họ đã cho cảnh sát, quân cảnh đứng ở các chốt. Xe jeep chận ngang ngỏ vào nhà xác. Ngoài các anh: Năm, Thạch, Trung, Vì Dân, bà chủ tiệm và bốn đạo tỳ ra, còn có hai soeur có lẽ ở bệnh viện nầy. Thêm vợ chồng cháu rể của tổng thống đang lăm le chiếc máy ảnh trong tay.

            Khi xe tang vào tới bên trong, thì một soeur len lén lấp ló nhìn trước ngó sau, coi có vẻ gian, sợ sệt lén lút, như làm chuyện mờ ám gì, chả biết (hình như soeur có lệnh trước) đã vội vàng kéo cánh cửa đóng ập lại liền. Trong nhà xác chỉ có một ngọn đèn vàng lù mù leo lét treo lơ lửng treo tòn ten trên trần.

            Bốn đạo tỳ mang quan tài đặt trên bệ đá cẩm thạch trong nhà xác. Họ đợi khoảng hai mươi phút sau, thì có một chiếc xe hồng thập tự kiểu Dodge nhà binh (màu cứt ngựa) thắng lết bánh, đỗ xịch lại. Bà soeur canh cổng kia lật đật mở cánh cửa nhà xác ra. Từ trên xe có bốn quân nhân phóc xuống, vội vội vàng vàng khiêng chiếc băng ca đi lắc lư nhún nhảy. Trên đó có một người nằm, cũng nhún nhảy lắc lư theo nhịp bước mau. Họ mang băng ca vào hẳn phía trong, để xuống dưới đất. Họ chả buồn nhìn ai hay nói câu nào, họ cúi đầu vội vã quay trở ra, leo tọt lên xe. Chiếc xe Dodge rít lên nghe rợn tóc gáy vút đi trong sự im lặng hãi hùng…

            Lúc bấy giờ cả nhóm đông trong phòng liền bước tới đứng sát bên băng ca. Người nằm trên băng ca là vị tổng thống kính mến Đệ Nhất Cộ̣ng Hòa của miền Nam Việt Nam: Ngô Đình Diệm. Ngài mặc bộ veston màu xanh rêu, thắt cà vạt xanh đậm có chấm trắng. Dưới chân ngài mang một chiếc giày màu đen, bên chân kia chỉ có một chiếc tất trắng. Cả bộ comple chìm trong màu máu, trên đầu tổng thống có một vết thương sâu từ dưới ót trổ lên đỉnh đầu, bê bết máu. Ngài nằm đó thản nhiên im lặng, dường như tổng thống say chìm trong giấc ngủ ngàn thu bình an không muộn phiền, chẳng khổ đau…

            Ánh sáng vụt loé lên. Thì ra ông cháu rể ngoại quốc kia đã bấm được vài ba tấm ảnh. Chả hiểu ông cháu nầy lúng túng, run rẩy sợ hãi, lo lắng hay sao, mà ông lại vội cất dấu máy hình, không chụp thêm, mà lại ngưng? Hay ông thấy cảnh máu me lan tràn như thế thật đau lòng. Nên ông không cầm nỗi cơn nghẹn ngào xúc động đau đớn dâng tràn bờ mi?!
            Đạo tỳ khiêng xác Ngài lên, đặt trên một bệ đá cẩm thạch có lót hai lớp vải trắng. Bà chủ tiệm nói với Năm, Thạch, Trung, Vì Dân, hai soeur:

            - Nhờ lấy bông gòn và compresse nhúng đầy alcohol, lau nhẹ nhàng, lau sạch sẽ, lau rất cẩn thận các vết máu giúp tôi.

            Họ lộ vẻ kính cẩn, ân cần, chu đáo sửa sang áo quần Tổng-thống Diệm chỉnh tề, ngay ngắn. Bốn đạo tỳ chăm chỉ cắm cúi lo tẫn liệm ngài đàng hoàng. Bà chủ tiệm hòm lâm râm đọc kinh cầu nguyện cho linh hồn người quá cố. Bà nhét vào tay tổng thống xâu chuỗi hột mân côi. Hình như Tổng Thống Diệm vừa mới chết, cho nên hai bàn tay ông đã dễ dàng khép lại nhẹ nhàng giữ xâu chuỗi như ông đang lim dim đọc kinh lần hạt. Mọi người hiện diện nín thở có cảm tưởng tim đập thiếu nhịp. Thở hụt hơi. Nghẹn ngào. Ngậm ngùi. Cay đắng. Xao động. Đau xót kinh khủng. Thương tiếc sâu sa. Buồn mênh mông cho kiếp phù sinh bạc mệnh. Ngắn ngủi. Bẽ bàng!

            Họ chưa kịp đậy nắp hòm, thì chiếc xe hồng thập tự lúc nãy đã trờ đến. Cánh cửa lớn do bà soeur kia lum khum hé mở ra. Đám lính lật đật bưng cái xác thứ hai vào. Bà soeur vội vàng khép nhanh cánh cửa ngay. Đó là ông Cố-vấn Ngô đình Nhu mặc áo sơ mi trắng cụt tay đẫm máu. Áo bỏ trong quần màu nâu hơi xộc xệch, thắt dây lưng da, mang đôi giày màu kem. Gương mặt ông Nhu có vẻ oán hận, bất bình điều gì, vầng trán thật cao cau lại nhiều nếp nhăn. Đôi môi ông mím chặt nghiêm nghị. Không thấy ông Nhu có nét thanh thản bình an (như gương mặt của người anh). Ông nằm nghiêng qua một bên. Họ thấy ông bị nhiều vết đâm sau lưng. Loại dao bayonet của quân đội. Máu vẫn ứa ra từ các vết thương đó. Trên đầu, ngay thái dương có hai vết thủng. Đó là dấu đạn đi từ bên nầy xuyên sang bên kia.

            Công việc tẫn liệm cũng tuần tự diễn ra. Cẩn thận nhưng hơi vội vàng như lần trước. Không khí lúc nầy quả thực nặng nề kinh khủng! Im lặng hoàn toàn. Hình như ai ai cũng thở rất nhẹ. Vì họ sợ mỗi tiếng động làm dấy lên từ đáy lòng mình tiếng nấc, mà họ đã kềm sâu trong lòng khóc thương một kiếp người phù sinh: khi đứng trên tột đỉnh danh vọng cao sang dường bao, ấy thế mà lúc lìa đời thì quá ư bẽ bàng bạc phận!?

            Hoặc sẽ làm hỏng không khí kính cẩn tôn nghiêm; nơi con người thực sự đã bước chân vào cõi vô cùng hư vô? Quả đúng là phân giới giữa sự sống và cõi chết chỉ ngăn cách bằng một sợi tóc dài lê thê và mỏng tanh, bởi một bức màn sô vô hình tầm thường mà mong manh. Nhưng, kiếp người ở hai phân giới ấy đã không thể làm gì khác hơn. Người ở biên giới nầy không thể va mặt chạm tay vào biên giới vô hình kinh khủng bên kia, và càng không thể biết thêm gì nhau hơn!

            Đó là hình ảnh nhỏ nhoi tầm thường rất cô độc của con người hiện hữu đối mặt trước sự siêu hình cao cả của sự sống và sự chết. Quả thật không là gì cả khi thân xác ấy trở thành bất động, lung linh như ảo ảnh hư vô mà vô cùng sống động, thực tế và quá đỗi thương tâm. Vì Dân sẽ không bao giờ quên, không bao giờ phai mờ trong trí óc. Vì, rất thật. Quá thật tình cờ… vô tình mình làm chứng nhân một sự kiện lịch sử trong thế kỷ. Ý thức nhận rõ ràng: Cuộc sống sao quá mỏng manh như một bóng mây trắng hờ hững bay giữa lưng trời rám bạc. Như cành cây oằn thân trong bão khi gió muốn lặng, mà dễ đâu nào!

            Vì Dân cảm thấy mệt lả, nhịp tim rung lên từng cơn run rẩy, nghẹn nghẽn nỗi đau trong cổ, nàng vội kéo Năm, Thạch, Trung, bước ra thềm nhà xác, đi về hướng Phan Thanh Giản, là mong cho dễ thở hơn. Ngay lúc đó, Vì Dân thấy một đoàn biểu tình náo nhiệt rầm rộ kéo nhau xuống đường. Họ vừa đi vừa giơ nắm tay hò la hét tướng lên: đả đảo “chế độ gia đình trị họ Ngô”. Họ đi thẳng tới biệt thự đường Phan Thanh Giản của ông Bộ-trưởng Bộ Nội Vụ Bùi Văn Lương, (người đã từng nắm giữ chức vụ “Tổng Ủy-trưởng, Tổng Ủy Di Cư năm 1954″).

            Họ lao vào nhà ông Lương đập phá, hôi của. Tất cả mọi thứ trong nhà thoáng chốc biến sạch hết ra đường. Thậm chí Vì Dân còn thấy có mấy người bưng hai con chó Nhật sợ hãi nhìn quanh như nó đang muốn tìm cố chủ. Đám biểu tình bắt đầu xúm lại nổi lửa trong sân. Rất may, lúc đó có toán Cảnh-sát Dã-chiến đến. Họ can ngăn kịp thời. Ôi! Cuộc Cách Mạng phừng phưng thành công rồi đó. Toàn dân bấy giờ đã thoát ra khỏi chế độ “gia đình trị Họ Ngô”. Nhưng, rồi đây sẽ đến phiên ai đi tới đi lui, đi lên và đi xuống? Sẽ ra sao? Xin nhường câu trả lời cho lịch sử từ bây giờ và những tháng năm sau nầy phán xét.

            Nghe tiếng bà chủ gọi, các anh, chị, vội chạy trở về nhà xác: khi hai chiếc xe hồng thập tự đã đến lấy quan tài hai anh em họ Ngô vừa đi khỏi. Họ nói với tài xế: “Vô Bộ Tổng Tham Mưu”. (Vì lý do an ninh, nên Hội Đồng Quân Nhân Cách Mạng chuyển hai xác anh em Tổng thống vào Bộ Tổng Tham Mưu, an táng trong khuôn viên trại Trần Hưng Đạo, cạnh chùa An Quốc). Hiện diện, làm việc cấp tốc trong đêm khuya có vị linh mục người Pháp, ông bà Trần Trung Dung, Trung-tá Nguyễn Văn Luông (Trưởng ban mai táng), một số ít quân nhân ở Tổng Tham Mưu. Thế rồi tiếp theo sau mấy cuộc đảo chánh. Chỉnh lý. Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu đương nhiệm nghe lời ông thầy địa lý phán một câu xanh dờn:
            - Vì hai huyệt mộ kia đã chôn nhằm “long huyệt”. Cho nên đất nước Việt Nam đã xảy ra lộn xộn liên tục. Muốn cho yên ổn. Phải cho dời ngay đi.

            Thế là sau ngày đảo chánh ít lâu, bên phòng mai táng ở quân đội miền Nam Việt Nam Cộng Hòa lại cho mời ông Ba đến bàn trước tính sau cặn kẽ. Họ nhờ ông Ba làm hai cái kim tĩnh xây gạch, tráng xi măng trước. Ông Ba lại cho người lên bộ Tổng Tham Mưu lén lút, hì hục đào bới cả hai anh em cố Tổng Thống vào ban đêm. Đạo tỳ làm việc bù đầu suốt canh thâu; từ choạng vạng tối đến tờ mờ sáng mới xong. Ông Ba đem hai thi thể: ông Diệm và ông Nhu về chôn ở nghĩa trang Mạc Đĩnh Chi.

            Khi hạ rồng rồi, ông Ba có lệnh chỉ được phép lóng cát phủ lên bề mặt hai ngôi mộ bằng phẳng cho đầy. Bên trên mặt chỉ được lấp ba tấm ván sơ sài. Trông hai ngôi mộ rất hèn mọn, quá tầm thường. Tuyệt đối ông Ba không được phép ghi tên tuổi, ngày tháng bia trên mộ gì cả. Dù chung quanh đó có những ngôi mộ cẩm thạch bóng loáng, vinh sang hào nhoáng lộng lẫy khác. Vì “họ” sợ dân biết tin hai vị nằm đó, họ sẽ đến cầu nguyện và ngưỡng mộ (!?). Nhưng làm sao mà che được tai mắt dân lành? Không biết do đâu “rò rỉ ra” nguồn tin:

            - Chính hai ngôi mộ đơn sơ không tên không tuổi không hình bóng nầy: là mộ phần của anh em Tổng-thống Ngô Đình Diệm.

            Thế là từ đó, mỗi khi ai ai có dịp vào thăm nghĩa trang Mạc Đĩnh Chi. Họ liền đi vào cổng chính, đến đoạn giữa “hai ngôi mộ Anh Em”, nằm đối diện với cái tháp tưởng niệm, và ngôi mộ cố Thống Tướng Lê Văn Tỵ to lớn nguy nga, “hoành tráng” nhìn sang “hai anh em”. Có một điều rất khác biệt với những ngôi mộ lộng lẫy sang trọng kia. Thì trên hai ngôi mộ đơn sơ đạm bạc đớn hèn khiêm tốn nầy, luôn luôn có những bó nhang trầm nghi ngút khói, có đóa hoa tươi màu thay đổi mỗi ngày, có bốn ngọn nến sáng lung linh thắp suốt đêm. Hình như người ta dù sợ hãi người khác thanh trừng, nên chỉ âm thầm lén lút đi thắp nến đốt nhang cầu nguyện. Họ luôn tưởng niệm cho “Ngày dài nhất thế kỷ, buổi chiều định mệnh đó”. Họ là những người dân hiền lương ẩn danh nghèo hèn như thầm nói:

            - Vĩnh biệt Tổng Thống Diệm. Vĩnh biệt ông Cố-vấn Nhu. Xin các Ngài cứ bình thản an nghỉ. Vì, đất nước Việt Nam vẫn còn là đất nước Việt Nam. Có thay đổi chăng, chỉ là con người, và những con người lãnh đạo quốc gia mà thôi. Nguyện cầu nhị vị an nhàn bình thản ra đi… hạnh phúc phiêu lãng ngao du sơn thủy, đi khắp trên mọi miền đất nước Việt Nam, và phù hộ cho dân lành được ấm no bình an hạnh phúc thật sự, như qúy vị hằng đợi mong. Xin qúy vị lãng quên cuộc đời bạc bẽo. Quên con người hết sức trắng trợn độc ác tham tàn và… xin hãy tha thứ cho con người rối rắm hèn kém suy nghĩ kia, đã tàn nhẫn hại mình. Kiếp người ô trọc đảo điên và phù du rồi sẽ khép lại sau đôi mắt hờ hững lặng nhìn.

            Vì Dân tôi, một chứng nhân vô tình hèn mọn trong bóng tối lịch sử buông tiếng thở dài sâu lắng trầm buồn trên mỗi phím loan: Ối ôi ồi!!! …
            * * *

            Tình Hoài Hương
            Last edited by Tinh Hoai Huong; 07-15-2020, 06:12 AM.
            Bút trần nào tả được lưu luyến!
            Thơ trần đành cam chịu vô duyên...
            Tình Hoài Hương

            Comment


            • #66
              Cám Ơn ĐÀ LẠT Thương Yêu



              Cám Ơn ĐÀ LẠT Thương Yêu
              Tình Hoài Hương
              *


              Khúc xạ ánh sáng mặt trời chiếu xuyên qua lớp khí quyển ướt ẩm, khô, lạnh, đã tỏa bảy tia quan phổ: đỏ, vàng, lam, chàm, lục, cam, tím. Mưa phản chiếu tia nắng ở góc nhọn 42 độ, tạo thành chiếc cầu vồng ánh đẹp rất rõ. Phong cảnh Đà Lạt tuyệt diệu mờ ảo trong làn sương mù lơi lả buông. Đám mây mọng nước nũng nịu giăng tơ trời kéo lê thê sau lưng ngôi trường Grand Lycée.

              Du khách thơ thẩn thả gót phiêu bồng trong lòng đô thị tĩnh mịch. Khi phố đêm len lén tràn về ướt sũng mưa phùn và sương muối bện quyện lại với nhau, thì càng về khuya dường như bầu trời càng lắng đọng bất tận, yên ắng lạ lùng. Cảnh vật trở nên thơ mộng giữa khí lạnh tê tê, buốt buốt, mơn man da thịt. Những thứ đó đã trìu mến quấn quýt ăn sâu vào lòng người. Đà Lạt càng dễ yêu. Thi vị. Duyên dáng. Thơ mộng và quyến rũ xiết bao bừng dậy nơi nơi!

              Du khách muốn ghé thăm Đà Lạt (bằng đường bộ), phải đi qua hai ngả chính: Từ miền Phan Rang xa xôi muốn đi lên Thị-xã Đà Lạt, xe hơi phải đi về hướng núi toàn rừng tre, nứa, lồ ô, rừng hỗn giao lá kim, lá rộng, dẻ, rừng cây quý đủ loại với thông chen chúc trong vùng núi, kể từ Krong Pha. Xe hơi leo lên càng lúc càng cao… dưới những ngọn núi cao ngất ngút ngàn, gập ghềnh, khúc khuỷu, quanh co và những eo đèo dựng đứng, chênh vênh gấp ngặt khúc khuỷu như cùi chỏ, rất hiểm nghèo để len lỏi qua rừng rậm, âm-u um-tùm của đèo Ngoạn Mục cách thành phố Đà Lạt 40km.

              Từ hướng Sài Gòn xe chạy về miệt Biên Hoà, Long Khánh rồi xe tách qua hướng đi Định Quán, đến đèo Marigui, đèo Bảo Lộc quanh co ngút ngàn núi tiếp núi rừng tiếp rừng, chen với những đồi trà, những đồi cà phê. Lúc xe chạy trên quốc lộ 20 giáp ranh với Di Linh là khu núi rừng thuộc Tỉnh Tuyên Đức. Taing, nơi đây người dân có thể vào tít tót trong rừng núi xa hiểm trở sâu hun hút, họ đào sâu xuống lòng đất, sàng đất cát trên chi nhánh các dòng suối (thuộc vùng suối của thác Pongour, Gougah…) để đãi lấy vàng.

              Xe lên tới vùng đầu Đại Ninh, Đức Trọng… qua thác Liên Khương, thác Prenn là thuộc về phong thổ mát rượi Đà Lạt. Từ thời Pháp thuộc đã độc đoán rất hà khắt phân chia nước Việt Nam tách bạch ra ba miền: Bắc. Trung. Nam, để họ dễ bề thống trị dân ta. Thật là phiền toái, rối rắm qua bao dị biệt, và dần dần tự nhiên trở thành phân chia rõ ba miền tách bạch, vô tình đi đến sự chia rẽ đến nhức bưng cái đầu.

              Đây! Thành phố Đà Lạt an ngự ở miền Cao Nguyên Trung-phần trên độ cao 1.475m (nếu Đà Lạt trên cao độ 2.163m > là tính từ mặt biển lên chóp đỉnh núi Lâm Viên). Đà Lạt ở tọa độ 11o 48’ 36” – 12o 01’ 07” vĩ độ bắc và 108o 19’ 22” đến 108o 36’ 27” kinh độ đông. Bắc giáp Lạc Dương. Đông & Nam Đơn Dương. Tây Nam giáp Đức Trọng. Đà Lạt là vùng khí hậu Á Ôn, nhiệt độ trung bình một ngày khoảng: 18/oC > 20/oC, thấp nhất là 12/oC.

              Thị xã Đà Lạt nằm trong Tỉnh Tuyên Đức bao la rộng lớn gồm có 3 Quận: Đức Trọng. Đơn Dương. Lạc Dương. Toàn tỉnh Tuyên Đức có khoảng 20 loại khoáng sản: cao lanh, than nâu, boxit, than bùn, sắt, thiết, chì, kẽm, rubi, saphia, opan, kể cả các vùng núi rừng có rất nhiều vàng non... nhất là vàng ở vùng núi đồi hiểm trở ở Taing. Đà Lạt là vùng đất đỏ bazan và nâu vàng tụ bồi phù sa phì nhiêu từ suối, hồ, thác. Không những Đà Lạt là thắng cảnh thiên nhiên thơ mộng rất tuyệt vời, ngoạn mục, diễm lệ, trữ tình mỗi khi du khách ghé tạt về thăm, mà Đà Lạt giàu về tài nguyên quốc gia quý như: Gụ, cẩm lai, sao, tre, nứa, lồ ô… nhiều rừng thông hai lá, ba lá cao ngút bạt ngàn, rừng hỗn giao lá rộng, rừng lá kim, rừng tre nứa... Khoáng sản: bo-xit, bentonit, diatonit, sắt, vonfram, than nâu, đất sét, núi đá, thiếc, chì, kẽm, vàng, saphia, opan, thạch anh tinh thể, v.v… Nông sản: Trà, cà phê, artichaud, mận, hạt điều, nấm, dâu (nuôi tằm) các loại rau, hoa, v.v... Nhất là quanh năm vườn tượt xanh màu tốt tươi dồi dào hoa quả cây trái trĩu cành.

              Khí hậu Đà Lạt ưu đãi nhất là phụ nữ và trẻ em da dẻ họ luôn trắng trẻo hồng hào mịn mượt. Ngoài cư dân tứ phương quy tụ về vùng “hoàng triều cương thổ” Lâm Viên nầy, còn có sắc dân: Thái - Thổ - Nùng – Tày – Mường – Mán - Hoa (Tàu) - Thượng (Thiểu số) K’Ho - Mạ - Chu Ru – M’ Nông.
              Đà Lạt, nhiều ngôi biệt thự xinh lịch đa dạng qua đường nét kiến trúc độc đáo, nhà nhà nhấp nhô cao thấp ẩn mình dưới đồi thông trùng điệp rợp bóng. Nhà tôn nhà ngói chen chân nơi những con đường mòn đất đỏ uốn éo lượn quanh vườn hoa ngát hương tươi màu, bao vườn trà xanh mướt trên ngọn đồi tiếp tiếp bên suối, bên hồ, nơi thác ghềnh lồi lõm.

              Đà Lạt có hai mùa rõ rệt: nắng và mưa. *- Mùa mưa dầm từ cuối tháng Năm kéo dài đến tháng Mười Một. Mùa gió thịnh hành nhất vào mùa đông lại là gió từ hướng tây. Tuy thế khí hậu vùng Cao Nguyên Lâm Viên nầy khá dễ chịu. Mùa ráo khô từ tháng 12 đến đầu tháng 5, bầu trời thanh thoáng mát rượi, luôn có nắng ấm độ ẩm chan hòa. Thương làm sao thành phố Đà Lạt chập chùng uốn lượn quanh những đồi thấp núi cao luôn mờ mờ ảo ảo, nhạt nhòa ẩn hiện sau làn sương ẻo lả, mỏng manh. Những cơn mưa phùn lăn tăn li ti vào độ cuối Thu chuyển hạt nhỏ li ti như bụi phấn, nhẹ tênh, âm thầm lả lơi đậu trên mái tóc lữ hành. Nước ban mai ở các khe đá, suối, hồ, khe, chưa chảy kịp, thì nước buổi chiều đã dâng lên cao; chảy xối xã suốt tháng năm về bao con thác cuối nguồn.

              *- Mùa Hè là đầu mùa mưa, mưa đêm nầy qua ngày tháng khác trên núi đồi cao ngất, ngút ngàn. Muôn triệu hạt mưa nặng trĩu, to tròn rơi bồm bộp trên mái tôn, mái ngói. Tôi yêu tháng ngày mưa dầm không biết mệt, bầu trời luôn ảm đạm, dù mưa nhưng khí hậu ấm áp. Thỉnh thoảng… lâu thật lâu có kèm theo mưa đá hột to hột nhỏ. Dì cháu thích thú nhặt mưa đá bỏ vào ly (trong khi những người làm vườn thấy mưa đá, là họ lo buồn rầu rĩ; vì nó hủy hoại hoa màu tan nát, hư hỏng rất nhiều loại hoa trái và rau).

              *- Mùa Thu bên những triền đồi rưng rưng lá vàng duyên dáng lắt lẻo đong đưa cài trên cành cây cổ thụ. Màu vàng cuả rừng cây gỗ quý bát ngát, quyện lẫn màu xanh và nhạc thông rì rào reo trong gió. Lá rừng hợp với màu vàng sáng từ bình minh len lỏi dọi xuống, hoặc nơi ráng chiều hiu hiu hửng lên trong kẽ lá dịu dàng ve vuốt. Khiến lòng mình cảm thấy xao xuyến mấy nỗi bâng khuâng man mác, dìu dặt đường tơ mênh mang rung lên từng hồi trên những phím loan. Tôi thương mỗi chiều gió mùa Đông Bắc lồng lộng vút trên đỉnh núi cao, sấm sét chớp lia lịa ở góc trời lúc choạng vạng, gió uốn cong cành cây mimosa nghiêng ngả, thấy mà thương. Thân cây đau đớn rên rĩ vặn mình kêu rắc rắc, dường như muốn gãy. Chùm hoa mimosa ướt sủng nước rên rĩ quật lui quật tới tả tơi, hòa với tiếng sấm chớp gầm thét dữ dội, gió hú từng hồi kinh dị trên sườn đồi, gió lọt qua khe cửa rít lên vút vút, nghe đầy ớn lạnh, buồn bã đơn điệu vô cùng.

              *- Gần về cuối Đông trời vần vũ mây xám, từng cuộn mây nặng trĩu ùn ùn bay ngang đầu, khiến núi đồi mất hết rồi bộ cánh rừng xanh tươi ngày vui khoe sắc lá. Những cơn mưa lăn tăn vào độ cuối đông chuyển thành triệu triệu hạt nhỏ, nhẹ tênh như bụi phấn, đó là những cơn mưa phùn âm thầm lả lơi đậu trên mái tóc lữ hành đơn điệu. Nước ban mai ở các hóc đá, suối, hồ, khe, chưa chảy kịp, thì nước buổi chiều từ các triền núi chân đồi đã dâng lên cao và chảy xối xả về cuối nguồn. Cuối Đông dật dờ cơn say gió bão còn luyến tiếc len lén mang khí lạnh ào ào bay về, nắng lấp ló ve vuốt bên thềm năm mới; như trêu nghẹo mấy nàng: Xuân, Hạ, Thu, Đông se sẻ ỏn ẻn chúm chím nụ tình.
              ***

              Đà Lạt! Thắng cảnh tuyệt vời có nhiều hồ dễ thương, thi vị, hữu tình. Nào là: *- Hồ Lãng Ông nho nhỏ be bé xinh xinh và khiêm nhường ở đầu góc đường Cộng Hoà & đường Võ Tánh. *- Hồ Mê Linh, hồ *- Vạn Kiếp an tọa bên một đồi thông ngút ngàn. *- Hồ Chi Lăng tuy nhỏ nhưng mơ màng không kém thơ mộng. Mỗi hồ mang một dáng vẻ kiêu sa riêng. Tại Phường 3 có Hồ *- Tuyền Lâm. *- Hồ ông Phỉ ở hướng Dinh 3 đi vào khu đất mã thánh xưa gọi là “Ba Le”.
              Nhưng có mấy hồ rộng mênh mông và thơ mộng mơ màng đáng kể nhất là:
              *- Hồ Xuân Hương (quyến rũ là do hồ an lạc ngay trung tâm thị tứ, là “cái rốn” của thành phố) nổi bật sự duyên dáng hài hoà, thơ mộng, đặc biệt và độc đáo (thời Pháp thuộc gọi hồ nầy là Grand Lac). Hồ rộng khoảng 25hecta. Phía gần cầu ông Đạo và nhà hàng Thanh Thủy, sân Cù… thì (hình dáng) mặt phẳng cuả hồ tương đối rộng rãi. Nhưng càng về cuối hồ (phía Bích Câu Kỳ Ngộ…, vườn hoa…) thì đuôi hồ trở nên eo hẹp, nhỏ dần dần… hầu như co thắt tới bên cây cầu Đúc. Ven hồ có con đường tráng nhựa 6km chạy vòng quanh tới khu Thủy Tạ, thao trường Lam Sơn… và quay về cầu ông Đạo. Rải rác trên chung quanh bờ hồ có những gốc tùng rợp bóng rất đẹp.

              *- Hồ Xuân Hương càng thi vị quyến rũ nhờ sân Cù (sân Golf có tiêu chuẩn 18 lỗ). Sân Cù thoai thoải nệm thảm cỏ xanh tươi và khá rộng, thấp thoáng đó đây những chòm thông ba lá, hai lá bóng mướt màu lục vẫn soi mình xuống mặt hồ xanh biếc. Hồ Xuân Hương với nhà hàng Thủy Tạ mơ màng in bóng trên hồ Xuân Hương, nhà có ba phần nổi trên mặt nước, một phần nhà hàng xây trên bờ, có cột thu lôi cao chất ngất, có lancan chìa ra giữa hồ. Tầng trên sân thượng có những nấc thang, để ta có thể lên cầu thang nhảy xuống hồ bơi lội thoả thích. Thủy Tạ sơn trắng, lung linh trên mặt hồ phẳng lặng như phiên gương óng ánh dưới ánh mặt trời chan hoà trên vạn vật.

              *- Gần cuối sân Cù là vườn Bích Câu Kỳ Ngộ muôn hoa Đà Lạt không thiếu loài hoa nào, thơm ngát và xinh tươi, mỗi hoa mang một dáng vẻ đặc thù riêng, không hoa nào giống hoa nào. Nơi kỳ ngộ tương phùng nên-thơ lý tưởng dập dìu nam thanh nữ tú hò hẹn trao đổi chuyện văn thơ và tình tự. Thuở xưa hồ Xuân Hương chỉ là một đầm trũng mọc đầy cây năn, lát… nước mưa từ các triền đồi, nước chảy từ hướng thác Cam Ly về hồ, sau đó nước chảy ngang qua cây cầu gỗ có tên gọi cầu ông Đạo; do phiá gần ở đầu cầu là tư dinh của ông quản đạo Phan Khắc Hòe. Thế nên cư dân thường gọi là cầu ông Đạo. Cầu ông Đạo lả điểm nối tiếp qua đường lên trên phố Hòa Bình và đường bằng vô mặt tiền chợ mới Đà Lạt.

              Chợ Đà Lạt khởi xây 1958 khánh thành 1960 – ở lầu 2 của chợ chỉ bán các mặt hàng: vải, áo quần, len, nón, giày dép, đồ dùng gia đình thuộc về tơ lụa, mỹ phẩm… Nơi đây có cầu thang nối liền chợ với khu phố Hoà Bình. Ngôi chợ có ba từng lầu chính và một sân thượng. Chợ Đà Lạt rất rộng rãi, nguy nga đồ sộ, tại Việt Nam chưa có chợ nào sánh bằng. Tầng trệt của mặt tiền là nơi bán đầy hoa tươi, dâu, mứt, bánh trái, trong lòng chợ bán các loại thịt, Cuối lòng chợ bán cá, tôm, gà vịt, v.v… Phiá sau tầng trệt đã làm thêm khu chợ ván gỗ, để bán rau tươi và là nơi bán hàng ăn uống.

              *- Suối Vàng về hướng Lạc Dương (phía lên núi Lâm Viên). Nhà máy Thủy Điện ở Suối Vàng về hướng Bắc cách xa thành phố Đà Lạt 20km, nơi rừng thông ngút ngàn tươi tốt, có hai hồ nước rất trong xanh, luôn luôn lấp lánh long lanh trầm ngâm, phẳng lặng như mặt hồ tráng thủy ngân. Một hồ có tên gọi Dankia Suối Vàng, và một hồ kia gọi Suối Bạc trải dài dọc theo ven chân núi Lâm Viên. (Lâm Viên còn gọi là núi Langbian ở tại Xã Lát, Huyện Lạc Dương, có dân tộc Thiểu số gốc Lát, Chil, Cơ Ho sinh sống đông đúc).

              Suối Bạc rất đẹp với mặt hồ rộng mênh mông lấp lánh ánh bạc sáng ngần, hồ phẳng lặng mơ màng, nước trong vắt. Làm sao kể cho xiết... Hồ Đankia luôn luôn lấp lánh ánh bạc long lanh sáng ngời. Hồ nơi đây hoàn toàn tĩnh mịch, không tấp nập đông vui như hồ Xuân Hương. Những đồi thông rợp bóng hữu tình soi dáng trên mặt hồ im gió như phiên gương sáng loáng. Hồ Lát rất đẹp, trầm buồn và đơn điệu an tọa trên đất Lạc Dương.


              *- Hồ Than Thở (thời Pháp xưa gọi là Lac des Soupirs) từ khu Hoà Bình về qua cầu ông Đạo, đi lối thao trường và phiá Thủy Tạ, xuống đường Quang Trung. Hồ Than Thở cách xa trung tâm thành phố khoảng 6km ở trong thung lũng khu ấp Chi Lăng + xã Thái Phiên, hồ tĩnh mịch trầm lắng u buồn suốt tháng năm, bởi đêm nầy qua ngày tháng năm khác… chỉ thoảng nghe ba bên bốn bề tiếng nhạc thông reo vi vu không ngừng nghỉ. Hồ mơ màng với mặt nước im ả bóng loáng như tráng lớp men bạc. Nơi đây, thuở xa xưa đã có vài ba chuyện tình buồn có thật (không phải truyền thuyết).

              Tôi xin kể vắn tắt về một (trong vài ba chuyện đã nghe, biết) câu chuyện: một thiếu nữ phiền muộn tình duyên trắc trở, đã trầm mình xuống hồ Than Thở. Từ ngoài đường đi vào hồ bên hướng tay trái, bấy giờ đường vào ngôi mộ phủ đầy cỏ dại cao lút bụng, muốn tìm mộ nàng, ta phải chịu khó vạch tranh, vạch cỏ may, giạt hoa mắc cỡ chằng chịt, thật khó khăn. Tuy thế, khi đi vô khá xa, xa con đường nhựa bên hồ, tôi thấy một ngôi mộ bình thường, không cao, đơn sơ, khiêm nhường. Trên đầu tấm bia mộ hình trái tim tô xi măng cũ kỹ, hoen màu rêu phong, đơn điệu (có lẽ rất xa xưa, nay phai úa khá nhiều) mộ đã in dấu ngàn đời về mối tình bất diệt, não nùng… Chàng trai khắc ghi hai câu thơ gửi người thiên cổ:
              Dù cho non sông thay đổi mãi
              Ngàn năm Thảo vẫn sống trong Tâm…



              * - Chùa Linh Quang xây năm 1931 an tọa tại 133 Hai Bà Trưng (Đà Lạt) là ngôi chùa cổ kính lâu đời đầu tiên tạo lập trên đất “Hoàng triều cương thổ”. Chùa chạm trổ những hình chim phượng trên mái rất tinh xảo, công phu, tuyệt tác; do hoà thượng Thích Nhân Thứ trụ trì.
              * - Chùa Linh Sơn xây năm 1938 – (1940 khánh thành) an ngự ở một ngả ba cách trung tâm chợ Mới Đà Lạt khoảng 700 – 800m – Chùa nằm trên ngọn đồi đa phần là thông ba lá, dương liễu, bạch đàn. Chùa có tượng Phật Thích Ca đúc 1952 bằng đồng nặng 1250kgs. Chùa nhìn chéo xuống phố Phan Đình Phùng. Đứng trên góc sân chùa có thể nhìn thấy khu “thành phố buồn” nghĩa trang Số 4 chi chít bia mộ!

              *- Chùa Phong Linh ở đường Hoàng Hoa Thám. Trại Hầm (nơi nổi tiếng có mận vàng óng giòn, ngọt, ngon) xa khu chợ Đà Lạt khoảng 4km. Chùa xây 1944 (chỉ có nữ tu, nên dân điạ phương thường gọi là chùa Sư Nữ). Chùa thờ: Đức Phật A Di Đà, Quan Thế Âm Bồ Tát. Bồ Tát Đại Thế Chi. Chùa an tọa trên ngọn đồi thông cao thơ mộng ở Trại Hầm. Chùa Phong Linh xây mái kép cong: long, lân, quy, phụng. Đứng trên sân chùa Sư Nữ ta nhìn tổng thể xuống làng mạc dưới chân đồi ẩn hiện mờ ảo, thì không có bức tranh nào linh động, đẹp bằng cảnh sắc nước hương trời xanh xanh chập chùng, nhà nhà mái ngói, mái tôn đang vật vờ bay lên làn khói ẻo lả uốn éo từ trên đồi cao, dưới thung lũng thấp chập chùng… Cư dân thấp thoáng đi lại trong sương mai, gió chiều nhè nhẹ phe phẩy mơm man vồng hoa đồi mận. Lồng trong tiếng thông trầm bổng bốn mùa nhã nhạc reo vi vu, êm êm, hòa điệu nhịp nhàng, là tiếng chuông mõ gõ nhịp đều đều, xen lẫn tiếng tụng kinh niệm Phật lanh lãnh thanh thanh trong gió sớm khuya chiều vang vọng xa xa!

              *- Chùa Tàu… (Thiện Vương Cổ Sát, còn gọi chùa Phật Trầm) do hoà thượng Trung Hoa tên Thọ Dã đứng ra xây 1958. Chùa gồm có ba toà nhà cao đẹp tô màu vàng, mỗi toà nhà có thờ tượng: Tây Phương Nam Thánh. Phật Thích Ca. Quan Âm Bồ Tát. Đại Thế Chi Bồ Tát: tất cả tượng bằng đồng cao 4m, nặng 1,5 tấn. Riêng tượng Tứ Thiên Vương cao 2,6m đúc xi măng. Chùa Tàu phong cảnh hữu tình ngày đêm chìm khuất trong đồi thông rất đẹp, ở chùa Tàu có mâm quay lực cơ học tiếp tuyến đường tròn quay.


              *- Phía Tây Nam cách trung tâm phố Đà Lạt một km, an tọa trên đường Ngô quyền là nhà thờ Domain de Marie xây năm 1930, rộng 11m dài 33m, trên tổng diện tích đất 12 hecta. Tiền đình nhà thờ có hai đường vòng cung, bước lên từng bậc tam cấp, và tụ hợp lại ở hành lang cửa chính hình vòm tròn. Mặt tiền nhà thờ kiến trúc thành hình tam giác cân, trên đỉnh tam giác là cây thánh giá. Trên tả hữu mỗi nóc mái nhà xuôi thẳng đứng lát ngói hồng đậm, ở mỗi mái ngói tả hữu có ba cửa sổ tam giác cân nho nhỏ ráp kính nhiều màu.

              Ngoài và trong nhà thờ đều trang trí hài hoà độc đáo, trong nhà thờ là tượng Đức Mẹ đứng trên quả cầu, nặng 1 tấn, cao 3 mét. Nhà thờ và nhà dòng nữ tu, trường học đều tô màu hồng đậm. Domain de Marie tức là nữ Tu Viện nữ Bác Ái Vinh Sơn (nhà thờ & dòng tu nữ còn có tên gọi là Tu viện Mai Anh, vì tu viện nằm trên một ngọn đồi cao, nơi đây tuyệt đẹp với đồi hoa anh đào (dân điạ phương nôm gọi là hoa Mai, thay vì hoa Anh Đào). Trên, dưới, chung quanh đồi: trồng toàn hoa Mai (hoa Anh-đào). Dưới những chòm cây lá xanh chen lá nâu rung rinh, nắng lung linh đùa giỡn nơi kẽ lá cánh hoa mai hồng hồng phất phơ lung lay trong gió.

              Có những nam nữ sinh ngoại và nội trú (kể cả con mồ côi) nhiều ma soeur mặc áo dòng màu xanh dương, đội mũ lúp cánh én trắng rộng vành (như cánh chim bay), nhịp nhàng nhấp nhô theo mỗi bước chân. Họ chuyên nuôi trẻ mồ côi. Hằng năm dòng nầy tổ chức hội chợ từ thiện, lấy tiền làm qũy giúp người nghèo khó, soeur đi tới bệnh viện làm việc và giúp người đau yếu, bệnh nạn. Trên ngọn đồi nên thơ họ đi ra đi vào cầu nguyện kinh, xem lễ, làm việc bác ái: thuỷ thổ, nhân hoà phong cảnh càng trở nên an cư êm đềm thơ mộng. Đứng bên phía Lữ quán Thanh Niên (ở đường Hàm Nghi) nhìn qua nhà thờ Domain thì quả thật khu đồi mai anh đào nầy tuyệt đẹp.

              *- Nhà thờ và dòng Couvent des Oisaux (còn gọi là Đức Bà Lâm Viên ; Notre Dame du Langbian, vì đây là trường nữ trung học đầu tiên dạy chương trình Pháp, trường xây dựng 1935, an tọa tại số 2 Huyền Trân Công Chúa. Nữ sinh trường Couvent mặc đồng phục sơ mi cổ bẻ trắng, tay phồng bên trong, ở ngoài khoác thêm áo lạnh dày đan tay màu xanh biển (xanh dương đậm), áo manto, áo ấm dạ, áo len loại dày màu xanh dương, màu đen, hoặc trắng. Mặc ríp đầm (skirt) có nhiều xếp ly màu xanh biển, váy lót underskit, petticoat). Chân mang sandal có bít tất trắng cao lên đầu gối, hoặc giày trắng hay đen, bata, sport: màu trắng (hoặc đen). Đầu đội mũ len có vành che nắng to rất khéo (như kiểu nón công chúa Bạch Tuyết, riêng về mũ có thể có những màu khác nhau. Bên phải khuôn viên khu rào gạch là đất nhà thờ, dòng & trường, đất rộng mênh mông, gần lối dẫn vô thác Cam Ly.


              *- Nhà thờ chính tòa Đà Lạt bắt đầu xây từ 19.7.1931 và khánh thành ngày 25.02.1942 do linh mục Céleste Nicolas thiết kế. Trên chóp đỉnh là một tháp to nhất (tháp chính) đã gắn hình cây thánh giá, và con gà bằng đồng cao 0,58m, dài 0,66. Con gà đứng trên một trục bạc đạn có thể xoay bốn hướng theo chiều gió thổi. Ngôi nhà thờ chính, cung thánh, gian giữa và hai gian cánh phụ, hậu tẩm, giáp vòng và tít trên gần nóc trần nhà có 70 cửa kính màu. Tổng cộng chiều rộng (nhà thờ chính toà): 14m, cao 47m, dài 65m. Gác chuông nhà thờ ở phía góc trái của cửa chính toà, là những nấc thang hình xoắn ốc trôn đi lên lầu cao. Tháp chuông chính cao 16m, hai bên có hai tháp chuông phụ hài hòa xinh xắn. Trong tháp chính có bốn quả chuông to, mỗi sáng trưa chiều đúng giờ ấn định, thì từng hồi chuông lắc lư rung, ngân vang lên bốn âm tần thánh thót trầm bổng lảnh lót khác nhau.


              *- Những Trường học nổi tiếng và lâu đời nhất tại Đà Lạt: Trường Grand Lycée Yersin (1927). Viện Pasteur nổi tiếng (1932). Couvent des Oiseaux (1936) Petit Lycée (1937) Domain de Marie (1943). Trường Tabert… (A’ Dran). Trường Trường dòng Missionaires de Marie nằm kề quốc lộ lối đi về hướng Cầu Đất (Đơn Dương). Các nữ sinh mặc váy màu da bò (nâu đậm) đó là do các em ở bên trường Franciancaine gửi qua bên Couvent des Oiseaux học, vì ở bên dòng Franciancaine không có lớp lớn, chỉ có từ lớp Năm tới lớp Nhất, bây giờ gọi là: lớp Một tới lớp Năm. Do vậy nhiều khi nữ sinh Couvent vẫn phải mặc đồng phục áo trắng, áo len xanh, chỉ thay đổi váy xếp ly màu da bò (màu nâu, giống như trường Dòng Missionaires de Marie ở Trại Mát.

              Đã lỡ nói về trường Pháp, trường Tây, thì tôi không quên hướng dẫn họ đi đến các trường Việt chính và thành lập lâu nhất: *- Trường nam trung học công lập Trần Hưng Đạo (1956) ở khu Ấp Hà Đông, nam sinh mặc sơ mi trắng quần xanh học trò (trước kia tên là trường Bảo Long). *- Trường nữ trung học công lập Bùi thị Xuân (1957) (trước kia tên trường là Phương Mai). Nữ sinh Bùi thị Xuân duyên dáng e ấp tha thướt trong tà áo màu xanh biển đậm đà, quần trắng, áo len xanh biển hoặc áo len đen, mang giày hoặc guốc, đầu đội nón lá chao nghiêng, tay ôm cặp. Sau những buổi học tan, thì tốp năm tốp mười tỏa về các nẽo đường trong thành phố, hoặc từng nhóm bạn dạo ra sân Cù ngắm cảnh, học bài cả nhóm, làm bài, làm thơ.

              *- Trường trung học Việt Anh trên đường Hải Thượng Lãng Ông, nữ sinh mặc đồng phục áo dài màu tím hoa sim, quàng khăn tím (rất ư là Huế thơ mộng), mang guốc, quần trắng, đội nón lá có tua nón màu tím. Nam sinh mặc quần đen, áo sơ mi trắng, áo len màu da bò. *- Trường trung học Bồ Đề nữ sinh mặc áo lam, hoặc áo trắng. Nam sinh áo sơ mi trắng, quần màu xanh. *- Trường Trí Đức nữ sinh mặc đồng phục trắng (và hồng nhạt). Nam sinh mặc sơ mi trắng quần đen. Sau nầy có thêm trường trung học Hiếu Học...

              Nhìn chung và thật thà mà nói, thì có trường A’ Dran và trường Grand Lycée Yersin là mặc đồng phục rất sang đẹp & nổi: toàn sơ mi trắng, bên ngoài mặc veston đen hoặc xanh đậm, thắc cà vạt đỏ, hoặc cà vạt sọc nâu đẹp mắt, mang giày thời trang (họ là những nam nữ sinh con ông cháu cha, nhà giàu, đóng áo vét tân thời mà!).

              *- Các trường Đại học và chuyên nghiệp: *- Trường Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt Việt Nam (1950). Viện Đại học Đà Lạt 1957 (Thụ Nhân). Dòng Chúa Cứu Thế (1962). Trung Tâm Nguyên Tử Lực Cuộc (1963). Đại học Chiến Tranh Chính Trị (1966). Trường Chỉ Huy Tham Mưu (1967). Thiền viện Trúc Lâm và vô số trường Tiểu Học Công Lập & Tư Thục khác.

              *- Ba dinh thự rộng lớn sang trọng huy hoàng bậc nhất thời bấy giờ dành cho gia đình vua an ngự:
              *- Dinh I: cuả ông tây triệu phú Robert Clément Bourgery mua miếng đất rộng 40hecta và xây dinh thự năm 1940. Sau ông về Pháp và bán lại cho vua Bảo Đại.
              *- Dinh II: Trên đường Trần Hưng Đạo về hướng Đông Nam có ông Toàn quyền Đông Dương Jean Decoux ở tại VN. (người Pháp) đã xây một dinh thự có 25 phòng khang trang, phong cảnh thi vị. Ông dùng dinh nầy để cho gia đình và thân nhân đến nghỉ hè.
              *- Dinh III: đi trên đường Pasteur thẳng vô lối nghiã trang Ba Le và gần rừng Ái Ân là Dinh III. Dinh ba xây 1933 đến năm 1939 hoàn tất. Dinh có tầng trệt và tầng lầu. Tầng trệt rộng rãi trang nhã tươm tất đầy đủ tiện nghi dùng: tiếp tân, yến tiệc khoản đãi cần thiết, hội họp, phòng làm việc của vua, phòng đọc sách. Tầng hai là nơi sum họp ấm cúng riêng tư của gia đình vua, gồm: Phòng ngủ vua Bảo Đại. Phòng hoàng hậu Nam Phương. Phòng hoàng tử Bảo Long. Phòng công chúa Phương Mai, Phương Liên. Phòng hoàng tử Bảo Thắng. Dinh ba khá đẹp nhờ hai khu vườn hoa rực rỡ, do tay người làm vườn có nghề trồng tiả chuyên môn, có sáng kiến, ý thức chăm bón hòa hợp từng gốc hoa cành lá, trồng trọt tiả tót công phu ở tiền đình và hậu đình. Dinh III thường là nơi gia đình vua Bảo Đại nghỉ hè.
              ***

              Nhà ba má tôi ở ngay đầu ngã tư Pasteur và Yersin, khuôn viên đất khá rộng, nhà giáp ranh bên trái là nhà thờ Tin Lành. Sát vách nhà thờ Tin Lành (bỏ hoang) là tòa án và đường Phạm Phú Thứ. Nhìn chéo xuống là nhà thờ Tịnh Tâm, cũng là Trung Tâm Công Giáo Tiến Hành nằm trên góc đường Đoàn thị Điểm + Yersin. Lên trên đồi cao (sau lưng nhà), là đường Phạm Phú Quốc và đường Huỳnh Thúc Kháng. Cuối đường Pasteur cũng là viện Pasteur đồ sộ. Rẻ ra một con đường đá đỏ lởm chởm là lên Dinh III an tọa trên ngọn đồi cao.

              Đứng trên lầu nhà ba má, tôi có thể nhìn thấy gác chuông nhà thờ chính tòa cao ngất in hình con gà báo thức ở chóp đỉnh (con gà không biết gáy, dù bình minh hay hoàng hôn, hoặc trong canh khuya mặc lòng). Mỗi sáng, trưa, chiều, tối, tôi chỉ vẵng nghe tiếng chuông chơi vơi ngân nga giữa núi đồi, báo hiệu hừng đông hay hoàng hôn thinh lặng trong bầu trời đầy rung cảm. Nhà ba má tôi ngó mặt qua bên Tiểu Khu Đà Lạt. Gần trường Trung học Kỷ Thuật Lasan (25 đại lộ Yerin) và góc đầu đường Đào Duy Từ (nhà Bò).

              Các “Freres” đảm nhận dạy học nghề (Kỷ Thuật) rất nổi tiếng. Từ trường Kỷ thuật Lasan thẳng tới hướng Ty Cảnh Sát, nhà thờ con Gà là trường Trí Đức phía sau nhà thờ, rồi Bưu Điện và hotel Du Parc ở trên đường Yersin. Trường Kỷ Thuật Lasan do chi nhánh từ trường College A’ Dran nằm tít tắp dưới thung lũng sâu cuối đường Bá Đa Lộc. Từ ngoài đường Yersin qua ngã ba Bá Đa Lộc (và góc hotel Palace), nhìn ra hồ Xuân Hương là khu đồi rừng hoang vu. Đứng trên tiền sãnh Hotel Palace du khách có thể nhìn chủng viện Giáo Hoàng, dòng Don Bosco, Dinh I, trường Grand Lycée, v.v...

              Mùa Xuân năm ấy hoa anh đào tươi nắng, rộ nở trên ngàn cây ngọn lá, gió lả lơi đùa với nội cỏ, thì bạn và tôi hồn nhiên vui vẻ lạ thường: Phú, Du, Hạ, Lễ, Tài, (họ ở Sài Gòn lên Đà Lạt ăn Tết, bởi do nhà ba má tôi ở số 2 Pasteur rất rộng và dư nhiều phòng, họ xin tạm ở nhờ). Dưới bầu trời cao nguyên Lâm Viên ban mai trong sáng có áng mây bàng bạc pha hồng thắm đang lững lờ trôi. Lạnh! Lạnh kinh khủng! Cái lạnh buốt giá, tê cóng nhức nhối như muốn bại liệt cơ thể, như điếng cả hồn lẫn xác và ăn sâu vào lòng người. Hai hàm răng ai nấy tự động run rẩy va vào nhau lộp cộp. Toàn thân run lập cập, thở không đều nhịp. Mặc dù thế làn hơi thoảng lạnh từ cổ họng mọi người bay ra, như trêu đùa, chọc ghẹo bạn. Các bạn trai chưa đến Đà Lạt lần nào, ai cũng ngạc nhiên vui thích cười ha hả khi thấy mình thở ra thành hơi khói.

              Đêm đêm ở nhà, mấy bạn pha cà phê, ăn bánh ngọt, cắn hạt dưa, ăn bánh chưng, bánh tét, uống nước trà, thật vui vẻ. Họ ngồi nói chuyện phiếm, thi vị vui vẻ sao đâu trong phòng khách đến tận khuya. Có ngày không biết làm gì hơn, họ bày trò “thi nhau nhìn vào mắt”. Hể ai chớp mắt, nhấp nháy mắt trước, hay cười, là bị phạt uống một ly đá lạnh. Eo ơi! Ở xứ nầy giữa đêm khuya mà uống đá lạnh, thì lạnh hết biết. Lạnh nổi da gà! Trò chơi gì trẻ con lạ! Họ chơi đỗ cá ngựa, cờ duyên khóc, duyên cười, quẹt lọ nồi. Vui thật vui. Vài lần trong đêm mấy bạn cùng dì cháu chúng tôi dạo phố đêm, họ mua thuốc lá, kẹo, bánh, chewing gum, bắp nướng, cùng nhau đi tà tà nói chuyện tếu, đi bộ giáp một vòng bờ hồ Xuân Hương dài ngót sáu cây số. Có khi họ vòng lên trường Grand Lycée Yersin ngắm trăng lá lúa ẩn mình trong đài mây. Đường về khuya lạnh lẽo càng thêm hoang vắng, cảnh vật huyền ảo mơ màng nhưng đẹp lạ lùng.

              Rồi một ngày nắng tươi, tôi, Mai, Thơ và các cháu làm hướng dẫn viên du lịch cho các bạn đi qua bao thắng cảnh duyên thơ hữu tình, qua bao núi rừng suối hồ mộng mơ. Cả nhóm bao taxi đi picnic mấy ngày, thì tình thân hữu nhờ thế lan dần. Trước tiên họ đi thác Cam Ly xa khu Hòa Bình độ 2,5km về hướng Tây, thác Cam Ly rất gần, thác nằm trong nách thị xã, (nên du khách có thể dễ dàng tà tà đi bộ, nếu muốn). Từ đại lộ Yersin và Pasteur xe chạy thẳng tắp tới ngả ba Huyền Trân Công Chúa, thì xe rẻ sang hướng phải một quảng ngắn, hơn 1km là tới thác Cam Ly).

              Còn có một con đường khác là: từ dốc Minh Mạng (xe chạy một chiều) xuống ngã ba Phan Đình Phùng, qua cầu Cẩm Đô là đường Hai Bà Trưng (và khu đồi Dân Y Viện Đà Lạt). Xe tới đầu hông sân trường Việt Anh, ta đi theo đường Hoàng Diệu, thì du khách đi hoài đến cuối đường, sẽ tới đầu ngọn thác của vùng Cam Ly Hạ (Cam Ly Hạ là vùng đất thấp, nơi có thác nước chảy xuống lòng suối).

              Thác Cam-Ly vào một ngày êm đềm khi mặt trời bơi lên khoảng trời xanh mênh mông, tươi thắm, mát rượi, dìu dịu, an hòa, bình thản đến hững hờ. Lớp sương mù ẻo lả vật vờ bay lơ lững rồi tan dần, lộ ra vài ba con đường mòn đất đỏ từ từ bốc hơi, rồi khô từng mảng một, con dốc mòn đã có vài người Thượng gùi măng và lan, củi đi bán ngoài chợ sớm. Ở đây quang cảnh thinh lặng êm đềm, tiếng nước róc rách len lỏi theo bờ đá chảy xuôi xuống thác.

              Trên ngọn đồi thông rợp bóng nằm về hướng Đông Bắc, là lăng Quận Công Long Mỹ Pierre Nguyễn Hữu Hào (nhà đại điền chủ người Gò Công, chủ nhiều đồn điền cao su, trà, ở một số Tỉnh, Đà Lạt, và một số đất vùng Cao Nguyên Trung Phần. Ông Nguyễn Hữu Hào là thân sinh của Nam Phương hoàng hậu, vợ vua Bảo Đại. Ông Lê Phát Đạt Philippe Huyện Sĩ giàu có bậc nhất thời bấy giờ, là ông ngoại của hoàng hậu Nam Phương).
              Lăng Quận công Nguyễn Hữu Hào an tọa trên một khu rừng thông hùng vĩ cao vút, ngút ngàn, từ dưới đường cái lên tới lăng có 20 tầng cấp lát đá vuông, mỗi tầng có khoảng 10 bậc cấp. Cộng chung lăng nầy có tất cả 102 bậc cấp. Đứng trên sân lăng du khách có thể nhìn thấy một phần tư góc thành phố Đà Lạt ẩn hiện, thấp thoáng xa xa dưới mỗi chòm thông reo luôn nhã nhạc vi vu, làng mạc dưới chân đồi mờ mờ hơi sương. Sau lăng chập chùng những đồi sim tím và rừng trái mác mác xa xa, thì có một phi trường nhỏ ở vùng đất nầy cao, thoáng, và bằng phẳng, nên gọi là: Cam Ly Thượng.

              Sau khi leo trèo ở những mô đá trên lòng suối, chụp hình, vọc nước lạnh chán chê, họ lên xe đi thác Datanla xa thành phố Đà Lạt 5km. Chín giờ sáng xe dừng ở bên thác Datanla chìm khuất dưới những đồi thông dựng đứng, thác sâu hoắm, sâu hút tầm nhìn. Từ trên đường cái muốn đi xuống thác, chỉ có một đường dốc nhỏ nhấp nhô, những bậc cấp nện đất cứng len lỏi trong rừng thông bạc ngàn (thỉnh thoảng có vài cục táp lô kê trên mỗi bậc chận, cho đất khỏi bị chuồi). Họ lần mò đi từng bậc cấp ngoằn ngoèo trơn như mỡ, bờ vực cheo leo, để xuống chân thác.

              Mặt trời ở dưới thác hầu như còn ngái ngủ chưa thức giấc (vì dưới những vòm cây âm-u rậm-rạp, um-tùm, cây chen cây lá chen lá, thì mặt trời lười nằm lim dim ngủ nướng trong rừng, không thèm tỏa ánh sáng). Nước từ trên ba tầng khe đá cao ngất chảy ầm ầm, dội xuống lòng thung lũng, vỡ ra muôn triệu bụi phấn trắng xóa, quyện với từng mảng sương mờ đục phủ kín bầu trời ban mai mờ mờ nhàn nhạt màu sữa.

              Thác Datanla thâm u cheo leo hiểm trở là thế, mà họ quyết leo qua bên kia chân thác. Từ từ họ leo lên ngọn thác thứ nhì, đứng chênh vênh bên hốc đá chốc lát, thở hổn hển... Rồi các cậu bạn và hai ba cô nàng tìm cách leo lên đỉnh thác thứ nhất ở tít mù trên cao, cao ngất. Mặt mình úp sát vào vách đá, lưng quay ra phía vực sâu, hai tay bám chặt bờ cây, bụi cỏ, không ai dám ngoái cổ nhìn ra phía ngoài, hoặc nhìn xuống vực thẳm. Một trời giông bão hầu như quay cuồng đến chóng mặt tít dưới chân ta. Qua muôn ngàn cây đại thụ, gỗ tạp, gỗ lá rộng, lá kim quý như: cẩm lai, sao, thông hai lá, thông ba lá, chen cánh với mộc lan, tre, nứa, lồ ồ, le, dẻ, lùm cây um tùm gai góc, bờ bụi tróc lở rong rêu ẩm ướt rất trơn.

              Cổ thụ cằn cỗi già nua không biết bao tháng năm chi chít muôn sợi dây rễ dài lòng thòng, rễ to hơn cườm tay. Loại dây dẽo, dai, chắc chắn, xù xì. Thỉnh thoảng cây có gai quấn quýt trên thân cao xuống lòng thung lũng mờ mờ, sâu hoắm. Họ bám chặt vào sợi dây rễ cứng và dẽo dai nầy mà di chuyển. Tiếc rằng họ chưa đủ kinh nghiệm sống, chưa dám đu dây rừng y như nữ chúa rừng xanh.

              Leo lên hết chóp đỉnh nhú ra ngực thác Datanla khúc khuỷu cuối lòng khe đá, thì biến thành đầu ngọn thác thứ nhất. Phía bên nầy khe đá có những ụ đất sét (có đá cao lanh, đá quý, quặng boxit, than nâu, giống như ở gần vùng Đạ Đờn, Đạ Tẻh, Đạ Hoai). Hai bờ suối dần dần nở rộng ra; dẫn đến cánh đồng cỏ non xanh mướt trải dài, nhìn mút tầm mắt, thảm cỏ ướt đẫm sương mai còn nhiều giọt mọng tròn, long lanh ngấn thủy tinh dưới ánh mặt trời yếu ớt bắt đầu vươn mình ló dạng, đỉnh núi nhọn hoắt muốn chọc thủng từng áng mây bay ngang đầu. Từ ngọn lá non tỏa ra như lọng dù ở trên cao, vẫn còn nhiều giọt sương mọng to rơi lốp đốp xuống cành lá mềm mại ở dưới thấp.

              Sau bao tàng cây cổ thụ mọc gần khe suối, là rừng lau bạt ngàn với hoa dã qùy chen cánh cùng loài hoa sim tím, hoa mắc cỡ màu tím lá xanh đầy gai nhọn. Thiên nhiên cẩm tú đẹp thế mà hoa mắc cỡ vẫn e ấp thẹn thùng khép chặt hàng mi khi có người vô tình đụng phải. Bạn cảm thấy thú vị vô cùng khi tận mắt nhìn những thắng cảnh thiên nhiển tuyệt vời, chưa chắc sẽ hân hạnh ngắm nhìn thêm lần thứ hai. Ý thơ miên man, tôi đã cảm tác về sương và cỏ nơi đây:
              Muôn thuở tình anh sương về bên cỏ.
              Thao thức đêm trường chuyện ảo không thôi.
              Cọng cỏ rung rinh môi hứng sương rơi.
              Thời gian lắng đọng sương giao tình đó.

              Bẽn lẽn thẹn thùng cùng sương nói nhỏ.
              Trăng tàn sao rụng sương giọt tinh mơ.
              Sương rơi lốt đốp lá cỏ đợi chờ.
              Cỏ ẩn vào sương bên bờ sông ướt.

              Ðào Nguyên thơ mộng cỏ non xanh mướt.
              Ðà Lạt ru đời hòa nhịp hoan ca.
              Cọng cỏ dầm sương kết lá đơm hoa.
              Dãi dầu mưa gió giao tình muôn ngả.

              Mộng ước đêm dài luyến thương nhánh cỏ.
              Nhạc sương gieo tình cọng cỏ tơ vương.
              Nhún nhảy dưới trăng hoa cỏ ngậm sương
              Sương rơi rụng ướt cỏ vờn đêm vắng.

              Bông cỏ ngậm sương nở hoa trăng trắng.
              Tình yêu thiên nhiên quyện lẫn cỏ cây.
              Nghê Thường luân vũ tấu khúc đêm nầy.
              Sương tưới cỏ đời ngạt ngào hương ngát.
              (*)

              Bạn Hòa tìm cách leo lên mấy cây gỗ qúy để hái nhiều loại lan, mỗi loài hoa có một sắc đặc biệt riêng. Mấy chú sóc đuôi xòe ra như chiếc chổi lông mềm mại, sóc leo trèo trên cây quả chín đỏ. Bầy khỉ lí lắc nhi nhô kêu chí chóe, chúng chuyền chỗ nầy chỗ nọ nhanh nhẹn, gọn gàng. Hình như chúng phản đối sự có mặt của con người không mời mà đến trong giang sơn cẩm tú, đầy bình yên riêng tư của chúng? Chim hót líu lo đủ mọi giọng điệu trầm bổng véo von lẫn tiếng nhịp nhàng của bầy chim gỏ kiến đang đập mõ dài cứng ngắt vào thân cây, hòa cùng tiếng thác đổ từ nơi xa xa vọng lại.

              Thỉnh thoảng tiếng vượn hú kêu đàn. Cú nấc cụt từng tiếng. Dơi trong hang thấy động rừng, đã bay vù ra kêu "xít...xì" tất cả đơi vút bay về bên trái. Bầy chồn lủi nhanh vào bụi rậm. Thỏ rừng tung tăng nhảy nhót thảnh thơi trên cánh đồng cỏ non. Tất cả âm thanh và hình ảnh sống động ấy tạo thành bản rừng ca thiên nhiên bất hủ muôn điệu.

              Bạn Lễ đưa máy ảnh bấm liên tục, những hoạt cảnh tươi nguyên núi rừng hoang dã hồn nhiên, đầy tình tự quê hương hữu ái mà anh hằng yêu thích. Phía trên đỉnh thác khá lạnh (nhưng không lạnh bằng lòng thác lúc nãy, vì nơi đó ít thấy ánh dương). Bạn Du ngẩn ngơ xuýt xoa trầm trồ khen ngợi phong cảnh nên thơ, bạn nhìn trời nhìn đất, sau một lúc thật lâu mới tìm chỗ đặt mấy giỏ thức ăn xuống. Các bạn ngồi trên tấm ni lông đã mang theo. Họ nói chuyện cười đùa huyên thuyên.

              Bỗng Phú từ đằng xa chạy đến và khựng lại, im bặt, thở hổn hển, nhưng tay chàng chỉ chỉ về hướng rừng, khiến các bạn ngẩng nhìn và chạy theo Phú: Có những dấu chân loài voi, cọp, dấu chân khổng lồ cạnh khúc xương ống, một đầu lâu (mình cứ nên nghĩ có lẽ của khỉ), cách chỗ các bạn ngồi không xa.

              Thế là ý định bạn nằm lăn ra bãi cỏ non mềm chợt tiêu tan ngay. Đi núi, họ không mang theo bất cứ một dụng cụ đề phòng nào, lỡ mà có bị rắn, rết… cắn bất tử, thì thật nguy to (chứ đừng nói là bị cọp vồ!). Bây giờ cả nhóm mới thấy lời Hoà đề nghị leo lên thám sát thác và núi lúc nãy, là điều dại dột, bất lợi quá. Lòng chẳng hẹn lòng, nhưng ai ai cũng nơm nớp lo sợ sự bất an quanh quẩn đâu đây. Nỗi lo sợ ớn lạnh cùng khắp. Khí trời ban mai đã lạnh lẽo, càng thêm buốt giá kinh khủng! Họ vội vàng xếp đồ đạc vào ba lô, giỏ xách, vác trở xuống chân thác. Khi leo lên núi đã khó, lúc tụt xuống bờ vực càng khó gấp bội. Bạn cẩn thận lần mò nhích đi từng bước một. Tay bám vào gờ đá, thân cây hoặc dây leo, gốc rễ, mà tụt tụt từ từ, hoặc bò thụt lùi, bám riết từng tất đất thật vô cùng nguy hiểm khó khăn. Nhìn xuống vực thẳm ai cũng thấy tối tăm mặt mũi, hoa cả mắt, sợ mất hồn mất vía.

              Cuối cùng, cả nhóm trở về được dưới chân thác, mất hơn hai giờ họ mới có thể lần mò trở xuống dưới chân thác. Mặt mày chân tay ai nấy đều bị rách, xây xát, thân thể mệt mỏi rã rời, quần áo xốc xếch, lấm lem. Tuy vậy, mấy anh thanh niên tính không khỏi reo lên, cười ha hả vì họ đã tận hưởng giờ phút vui thú nhất qua danh lam thắng cảnh tuyệt vời. Thể hiện tính kiên cường, bất chấp gian nguy, thỏa trí tò mò, dù họ quá mệt mỏi và lòng lo sợ.

              Trở lên đường cái ai nấy đều mệt nhoài, từ thác Datanla trổ xuống cuối đèo cách đó 2km là thác Prenn nằm bên quốc lộ 20. Thác Prenn rất đẹp có chiếc cầu gỗ lòn quanh bên trong khe thác, đứng trong cầu du khách có thể tưởng tượng là: ta đang đứng trong nhà, nhìn mưa xối xả tuông chảy xuống mái hiên. Thác Prenn ngoài phong cảnh hữu tình nên thơ ra, có khu thảo cầm viên kha khá, nuôi nhiều loại: rắn, khỉ, chim, công, cọp, beo, voi, ngựa, vân vân... Ở chơi và ăn trưa tại đây xong, họ đi tới thác Liên Khương (ở quận Đức Trọng xa Đà Lạt 30km), từ dọc ven suối Prenn chạy về suối Bồng Lai (sát bên vệ đường, phía trái, trên quốc lộ 20) tạo thành thác Liên Khương. Thác Liên Khương không mấy đẹp.

              Thác Gougah (Ổ Gà) còn có tên gọi “Nam Phương đệ nhất thác” ở xã Phú Hội, Huyện Đức Trọng, xa Đà Lạt độ 28km, thác nầy hùng vĩ, âm u, hoang vắng. Từ quốc lộ 20 đi theo con đường mòn rậm rạp và âm u, ta rẽ vào phía trái thì tới nơi. Thác đẹp. Trời xanh bát ngát giao hòa với đất uy nghi lẫm liệt và phong cảnh tuyệt vời thơ mộng vô cùng. Nhưng đẹp nhất là thác Pongour xa Đà Lạt 45km, ở Tân Hội, hướng Nam. Từ quốc lộ 20 đi vô thác xa 7 km, ngoằn ngoèo, quanh co, rậm rạp. Khi đến thác Pongour có 7 tầng đá trải rộng từ bờ nầy qua bờ kia. Ngày đêm nước tuông xối xã ầm vang miết mãi, nước tung bọt trắng xóa cuồn cuộn đổ xuống những mô đá to cao nhấp nhô chôn sâu trong lòng suối. Đứng trước thiên nhiên cẩm tú và hùng vĩ, mình cảm thấy con người thật bé nhỏ tầm thường.

              Hôm đó, khi nhảy qua mấy hòn đá trơn ở thác Gougah, suýt tí nữa Thơ bị nguy hiểm tính mạng, nếu Phú không nhanh tay kéo nàng ngã dúi vào lòng anh. Mất thăng bằng, cả hai người ngã lăn trên dòng suối ấm dưới chân thác. Hương hoa núi rừng mộc mạc, kèm với sự sợ hãi chợt đến, chợt đau lúc tay chân bị đập vào đá, tím bầm, khiến nàng quên nỗi bẽn lẽn thẹn thùng. Áo quần ướt sũng nước, hai người nắm chặt tay nhau từ từ lội lõm bõm vào bờ, và lóp ngóp bò lên ngồi trên tảng đá. Chỉ còn hai người, nên nàng cảm thấy ngượng ngùng, e thẹn, vì áo quần dính chặt vào da, “anh chị” loay hoay hong khô người dưới ánh nắng. Không ai nói với ai lời nào. Thế nhưng, thoáng chốc quần áo khô nhanh. Phú, và nàng cùng nhìn theo các bạn. Các bạn khác không bị “té suối”, thì hân hoan lò dò đi các nơi chụp ảnh.

              Các bạn hăng hái vui vẻ trở về lối cũ đi thác Hang Cọp thuộc địa bàn thôn Túy Sơn, xã Xuân Thọ, cách trung tâm thành phố Đà Lạt khoảng 15km về phía đông bắc (qua phía Trại Mát). Thác Hang Cọp cũng hiểm trở ngoằn ngoèo rậm rịt, thăm thẳm núi rừng với dốc đứng cao ngất lưng trời, thác hơi giống thác Datanla sâu thẳm & âm u. Đặc điểm: Xung quanh thác có rừng thông đặc chủng, rừng hỗn giao khá xanh tốt, thích hợp cho các chuyến du lịch dã ngoại.

              Chiều về, họ đi “đồi thông hai mộ” (khu Chi Lăng). Nào đi vô thăm trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam nằm ở khu Chi Lăng (và góc Thái Phiên). Thăm trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam. Nàng kể sơ sơ cho bạn nghe: Tháng 10/1950 vua Bảo Đại cho dời trường sĩ quan Hiện Dịch tại Đập Đá Huế, về Đà Lạt, và gọi là École Militaire Inter-Armes de Dalat. Sát nhập vào trường Võ Bị Liên Quân đặc biệt của Pháp (ngôi trường Võ Bị Liên Quân Đặc Biệt của Pháp, nay đương nhiên phải trao trả lại cho Việt Nam). Đầu tiên ngôi trường nầy lấy tên là: Trường Võ Bị Liên Quân Đà Lạt. Cuối cùng Trường sĩ quan hiện dịch nầy chính thức đổi tên thành: Trường Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt Việt Nam theo sắc Lệnh số 325-QP ngày 10.4.1963. Đất và Trường rộng mênh mông tọa lạc giữa vùng khu ấp Chi Lăng và khu Thái Phiên. Tôi hẹn bạn cùng nhau sẽ nói nhiều về trường Võ Bị và trường Grand Lycé trong dịp khác.

              Các bạn lên xe trở về thành phố thăm di tích xưa từ thời vua Bảo Đại đã đặt tên là Thung Lũng Hoà Bình. Bây giờ là Thung lũng Tình Yêu (thời Pháp thuộc gọi đây là Vallée D’ Amour) ở trong khu Ấp Đa Thiện, xa phố Hòa Bình 4,6km, nơi đây phong cảnh khá hữu tình, những rừng bạt ngàn cao vút thông nhấp nhô soi mình trên mặt hồ im ắng, nước trong xanh thỉnh thoảng gợn lăn tăn dưới pedalo.
              **

              Tình Hoài Hương
              Last edited by Tinh Hoai Huong; 07-15-2020, 06:11 AM.
              Bút trần nào tả được lưu luyến!
              Thơ trần đành cam chịu vô duyên...
              Tình Hoài Hương

              Comment


              • #67
                Với lối hành văn sinh động và với kiến thức rộng về Đà Lạt , tác giả THH đã dẫn dắt mọi người đi thăm những thắng cảnh , những nơi chốn nổi tiếng không những của Đà Lạt mà còn của Việt Nam nữa .
                Hơn bốn mươi năm trước , tôi cũng có đi thăm một vài cái thác ở ĐL , dọc theo quốc lộ từ ĐL đi SG và đã thấy sự hùng vĩ , hoang sơ của thác . Nhưng bây giờ , qua ngòi bút của THH , tôi càng nhận ra vẻ đẹp của những thác mà tôi đã từng đi qua .

                Comment


                • #68
                  THH cám ơn anh Mưa Hồng

                  Nguyên văn bởi muahong View Post
                  Với lối hành văn sinh động và với kiến thức rộng về Đà Lạt , tác giả THH đã dẫn dắt mọi người đi thăm những thắng cảnh , những nơi chốn nổi tiếng không những của Đà Lạt mà còn của Việt Nam nữa .
                  Hơn bốn mươi năm trước , tôi cũng có đi thăm một vài cái thác ở ĐL , dọc theo quốc lộ từ ĐL đi SG và đã thấy sự hùng vĩ , hoang sơ của thác . Nhưng bây giờ , qua ngòi bút của THH , tôi càng nhận ra vẻ đẹp của những thác mà tôi đã từng đi qua .
                  ***


                  THH cám ơn anh Mưa Hồng đã ghé vào đọc bài viết về danh lam thắng cảnh Đà Lạt, và ưu ái ghi lời khích lệ.
                  Tôi thật vui và cảm động vì thân hữu có một thời ghé thăm Đà Lạt, quê hương cẩm tú...
                  Tình thân

                  *
                  THH
                  Bút trần nào tả được lưu luyến!
                  Thơ trần đành cam chịu vô duyên...
                  Tình Hoài Hương

                  Comment


                  • #69
                    Dạ Khúc Đêm NOEL Đà Lạt



                    Dạ Khúc Đêm NOEL Đà Lạt
                    Tình Hoài Hương
                    *


                    Noel xưa anh nhớ
                    Khi hãy còn yêu nhau
                    Nhà thờ nơi cuối phố
                    Thấp thoáng sau ngàn dâu
                    Anh chờ em đi lễ
                    Chung dâng lời nguyện cầu...
                    Mimosa mimosa bừng nở
                    Đẹp như tình ban đầu
                    (1)

                    Đêm Noel Đà Lạt khai sinh Mười với tuổi xuân hồng phơi phới rót mật vàng từ thinh không xuống lòng phố nở hoa mùa đông. Gió cuối đông lồng lộng thổi về làn hơi buốt giá lạnh tê người. Bầu trời ướt đẫm sương đêm Noel tuyệt vời ngọt ngào, ngây ngất, đầy hương vị tình yêu miền núi. Từng hồi chuông dài ngân nga giữa đỉnh đồi bay qua các sườn dốc, các khe thung: tiếng chuông mừng vui réo gọi hoan hỉ reo vang cùng thế nhân. Một đêm hội lịch sử đón chào Chúa Giáng Sinh 24 tháng 12: là đêm lạnh lẽo buốt giá hạnh phúc vui vẻ tưng bừng rất mùa xuân.

                    Hàng cây tối mờ trong lớp sương mù dày bao bọc vòm trời ẩn hiện ánh đèn vàng vọt mờ nhạt ở đầu phố, tạo thành nhiều đóm sáng bất động. Các mái nhà dưới thấp trên cao chênh vênh bên sườn đồi thoai thoải. Những con đường mòn chạy dài xuống thung lũng âm u văng vẳng đâu đây tiếng lao xao cười nói ồn ào. Nhiều tốp nam nữ thoáng chốc tấp nập ra phố đêm đi dự lễ. Trên các nẻo đường lớn trong thành phố, người đi kẻ lại đông vô số kể. Họ khoác bộ cánh rực rỡ, áo lạnh khăn quàng, găng tay, mũ len đủ mọi màu sắc.

                    Phố phường tưng bừng rộn rã hoan ca, khác hẳn ngày đầu đông ở xứ lạnh. Người người vui vẻ cười đùa, chuyện trò ríu rít, đi lại ngược xuôi chen lấn nhau trên đại lộ. Nơi đây không một chiếc xe nào có thể qua lọt giữa rừng người bách bộ đông như kiến. Người ta vui vẻ nói cười, không cần biết những ông cảnh sát đang vất vả làm việc lưu thông không ngưng nghỉ. Mười chợt bừng tỉnh giấc ngủ nồng say sau mùa Thu héo úa, rồi mùa đông buốt giá gần tàn. Lòng cô em xôn xao, thỉnh thoảng gió thổi qua mát rượi, đủ làm cho da người con gái xứ lạnh càng thêm thắm hồng, dấy động từng thoáng nhớ đắm say, vấn vương ngọt ngào mãi không rời, qua tiếng tơ lòng dìu dịu rung ngân trên mỗi phím loan.

                    Ở trong tư gia: Bảo, Quốc Toàn, Thịnh, Trình đang loay hoay trang hoàng cây thông cao quá, đọt đụng trần nhà bị cong hẳn lại, Bảo phải cưa bớt một đoạn dài. Sau đó các cháu móc đầy dây kim tuyến, ngôi sao, quả cầu đủ màu sắc, thiệp Noel, thiên thần, ông già Noel, và giăng nhiều đèn màu chớp tắt. Dưới gốc thông có những gói quà nho nhỏ, xinh xinh, bánh, kẹo, đồ chơi linh tinh... Nhạc giáng sinh trỗi lên tưng bừng nhộn nhịp, hoan hỉ vui vẻ trong căn nhà ấm áp. Tiếng cười con cháu vang khắp nơi vui như mở hội. Sau nhà ngang: chị Khánh, bà bếp đang chiên xào nấu nướng các món ăn thơm phức. Họ chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ, lát nữa đi lễ về, là gia đình ăn réveillon.

                    Ăn cơm tối xong, Mười quét dọn, lau chùi nhà cửa sạch sẽ tươm tất. Nàng ủi áo quần cho gia đình để chuẩn bị đi lễ. Thơ vừa lau bụi trên các kệ sách, nàng nói:
                    - Hồi chiều, có anh Phú, Lễ, Tài, Vinh, đến nhà mời chị em mình, mười giờ rưỡi lên Couvent xem lễ, chứ ở Nhà Thờ Lớn đông lắm! Rồi về nhà họ ăn réveillon, mở party... Em chưa kịp nói gì, thì anh Nam đến.
                    Ngạc nhiên, Mười ngừng ủi áo, ngẩng nhìn em, hỏi:
                    - Anh Nam gặp Phú? Họ nói chuyện vui vẻ há?
                    - Coi chừng cháy áo. Chị "táp pi" em tới tấp à? Họ chào hỏi nhau, vui vẻ cả làng.

                    Hồi chiều Mười bất ngờ thấy Nam ngoài phố, lòng Mười đã rộn ràng, xao xuyến, mừng rỡ. Về nhà Mười dấu kín niềm vui nầy, vờ như chưa biết gì. Phần các cháu muốn Mười có chút bất ngờ thú vị, nên chúng cũng không nói Nam từ Sài Gòn đã lên Đà Lạt. Tâm trạng Mười lúc này thật kỳ, vừa mừng vừa lo, bồi hồi, quắt quay với nỗi mong chờ. Bây giờ nghe cô em vừa nói, lòng nàng nao nao, băn khoăn bồi hồi. Lãng mạn không? Nhắc đến Nam, Mười quên hết mọi sự, tươi vui nét mặt ngay, mọi thứ bỏ sang một bên. Khi tình yêu đến có khác gì cây khô gặp mưa thuận gió hòa, đã trở nên xanh tốt. Muốn sớm gặp người yêu, nàng nôn nao, vui mừng, thấp thỏm, không yên ổn ấy mà.
                    - Chị cũng đi lễ với các anh kia chứ?
                    - Đi sao được!
                    - Đến nhà Phú xí, rồi chị về đi lễ với anh Nam. Không có chị, chẳng vui.
                    - Đủ rồi. Em không chuẩn bị gặp người yêu sao?

                    Thơ cười hì hì, nàng mặc sẵn áo dài mới màu xanh nhạt, điểm cánh hoa vàng nhỏ rải rác trên tà, quàng chiếc manto đen. Từ khi có "bồ", vấn đề ăn mặc trở nên cần thiết với Thơ, quần áo tuy lèng xèng giản dị, nhưng tươm tất. Nàng nghĩ: Dù sao nên "giữ kẽ" một tí, diện một tí, chứ xuềnh xoàng quá coi cũng mất mặt bầu cua. "Quen sợ dạ, lạ sợ áo quần" mà! Mười đi lên, đi xuống con dốc mờ tối năm bảy lần, chờ đón, ngóng trông Nam kinh khủng. Ruột nóng như lửa đốt.

                    Dưới ánh đèn vàng vọt đầu phố có hàng cây tối mờ, bụi qùy cánh lá xòe to nham nhám, thấp thoáng nhiều bông hoa màu nghệ, nhụy nâu nở hết cánh trông vui mắt, chúng nép mình dưới chân vách đá. Các mái nhà dưới thấp, trên cao, chênh vênh bên sườn đồi thoai thoải, chạy dài xuống thung lũng âm u, có ánh đèn mờ nhạt chiếu ra, tạo thành nhiều đóm sáng bất động, lớp sương mù dày bao bọc cả vòm trời. Cuối sân sau của trường kỹ thuật Lasan, nơi bờ khe nhỏ ăn xuống phiá dướI là khe mương nước chảy một bên đường.

                    Thỉnh thoảng vài hòn đất, đá, lăn trên khe cao rơi xuống. Một tiếng "bủm" khô khan to và lạnh lùng. Mười dừng lại, nhìn về phía đó đăm đăm, hình như có tiếng ai nói gì trong bóng tối, nơi ánh đèn đường không dọi tới. Ai nói gì vậy!? Văng vẳng đâu đây tiếng lao xao cười nói ồn ào thoáng chốc đến nhanh. Ồ, thì ta chỉ là tốp nam nữ tấp nập đi nhanh ra phố đêm dự lễ. Coi vậy nàng nhác gan ghê! Có cái gì khiến Mười nhìn ra đầu đại lộ Yersin? Năm ba cây anh đào hoa nở rộ cài cánh hoa mong manh, ẻo lả, trên cành trơ trụi lá. Đồi thông rì rào trò chuyện dưới thung lũng, khu đất nhà ông Nguyễn Đệ rộng mênh mông, thì có gì để nàng phải đăm đăm nhìn về hướng đó, mà lòng thấp thỏm bồn chồn âu lo quá đỗi?

                    Chiếc taxi ngừng lại ở đầu dốc; Nam bước xuống, chàng mặc bộ veston mùa đông màu đen, cà vạt màu nâu non ôm kín cổ áo sơ mi vàng nhạt, áo pardessuis màu kem vắt trên vai như khách lữ hành ngày xưa mới gặp. Nam mang đôi giày da thời trang cùng màu với bộ veste. Mười cười rạng rỡ, liền ríu rít rảo bước về phía Nam. Dưới cột đèn đường khi nhìn thấy Mười, anh âu yếm trao nàng nụ cười tươi thắm. Nam im lặng nắm tay Mười đi xuống dốc. Nàng líu lo:
                    - Sao anh không viết thư báo tin trước. Em sẽ đi đón?
                    Nam im lặng đưa Mười quyển album, hộp bánh, quyển "Trau Dồi Ý Chí" của Claude Maillard, một hộp nho nhỏ bao giấy kính vàng cột nơ hồng (quà gia đình các anh chị, các cháu, thì Nam đã đem đến hồi chiều).
                    - Anh lên đây hồi nào vậy. Nam?
                    Chàng siết chặt tay nàng, khẽ thở dài, Nam không nói: Mặc cho Mười ríu rít hỏi chuyện, Nam đến nhanh chỉ cười cười siết chặt tay Mười. Dừng lại dưới ánh đèn nàng giựt tay ra khỏi tay Nam, ngẩng lên, hỏi:
                    - Giận em à, hở anh?
                    - Mười đi đâu, từ sáng sớm đến tối mịt vậy em?
                    - À, em đi Cầu Đất với mấy nhỏ bạn làm chuyện tào lao, ngu ngốc. Anh lên đây, em rất mừng.
                    - Biết có "họ", thì anh hổng thèm lặn lội từ Sài Gòn lên Đà Lạt (để dự lễ Noel đầu tiên của chúng mình). Mười có vài chàng trồng cây si, cây mơ… nhớ gì đến anh, mà mừng vui. Họ chờ em suốt buổi đó.
                    - Tự họ qúy mến cả nhà. Chẳng riêng ai. Không vì ai, anh ơi!
                    - Chưa chắc à.
                    Hai người tiếp tục đi xuống con dốc nhà:
                    - Anh thấy Nghi “bà con xa xa" của em đã đến đây.
                    - . . .
                    - Ủa! không bà con sao? Vậy không lẽ… là “bạn yêu” của chị Hạc?
                    - Mỉa mai gì ác thế? Em yêu anh nhiều mà.

                    Cảm động trước câu nói bất ngờ, Nam nhận tình em yêu bằng cách chàng tìm bàn tay Mười trong bóng tối, ánh mắt tha thiết nồng nàn hơn. Không nỡ trêu chọc nàng, Nam sợ Mười hờn dỗi, thì mất vui. Họ buông tay nhau khi đứng trên thềm. Sau đó Nam, Mười, cùng các cháu đi lễ đêm Noel. Họ đi trong lòng phố giá băng buốt lạnh, mang trong lòng niềm hân hoan yêu đời, vui vẻ hạnh phúc, bình an, tuyệt vời nhất. Thỉnh thoảng gió đông thổi qua mát rượi, đủ làm cho da người con gái xứ lạnh càng thêm thắm hồng. Noel khai sinh tuổi xuân hồng phới phới đang rót mật vàng từ thinh không xuống: lòng phố nở hoa mùa đông trên đỉnh đồi mù mịt sương muối và trong cánh đồng thương yêu của Nam và Mười. Một Noel tuyệt vời ngọt ngào ngây ngất, đầy hương vị tình yêu miền núi.

                    Từng hồi chuông dài ngân nga giữa đỉnh đồi, qua các sườn dốc, các khe thung tiếng chuông mừng vui réo gọi, hoan hỉ reo vang cùng thế nhân đón chào ngày Chúa giáng trần. Có hai vì sao sáng nhất thân ái quỳ gối bên nhau trò chuyện trên bến Ngân Hà. Vành trăng khuyết lơ lửng như chiếc thuyền con trôi đi trôi về giữa các tầng mây. Noel là một lễ Giáng Sinh tuyệt diệu, hạnh phúc nhất của đời cô gái mười sáu tuổi chớm lớn. Và, có lẽ là một Noel tươi đẹp thú vị nhất của một chàng trai mười chín tuổi. Lòng Nam và Mười xôn xao dấy động, họ vui không thể tả.

                    Tay trong tay tình nồng trong mắt biếc trao đưa, đôi mái đầu xanh chụm lại, cùng dạo bước bên nhau quanh khu trường học, theo các cháu vào hội trường xem học sinh trường trình diễn văn nghệ. Triển lãm tranh ảnh. Bích báo. Tuần san. Máng cỏ. Riêng “hai anh chị”̣ sau khi dạo xem quang cảnh trường, họ ngồi ngoài băng ghế đá, cạnh vườn hoa trước nhà thờ Dòng. Chàng lấy trong túi áo veste ra một hộp sơn mài nhỏ, có sợi dây chuyền vàng 18k, mặt chữ ghi NM. Anh vui vẻ ân cần đeo sợi dây chuyền vào cổ Mười, âu yếm nói:
                    - Kỷ niệm dù bé nhỏ, vẫn có giá trị về hạnh phúc một đời. Ta cảm ơn Chúa cho chúng mình gặp nhau, yêu nhau. Em nha.
                    - Dạ phải.
                    Vuốt lọn tóc buông dài trên bờ vai Mười:
                    - Mái tóc em dài, anh rất thích, đừng cắt ngắn nghen em.
                    - Anh khen quá, em bể lỗ mũi, chết à.
                    - Ơ kìa! Ai khen em mà bể mũi. Mắc cỡ chưa!
                    - À há. Anh chỉ nói mái tóc em dài, chớ chẳng phải khen em, em mà dị dạng rứa hè. Anh là khách lữ hành, dù đất lành chim vẫn chưa đậu. Rồi chốn phồn hoa đô hội cũ sẽ gọi anh quay về thôi. Có gì mà không bể mũi em chứ.
                    - Phượng hoàng đã gãy cánh trên đôi vai nầy rồi.

                    Vỗ vỗ trên vai Mười, Nam nói lời dịu ngọt, Nam nâng niu lọn tóc dài xõa bên má và đưa lên môi hôn. Mười cắn nhẹ làn môi, đầu nghiêng hẳn lên vai chàng. Hơi thở Nam ấm nồng phả nhẹ vào trong tóc Mười như làn hơi sương nhút nhát mà ấm áp. Ngón tay thư sinh trắng trẻo mềm mại truyền qua làn tóc mỏng xõa trên vai Mười cảm giác đằm thắm, lâng lâng ngọt ngào dễ chịu. Nam biết, nếu anh cúi xuống đặt lên môi Mười nụ hôn đầu tiên, có thể nàng không phản đối. Nam đắm mình trong hạnh phúc bất tận, ngây ngất niềm vui dạt dào. Nam nâng niu, trân trọng mối tình nên thơ, hồn nhiên nở hết cánh trong trái tim chân thật.

                    Sao lạ quá! Cũng như lần Nam gặp gỡ Mười trước kia, ý nghĩ về việc Nam muốn ôm ghì Mười vào lòng mà hôn, cho thoả những nỗi niềm nhớ nhung bấy lâu vẫn nung nấu trong lòng. Nhưng rồi… Nam nhìn Mười hồn nhiên và giản dị ngây thơ, thì Nam cố gắng “đè nén” xúc cảm hừng hực và rạo rực… chìm xuống xí. Cứ vẩn vơ nghĩ đến… là Nam cảm thấy người mình xôn xao nóng rang trong trạng thái lâng lâng dật dờ rất khó chịu…

                    Tàn tiếng chuông báo hiệu nửa đêm ngân dài giữa vùng núi đồi trùng điệp chập chùng biển sương mù trắng xóa, thì hai người dìu nhau vào giáo đường xem lễ. Nam dâng cuộc đời, tình yêu nầy và tương lai cho Chúa Hài Đồng gìn giữ. Sau đó Nam về nhà chị Khánh ăn mừng lễ trong không khí gia đình ấm cúng, thân mật. Ba giờ khuya, chàng từ giã Mười để về nhà Tuấn ở cuối đường Hoàng Diệu.

                    Chàng sẽ không bao giờ quên kỷ niệm vàng son một thuở yêu nhau, không thể nào quên… dù mai đây thời gian trôi chảy mãi, đời mỗi người trong hai chúng ta sẽ xa cách, phai mờ đi. Cuối cùng tình yêu nầy vẫn sống mãi trong tiềm thức, trong tư tưởng mỗi người. Một mình Nam đi trên lòng phố vắng, hồi lâu chàng còn nghe rõ tiếng gót giày cô đơn thong thả gõ lóc cóc lộp cộp đều đặn trên mặt nhựa đẫm sương mù, giống như Nam đang đi trên dòng thác vừa tráng thêm lớp men tình. Sương rơi lốp đốp trên cành, hạt sương mọng to tròn long lanh như ngấn lệ đọng, sương đậu ở đầu ngọn lá rung rinh dưới ánh trăng nhạt nhòa. Sương phủ trên thân Nam tê buốt thịt da giá rét vô vàn.

                    Nam dừng lại giữa lòng thế kỷ lần tay tìm trong túi quần gói thuốc Craven “A”, hai lòng bàn tay Nam khum khum che đốm lửa, điếu thuốc lập loè gài lên môi, Nam ngửa mặt lên trời thả ngụm khói tản mạn trong không trung, quyện lẫn hơi sương ngút ngàn bay bay. Nam cảm thấy đơn điệu, cô độc lạ thường đang choàng vô cái khuya buốt lạnh, giá băng, im ngắt đến ghê rợn. Đường về khuya tại thành phố Đà Lạt trữ tình càng hiu hắt hoang vu. Khuya thăm thẳm sắc bén ăn sâu vào lòng du khách, khuya lạnh lùng vây bọc nhận chìm Nam trong đam mê ngút ngàn phong thổ. Ngàn đời xứ Cao Nguyên Lâm Viên vẫn không thể mất đi vẻ thơ mộng, hữu tình, tràn lan quyến rũ, trọn vẹn những tấu ca hương trầm dạ khúc đêm trường qua cung đàn đắm say ở trần thế: Thôi thì xin hưá anh là Sương, em là Cỏ: Chúng ta sẽ vĩnh hằng “Mộng Chung Đôi Cánh”* nha em:
                    Đời phiêu lãng thấm đẫm sương rơi
                    Mái tóc anh bỗng thấy bạc rồi
                    Sương cỏ giao tình mơ khắng khít
                    Cỏ sương thầm ước mộng chung đôi.

                    Không lẽ Không-quân mãi giạt trôi
                    Núi mòn sông cạn lướt chơi vơi
                    Thương em hứa hẹn làm thân cỏ
                    Hạt ngọc sương trao ngậm chẳng rời.

                    Sương đọng rung rinh ánh mắt nàng
                    Xuân tình bay bổng nhớ đài trang
                    Phi công cánh bay vờn trong gió
                    Lả lướt tình sương cỏ dịu dàng.

                    Danh lợi phù vân chẳng có màng
                    Cỏ đây sương đấy ước bình an
                    Đôi ta nghĩa trọn tình chung thủy
                    Phước lộc vui vầy sống thọ khang...
                    (2)
                    ***

                    Tình Hoài Hương

                    (1) Thơ Nhất Tuấn
                    (2) thơ Tình Hoài Hương
                    Last edited by Tinh Hoai Huong; 07-15-2020, 06:15 AM.
                    Bút trần nào tả được lưu luyến!
                    Thơ trần đành cam chịu vô duyên...
                    Tình Hoài Hương

                    Comment


                    • #70
                      Món Qùa Tết cuả Thiếu Phụ Năm Xưa


                      Món Qùa Tết cuả Thiếu Phụ Năm Xưa
                      Tình Hoài Hương
                      *


                      “Kiến kỳ văn, bất kiến kỳ hình”, (đọc văn không thấy người). Tôi viết lại chuyện buồn với lòng trung thực, thật thà có sao nói vậy trong dịp Tết. Và cốt lõi của vấn đề vẫn là: Ước mong nồng nhiệt xin bình an và yêu thương đến trong một đời người còn ở lại trên cõi đời ô trọc. Kết quả dẫu phi lý hay nghịch nhĩ thế nào. Dù hài hước hay bi lụy. Giữa thống khoái say men chiến thắng túy lúy. Hay hãi hùng tàn cuộc phân ly. Giữa xấu xa và nét đẹp thanh cao trong đời. Giữa tràn đầy xa hoa sung túc, hay thiếu hụt khổ đau. Giữa tiễn biệt chia ly, hay hân hoan nồng nhiệt đón chào.
                      Mong sao người và người xích lại gần nhau tí nữa. Ngồi lại bên nhau, hầu an ủi, đùm bọc và chia sẻ nỗi niềm chung. Và; Khi đặt bút xuống viết bài, ước mong của tôi là: Xin ghi lại một chứng nhân bé mọn, tầm thường, (trong muôn ngàn chuyện người vợ tù “cải tạo” cao cả khác). Khi: Tôi vẫn sống run rẩy, lo âu, bệnh tật, nghèo đói cơ cùng, thường xuyên bám riết đời mình. Nỗi đớn đau tột cùng, chạm tới đáy trái tim, khiến tôi hẫng từng bước lao đao. Tôi luôn bị săn đuổi, dồn nén, chạy về ngỏ cụt, không lối thoát. Tôi cắm đầu chạy thục mạng đến hụt hơi. Tôi bị tống-khứ đến nẽo tương lai mù tối, lênh đênh, gập ghềnh, cập quạng trên con đò bấp bênh sóng đời cuồn cuộn. Không thể chèo lái, mặc gió táp mưa sa vùi dập. Vì, trong tất cả mọi ý niệm: từ không gian lẫn thời gian, thân mẹ con chúng tôi như chiếc bong bóng phình căng giữa trời; Muốn trôi đi đâu thì đi, bay đến đâu thì đến. Mặc! Chúng tôi đã ở trên tột đỉnh đau thương và tuyệt vọng. Thật hãi hùng! Dường như ngày đêm có bước chân ai ngấm ngầm âm thầm theo dõi sau lưng. Tôi luôn lo sợ cúi gầm đầu nhìn xuống đất, cụp nón rách mà lủi đi.
                      Từ ngày cọng sản xuất hiện ở cùng trời cuối đất, thì họ cấm tiệt vụ đá gà. Không có môn giải trí lành mạnh nào nữa, thì người ta lén lút đem gà tre ra đầu xóm đá chơi, cho đỡ buồn. (Chớ có tiền bạc chi, mà rầm rộ cá độ cao). Chơi rứa cũng cấm. Tôi thấy thằng Thái con bà Mên thường bợ con gà nòi đen bóng đi quanh xóm, để tìm bạn đá ga vào những ngày đầu đông kiếm tí tiền vui xuân. Con gà có cặp cựa nhọn hoắt, do thằng Thái ra công trau chuốt mỗi ngày. Nó nhổ trụi lông đầu, lông cổ, lông cánh, và nhổ cả lông ở cặp đùi. Nhổ sạch! Khiến những chỗ con gà bị nhổ lông, thì da con gà đã đỏ rực dưới bộ cánh đen tuyền. Trông con gà oai dũng đẹp làm sao! Chính hôm cuối đông cận ngày đầu năm dương lịch, bên gian nhà của trại gia binh bỏ trống, nơi bọn nhỏ ưa tụ tập và rống cổ lên la:
                      - “Dzô! Dzô”…
                      Lúc hai con gà lôi mặt đỏ tía tai đang hăng tiết chọi nhau uỳnh uỵch. Thì, có hai vợ chồng già kia lù lù dọn ít túm đồ đạc sơ sài lèn quèn đến ở trong gian nhà trống nầy. Thế là bọn trẻ "chơi gà lậu" tiu nghĩu. Từ đó, chúng kéo nhau ra ngoài gốc cây me, ngồi lấp ló bên bờ vực, mà chơi lén.
                      Tôi vui khi có bạn láng giềng cùng cảnh ngộ, (thấu hiểu và có chút tri thức), đến ở trong xóm. Có bạn mới, gia đình tôi đỡ cô đơn biết mấy! Có lẽ do cùng chung một hoàn cảnh nghèo mạt rệp, chung một niềm đau, chung một nỗi đắng dày vò xót xa, nên chúng tôi dễ dàng thông cảm, thấu hiểu nhau chăng?!
                      Người đàn bà tuổi cập kê ngũ tuần ấy, có mái tóc rất dài, dày và mướt là là bay trước gió, mỗi khi bà ta gội đầu với lá sả, lá bưởi nấu trộn trái bồ kết thơm thơm. Tôi rất mê mái tóc óng ả của bà buông thả. Lúc gội đầu xong, bà Nga xoã tóc, lặng lẽ trầm ngâm ngồi phơi dưới nắng. Mặc dù bà vẫn còn nét cao sang lửng thửng bước đi, thì bụi đỏ vướng theo làn tóc bay bay cuốn theo gót chân. Nhưng sau đó ít lâu, bà tự tay hớt mái tóc dài lên tới ót, bà ứa nước mắt đem lọn tóc tuyệt vời đi bán. Bà mua gạo mắm tương đậu và rau về, để làm món qùa Tết: trước là làm mâm cơm cúng giỗ và mời tổ tiên “ông bà ngự giá” sau cùng hai vợ chồng già sống thanh đạm qua mấy ngày Tết Nguyên Đán muộn màng. Tôi tiếc đứt ruột khi thấy mái tóc bà mất đi trên tấm lưng thon.
                      “Sao ngao ngán? Đường trần vui bất tận.
                      Mớ tóc huyền, xin đoạn tuyệt thời gian,
                      Ngao ngán chi! Cho lòng thêm khổ ải!
                      Hé môi cười. Ươm mỗi độ xuân sang…”
                      Lạ thật! Tôi cảm thấy dường như vì mái tóc ấy, tôi đã mất đi một cái gì thân thiết của chính tôi vậy. Họ không còn gì ngoài ba thứ lặt vặt thường dùng. Hai bàn tay gân guốc trống trơn, nhưng mái tóc ngắn cũn cỡn sau ít tháng lại lú nhú mọc lên những điểm bạc trước thời gian. Họ nghèo rớt mồng tơi như chúng tôi. Bởi vì… nay họ “Không duyên. Không phận. Chuyên cần vô ích”. Và, cũng bởi họ đỗ lỗi cho Trời: “Khó. Giàu. Muôn sự tại Trời. Nhân sinh ai cũng kiếp người mà thôi!”.
                      Vài ba tháng sau, thân tình hơn, bà Nga tâm sự vài ba câu chuyện đã được kiểm chứng rất thật:
                      - Cô Nị có biết là 100 Thiếu-tá đi trình diện ở trường Pétrus Ký, bị chuyển đến thành Ông Năm ở Hóc Môn (Liên Đoàn 5 Công Binh Kiến Tạo) được chia thành hai đội 34 và 35. Tên cán bộ y tá tập hợp các thiếu tá ; trong số đó có Thiếu tá Quách Hồng Quang là Tiểu Đoàn Trưởng Biệt Động Quân Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa. Thiếu tá Phạm Hữu Thịnh, đơn vị cuối thuộc Ban Liên Hợp 4 Bên ở Sài Gòn, họ đi làm đường mương, nhà cầu. Khoảng 2 giờ sáng các anh Thịnh và Quang đi ra hướng hàng rào kẽm gai, dự định vượt thoát. Thì lính gác phát hiện đã bắn anh Quang. Súng nổ và kẻng báo động rần trời.. Lúc đầu anh Quang tuy bị thương còn sống, nhưng đám cán bộ bồi thêm mấy tràng đạn nữa. Phần Anh Thịnh đã thoát ra khỏi hàng rào an toàn rồi, nhưng anh quay lại cứu bạn nên bị viên đạn cắm vào lưng và bị bắt nhốt trong 1 connex gần chòi gác, ngày thì nóng như ngồi trong chảo dầu, đêm lạnh thấu xương.
                      - Úi Trời đất ôi! Thảo nào lúc đó em nghe súng nổ loạn xạ… và cai tù rầm rập la hét ghê lắm.
                      Bà Nga nhìn tôi giây lát. Và tiếp tục câu chuyện:
                      - Ở trong Thành Ông Năm còn nhiều “nữ tù cải tạo” của chính quyền Sài Gòn nữa đó cô. Ông chồng tôi xưa kia làm cho Mỹ lo về việc MIA. Mỹ thiết lập văn phòng nầy, ông nhà tôi giỏi tiếng Anh, nên vào làm từ năm 1974. Ung dung lắm! Cô biết “mia” không? MIA là chữ tiếng Anh, viết tắt dài lòng thòng, tôi quên mất rồi! MIA cần biết bao nhiêu binh sĩ mất tích trong chiến trường Việt Nam í. Ổng nói:
                      - Hằng ngày xe jeep chở ổng đi qua đài tưởng niệm chiến sĩ trận vong, có câu: “Những hy sinh cao quý của chiến hữu, đồng minh sẽ không bao giờ quên!”
                      Bà cay đắng nhếch miệng cười, nâng ly uống ngụm nước lạnh và tiếp:
                      - Cô Nị nè… Còn tôi, ngày xưa, tôi làm phó văn phòng trong Bộ Y Tế, trên Sài Gòn, người làm việc dưới quyền của tôi ra vào nườm nượp cả trăm nhân viên. Chúng tôi ưa đi ăn uống ở nhà hàng La Pagode, Givral, Brodard, mỗi khi có khoản đãi tiệc tùng. Nay thì… có thằng oắt con bố lếu bố láo, hắn thích nổ, mà nổ quá xệ, nổ từ Long Bình qua tới “Long Beach” chả ra thể thống gì! Hắn chỉ đáng tuổi cháu mình, mà chơi xỏ, hắn cho tôi một chỗ đứng ngoài hàng hiên, bắt tôi ghi tên cho thuê chỗ giữ xe đạp, kiêm lao công tạp dịch thay ông cai, tiền thu đầy đủ tôi tống nộp cho hắn “ngồi chơi xơi thịt” mút mùa. Hắn còn sai tôi hầu nước trà, hầu cà phê, để tiếp đồng chí, đồng rận của hắn. Tôi chỉ muốn nhổ bãi nước bọt vào cái ly, rồi cho chúng uống, để trả thù thay dân tộc, và trả thù một thằng oắt ranh dám chơi xỏ... bà!
                      Bà Nga nhìn tôi giây lát, như dò hỏi, rồi trầm giọng:
                      Nhưng, tôi lại tiếc rẻ bãi nước bọt! Vì cổ tôi khô lông lốc, có nước bọt đâu mà khạc ra! Cô biết không, chiều chiều hắn tha về nhà nào vải vóc, kem đánh răng, bột ngọt, dầu hôi, thịt heo, chân gà chân vịt... Ôi! đủ thứ hầm bà làng xí cấu. Hắn chia chác từ trên “đỉnh cao trí tuệ” xuống dưới đáy xã hội theo tiêu chuẩn. Chồng vợ chỉ chừa cho bọn trẻ ít đầu thừa đuôi thẹo cá, tôm. Kể cả bưng bao cát, bông-sô, giày, mũ, những thứ tàn dư của chế độ cũ để lại, chúng thích chí nhặt lấy, xài bằng thích. Cuốc, xẻng, dao, rựa, thì họ lại chia việc ngược trở lại thế nầy nhe: làm “lao động là vinh quang” từ cấp dưới chót bét đi lên. Mấy thứ đó, hôm sau con vợ hắn đã bưng ra chợ bán tuốt. Kể cả khi người ta ùn ùn chở sách quý trên xe ba gát, xích lô, đem đi đốt. Vì dân cần phi tang tàng tích “Mỹ Ngụy” cơ mà. Thứ mà họ sợ hãi hơn bất cứ cái mũ chụp nào. Sợ hơn thứ dịch hạch nào. Ấy thế, hắn cũng lén lút bưng về nhà, đọc đi đọc lại, khen hay đáo để. Thời bạo chúa Tần Thủy Hoàng đốt sách chôn học trò, còn thua xa thời nay đấy, cô ạ.
                      - Vậy sao!
                      Thế rồi, chúng bắt tôi dâng hiến nhà. Đi kinh tế mới, là đẩy dân đến đường cùng rồi. Nhà nước “ưu việt” chở dân đi ở những nơi tận cùng sơn thủy khỉ ho cò gáy, nơi rừng sâu. Phát cho mỗi nhà từ một đến sáu tháng gạo. Đứng trên lề đường cái, cán bộ chỉ khơi khơi vùng đất sẽ canh tác. Chúng tôi tự dựng cái chòi xiêu vẹo, trống trước trống sau, không điện nước, than củi, là ngấm ngầm hủy diệt dần mòn những anh tài của đất nước rồi! Cũng giống như chôn sống những người tù “cải tạo” trong cái cổng “Không có gì quí hơn độc lập tự do” ấy thôi.
                      Chúng ta ở ngoài đời và trong trại tù, chả khác gì sớt, làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm, làm xã láng cho tới sáng, mà vẫn đói meo, không có cái ăn. Nay tôi mang cái bệnh sốt rét, kiết lị, trở về đây lếch thếch lang thang, đầu đường xó chợ, ở vĩa hè đói rách, như lũ ăn mày suốt. Cô à. Tôi nghe nói dân miền Nam đang có hai loại vượt biên: Tổ chức vượt biên thật và giả. Thật là người dân rỉ tai nhau, đóng vàng cho chủ tàu chi bến bãi, làm ăn thật thà đàng hoàng, mong ra đi. Còn loại giả là có một bọn lưu manh, chuyên gọi thân nhân bạn bè đóng vàng, đóng tiền, rồi bọn nầy móc ngoặt, đi đêm với một nhóm công an thân cận, âm mưu lừa đảo dân, lấy vàng, lấy tiền, rồi tống dân vào khám, ở tù mút chỉ cà tha. Những cuộc hẹn hò âm thầm vượt biển thật, đi tìm tự do, sự sống và hạnh phúc xa xôi nghìn trùng. Không thể tránh khỏi biết bao nhiêu đau khổ, chết chóc, đau buồn.
                      - Ồ…
                      Giống người Do Thái lũ lượt rời Ai Cập, đi tìm đất sống thuở xa xưa vậy. Chuyện lường gạt bịp bợm nhau về vụ vượt biên, cũng giống như chuyện thời xưa ở nước Tấn í. Cô biết không: Nếu muốn ấp xã mình tốt, thì cán bộ cần lắng nghe, thu thập ý kiến mọi người đúng lúc. Thể chế cai trị đó thật ra đã lỗi thời, sai, không phù hợp với thể chế và sự tiến bộ của con người ở thế kỷ 20 nầy. Cần phải sữa sai thôi. Hẳn là cô sẽ nói không biết nữa cho xem. Thôi. Để nói kể nốt nha:
                      - Dạ vâng.
                      Nước Tấn có một người gặp cái gì bắt mắt, cũng lấy, cũng ăn, cũng dùng, cũng mặc. Người mất của chạy đến đòi lại, thì y bảo:
                      - Các ông, bà, cứ cho tui xài tạm. Mai kia giàu sang, tui sẽ trả lại.
                      “Công an” thấy thế liền nọc y ra cho mấy hèo vào mông, y đau quắn đít. Thì y vừa xoa xoa mông, vừa chửi:
                      - Thế gian có nhiều kẻ gian manh, lừa đảo hơn tui. Họ dùng mánh khoé, mưu mô mà bóc lột xương da người khác, đoạt của người khác trắng trợn, không gớm tay. Còn tui, tui lấy công khai giữa ban ngày ban mặt. Tui lại có nói là: “sẽ trả lại”. Cớ sao dùng cực hình với tui, mà không tra tấn những kẻ mưu mô kia ha?
                      Ông chồng của bà Nga ngồi bó gối ở góc sân, chen vào:
                      - Sao bà nói lung tung beng, nói nhiều quá! Nhức cả đầu. Ưa thì đen hóa trắng, thêm bớt. Không ưa thì bóp méo, từ tốt ra thành xấu. Ăn nói cứ lộn tùng phèo. Bà nói liên tu bất tận. Chuyện nầy xọ chuyện kia, không ngơi miệng. Bà có câm mồm đi không! Cho tôi nhờ tí.
                      Bà Nga trề môi, ghé sát tai tôi, thì thầm:
                      - Ông ấy đi tù… “cải tạo” gần ba năm rưỡi, nên ông sợ chúng đấy. Mà nầy, cải tạo không có ngoặc kép là ai cải tạo ai, cải tạo cái gì? Đi tù thì nói mẹ nó ra, chứ còn bày đặt văn vẻ véo von “cải tạo” cải tiếc! ạy ạy... tù cuốc đất lõ mắt thấy bà cố ông xơ hì. Sức mấy! Tôi chả sợ. Ức quá mà! Cùng lắm là nó đem tôi đi bắn cái đùng. Ổng sợ chúng hơn sợ đảng K K K, mà người ta gọi vắn tắt là đảng 3 K. Cô biết 3 K không? Ớ. Không i à? KKK là Ku Klux Klan, xuất phát từ năm 1963, thời kỳ dân da trắng ám sát da đen, đâu ở Nam Bắc phân tranh bên Mỹ cơ. Ấy thế mà ổng cũng sợ KKK, mí lạ!
                      Ông chồng quay lại:
                      - “Ai thương, ai ghét, mặc tình. Phận mình cứ giữ tâm mình thật hay” là đó bà à!
                      - Hừm! … Đường vào cư xá sĩ quan Chí Hòa, cô biết không? Ờ, biết hở! Hồi xưa là khu đất của Tiểu đoàn phòng vệ phủ Tổng Thống. Nhà tôi ở khu ấy. Nay nó lấy nhà tôi mà ở lẫn lộn với heo, gà, chó, mèo rồi. Cô hãy nghe nó hạch hỏi tôi nhá:
                      - Bà tên là "Hồ" Tiên Nga hử?
                      - Vâng.
                      - Ồ. Ghê gớm thật, thế bà làm tình báo cho trung ương “Ngụy” hở?
                      - Thưa ông. Tôi tên là Tiên Nga, chứ không phải là "đoàn Thiên Nga" đâu.
                      - Ui giời! Tiên Nga mí nị Thiên Nga, nà mấy thứ. Tên Tiên Nga! Thế sao bộ mặt bà xấu xí thế? Bà không dùng tên, nhất là họ nầy, bôi bẫn chế độ nữa. Nghe ra chữa?
                      Bà Nga nói với tôi, như lời ca thán:
                      - Ngày xưa khi ôm cặp đến trường, tôi luôn được bạn bè ngợi khen là cô gái xinh tươi, bố mẹ khéo chọn cho tên ý nhị nhất. Bây giờ tên hay chữ đẹp, là một tội ác. Họ muốn tôi biến dạng thành con cắc kè, đổi màu da để sinh tồn đấy cô. Tôi căm lắm cô. Cô có đọc truyện “Con gà trống và con Chồn” không? Lại không à! Cái cô nầy mới hay đáo để í nhỉ? Cái gì cũng không. Tôi kể cô nghe cho vui, và để chúng mình đỡ đói nha:
                      - Con chồn, còn có tên là Cáo, là Hồ. Con chồn rất ngọt và qủy quyệt, khen con gà gáy hay! Thế là con gà phổng mũi, phừng phưng gân cổ lên, nhắm tít mắt mà gáy ò ó o… Thật là tiếng gáy sang sảng, và oai dũng vang xa. Khiến gà tơ, gà già gì, cũng nườm nượp te te chạy theo, phục con gà trống sát đất, và ganh ghen nhau tá lả. Con gà háu danh ấy, ban đầu còn sợ con hồ ăn thịt, nên con gà chỉ nhắm một mắt mà gáy. Còn một mắt thì… dè chừng dòm lom lom con hồ. Con cáo dụ:
                      - “Nên nhắm cả hai mắt mà gáy, thì có khối gà tơ mái dầu, theo mi về làm vợ”.
                      Gà ta quên hẳn "con hồ là con cáo già", nên tin lời hồ. Gà ngẩng cao đầu ngửa cổ, nhắm tít cả hai mắt, mà te te gáy o o o... Gà liền bị con cáo già vồ. Gà dãy đành đạch mà chết tươi. Đấy… thời buổi bây giờ cô muốn trở thành con gà, hay là con công nào? Tôi thấy mình nên làm con công cho chắc ăn nhé. Nè:
                      - Con Công dựa vào con khác để đứng gọi là CÔNG NƯƠNG
                      - Con Công ra đứng giữa đường gọi là CÔNG LỘ
                      - Con công lạc vào trường học gọi là CÔNG TRƯỜNG
                      - Con công có chức phận gọi là CÔNG CHỨC
                      - Con công thông minh gọi là CÔNG MINH
                      - Con Công hì hục làm "nhiệm vụ" gọi là CÔNG SUẤT
                      - Con công gáy gọi là CÔNG TÁC
                      - Con công biết thưa biết trình gọi là CÔNG TRÌNH
                      - Con công cha gọi là CÔNG BỐ
                      - Con công thích lý sự gọi là CÔNG LÝ
                      - Con công thích viết báo gọi là CÔNG LUẬN
                      - Con công thích thưa gửi gọi là CÔNG MÔN
                      - Con công thương nhau gọi là CÔNG THƯƠNG
                      - Công ăn lạp xưởng là CÔNG XƯỞNG
                      - Công cao niên là CÔNG CỤ
                      - Công làm việc trong Ty là CÔNG TY
                      Tôi ngao ngán sợ hãi dáo dác len lén nhìn ngược ngó xuôi, xem có ai rình mò, nghe lén không, và tôi rụt cổ vội xuê xoa, khuyên lơn bà Nga kiên nhẫn, đừng “giận mất khôn, mặn mất ngon”. Rồi sau nầy, có lẽ mọi việc sẽ ổn thôi. Nhá.

                      *

                      Tình Hoài Hương
                      Last edited by Tinh Hoai Huong; 07-15-2020, 06:18 AM.
                      Bút trần nào tả được lưu luyến!
                      Thơ trần đành cam chịu vô duyên...
                      Tình Hoài Hương

                      Comment


                      • #71
                        Kiếp Phong Trần Trên Đất Khách


                        Last edited by Tinh Hoai Huong; 03-22-2017, 11:39 PM.
                        Bút trần nào tả được lưu luyến!
                        Thơ trần đành cam chịu vô duyên...
                        Tình Hoài Hương

                        Comment


                        • #72
                          Cám ơn tác giả THH qua bài viết này , những người ở Việt Nam biết thêm một chút về nước Mỹ .

                          Comment


                          • #73
                            Nỗi Hoài Tưởng Xót Xa


                            Last edited by Tinh Hoai Huong; 03-22-2017, 01:15 AM.
                            Bút trần nào tả được lưu luyến!
                            Thơ trần đành cam chịu vô duyên...
                            Tình Hoài Hương

                            Comment


                            • #74
                              Khoảng Lắng Phiêu Bồng Ngọt Lịm



                              Khoảng Lắng Phiêu Bồng Ngọt Lịm


                              Đại gia đình tôi đoàn tụ dưới phòng ăn, là nơi gắn bức ảnh “Tiệc Ly” ở nhà anh chị Tư Khánh. Trong nhà nầy đã có năm gia đình khác là: các anh chị em từ ngoài phố, dưới Tùng Nghĩa, ở Địa Dư đều đến đây quây quần bên má, họ ân cần vui vẻ, sung sướng thay phiên nhau hầu tiếp má. Mọi người hân hoan mừng vui cuống quýt. Tiệc tùng tưng bừng suốt mấy ngày, chuyện trò hoan hỉ nổ như bắp rang, thiệt vui vẻ hết biết. Nhưng, ý của má tôi là chỉ muốn ở đây phụ chị Tư vài tháng Tết, buôn bán kiếm tiền lời. Rồi ra Giêng, tháng Hai gì đó, thì má lại lò mò về quê ở với ba, và làng nước đồng ruộng mênh mông thôi.

                              Một buổi trưa chủ nhật, tôi dẫn Cảnh đến nhà chị Tư thăm má. Má cùng mấy chị đang bận rộn ngồi trước những cái thúng mẹt to tướng, họ lo gói bánh tét, bánh chưng, làm đủ thứ mứt, và bánh ngọt. Họ trao đổi chuyện trò tương đắt rôm rã lắm!

                              Cảnh đứng sát bên tôi, chàng gật đầu chào họ và nói nhỏ câu:
                              - Cháu chào bác. Chào mấy chị...
                              Có lẽ do trong phòng mở radio ồn ào, hoặc do họ lo tíu tít trò chuyện, hay là do anh “dè dặt” nói giọng Nam hôm nay hơi nhỏ, (không “rổn rảng” như vài lần Cảnh “đấu hót líu lo” với các cháu, và tôi). Thế nên má và mấy chị của tôi không nghe chăng? Một lúc sau, tôi thấy hai bà chị của tôi đang vui vẻ, tự nhiên thấy bóng dáng Cảnh và tôi đứng xớ rớ gần má tôi... thì họ đổi sắc diện, xù mặt ra. Tôi thấy má ngẩng lên nhìn anh, má im lặng cúi xuống ngay.

                              Sau đó Cảnh ra ngoài vườn ngồi chơi với các cháu nhỏ. Tôi hồi hộp, có phần bồn chồn lo lắng, khi cảm thấy họ tỏ ra không thích Cảnh. Tôi ở trong nhà phụ các chị làm công việc vặt, hoặc nấu cơm canh giúp bà bếp. Thỉnh thoảng tôi chạy ra ngồi bên Cảnh và các cháu, hầu góp năm ba câu chuyện vui.
                              Cảnh nhìn tôi đăm đăm, khiến tôi mắc cỡ ngoảnh mặt đi:
                              - Thụy lạ lắm sao, mà anh nhìn em kỹ quá vậy cà!?
                              - Em ở trong bếp mới ra, thì hai má đỏ au. Em đẹp rất tự nhiên do Trời ban tặng, chứ không phải em đẹp do sữa mắt sữa mũi, sữa miệng gì. Em đẹp quá!
                              - Chà! Vậy chứ… Không phải là anh đang nghĩ đến cô bé nào của anh, mà khi nhìn em, anh tưởng tượng em là họ đó hỉ!?
                              - Em đừng nói đùa kiểu đó. Mấy cháu sẽ giận anh à.
                              - Ư hừ!... Hứ! Việc anh quen bạn thương mến của anh, có dấm dớ gì đến mấy cu cậu nầy chớ.
                              Bảo lay lay cánh tay Cảnh, cười:
                              - Ui! cậu không biết rồi. Dì Thụy là hoa hậu thiệt đó. Cậu không biết sao? Dì không biết đánh phấn đâu. Nếu dì có len lén bôi môi son, trét má phấn, thì má cháu giận dữ la mắng dì Thụy ghê lắm.
                              Cảnh cười hì hì, hai mắt chàng nhắm tít, cầm trái ổi nhỏ quăng trúng vào người tôi. Tôi cười tươi vội vàng né tránh, và chạy vô nhà. Khi Cảnh đến chào gia đình, tôi tiễn Cảnh ra về, má gọi giật tôi lại, má nhìn tôi đăm đăm và nói:
                              - Cái thằng ni, mạ coi không được mô. Con.
                              - Tại sao vậy? Má.
                              - Hắn dòm thấy mạ, mà không chào hỏi. Chắc hắn tưởng hắn là quan, là quách, thì lên mặt phách lối, ai cũng nễ răn hì.
                              - Không phải vậy đâu má ơi! Hồi nãy anh ấy có chào má và mấy chị. Có lẽ do trong nhà ồn ào, má không nghe.
                              - Ư hừ…
                              - Xì…
                              - Hừm !
                              Tôi thấy chị Tư nhìn tôi trừng trừng và lườm mình, rồi “hừm…” lên một tiếng rõ to. Chị Tư không mấy ưa Cảnh rồi. Vã lại chị Tư thì có ưa ai bao giờ. Nhất là chị rất ghét “cố nhân”. Có thể chị không thích ai làm bạn cùng tôi, thì phải!? Không ai vừa ý chị cả!? Làm y như người nào cũng chả “hạp” với nhãn quan cuả chị! Thua rồi. Không phải là do tôi có cảm tình với các anh “sinh viên sĩ quan” (khi quen biết Cảnh), mà tôi lên mặt binh vực bao che Cảnh. Tôi biết Cảnh là người có tính tình đôn hậu, tâm hồn thuần chân khả kính, có nhân phẩm, không tự đắc tự kiêu, hay anh ỷ mình có học thức, mà hiu hiu tự phụ là “sĩ quan, sĩ quách”, coi người khác tầm thường, dưới cơ, như má và mấy chị nghĩ không tốt (tức là...xấu) về Cảnh đâu.

                              Chẳng qua chàng là người miền Nam tính tình bộc trực, chân thật, hồn nhiên, không khách sáo rào trước đón sau, chàng không tỏ vẽ ta đây hách xì xằng như họ nghĩ lầm. Do tính tình Cảnh trầm lặng ít mồm ít miệng, bình thản, tự nhiên, chàng không mấy vồn vã hớn hở, nồng nhiệt săn đón mời chào, để làm dáng “lấy lòng” người trên kẻ trước (như kiểu “anh bạn Bắc-kỳ Thắng” nhà ta). Cũng có thể do chị Tư đã nói gì đó, nên má tôi không ưa Cảnh, dù má chỉ vừa gặp Cảnh chốc lát (!?).

                              Trong lòng tôi cảm thấy bực bội chị Tư lạ. Giòng suối ngầm thuở ấy (đã đụng chạm giữa tôi, chị Tư, và “người xưa”) rất đắng cay, vẫn nằm im trong xó góc tâm hồn tôi sâu lắng từ lâu, tuy thỉnh thoảng nó dày vò, âm ỉ cháy, dù chưa đến nỗi nào bộc phát bừng giận và ray rứt. Nhưng hôm nay giòng tư tưởng ấy bừng bừng trở dậy từng chuỗi dĩ vãng, tràn đầy uất giận trong tâm tư tôi hằn vết đau chưa chai đá nầy. Khi tự dưng tiếng “hừ... hừm…” của chị kéo dài lại vang lên, đã vùng khơi lại trong lòng tôi cái quá khứ đáng buồn tủi, hỗ thẹn với “người xưa”. Tôi rất bực người chị quá độc đoán kia.

                              Sự thật ngày ấy mối tình non dại giưã tôi và “chàng ấy” đơn sơ, thắm thiết, vô cùng trong sáng, thuần khiết trân trọng nhau, rất mực đứng đắn. Chị Tư chẳng thích “chàng kia”, chỉ vì người đó con nhà giàu sang, gốc người miền Nam, anh có phần tự do “lả lướt bay bướm”... nên chị Tư vơ đuã cả nắm kết luận là: “Hắn SẼ... bê tha đàn đúm vợ nọ con kia, rượu trà be bét, ăn chơi, mi hiền hậu thật thà, sẽ khổ sở vì hắn... Không được”.

                              Xuyên qua sự kiện nầy, tôi cảm thấy mình luôn luôn bị chị Tư ức chế, bị tướt đoạt sự tự do tối thiểu, và nhân cách trong tôi tổn thương nặng nề. Tự trong thâm tâm tôi muốn vùng dậy phản kháng chị, chống chọi và cự tuyệt ý kiến của chị Tư mãnh liệt. Nhìn lại đoạn đường gồ ghề nhấp nhô cũ mà tôi đã hổn hển đi qua, với sự luyến lưu buồn bã tiếc thương. Vì có thể đó là những khoảng lắng phiêu bồng mà ngọt ngào của tuổi mười sáu non nớt dệt nhiều mộng mơ. Tôi đã đạt đến tột đỉnh phù hoa: một hoa hậu rực rỡ tại Sơn Trà, Đà Nẵng! Chẳng bao giờ tôi có thể tìm thấy niềm kiêu hãnh diễm kiều vinh quang, huy hoàng trong dĩ vãng về thời vàng son đượm nhiều hương xưa ấy. Thật khó diễn tả về cảm xúc rộn ràng, hân hoan mững rỡ lâng lâng trước niềm vui chất ngất, đã gieo vào lòng tôi bao hoài bão mông lung. Tôi đã nhớ vô vàn: Chiếc Dù Năm Ấy
                              Hoa buồn. Hương không thoảng.
                              Hoàng hôn vương nhớ mong.
                              Anh đi trên vết cũ.
                              Tôi về, lệ mắt trong.

                              Anh như mây phiêu lãng.
                              Dù mấy độ xuân chờ.
                              Người đi nơi xa vắng.
                              Tình yêu. Ôi giấc mơ !...

                              Mùi hương nào dĩ vãng.
                              Tìm nhau trong cõi xưa.
                              Chiếc dù anh che nắng.
                              Hiên trường ta tránh mưa.

                              Em chờ anh trở lại.
                              Bên mhau những ngày mơ.
                              Tình lên ngôi mãi mãi.
                              Anh hát, em làm thơ. (*)

                              Bây giờ tôi chợt nẫy lên ý muốn tiến đến với Cảnh thân thương, thiện cảm, vui vẻ hơn, để tôi coi chị Tư sẽ chì chiết, hạch xách, tra vấn, cấm cản, (có kê tủ đứng vô họng mình không, khiến tôi lo sợ, hoặc có im re như ngày xưa nữa không!? hay chị sẽ mắng tôi, đánh đập tôi, hoặc làm gì tôi thêm nữa, cho tôi càng nỗi khùng lên nào!? Dẫu rằng thật sự trong thâm tâm tôi chưa chính thức có ý tình đậm đà xây mộng tương phùng, chưa yêu đương, chưa mặn-mà thân thiết chi với Cảnh hết. Cũng như Cảnh chưa chính thức ngỏ lời tỏ tình với tôi. Tôi phẫn uất thì thầm trong miệng:
                              - Chị đừng dùng “quyền huynh thế phụ” mà cưỡng ép em phải tuân theo ý muốn cuả chị. Chị càng ép em, thì em sẽ phản kháng chị, em đi theo con đường ngược lại, để tự tìm tương lai.

                              Chào má, và mấy anh chị, tôi bỏ đi về nhà chị Tuế, (là nơi tôi ở từ xưa đến giờ). Cảnh đứng đợi tôi trên đầu đường dốc khu nhà Bò. Thấy vẽ mặt tôi không được vui, anh tinh ý và ý tứ dò hỏi:
                              - Có chuyện không vui rồi. Phải không em?
                              - ... Không có gì. Anh.

                              Nói như thế, nhưng nào dấu được nỗi buồn dâng ngập lòng mình. Ngoắt taxi ra phố, vào tiệm Mê Kông ăn cơm tối, chúng tôi từ tốn nói với nhau những chuyện vui buồn vu vơ. Chuyện trời mưa, trời gió, bão lụt. Cảnh biết tôi không được vui, nên anh cố ý kể nhiều chuyện tiếu lâm, để cho tôi cười:
                              - Anh kể cho em nghe một chuyện vui nầy nghen: Có thằng con rể là người Nam Kỳ và ông già vợ là người Quảng Nam. Một hôm ông già vợ hỏi con rể:
                              - Bữa ni con có rẻn khôn? rẻn thì chở boa đi chúc xiu công chiện ne.
                              Thằng con rể trả lời:
                              - "Con kẹt".
                              Ông già giận dữ vác gậy rượt thằng nhỏ:
                              - Teo nhờ mi chở đi công chiện, mi không chở thì thôi, sao lại chửi thề, hử?? (*)
                              - Rồi sao nữa anh? anh kể tiếp đi.
                              Cảnh vui vẻ tằng hắng giọng, uống một hớp chanh đường, anh duyên dáng kể:
                              - Hai người bạn đực rựa ngồi nói chuyện với nhau:
                              - Có lẽ mình phải ly dị thôi, bạn à.
                              - Sao vậy?
                              - Vợ mình gần cả năm nay không thèm mở miệng nói với mình câu nào.
                              - Ui, cậu điên à! Biết tìm đâu ra một người vợ tuyệt vời như thế. Hở? (*)
                              Tôi khoái chí cũng vui vẻ góp đôi ba chuyện cười:
                              - Nhiều thầy bói đã nói với em: tuổi Sửu hợp với tuổi Ngọ, vì theo quẻ mà đoán thì: “đầu trâu mặt ngựa”. Tất nhiên hai tuổi này mà cưới nhau, chắc chắn sẽ thành công, tấn tới, nếu cả hai vợ chồng cùng làm chung nghề: đâm thuê, chém mướn. Còn đây là quẻ thứ hai nhe anh:
                              - Tuổi Tỵ rất khắc với tuổi Dậu, theo quẻ là: “cõng rắn cắn gà nhà”. Nếu hai người cưới nhau về, thế nào người tuổi gà cũng bị người tuổi rắn cắn chết, (không loại trừ trong lúc yêu thương, dậu bị rắn mỗ cắn lầm ở chỗ hiểm)...
                              - Tuổi Dậu, hợp với ba hạng tuổi: tuổi Mão, tuổi Thìn, tuổi Hợi. Theo quẻ “đầu gà má lợn”. Người ở mấy dạng tuổi này, nếu cưới nhau, sẽ thành công về kinh doanh, nhà hàng, đồ nhậu. (*)
                              Chúng tôi không thể nào nhịn được cười đến nỗi ra nước... mắt. Tôi đã quên chuyện buồn bực lúc ở nhà chị Tư. Tôi vui vẻ kể lại chuyện trong thời gian hai tuần tôi ở miền Trung ra sao. Sau đó Cảnh lên xe taxi vào quân trường như thường lệ.
                              Suốt tháng Chạp, và những ngày Tết Tây, chúng tôi thường có dịp đi chơi chung với nhau thật vui. Đêm ba mươi tháng Chạp âm lịch, khi Cảnh mời tôi vào trường Võ Bị dự dạ hội tất niên. Tôi đã đưa thiệp cuả Cảnh mời, đồng thời tôi nói rõ cho chị Hạc biết nguyên nhân tại sao tôi cần đi đêm ấy về nhà khuya. Tôi xin phép anh chị cho tôi đi với Cảnh đàng hoàng, nếu tôi có về trể giờ hơn mọi ngày tôi đi làm việc, hoặc đi học trên viện đại học, hay có công chuyện đi đâu đó một xí. Thì chị Hạc thông cảm. Chị thương tôi trọn tình chị em đằm thắm chứ không như chị Tư, chị Hạc ân cần dạy bảo tôi điều hay lẽ phải. Chị luôn mong muốn tôi tìm được ý trung nhân, tôi sẽ yên ấm hạnh phúc với ai đó. Tôi cũng mong ước và hy vọng như vậy: Tôi rất Mơ (anh Học Võ Bị):
                              Sao anh “vô trường” ấy.
                              Mãi hoài “chưa ra” vậy?!
                              Em đợi anh từng ngày.
                              Bao đêm buồn nhớ đây.
                              *
                              Canh khuya em mơ thấy.
                              Anh vô lính tháng ngày…
                              Đường quang vinh vượt trội.
                              Dẫu phong ba đọa đày.
                              *
                              Hoa mai ghim áo nầy.
                              Mối tình ta còn đây.
                              Sương ngàn quyện gió núi.
                              Do tơ trời dựng xây.
                              *
                              Anh ơi! tình duyên nầy.
                              Mai sau anh sẽ thấy.
                              Em đây và anh đấy.
                              Đôi tâm hồn ngất ngây. (**)

                              _ * _


                              (*) Sưu tầm lượm lặt
                              (**) Thơ Tình Hoài Hương

                              *

                              Tình Hoài Hương
                              Last edited by Tinh Hoai Huong; 03-22-2017, 01:36 AM.
                              Bút trần nào tả được lưu luyến!
                              Thơ trần đành cam chịu vô duyên...
                              Tình Hoài Hương

                              Comment


                              • #75
                                KHÔNG THÍCH CHUYỆN CHÍNH TRỊ - Nguyên Sang


                                Kính thưa quý vị thân kính,
                                THH xin giới thiệu đến quý vị môt bài viết hay (do bạn chuyển từ E-mail), của Nguyên Sang : Tựu trung lập-luận vững vàng & sâu sắc, khiến tôi ngậm ngùi lắng lòng mình vào những suy tư..:

                                ..

                                KHÔNG THÍCH CHUYỆN CHÍNH TRỊ
                                Nguyên Sang


                                Có người, khi nghe đề cập đến những vấn đề liên quan tới Việt Nam, nhất là những chuyện xấu xa của chế độ Cộng Sản, thường giẫy nẫy lên mà rằng:
                                “Tôi không thích nói chuyện chính trị”.
                                Cũng có người, khi thấy đồng hương đi biểu tình chống Cộng, thường bỉu môi:
                                “Tôi không thích những người làm chuyện chính trị”.
                                Thưa bạn! Nếu tôi bảo:
                                “Chính suy nghĩ đó đã nhuộm đỏ miền Nam, và cũng chính phát biểu đó, đã chẳng những nuôi dưỡng chế độ CS , mà còn tạo điều kiện cho CS thò cánh tay ra hải ngoại, quấy phá Cộng đồng người Việt tỵ nạn”.
                                Chắc chắn bạn sẽ không bao giờ tin tôi, chưa nói là bạn sẽ trút lên đầu tôi những lời lẽ không đẹp, bẩn thỉu nhất, có khi không chữ nghĩa tìm thấy trong từ điển.
                                Này nhé! Bạn theo tôi một thoáng trở về quá khứ. Bạn phải đồng ý với tôi một điều. Miền Nam được Thế giới Tự Do – đứng đầu là Mỹ – chọn làm tiền đồn chống Cộng, ngăn chặn hiểm họa CS đang bành trướng khắp vùng Đông Nam Á. Đó là cuộc chiến tranh “ý thức hệ”.
                                Phía Miền Bắc, CS lấy chính trị làm đầu (Đảng lảnh đạo), và tuân theo sách lược chính trị của CS Quốc Tế. Trong Nam, “ý thức Quốc gia”, chỉ là một ý niệm trừu tượng, không có lý luận khoa học, không được hệ thống hoá, không thể đương đầu nỗi với lý thuyết “CS”. Đệ Nhất Cộng Hoà đã nghĩ ra đối sách, với học thuyết “nhân vị”, tiếc rằng chưa hoàn chỉnh và không đủ sức thuyết phục nhân dân, trong công cuộc đấu tranh chính trị với CS.
                                Miền Bắc có Liên Sô và Trung cộng hổ trợ đắc lực trên mọi phương diện, vì có chung lý tưởng Quốc tế vô sản. Miền Nam , Mỹ hổ trợ về quân sự là chính. Về chiến tranh chính trị, phải nhờ Đài Loan cố vấn. Thực chất, có lý thuyết, mà không có phương tiện thực hành, có cũng như không. Nước Mỹ là một nước “Tư bản”, chuyện đối kháng với Cộng Sản, là chuyện đương nhiên. Chính phủ Mỹ, không cần đến Chiến tranh Chính trị, để tranh thủ nhân dân. Họ chỉ có “Tâm lý chiến”, mục đích phục vụ và nâng cao tinh thần, sức chiến đấu của binh sĩ. Mỹ đem mô hình của mình đến miền Nam và chỉ yễm trợ cho Tâm Lý Chiến. Hoàn toàn không quan tâm đến chính trị và cũng chẳng cung cấp bất cứ phương tiện nào để đấu tranh chính trị.
                                Điều dễ nhận thấy nhất là trong tổ chức Quân Đội: CS Bắc Việt đặt chính trị trên cả tác chiến. Chính Ủy có quyền uy tối thượng. Trong khi đó, Quân đội miền Nam đặt chính trị vào nhiệm vụ thứ yếu, là phó, là Ban 5, không chút thực quyền. Kết quả Bạn thấy đó, miền Nam thất thủ tại chính trường Mỹ. Người dân Mỹ chỉ thấy ảnh tướng Loan bắn vào đầu một tên Cộng Sản, mà không thấy hàng vạn nhân dân Miền Nam chết thê thảm vì Việt Cộng bằng mọi hình thức: đấu tố, đấp mô, phá cầu, đặt mìn, pháo kích bừa bãi. tấn công… Nhân dân Mỹ chỉ biết vụ Mỹ Lai, mà không hề biết Huế với những mồ chôn tập thể Tết Mậu Thân. Người dân Mỹ chỉ biết cái gọi là Mặt trận giải phóng miền Nam , chứ không hề thấy hàng hàng lớp lớp những sư đoàn chính qui Bắc Việt xâm nhập miền Nam … Thưa bạn. Phải chúng ta thua vì chính trị không bạn?
                                Bây giờ, trở lại thực tại bạn nhé! Xin nhắc một điều. VN là một nước Xã Hội Chủ Nghĩa (xác định đi theo một Chủ nghĩa là khẳng định đường lối chính trị đó bạn!), do Đảng lãnh đạo (Đảng không là tổ chức chính trị thì là gì, hở bạn?. Điều 4 Hiến Pháp của họ có ghi rõ, bạn có thể tham khảo thêm). Hỏi Bạn một câu : Nếu Bạn hợp tác với VNCS, có phải bạn chấp nhận những điều nêu trên không? Nhắc thêm cho bạn một chi tiết, CS có khẩu hiệu: “Yêu nước là yêu Xã Hội Chủ Nghĩa”. Họ gài bạn đấy!
                                Họ khêu gợi lòng yêu nước của Bạn, dụ dỗ Bạn hợp tác và cuối cùng gán cho Bạn cái lập trường chính trị, Bạn không muốn cũng không được. Nếu Bạn cố cải chầy cải cối, là Bạn chỉ đem tài năng và chất xám phục vụ Tổ quốc, chứ không màng chính trị, tôi nhắc Bạn nhớ câu: “Hồng hơn Chuyên”. Cộng sản đặt nặng chính trị hơn chuyên môn, bạn ạ!
                                Vẫn chưa tin ư? Bạn cứ phạm tội hình sự đi, Bạn sẽ được xét xử tại Toà án, và có ngày về. Còn nếu Bạn dính dấp đến chính trị, đoan chắc Bạn sẽ bị “cải tạo” trong tù, vô hạn định. Có lần, nếu Bạn có theo dõi thời sự, chắc Bạn biết sự kiện một chiếc tàu y tế bị cấm nhập bến ở VN? Ngay cả hoạt động chuyên môn phục vụ nhân đạo cũng phải chào thua “phục vụ chính trị”.
                                Cũng chả cần bạn cộng tác, tiếp tay với họ, bạn chỉ làm thinh, làm ngơ trước các hoạt động của họ; Bạn đã đồng loả và tự bày tỏ lập trường thân Cộng rồi. Đôi khi những hành động tưởng như vô tình, làm theo “feeling” của mình. Bạn lại gây ảnh hưởng tai hại cho người khác trong công cuộc chống Cộng. Cái đó gọi là “thiếu ý thức chính trị”, là “vô tình hại bạn”, là “đâm sau lưng chiến sĩ”.
                                Có hai sự kiện “nhạy cảm” mà cộng đồng người Việt hải ngoại vô cùng “bức xúc” (xin lỗi vì dùng chữ của CS). Sự kiện thứ nhất là “các nghệ sĩ VN qua”. Sự kiện thứ hai là “các nhà từ thiện về”. Nửa ý kiến ủng hộ, nửa chống đối.. Có quá nhiều phân tích về hai sự kiện này, ở đây, tôi chỉ nhìn qua khía cạnh chính trị.
                                Bạn ái mộ một nghệ sĩ, tặng hoa, chụp ảnh lưu niệm. Bạn nghĩ sao, nếu bức ảnh đó được guồng máy tuyên truyền khổng lồ của Cộng Sản minh họa trong chiến dịch lừa dối nhân dân, rằng thì là: “Việt kiều niềm nở đón tiếp các nghệ sĩ từ trong nước qua, trong tinh thần Hoà Hợp Hoà Giải Dân Tộc”?. Bạn vô tình làm hại các cá nhân và tổ chức đối kháng rồi bạn biết không? Một hành động nhỏ và “mua vui trong chốc lát” của Bạn đã gây tác hại lớn và lâu dài. Tuy nhiên, nếu có ý thức chính trị, chỉ cần Buổi văn nghệ đó, có nền là cờ vàng của chúng ta, ta có thể hoá giải được mọi âm mưu thâm độc của CS, tha hồ bạn chụp hàng nghìn tấm ảnh lưu niệm mà không bị ai lợi dụng và cũng không hại ai cả.
                                Vấn đề thứ hai là công tác từ thiện tại VN, tôi không chống đối, dù thâm tâm tôi vẫn nghĩ, tại sao lại phải giúp nhà nước CS, lo chuyện an sinh xã hội, để họ tham nhũng, để họ làm giàu, để họ củng cố phương tiện tuyên truyền thò tay đánh phá cộng đồng (như các chương trình Duyên Dáng VN tiêu pha hàng triệu đô la, chương trình vệ tinh truyền hình VTV4…). Tôi cũng suy nghĩ, thật sự ở VN không chỉ có các nhóm người được giúp đỡ là bất hạnh, mà hầu như – trừ Đảng ra – toàn dân đều bất hạnh và cần được giúp đỡ. Nhưng thôi, tôi nhìn sự kiện trên đây, qua gốc độ ý thức chính trị. Giả dụ mà các cơ quan từ thiện này treo được tấm bảng:
                                “Tổ chức này của Việt kiều… tặng”, cho mọi người cùng thấy và cùng hiểu là chính Việt kiều chứ không phải Việt Cộng giúp đỡ họ, thì hay biết mấy.
                                Nếu không làm vậy, việc từ thiện sẽ bị Cộng Sản lợi dụng và tuyên truyền lếu láo:
                                “Đảng đã vận động được khúc ruột xa nghìn dặm về gíup Đảng, giúp dân”.
                                Cướp công, cướp của là nghề của họ. Bạn chịu khó lật lại trang sử của Đảng, Bạn sẽ thấy họ rất thành công trong việc cướp công kháng chiến, cướp chính quyền, và năm 75 họ cướp cả miền Nam.
                                “Cứu cánh biện minh cho phương tiện” là kim chỉ nam cho họ, từ lời nói đến việc làm, họ dùng mọi phương cách dù tà đạo, xảo trá, gian ác và dã man đến đâu… miễn sao đạt được thắng lợi, đạt được mục đích yêu cầu của họ. Câu nói của Cựu Tổng Thống Thiệu: “Đừng nghe những gì CS nói, mà hãy nhìn kỹ những gì CS làm”, chỉ phản ánh một khía cạnh dối trá, chưa nói hết bản chất của CS là ác độc và tàn nhẫn.
                                Thưa Bạn. Nếu bạn qua Mỹ vì lý do kinh tế, tôi chúc bạn đạt được giấc mơ của Bạn. Dĩ nhiên, muốn thành công trên đất Mỹ, bạn phải hòa nhập vào xã hội Mỹ. Người Mỹ rất thích làm việc thiện nguyện.
                                Họ khuyến khích, tạo điều kiện cho mọi người làm chuyện thiện nguyện, ngoài mục đích san sẻ bớt gánh nặng cho Chính Phủ, nó còn mang giá trị đạo đức, khi quan tâm đến tha nhân. Tôi tin chắc Bạn sẽ tiếp thu được đức tính này của người Mỹ. Cho dù Bạn không thích chính trị. Cho dù Bạn không thích nhận mình là người Việt. Bạn cũng có thể thể hiện việc thiện nguyện cho một cộng đồng tỵ nạn khốn khổ, tuy sống an bình nơi miền đất hứa, mà lòng vẫn canh cánh về đồng bào và quê hương nghìn trùng xa cách.
                                Chuyện thiện nguyện rất đơn giản.
                                “Mình không giúp ích gì cho cộng đồng, thì cũng không làm gì phương hại cho cộng đồng, không làm đồng hương phiền lòng, nản lòng”.
                                Bạn không thích chuyện chính trị, mà phê phán ý thức chính trị của người khác, mặc nhiên, bạn đã đứng vào phe chính trị đối nghịch. Bạn hãy làm một chuyện thiện nguyện trên bình diện tinh thần là “giữ im lặng” trước công cuộc chống Cộng của người khác. Bạn đã không ủng hộ thì cũng xin đừng biểu tỏ thái độ hoặc ngôn ngữ chống báng. Được vậy, bạn gián tiếp giúp đỡ thiện nguyện cho cộng đồng rồi đó! Thực ra, nếu Bạn qua đây theo diện tỵ nạn chính trị một cách trực tiếp, hay chính trị, gắn liền vào cuộc đời của người tỵ nạn chính trị. Cho dù bạn muốn nhận hay không muốn nhận. Lại nữa, nếu bạn là một “con người” đúng nghĩa, Bạn phải mang trong người bổn phận và trách nhiệm với vợ…v..v.. Là một thành viên của cộng đồng, bạn không thể trốn tránh bổn phận và trách nhiệm trước Cộng Đồng. Xa hơn nữa, là một người dân, Bạn phải có bổn phận với dân tộc và nghĩa vụ với quốc gia.
                                Chúng ta đang sống trong một xứ sở Tự Do. Bạn có quyền tự do “không thích chính trị”. Tôi xoá bỏ tư tưởng không tốt trong đầu, khi cho rằng Bạn không thích chuyện chính trị chỉ vì Bạn sợ đường về quê hương của Bạn gặp trở ngại với CS. Tôi nghĩ đơn thuần, chỉ vì Bạn muốn ung dung tự toại, thụ hưởng thành quả mà bạn đạt được trên đất khách quê người.
                                Tôi cũng chẳng có ý nghĩ là bạn phải có bổn phận và trách nhiệm gì với cộng đồng. Tôi chỉ xin Bạn làm thêm một việc thiện nguyện thứ hai, cụ thể là xa lánh các văn hoá phẩm độc hại của CS, các cơ sở giao du với CS, các cửa hàng, chợ búa bán hàng CS. Bảo đảm trăm phần trăm với Bạn, không có cái gì liên hệ với CS mà không mang chất chính trị trong đó.
                                Lấy một ví dụ nhỏ thật nhỏ, trong các phim truyện VN, thế nào bạn cũng có dịp nhìn lá cờ máu, nhìn hình tượng “ảo” ông công an thật dễ thương dễ mến!… Chính trị chỗ đó, đó bạn !
                                Bạn không thích chính trị, tốt nhất là đừng xem, đừng thưởng thức, đừng tiêu thụ, đừng phổ biến những gì dính dấp với CS. Được vậy, Bạn mới công tâm, mới “fair” với tôn chỉ “không thích chính trị” của bạn. Chắc là việc này không khó và cũng chẳng ảnh hưởng gì không tốt đến cá nhân bạn, phải không bạn?
                                Chân thành cám ơn Bạn chịu khó đọc những dòng này.
                                Chào Bạn..
                                Nguyên Sang
                                Last edited by Tinh Hoai Huong; 02-13-2014, 05:42 AM.
                                Bút trần nào tả được lưu luyến!
                                Thơ trần đành cam chịu vô duyên...
                                Tình Hoài Hương

                                Comment



                                Hội Quán Phi Dũng ©
                                Diễn Đàn Chiến Hữu & Thân Hữu Không Quân VNCH




                                website hit counter

                                Working...
                                X